Συνθήματα για θύματα

25.6.2011

ΑΜΑ ΗΣΟΥΝ ΠΕΛΑΤΕΙΑ ΜΗΝ ΠΑΤΗΣΕΙΣ ΣΤΗΝ ΠΛΑΤΕΙΑ




ΑΦΟΥ ΦΥΓΑΝ ΟΙ ΝΑΖΙ ΤΡΩΓΑΜΕ ΟΛΟΙ ΜΑΖΙ



ΦΤΗΝΟΛΟΓΙΑ ΑΕΡΟΛΟΓΙΕΣ ΚΙ ΑΚΡΙΒΕΣ ΟΜΟΛΟΓΙΕΣ



ΑΪΝΤΕ ΘΥΜΑ ΑΪΝΤΕ ΨΩΝΙΟ ΨΗΦΙΣΕ ΚΙ ΑΛΛΟ ΜΝΗΜΟΝΙΟ



(ΑΠΟ ΤΖΙΜΗ ΠΑΝΟΥΣΗ) ΔΕΝ ΜΠΟΡΩ ΑΛΛΟ ΘΑΝΑΣΗ - ΚΑΝΕ ΣΤΑΣΗ



ΑΛΛΟΙ ΠΟΥΛΑΝΕ ΚΙ ΑΛΛΟΙ ΠΑΡΑΜΙΛΑΝΕ



ΦΟΡΟ ΠΛΗΡΩΝΩ ΓΙΑ ΝΑ'ΧΩ ΠΑΝΤΑ ΧΡΕΟΣ



ΤΗΝ ΥΓΕΙΑ ΜΑΣ ΝΑ'ΧΟΥΜΕ ΜΕΧΡΙ ΝΑ ΑΡΡΩΣΤΗΣΟΥΜΕ



ΑΓΧΟΣ, ΤΡΟΜΟΣ ΚΙ ΑΓΩΝΙΑ; ΣΩΖΕΙ ΜΙΑ ΑΥΤΟΚΤΟΝΙΑ



Η ΜΕΓΑΛΟΣΥΝΗ ΣΤΑ ΕΘΝΗ ΔΕΝ ΜΕΤΡΙΕΤΑΙ ΜΕ ΤΟ ΣΤΡΕΜΜΑ

ΜΕ ΤΗΣ ΒΟΥΛΗΣ ΤΟ ΠΛΗΡΩΜΑ ΜΕΤΡΙΕΤΑΙ ΚΑΙ ΜΕ ΤΟ ΨΕΜΑ



(ΑΘΑΝΑΤΟΣ ΒΑΜΒΑΚΑΡΗΣ)

Όσοι γενούν πρωθυπουργοί όλοι τους θα πεθάνουν,

τους κυνηγάει ο λαός απ' τα καλά που κάνουν.



ΛΙΓΟΤΕΡΑ ΛΕΦΤΑ; ΔΟΥΛΙΤΣΕΣ ΣΤΑ ΚΛΕΦΤΑ



ΤΑ ΛΕΦΤΑ ΣΤΗΝ ΨΥΞΗ - ΣΤΟ ΣΤΡΩΜΑ ΜΠΑΓΙΑΤΕΥΟΥΝ



ΕΙΣΑΙ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ; ΠΑΘΕ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ



Η ΖΩΗ ΜΑΣ ΚΥΚΛΟΥΣ ΚΑΝΕΙ: ΠΑΜΕ ΛΙΓΟ ΣΤΗ ΔΡΑΧΜΗ ΚΑΙ ΓΥΡΝΑΜΕ ΣΤΟ ΕΥΡΩ



ΕΘΝΑΡΧΗΣ ΕΙΝΑΙ Ο ΚΑΡΑΜΑΝΛΗΣ - ΠΟΣΟ ΠΟΥΛΙΕΤΑΙ ΤΟ ΑΓΑΛΜΑ;



(ΜΑΚΡΥΓΙΑΝΝΗΣ, ΕΚΘΕΣΗ ΙΔΕΩΝ, 1987)

Αυτά και δέκα χιλιάδες ευρώ να σας δώσουν, δεχτείτε να βγουν απ' την πατρίδα μας.



(Ρ. ΣΑΚΕΛΛΑΡΙΟΥ)

Είναι γλυκό το πιοτό της αμαρτίας

ποιος είναι αυτός που δε λαχτάρησε να πιει



ΑΠΟ ΤΟΤΕ ΠΟΥ ΑΔΕΙΑΣΑΝ ΤΑ ΜΑΓΑΖΙΑ Η ΓΕΙΤΟΝΙΑ ΜΑΣ ΒΡΗΚΕ ΤΗΝ ΗΣΥΧΙΑ ΤΗΣ



ΔΕΝ ΜΑΣ ΕΦΤΑΝΕ ΤΟ... ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΤΡΩΜΕ ΚΑΙ ΤΑ ΦΛΟΚΙΑ (=ΤΑ ΠΑΝΩΤΟΚΙΑ ΔΗΛΑΔΗ)



ΤΗΝ ΩΡΑ ΠΟΥ ΜΑΣ ΔΙΝΟΥΝ, ΟΙ ΦΙΛΕΛΛΗΝΕΣ ΓΙΝΟΝΤΑΙ ΑΝΘΕΛΛΗΝΕΣ



Έμεινες ξυπόλυτη και τριγυρνάς στους δρόμους

γιατί στους Ολυμπιακούς γύρευες ιπποκόμους (παραδοσιακό - ρεμπέτικο)



ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ ΤΟΥ ΠΑΓΚΑΛΟΥ ΣΕ ΤΙΜΗ ΟΜΟΛΟΓΙΑΣ



(ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΓΙΑΝΝΟΥΚΑΚΗΣ)

ΤΟ ΤΑΜΕΙΟΝ ΕΙΝΑΙ ΜΕΙΟΝ

ΚΑΙ Ο ΤΣΙΠΡΑΣ ΕΙΝΑΙ ΣΥΝ



(ΤΖΙΜΗΣ ΠΑΝΟΥΣΗΣ - ΠΑΛΑΙΟ ΚΑΛΟ)

ΔΑΠΑΝΑΤΕ ΓΙΑΤΙ ΧΑΝΟΜΑΣΤΕ



(ΟΠΩΣ Η ΤΗΛΕΟΡΑΣΗ ΕΧΕΙ ΚΑΙ ΟΦ)

Η ΚΑΡΤΑ ΤΡΑΠΕΖΗΣ ΚΑΝΕΙ ΚΑΙ ΓΙΑ ΚΑΤΑΘΕΣΗ



ΜΕ ΜΙΑ ΟΜΟΛΟΓΙΑ ΒΓΑΖΕΙΣ ΓΚΟΜΕΝΑ



Η ΑΝΑΣΦΑΛΙΣΤΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΕΙΝΑΙ Η ΠΙΟ ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΤΙΚΗ



(ΟΠΩΣ ΟΙ ΜΠΑΤΣΟΙ ΠΟΥΛΑΝΕ ΤΗΝ ΗΡΩΙΝΗ)

ΤΑ ΧΡΕΗ ΦΥΤΕΥΟΥΝ ΤΗΝ ΗΡΩΙΝΗ



(ΓΑΠ-ΑΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΩΘΥΠΟΥΡΓΙΑ)

ΔΕΝ ΤΗ ΘΕΛΩ ΘΑ ΤΗΝ ΠΑΡΕΙΣ



(ΟΠΩΣ ΤΟ ΚΑΤΑΣΤΗΜΑ ΜΕΤΑΦΕΡΘΗΚΕ ΠΑΡΑΠΛΕΥΡΩΣ)

Η ΣΤΑΣΗ ΠΛΗΡΩΜΩΝ ΑΝΑΒΑΛΛΕΤΑΙ ΔΙΑΡΚΩΣ



(ΚΑΡΥΩΤΑΚΗΣ)

πρώτη κατάθεσις δραχμαί τριάντα



(ΥΠΟΘΕΣΗ ΣΤΡΟΣ ΚΑΝ)

ΚΙ ΟΙ ΓΙΑΠΗΔΕΣ ΕΧΟΥΝ ΨΥΧΗ



(ΑΛΚΗΣΤΗ ΠΡΩΤΟΨΑΛΤΗ)

Κάποτε είχα ένα σπίτι, που ποτέ δεν θα το δεις

κάποτε είχα ένα αμάξι, που ποτέ σου δεν θα θα μπεις

και μια λύπη αχ μια λύπη που δεν έγινα ληστής



Γιατί όλα χάνονται χωρίς εσένα

κι αυτό τώρα λέγεται ζωή



(ΕΥΑΓΓΕΛΟΣ ΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΣ)

ΓΙΑ ΕΝΑ ΚΩΛΟΣΠΙΤΟ ΡΟΖΕ ΓΙΑ ΜΙΑΝ ΕΚΑΛΗ...



ΠΕΣΕ ΧΡΗΜΑ ΝΑ Σ' ΤΗΝ ΠΕΣΩ ΦΕΡΤΑ ΜΟΥ ΜΗ ΣΕ ΠΟΝΕΣΩ



ΚΑΛΕ ΑΥΤΟΣ ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΛΗΣΤΗΣ ΣΥΛΛΕΚΤΗΣ ΕΙΝΑΙ ΔΕΡΜΑΤΙΝΩΝ ΤΣΑΝΤΩΝ



ΣΗΜΕΙΩΜΑ ΠΟΥ ΒΡΗΚΕ ΤΣΑΝΤΑΚΙΑΣ:

ΜΗΝ ΠΑΡΑΛΕΙΨΕΙΣ ΣΕ ΠΑΡΑΚΑΛΩ ΝΑ ΜΕ ΡΙΞΕΙΣ ΣΕ ΚΑΔΟ ΑΝΑΚΥΚΛΩΣΗΣ - ΚΑΝΕ ΚΙ ΕΣΥ ΚΑΤΙ ΓΙΑ ΤΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ



ΜΗΝ ΠΑΤΕ ΜΑΚΡΙΑ: ΕΚΤΟΣ ΑΠΟ ΤΗ ΛΩΖΑΝΝΗ ΥΠΑΡΧΕΙ ΚΑΙ Η ΚΟΖΑΝΗ



ΣΤΟΝ ΚΑΛΟ ΘΕΟ ΔΕΝ ΑΡΕΣΟΥΝ ΤΑ ΑΔΕΙΑ ΜΑΓΑΖΙΑ ΚΑΙ ΤΑ ΓΕΜΑΤΑ ΔΙΑΜΕΡΙΣΜΑΤΑ

ΑΦΟΥ ΥΠΑΡΧΕΙ ΧΩΡΟΣ, ΓΙΑΤΙ ΣΤΡΙΜΩΧΝΕΣΤΕ;



ΒΑΛΤΕ ΤΟΥΣ ΛΑΘΡΟΜΕΤΑΝΑΣΤΕΣ ΣΕ ΑΔΕΙΑ ΜΑΓΑΖΙΑ - ΑΝ ΜΗ ΤΙ ΑΛΛΟ, ΘΑ ΠΡΟΣΦΕΡΟΥΝ ΚΑΙ ΚΑΠΟΙΟ ΘΕΑΜΑ ΚΑΙ ΤΑ ΤΖΑΜΙΑ ΛΑΜΠΙΚΟ



ΣΤΑ ΥΠΟΥΡΓΕΙΑ ΔΕΝ ΜΕ ΑΚΟΥΝ ΚΑΙ ΣΤΑ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΑ ΔΕΝ ΜΕ ΒΛΕΠΟΥΝ - ΠΟΣΟ ΛΑΤΡΕΥΩ ΤΙΣ ΕΦΟΡΕΙΕΣ!



ΕΣΥ ΔΕΝ ΕΛΕΓΕΣ ΟΤΙ ΟΙ ΤΡΑΠΕΖΕΣ ΕΙΝΑΙ ΛΗΣΤΕΙΑ;

ΚΑΤΣΕ ΤΩΡΑ ΑΓΡΥΠΝΟΣ ΚΑΙ ΦΥΛΑ ΤΑ...



ΠΕΡΙΜΕΝΕ ΚΑΘΕ ΜΕΡΑ ΝΑ ΤΟΝ ΔΙΑΡΡΗΞΟΥΝ

ΜΕΧΡΙ ΠΟΥ ΒΑΡΕΘΗΚΕ ΚΙ ΕΙΠΕ ΝΑ ΠΑΙΞΕΙ ΑΥΤΟΣ ΤΟΝ ΡΟΛΟ



ΑΠ' ΟΛΑ ΚΟΒΟΥΝ - ΑΛΛΑ ΤΗ ΜΑΛΑΚΙΑ ΕΠ' ΟΥΔΕΝΙ



(ΓΙΑ ΟΣΟΥΣ ΕΥΦΥΕΙΣ ΕΧΟΥΝ ΚΑΝΟΥΝ ΤΗ ΔΟΥΛΕΙΑ ΤΟΥΣ ΣΠΙΤΙ)

ΜΙΣΗ ΩΡΑ ΠΑΡΑΠΑΝΩ ΣΤΗ ΔΟΥΛΕΙΑ ΕΙΝΑΙ ΜΙΣΗ ΩΡΑ ΞΕΚΟΥΡΑΣΗ ΣΤΟ ΣΠΙΤΙ



ΑΥΤΗ Η ΜΙΣΗ ΩΡΑ ΠΑΡΑΠΑΝΩ ΣΤΗ ΔΟΥΛΕΙΑ Θ' ΑΝΑΨΕΙ ΤΗ ΦΛΟΓΑ ΤΗΣ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗΣ



ΜΗΔΕΝ ΑΓΑΝ, ΟΙ ΑΡΧΑΙΟΙ - Ε ΟΧΙ ΚΑΙ 30 ΜΕΡΕΣ ΑΓΑΝ-ΑΚΤΙΣΜΕΝΟΣ, ΟΙ ΝΕΟΕΛΛΗΝΕΣ



Α-ΓΑΝΑΚΤΗΣΤΕ: Α-ΓΑΜΗΘΕΙΤΕ



(ΠΑΝΟ ΣΤΟ ΣΥΝΤΑΓΜΑ)

ΨΗΦΙΖΕΤΕ ΜΝΗΜΟΝΙΟ ΚΕΡΔΙΖΕΤΕ ΓΟΥΔΗ (ΜΕ ΗΤΑ ΠΑΡΑΚΑΛΩ)



ΠΑΜΕ ΣΤΟ ΣΥΝΤΑΓΜΑ ΓΙΑ ΔΙΑΔΗΛΩΣΗ

ΟΤΑΝ ΓΥΡΝΑΜΕ ΣΠΙΤΙ ΜΑΣ... ΒΛΕΠΟΥΜΕ ΣΤΟΝ ΚΑΝΑΠΕ

ΕΙΔΕΣ Η ΑΓΑΝΑΚΤΗΣΗ;



ΔΙΑΚΟΠΕΣ ΡΕΥΜΑΤΟΣ ΕΙΝΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ



ΔΙΑΚΟΠΕΣ ΡΕΥΜΑΤΟΣ ΠΑΡΑΚΑΛΩ ΣΤΙΣ ΔΙΑΚΟΠΕΣ ΜΟΥ



ΠΟΥ ΘΑ ΠΑΣ ΔΙΑΚΟΠΕΣ; ΣΤΗ ΓΑΥΔΟ, Μ' ΑΡΕΣΕΙ ΠΟΥ ΔΕΝ ΕΧΕΙ ΡΕΥΜΑ



ΩΡΑΙΑ ΕΠΟΧΗ! ΤΩΡΑ ΠΟΥ ΠΑΣΟΚ-ΝΔΟΥΛΑ ΔΕΝ ΕΧΟΥΝ ΡΕΥΜΑ ΕΙΠΑΝΕ ΝΑ ΚΑΝΟΥΝΕ ΚΑΙ ΔΙΑΚΟΠΕΣ



(Η ΚΟΛΑΣΗ ΤΟΥ ΔΑΝΤΗ)

ΟΙ ΩΡΑΙΟΙ ΕΧΟΥΝ ΧΡΕΗ



-ΜΑΡΙΑ, Σ' ΑΓΑΠΩ

-ΜΑ ΕΙΜΑΙ ΑΝΕΡΓΗ

-ΑΥΤΟ ΠΑΝΤΑ ΗΘΕΛΑ, ΝΑ'ΜΑΣΤΕ ΟΛΗ ΤΗ ΜΕΡΑ ΣΤΟ ΚΡΕΒΑΤΙ



-ΜΑΡΙΑ, Σ' ΑΓΑΠΩ

-ΚΑΙ ΠΟΥ ΜΕ ΒΑΖΕΙΣ;

-ΣΕ ΞΕΝΟΙΚΙΑΣΤΟ ΜΑΓΑΖΙ



-ΜΑΡΙΑ, Σ' ΑΓΑΠΩ

-ΔΕΙΞΤΟ ΜΟΥ ΛΟΙΠΟΝ

-ΠΑΜΕ ΓΙΑ ΜΙΑ ΚΑΤΑΘΕΣΗ



-ΕΔΩ ΠΟΥ ΦΤΑΣΑΜΕ Ο ΚΑΘΕΝΑΣ ΑΣ ΒΑΛΕΙ ΜΙΑ ΤΙΜΗ ΣΤΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΤΟΥ

-ΚΑΙ ΜΙΑ ΤΑΞΗ ΣΤΑ ΟΡΓΑΝΑ ΤΟΥ



ΝΑ ΔΕΙΣ ΠΟΥ ΣΕ ΛΙΓΟ ΟΙ ΜΕΤΑΝΑΣΤΕΣ ΘΑ ΑΓΟΡΑΖΟΥΝ ΕΣΩΤΕΡΙΚΑ ΟΜΟΛΟΓΑ



ΕΥΤΥΧΩΣ ΠΟΥ ΥΠΑΡΧΟΥΝ ΚΑΙ ΟΙ ΑΓΑΝΑΚΤΙΣΜΕΝΟΙ ΚΙ ΟΙ ΑΡΑΠΑΔΕΣ ΜΕΓΑΛΩΣΑΝ ΤΟΝ ΤΖΙΡΟ ΤΟΥΣ



ΠΡΟΣΕΞΤΕ ΚΑΛΑ! ΑΜΑ ΞΕΚΑΝΕΤΕ ΤΟΥΣ ΠΟΛΙΤΙΚΟΥΣ ΔΕΝ ΘΑ ΕΧΕΤΕ ΜΕΤΑ ΠΟΙΟΝ ΝΑ ΚΥΝΗΓΗΣΕΤΕ



ΜΟΥ ΔΑΝΕΙΖΕΙΣ 50 ΕΥΡΩ;

ΠΡΙΤΣ; ΤΙ ΤΑ ΘΕΛΕΙΣ;

ΝΑ ΤΑ ΔΑΝΕΙΣΩ ΣΕ ΕΝΑΝ ΦΙΛΟ ΜΟΥ

ΠΡΙΤΣ; ΚΙ ΑΥΤΟΣ ΤΙ ΤΑ ΘΕΛΕΙ;

ΝΑ ΠΗΔΗΞΕΙ ΤΗ ΓΥΝΑΙΚΑ ΣΟΥ

ΤΙ; ΠΗΔΙΕΤΑΙ Η ΓΥΝΑΙΚΑ ΜΟΥ ΕΠΙ ΠΛΗΡΩΜΗ;

ΤΙ ΤΗΝ ΠΕΡΑΣΕΣ ΒΡΕ ΟΡΝΙΟ; ΤΟΣΟ ΗΛΙΘΙΑ; ΝΑ ΤΗΝ ΠΗΔΑΣ ΕΣΥ ΔΙΑ ΒΙΟΥ ΔΩΡΕΑΝ;



(ΕΡΩΤΟΧΤΥΠΗΜΕΝΟΣ) ΜΑΡΙΑ, ΜΟΥ ΔΑΝΕΙΖΕΙΣ 50 ΕΥΡΩ;

(ΑΔΙΑΦΟΡΗ) ΠΑΡΕ ΚΑΙ ΑΣΕ ΜΕ ΗΣΥΧΗ

(ΕΡΩΤΟΧΤΥΠΗΜΕΝΟΣ ΑΛΛΑ ΚΑΙ ΠΟΝΗΡΟΣ)ΔΗΛΑΔΗ ΔΕΝ ΤΑ ΘΕΛΕΙΣ ΠΙΣΩ;

(ΑΔΙΑΦΟΡΗ ΚΑΙ ΠΟΝΗΡΗ)ΦΥΣΙΚΑ! ΑΛΛΑ ΓΙΑ ΝΑ ΜΗΝ ΚΟΥΡΑΖΕΣΑΙ ΣΤΕΙΛΕ ΤΟ ΜΑΚΗ (ΦΙΛΟΣ ΚΑΙ ΚΟΥΚΛΟΣ) ΝΑ ΜΟΥ ΤΑ ΦΕΡΕΙ



ΔΕΝ ΠΑΡΑΓΟΥΜΕ ΤΙΠΟΤΑ ΡΕ ΦΙΛΕ

ΜΑΣ ΕΧΟΥΝ ΠΡΟΛΑΒΕΙ ΟΙ ΑΛΛΟΙ, ΓΙ' ΑΥΤΟ

ΚΙ ΕΙΝΑΙ ΚΑΛΟ ΑΥΤΟ;

ΑΝ ΕΙΝΑΙ ΝΑ ΑΥΞΑΝΕΙ ΤΗ ΖΩΗ

ΚΙ ΕΙΝΑΙ ΚΑΛΟ ΑΥΤΟ;

ΑΝ ΕΙΝΑΙ ΝΑ ΤΕΖΑΡΟΥΝ ΠΡΩΤΟΙ ΟΙ ΔΙΩΚΤΕΣ ΜΑΣ



ΜΑΡΙΑ Σ' ΑΓΑΠΩ

ΦΕΡΕ ΛΕΦΤΑ ΣΤΟ ΣΠΙΤΙ

ΜΑΡΙΑ ΕΓΙΝΑ ΚΩΛΟΜΠΑΡΑΣ

ΤΟΤΕ ΦΕΡΕ ΄΄ΠΑΙΔΙΑ΄΄ ΣΤΟ ΣΠΙΤΙ



(ΚΑΙ ΕΝΑ ΚΛΕΜΜΕΝΟ ΣΧΕΤΙΚΟ ΣΧΟΛΙΟ ΤΟΥ Λ. ΚΑΛΟΒΥΡΝΑ



Κωλομπαράς



Από το αραβικό «γουλάμ» (παιδί, αγόρι) και το περσικό ρήμα «παρέ» (ξεσκίζω, σκίζω με βία) προήλθε η οθωμανική λέξη «κουλάμ-παρέ», το μοντέρνο τουρκικό «κουλάν-παρά», και το ελληνικό «κωλομπαράς», που στην πραγματικότητα σημαίνει «αυτός που σκίζει αγόρια». Παρότι εννοιολογικά έχει άμεση σχέση με τον κώλο, ετυμολογικά το πρώτο συνθετικό της λέξης «κωλομπαράς» είναι μόνο μια παρήχηση.)



ΟΣΟ ΝΥΧΤΩΝΕΙ ΤΟ ΧΡΕΟΣ ΜΕΓΑΛΩΝΕΙ



ΠΡΟΣ ΚΥΡΙΟΝ ΓΑΠ:

ΟΣΟ ΥΠΑΡΧΕΙ ΡΕΝ, ΜΗ ΜΙΛΑΣ ΜΕ ''ΔΕΝ''



ΠΟΙΟΙ ΑΝΤΕΧΟΥΝΕ ΣΤΗΝ ΚΡΙΣΗ;

ΟΙ ΣΑΒΟΥΡΟΓΑΜΗΔΕΣ



ΩΡΑΙΑ ΤΑ ΠΑΖΑΡΙΑ ΣΤΙΣ ΒΡΥΞΕΛΛΕΣ

ΑΛΛΑ ΕΓΩ ΠΡΟΤΙΜΩ ΕΚΕΙΝΑ ΣΤΟ ΜΟΝΑΣΤΗΡΑΚΙ



Η ΕΥΡΩΖΩΝΗ ΕΙΝΑΙ ΠΟΛΥ ΚΟΚΕΤΑ - ΣΥΝΕΧΩΣ ΦΟΒΑΤΑΙ ΜΗΝ ΚΑΙ ΤΗΣ ΦΥΓΟΥΝ ΚΑΠΟΙΕΣ ΧΑΝΤΡΕΣ



ΝΑ ΔΕΙΣ ΠΟΥ ΚΑΠΟΤΕ ΘΑ ΜΑΣ ΣΥΓΧΑΡΟΥΝ ΓΙΑ ΜΑΓΚΕΣ



ΝΑ ΔΕΙΣ ΠΟΥ ΚΑΠΟΤΕ ΚΙ ΑΥΤΗ Η ΛΟΥΚΑ

ΘΑ ΞΕΚΟΥΦΑΙΝΕΙ ΜΕ ΝΤΟΥΝΤΟΥΚΑ

ΣΕ ΜΙΑ ΠΟΡΕΙΑ ΣΤΗ ΒΟΥΛΗ

ΘΑ ΒΓΑΖΕΙ ΠΙΚΡΑ ΚΑΙ ΧΟΛΗ

ΠΟΥ ΑΠΟ ΔΗΜΑΡΧΟ ΚΛΗΤΗΡΑ

ΣΥΝΤΑΞΗ ΤΗΣ ΚΟΨΑΝ ΧΗΡΑ



1 ΠΡΟΣ 5: ΟΤΑΝ Η ΖΩΗ ΜΕΤΡΙΕΤΑΙ ΜΕ ΑΝΑΛΟΓΙΕΣ Η ΕΥΤΥΧΙΑ ΕΙΝΑΙ ΚΛΑΣΜΑ (ΚΑΙ ΠΙΟ ΠΡΙΝ ΚΛΥΣΜΑ)



ΜΕ ΤΟΣΕΣ ΠΟΛΛΕΣ ΠΡΟΣΛΗΨΕΙΣ ΚΑΙ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΥΣ, ΟΙ ΥΠΑΛΛΗΛΟΙ ΤΟΥ ΑΣΕΠ ΠΑΙΖΟΥΝ ΠΑΣΙΕΝΤΖΕΣ



(ΤΑ ΑΡΚΤΙΚΟΛΕΞΑ)

ΜΕΣΩ ΑΣΕΠ;

ΜΠΑ, ΜΕΣΩ ΚΕΠ

ΕΙΣΑΙ ΣΕΠ;

ΜΠΑ, ΜΟΝΟ SEX



ΤΗ ΝΥΧΤΑ ΞΕΦΥΣΑΕΙ ΠΩΣ ΤΟ ΠΡΩΙ ΞΟΦΛΑΕΙ



ΤΗ ΝΥΧΤΑ ΟΝΕΙΡΕΥΕΤΑΙ ΠΩΣ... ΣΤΑΣΗ ΜΑΓΕΙΡΕΥΕΤΑΙ

ΚΑΙ ΕΝΤΡΟΜΟΣ ΞΥΠΝΑΕΙ ΚΑΙ ΟΛΟ ΞΕΦΥΣΑΕΙ

ΚΑΙ ΤΟ ΠΡΩΙ ΟΛΟ ΣΕΡΝΕΤΑΙ ΚΙ ΑΠ' ΤΟΥΣ ΑΝΕΜΟΥΣ ΠΑΙΡΝΕΤΑΙ

ΚΟΙΜΑΤΑΙ ΕΠΙ... ΘΡΑΝΙΟΥ ΜΕ ΟΝΕΙΡΑ... ΔΑΝΕΙΟΥ



ΕΙΧΕ ΣΗΜΕΡΑ ΑΛΤΕΡ;

ΑΠΕΡΓΟΥΣΑΝ

ΕΙΧΕ ΣΗΜΕΡΑ ΑΛΤΕΡ;

ΣΤΑ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΑ ΤΡΑΒΟΥΣΑΝ

ΕΙΧΕ ΣΗΜΕΡΑ ΑΛΤΕΡ;

ΑΛΛΗ ΔΟΥΛΕΙΑ ΖΗΤΟΥΣΑΝ

ΕΙΧΕ ΣΗΜΕΡΑ ΑΛΤΕΡ;

ΤΟΥΣ ΤΙΤΛΟΥΣ ΤΟΥΣ ΠΕΤΟΥΣΑΝ

ΜΑ ΠΟΤΕ ΘΑ ΓΥΡΙΣΟΥΝ;

ΟΤΑΝ ΛΕΦΤΑ ΜΥΡΙΣΟΥΝ



ΚΑΙ ΘΑ΄ΛΘΟΥΝ ΛΑΟΥ ΛΑΟΥ

ΜΠΡΟΣΤΑ Ο ΧΑΤΖΗΝΙΚΟΛΑΟΥ



REAL POLITIK και REAL FM

KATI ΣΥΜΠΤΩΣΕΙΣ ΣΕ ΑΥΤΗ ΤΗ ΖΩΗ!



Νύσταξα.

Πάμε για ύπνο Κατερίνα.

Έρχεται ο τυφών Κατρίνα.

Θα είναι Γερμανών αφού είναι και τυ-φών (von).

Γερμανών; Τότε θα πω ένα non.

Κι αν γίνει στάση πληρωμών;

Με δασκαλεύει ο... Σολομών.

Καλέ αυτός είναι... Εβραίος.

Ναι, μα σοφίζεται ευρέως.

Πουλάει δηλαδή... Σοφίες;

Σα μαστροπός, απ' τις... γωνίες.

Και έτσι βγάζει παραδάκι;

Μαζεύει... με το κουβαδάκι.



ΑΝΤΕ ΚΑΙ ΣΕ ΚΑΛΗ ΜΕΡΙΑ! ΚΑΛΗΜΕΡΟΥΔΙΑ ΒΡΕ ΚΟΡΤΣΟΥΔΙΑ! ΠΑ' ΝΑ ΠΟΥΛΗΣΟΥΜΕ ΛΟΥΛΟΥΔΙΑ / ΣΤΟΥΣ ΟΔΗΓΟΥΣ ΚΑΙ ΣΤΑ ΦΑΝΑΡΙΑ / ΝΑ ΜΑΣΟΥΜΕ ΤΑ ΕΙΚΟΣΑΡΙΑ.

π.χ.

"ΒΙΝΚΕΛΜΑΝ Ή ΤΟ ΠΕΠΡΩΜΕΝΟ" του Αλέξανδρου Ίσαρη - ΓΕΝΙΚΕΣ ΚΡΙΣΕΙΣ

ΒΙΝKΕΛΜΑΝ Ή ΤΟ ΠΕΠΡΩΜΕΝΟ. Ο ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΙΣΑΡΗΣ (ΑΙ) μοιάζει με επιδέξιο και καλαίσθητο τεχνουργό που χύνει το μέταλλο των αρχών του και γενικά της βιοσοφίας του στα καλούπια των πλαστών ηρώων του, που συνυπάρχουν με πρόσωπα πραγματικά. (Η λογοτεχνία είναι έτσι κι αλλιώς ένα παιχνίδι απόκρυψης/ανακάλυψης του προσώπου.) Στο ΒΙΝΚΕΛΜΑΝ Ή ΤΟ ΠΕΠΡΩΜΕΝΟ, έργο που το δικό του πεπρωμένο τού επεφύλασσε τη βράβευση από την Κριτική Επιτροπή του περιοδικού ΔΙΑΒΑΖΩ, δεν αργεί κανείς να αντιληφθεί τις πηγές απ’ όπου αντλεί τα πολύτιμα νάματά του για να τα μεταφέρει στα χείλη και στο πνεύμα, στις πράξεις και στα συναισθήματα των προσώπων. Οι διακειμενικές παραπομπές είναι διάσπαρτες και αποκαλύπτονται ευθέως. Μοιάζει λοιπόν να προηγείται η συγκρότηση της μόρφωσής του, του τρόπου του ζην του και γενικά της πολυσχιδούς αναγεννησιακού τύπου προσωπικότητάς του και να έπεται η κατασκευή των ηρώων του ως φανταστικών προσώπων αλλά καθ’ εικόνα και καθ’ ομοίωσίν του, είτε ως απεικασμάτων άλλων πραγματικών οντοτήτων, με θετικές και αρνητικές πλευρές. Ο ΑΙ το λέει πολύ καθαρά: «βασίζομαι στα βιώματά μου». Ζει και δρα εντός μιας ίδιας πνευματικής ατμόσφαιρας που τη χρησιμοποιεί ως σκηνικό για τη σύνθεση των «ιστοριών» του, εάν μπορεί κανείς να μιλήσει για ιστορίες, καθώς αυτό που χαρακτηρίζεται διήγημα ή νουβέλα ερωτοτροπεί με την προσωπική έρευνα, το δοκίμιο, τον εγκυκλοπαιδικό οδηγό και το λιτό βιογραφικό σχεδίασμα.


Ποια στοιχεία είναι αυτά που συνθέτουν την πνευματική αυτή ατμόσφαιρα και ποια αφηγηματικά μοτίβα την προσδιορίζουν; Η επίδραση του ρομαντισμού είναι διάχυτη σε όλο το έργο, με συνέπεια τη συχνή αναδρομή στο παρελθόν, τη νοσταλγική περιδιάβαση σε γνώριμους τόπους και χρόνους, την επανένωση –νοερή, επιθυμητή, ανάκληση στην περιοχή της μνήμης ή από το βυθό του υποσυνειδήτου—με αγαπημένα πρόσωπα ή πρότυπα που εμπνέουν και συγκινούν βαθύτατα. Τον ΑΙ απασχολεί το έλλειμμα αγάπης στον πραγματικό κόσμο, η επίδραση των τεθνεώτων στη σκέψη και στα έργα των συγκαιρινών (οι νεκροί είναι ένα καταφύγιο για τη φαντασία και τη συνείδηση), ο τρόπος με τον οποίον το πεπρωμένο σφραγίζει το τέλος μας ή χαράσσει την πορεία μας εν βίω. (Η δολοφονία του Βίν., οι εθνικές περιπέτειες, οι φυσικές καταστροφές ορισμένα περί τούτου παραδείγματα.) Ο έρωτας είναι πηγή αναζωογονητική ανεξαρτήτως του προσανατολισμού του. Η Τέχνη από την πλευρά της βάζει φτερά στο ανθρώπινο υποκείμενο αναβιβάζοντάς το στον δικό της «έβδομο ουρανό», έξω από τις γραμμές μιας ά-σχημης πόλης ή μιας πληκτικής ζωής ή μιας στάσιμης και θλιβερής καθημερινότητας. Κυριαρχούν εδώ η μουσική, η λογοτεχνία και η ζωγραφική. Ο ΑΙ ανατρέχει στα κλασικά πρότυπα και δροσίζεται από αυτά: ταξιδεύει στην Αναγέννηση, στην αρχαιοελληνική τέχνη, στην ιταλική κουλτούρα, στο ευρύ πεδίο της γερμανοαυστριακής διανόησης (η 7χρονη παραμονή του σε Γκρατς και Βερολίνο τον πλούτισε με δώρα του πολιτισμού των χωρών αυτών που τόσο εμφαντικά αντιτίθενται στα κατοπινά ιδεολογικά ανοσιουργήματα και στις εγκληματικές μεθόδους του Β΄ Π.Π.). Η τέχνη λοιπόν και η εθνική ιδεολογία κονταροχτυπιούνται όπως ακριβώς μπορεί να συμβαίνει και με το έργο και το βίο ενός δημιουργού.

Πεπρωμένο. Ο δοξασμένος Βίνκελμαν δολοφονείται από μιαν ανύποπτη μεταβολή του σχεδίου του που τον φέρνει αγκαλιά του φονέως του. Πρότυπο. Η Ιρίνα και η Όλγα πλάθονται με την ανάμνηση των «Τριών αδελφών» του Τσέχωφ. Αγάπη. Η Στυλιανή, η μητέρα του συγγραφέα, περιγράφεται κατά τον τρόπο ενός κινηματογραφικού αστέρα. Πρότυπο. Ο Μενέλαος Παπαδάκης-Βέρθερος δίνει τέλος στη ζωή του κατά τον τρόπο του ήρωα του Γκαίτε. Συντεχνία. Ο σεμνός και ταπεινός ζωγράφος της ε΄ ιστορίας (που αναπτύσσεται κατά τον τρόπο ενός ημερολογίου, με ξεχωριστές καταγραφές) ο οποίος ζητεί τον ήσυχο μικρόκοσμό του, μακριά από τις πρακτικές του καλλιτεχνικού μάρκετινγκ και την έπαρση των αναρριχώμενων εκπροσώπων της σύγχρονης διανόησης, είναι εκείνος που συναντά στο όνειρό του την αθάνατη Μαρία Κάλλας.

Ο ΑΙ είναι σαν να περπατεί μέσα στα auditoria, στις συναυλιακές σάλες, στα μουσεία, στις πινακοθήκες, στις πόλεις που φιλοξένησαν τους δοξασμένους ενός ευκλεούς παρελθόντος και συλλέγει τη σκόνη από το φως τους και φτιάχνει ποιητικές και πεζές προσωπογραφίες. Παρατηρούμε εν ολίγοις την τάση αναγωγής σε ένα πρότυπο, τη φιλοτέχνηση μιας λιτής προτομής για ένα πλήθος καλλιτεχνών που συγκροτούν τον κόσμο των θεαμάτων και ακροαμάτων του, των στενών ενδιαφερόντων του. Όλα μοιάζουν με ένα εγκώμιο του Υψηλού, του Ωραίου, με την συνθετική επιμέλεια μιας επιλεκτικής και σχολαστικής μνήμης. Ο ΑΙ γράφει με τα εργαλεία της ψυχοσύνθεσής του: ζωγραφίζει με τον λόγο πολυπρόσωπες παραστάσεις, χρησιμοποιεί όπου δει την ποιητική μεταφορά, καταφεύγει μέσω του ονείρου στον κόσμο του υποσυνειδήτου. Ονειρεύεται τη μητέρα του στιλνπή και αξιέραστη, την ντίβα Κάλλας να διαμαρτύρεται για κάποια ταλαιπωρία ασύμβατη με την προσωπικότητά της, στο «Bar Venus» μια γυναίκα γυμνή με έναν φιόγκο στο στήθος, ή αλλού με ένα ρόδο στο στήθος. Το όνειρο είναι το εφαλτήριο μιας καλλιτεχνικής σύνθεσης. Η ισορροπημένη μοναξιά του καλλιτέχνη, όπως η δική του, εγγυάται τη γόνιμη εμβάθυνσή του στο πεδίο των μεγάλων επιτευγμάτων, μουσικών και λογοτεχνικών και εικαστικών, και από κει τη μεταφορά της ουσίας τους στο χώρο της δικής του λογοτεχνικής οικοδομής.

Η δολοφονία και η αυτοχειρία, η μοναξιά, η φιλία και η ομοφυλοφιλία, ο ευκαιριακός έρωτας και κατά περίπτωση η αποτυχία του, οι πνευματικές αναζητήσεις και απολαύσεις, η μητρική αγάπη, η προδοσία αλλά και η αναζωογόνηση του έρωτα, η ανθρώπινη ιδιοτέλεια, η συμπλοκή μεταξύ λογικής και συναισθήματος, πραγματικότητας και φαντασίας, πεπρωμένου και ανθρώπινης βούλησης, συνείδησης και υποσυνειδήτου, η αλαζονεία, η δίκαιη τιμή αλλά και η πνευματική κενότητα μελών της καλλιτεχνικής συντεχνίας, η τύχη, ο κλονισμός από την επιβολή μιας υπέρτερης βίας, εκείνης του πεπρωμένου, το κεραυνοβόλημα του θανάτου, η αθανασία μιας υψηλής καλλιτεχνικής προσφοράς, όλα αυτά συγκροτούν ένα τεράστιο αριστοκρατικό ψηφιδωτό εικόνων και προσώπων, πραγμάτων και γεγονότων, που υπηρετούν στο σύνολό τους το μεγάλο μυστήριο της ζωής. Ο ΑΙ ταξιδεύει σε τόπους αισθήσεων και παραισθήσεων, με βήματα απαλά, κάτω από ένα ολόγιομο φεγγάρι, συνεπαρμένος από μια μελωδία, από το διαχεόμενο άρωμα ενός αγαπημένου σώματος, από την ιδέα του Υψηλού και του Ωραίου όπως κι αν αυτή πραγματώνεται. Νιώθω πως κρατεί αποστάσεις από τη σκληρότητα και σκαιότητα του σύγχρονου βάρβαρου κόσμου, ότι φυλάττει μες στη μοναξιά του πολλές ευαισθησίες, ότι μπορεί να δώσει την εντύπωση ενός εύθραυστου κόσμου, ικανού ωστόσο να υπερασπιστεί ανά πάσα ώρα τις αισθητικές επιλογές του. Τον προστατεύουν εξάλλου όλα εκείνα στα οποία εδώ και χρόνια πολλά αφιερώθηκε, φτιάχνοντας μια ισχυρή πανοπλία με γερμανικό χάλυβα, ιταλική φινέτσα, ρωσικό ταπεραμέντο, ελληνική λιτότητα, αρμονία και χάρη. Είναι ένας ικέτης στο ιερό των Θεών, ένας προστατευόμενος των Μουσών, ένας εκλεκτός των αγγέλων. Το μολύβι του μεταμορφώνεται σε πινέλο και η μετάφρασή του σε ευλαβική προσευχή. Ξοδεύει πολύν χρόνο προκειμένου να ετοιμάσει έργα μακράς ζωής, για να αντέξουν στον χρόνο. Σκηνοθετεί ζωγραφικά καρέ όπου το Σώμα τεμαχίζεται, αυτονομείται, σήπεται, διαλύεται, αποθεώνεται. Προπάντων κρατεί ένα δύσκολο ήθος, μένοντας μακριά από τους τηλεοπτικούς τηλεβόες και τους κριτικούς βόες, προχωρεί με σιγανά βήματα, ομιλεί μια γλώσσα πολύ καθαρή σαν λίμνη όπου αντικαθρεφτίζονται γυμνά σώματα και πολύχρωμα πουλιά. Νιώθω, καταληκτικά, ότι εκπροσωπεί μια τέχνη ευγένειας – η γλώσσα του όπου δεν γίνεται μια ποιητική ομίχλη, είναι ευανάγνωστη, χωρίς να μαστίζεται από στολίδια και σχήματα εντυπωσιασμού, πιο πολύ η αναγνωστική έλξη οφείλεται στα πραγματολογικά δεδομένα τα οποία μεταφέρει και στις ζωγραφικές συνθέσεις των εικόνων, δηλαδή πιο πολύ στον τρόπο της σύνθεσης παρά στον τρόπο της έκφρασης. Ο φακός της γραφής καθώς επικεντρώνεται στην εξωτερική δράση αφήνει να εννοηθούν οι ψυχικές διακυμάνσεις, οι εσωτερικές καταιγίδες, τα ψυχοκίνητρα, οι μύχιες διαθέσεις, οι μεταβολές του ανθρώπινου ψυχισμού και γενικά η ρευστότητα των συναισθημάτων.

Ο ΑΙ όταν δεν αντέχει την κακογουστιά ή την ανοησία, αποχωρεί. Στο δικό του εργαστήριο κρατεί τη σωστή απόσταση από τα εξωτερικά πεπραγμένα, τα οποία τεμαχίζει και αναλύει. Δουλεύει καθημερινά με γερμανική πειθαρχία, προκειμένου να αιχμαλωτίσει το αισθητήριο του καλού δέκτη.

Δεν το λέγει, αλλά περιμένει και για τον εαυτό του μιαν έκπληξη του πεπρωμένου, αρπάγης αεικίνητης και νόμου μηδέποτε πετρωμένου.


ΠΕΤΡΟΣ ΧΡΙΣΤΟΦΙΛΙΔΗΣ 16.6.2011

Η συνάντηση στο "Λεμόνι" με τον Αλέξανδρο Ίσαρη (16-6-2011) - μια ''εισήγηση'' για τα 4 μέρη του βιβλίου "Βίνκελμαν ή το πεπρωμένο"

15-6-2011

Μια ''εισήγηση'' για τα: BAR VENUS - Η ΣΒΟΥΡΑ - ΒΕΡΘΕΡΟΣ - ΟΙ ΠΛΗΓΕΣ ΤΗΣ ΜΑΡΙΑΣ ΚΑΛΛΑΣ - από το βιβλίο του Αλ. Ίσαρη "Βίνκελμαν ή το πεπρωμένο"

ΠΕΤΡΟΣ ΧΡΙΣΤΟΦΙΛΙΔΗΣ

................................................

BAR VENUS


(Δύο γερμανομαθείς κουλτουριάρηδες επιχειρούν μια βραδιά να καλύψουν τις ερωτικές ανάγκες τους αγοράζοντας τις υπηρεσίες 2 νεαρών Ρωσίδων, αλλά στην κρίσιμη και κορυφαία στιγμή της σωματικής απόλαυσης ‘’μένουν’’ από επιθυμία, σβήνουν από όρεξη και κατεβάζουν άδοξα παρουσία τους την αυλαία της βραδιάς.)

O 57χρονος Άγγελος Μιχαήλ ή επί το καλλιτεχνικότερον Μιχαήλ Άγγελος εργάζεται ως αναπληρωτής καθηγητής γερμανικής λογοτεχνίας στο Πανεπιστήμιο Αθηνών και συγχρόνως είναι μεταφραστής και συγγραφέας - θεωρεί μόνο δοκιμασμένο φίλο του τον Σπύρο Κ., ο οποίος είναι ιδιοκτήτης γερμανόφωνου βιβλιοπωλείου στο Κολωνάκι. Υπάρχουν πολλά κοινά που συνδέουν τους δύο φίλους και κυριότερο αυτών η αγάπη τους για τη γερμανική διανόηση. Ζουν και οι δύο κατεξοχήν πνευματικά αλλά συγχρόνως και μοναχικά, δίχως την ύπαρξη και συμπαράσταση κάποιου συντρόφου, που θα μπορούσε να δώσει λάμψη και χρώμα στη ζωή τους. Ο Άγγελος έχει χάσει τους δύο γονείς του και συχνά τους αναπολεί, ο Σπύρος είναι χήρος και ζει με τη μητέρα του, η οποία όμως έχει φτάσει στο αποκορύφωμα της άνοιας, μετατρέποντας σε τόπο μαρτυρίου στην κοινή εστία, ένα κολονακιώτικο ρετιρέ. Προκειμένου να μετριάσουν την βασανιστική έλλειψη ενός σταθερού ερωτικού συντρόφου, οι δύο φίλοι οδεύουν στο καλαίσθητο μπαρ Venus στις Τζιτζιφιές όπου ψωνίζουν δύο ανοιχτόχρωμες Ρωσίδες. Στη διαδρομή προς την οικία του Άγγελου στο Μαρούσι, βρίσκουν την ευκαιρία να ανταλλάξουν απόψεις γύρω από θέματα πνευματικά αλλά και πολιτικά, με κυριότερο το φαινόμενο διάσημοι Γερμανοί συνθέτες που έχουν καταλάβει δικαίως μια θέση αξιοζήλευτη στην παγκόσμια ιστορία της κλασικής μουσικής να διχάζουν το καλλιτεχνικό κοινό λόγω των ιδεολογικών τους απόψεων και ειδικότερα της αλλοτινής συνέργειάς τους με το ναζιστικό καθεστώς πριν αλλά και κατά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο. Κατά στιγμές απευθύνουν τον λόγο και προς τις δύο Ρωσίδες του πίσω καθίσματος, αλλά και πάλι τα θέματα των συνομιλιών τους είναι σοβαρά, διανοουμενίστικα και καμία πρόκληση είτε με τον λόγο είτε με ορισμένη χειρονομία δεν προθερμαίνει το κουαρτέτο κι ούτε ακονίζει τα ορμέμφυτά του εν όψει αυτής της προγραμματισμένης και προπληρωμένης ερωτικής συνάντησης. Η απότομη πτώση στο κενό συμβαίνει στο σπίτι του Άγγελου όπου οι δύο φίλοι παρ’ όλο που τους προσφέρονται έτοιμοι προς βρώσιν οι 2 ‘’ερωτικοί μεζέδες’’, που ξεκινούν τη συνουσία με τον δέοντα επαγγελματισμό, ξαφνικά νιώθουν ότι έχουν βρεθεί εκτός κλίματος και η έλλειψη της επιθυμίας τούς προδίδει και τους ρεζιλεύει στα όμματα των 2 αλλοεθνών πορνιδίων. Ο Άγγελος αποζημιώνει τις 2 Ρωσίδες και τις αποχαιρετά καθώς επιβιβάζονται σε ένα ταξί (αγοραίος έρωτας όχι αλλά αγοραίον όχημα ναι) και επιστρέφοντας στο σπίτι αναπληρώνει την ερωτική αφλογιστία με μιαν επιλεγμένη μουσική ακρόαση, σε συμφωνία με τον φίλο του.

Το διήγημα με τον τρόπο που ολοκληρώνεται μοιάζει με μια παρωδία του αγοραίου έρωτα, την ίδια στιγμή που αναβιβάζει σε υψηλή σφαίρα αισθητικής απόλαυσης την ενασχόληση και δη ακρόαση της κλασικής μουσικής και της μουσικής δωματίου. Σαν να αναμετριέται η αιώνια δόξα των πνευματικών επιτευγμάτων με τις φτηνές και εφήμερες υπηρεσίες της σωματικής ηδονής. Από την άποψη αυτή, το πνεύμα έρχεται σε σύγκρουση με το σώμα, η πνευματική ζωή, ρέπουσα προς υψηλές κατακτήσεις, έρχεται σε σύγκρουση με την σωματική ερωτική ζωή, που για να καλύψει το κενό ή τη γύμνια της είτε καταφεύγει συνειδητά στην αυτοϊκανοποίηση, με τη βοήθεια της φαντασίας, είτε στην ονείρωξη, με τη βοήθεια του ονείρου, επομένως με πηγή τον κόσμο του υποσυνειδήτου. Η πνευματική ζωή δεν χαρίζει το αίσθημα της πληρότητας σε κανέναν από τους 2 φίλους, μεταξύ των οποίων ο Άγγελος είναι εκείνος που πιο συχνά κραυγάζει τα υπαρξιακά ή άλλα προβλήματά του, και ανάμεσα σε αυτά το πρόβλημα της ερωτικής στέρησης. Το διήγημα ξεκινώντας μάς μεταφέρει στη Λίμνη της Βουλιαγμένης όπου συχνάζει συστηματικά ο Μαρουσιώτης Άγγελος αντλώντας ψυχικές δυνάμεις πολύτιμες από την επαφή του με το νερό. Εκεί αντικρίζει καθημερινά φθαρμένα λόγω ηλικίας υποκείμενα, γέρικα πλάσματα αξιοθρήνητα, που βρίσκονται στο κατώφλι του θανάτου. Το γεγονός ότι ο Άγγελος είναι ηλικιακά νεότερος τον βοηθεί από τη μία πλευρά να αισθανθεί την αλκή, την ισχύ, γενικά την υπεροχή του σε σύγκριση με τους αξιολύπητους απόμαχους της ζωής, από την άλλη πλευρά ωστόσο τού γεννά σκέψεις και για τη δική του συν τω χρόνω μεταμόρφωση. Στο τέλος όμως του διηγήματος, η αδυναμία του να ανταποκριθεί στην πρόκληση της ερωτικής επαφής αναδεικνύει και τη δική του, συγκυριακή έστω, ανικανότητα. Οπότε «φθορά» δεν νοείται μόνο το παραμορφωμένο από τη συρροή των χρόνων σώμα των ηλικιωμένων κολυμβητών, αλλά και ο ας πούμε τυχαίος λήθαργος της ερωτικής επιθυμίας, τη στιγμή τουλάχιστον που ζητείται η εγρήγορσή της, προκειμένου να παντρευτεί με την τεχνητή έστω επιθυμία του πληρωμένου συμπαίκτη. Είναι λοιπόν ο Άγγελος σε μια κρίση υπαρξιακή; μήπως η τελική αποτυχία του είναι ένα σήμα ότι σύντομα, αν όχι ήδη, θα μπει σε μιαν άλλη ηλικιακή περιοχή, αποχαιρετώντας τη ρώμη της μέσης ηλικίας; Ή μήπως ο έρωτας γι’ αυτόν είναι περισσότερο μια ονειρική ιδέα, ένα μετάλλιο που σου δίδεται καθώς έχεις ανέλθει σε μια υψηλή πνευματική οροσειρά; Εάν είναι έτσι, τότε ο Έρωτας είναι γι’ αυτόν «ακριβή» υπόθεση, κατοικεί ωσάν άφταστη αρετή σε υψηλά πνευματικά δώματα, ανακαλείται σαν αυτοκράτορας από τις σειρήνες της φαντασίας αλλά και τις σκοτεινές δυνάμεις του υποσυνειδήτου. Η αγοραία πραγμάτωση του έρωτα ίσως δεν ταιριάζει στον εκλεκτό πνευματικό βίο, μοιάζει να υποτιμά την προσωπικότητα των δύο πνευματικών ανδρών, να σκιάζει την επαγγελματική τους ταυτότητα, να τσαλακώνει την αξιοπρέπειά τους, τη δημόσια εικόνα τους, να είναι ασυμβίβαστη με την ταξική τους θέση. Οι κλασικοί συνθέτες, το αξιόλογο θέατρο, η υψηλή ποίηση τούς απογειώνουν και τους μεταφέρουν στους ορίζοντες μιας πνευματικής έκστασης, και ίσως αυτή ακριβώς η κυριαρχία της πνευματικής τρυφηλότητας, των διανοητικών απολαύσεων και τέρψεων ευτελίζει τη σκηνοθεσία του αγοραίου έρωτα. Η επιθυμία του έρωτα είναι όπως φαίνεται στους δύο φίλους ακαθοδήγητη, εκπηγάζει απρογραμμάτιστα από τη μυστική της κρύπτη, όπως ακριβώς τα περιστέρια από τις σχισμές των βράχων της Λίμνης. Η επιθυμία του έρωτα είναι βέβαιο πως τρέφεται από τις εξωτερικές παραστάσεις και τις σωματικές εικόνες, σε αιχμαλωτίζει ωστόσο πολλές φορές απροειδοποίητα, αναβλύζει ως πηγαίο αίσθημα, ασυγκράτητο, ως δαίμων που ζητεί επιτακτικά την ικανοποίησή του, χωρίς αναβολές, τόπου ή χρόνου. Τι συμβαίνει λοιπόν; Μήπως τελικά ο Έρωτας δεν μπορεί να παγιδευτεί από τις βουλές του Χρόνου; Μήπως δρα ανεξάρτητα, σου επιβάλλεται υποτάσσοντάς σε σε στιγμή άγνωστη, ασύλληπτη, είναι δηλαδή το ανέλπιστο δώρο μιας ακαθόριστης στιγμής; Εάν κάτι από τα παραπάνω ισχύει, τότε η ερωτική αφλογιστία των δύο ανδρών οφείλεται στο άγχος τους να δράσουν ερωτικά μέσα σε ένα καθορισμένο χρονικό πλαίσιο, οφείλεται ακριβώς σε αυτόν τον αυταναγκασμό της χρονικής στιγμής. Η ερωτική επιθυμία όμως φαίνεται πως είναι μια ιπτάμενη φλόγα και πως αρνείται να υπακούσει σε σχέδια και προγράμματα, είναι μια ριπή αναρχική. Η ερωτική επιθυμία γεννιέται μέσα στο άγνωστο του μέλλοντος χρόνου, μας «χτυπά» ως αναδυομένη ορμή και ως πιεστική ανάγκη έκφρασης. Που σημαίνει ότι ο Έρωτας έχει κι αυτός το δικό του «στιγμιαίο» και κατ’ επέκταση υπακούει στο δικό του άρρητο πεπρωμένο.

Ο αφηγητής διηγείται την ιστορία των δύο ανδρών ακολουθώντας τη διαδρομή των τόπων: Λίμνη Βουλιαγμένης, Μαρούσι, Τζιτζιφιές, Μαρούσι. Η μετάβαση από το μπαρ στο σπίτι είναι μια εναλλαγή λόγων και σιωπών, δηλώσεων και παύσεων. Οι δυο φίλοι συζητούν για θέματα των ενδιαφερόντων τους και πολλές φορές ξεχνούν την παρουσία των δύο γυναικών. Καθώς από τα χείλη τους ξεβράζονται φέτες ζωής και βιογραφικά επεισόδια μεγάλων Γερμανών συνθετών, άλλων υπέρμαχων κι άλλων ενάντιων στον ναζισμό, νιώθει κανείς ότι κατρακυλάει από απόσπασμα σε απόσπασμα γνωστών μουσικών συνθέσεων. Οι δυο άνδρες εκπροσωπούν τη γερμανική κουλτούρα, οι δυο πόρνες παρά την άγνοιά τους τον ρωσικό πολιτισμό. Σαν να αναμετριέται λοιπόν η πειθαρχική και εθνοκτόνα Γερμανία με την κοσμοσώτειρα και καθεστωτικά ανελεύθερη Ρωσία. Όλο το διήγημα μπορεί να ιδωθεί ως ένα πεδίο συνεχόμενων αντιθέσεων, η νεότητα και η φθορά, το πνεύμα και το σώμα, η ονειρική και η πραγματική ζωή, η μοναξιά και η δοκιμασμένη φιλία, οι κουλτουριάρηδες και οι πόρνες, οι μορφωμένοι αστοί και οι αμόρφωτες προλετάριες, η πηγαία – φυσική δωρεά του έρωτα και η πληρωμένη υπηρεσία του, το αυθόρμητο και ακαθόριστο και το κατασκευασμένο, το κατά παραγγελίαν, η Γερμανία και η Ρωσία, οι υψηλές καλλιτεχνικές δημιουργίες αλλά και οι επαίσχυντες πολιτικές και ιδεολογικές απόψεις, ο αντιναζισμός και ο αντισημιτισμός, η ελευθερία της βούλησης και η συνειδητοποίηση της ερωτικής ανάγκης αλλά και η αδράνεια της στιγμής και η επιβολή του μοιραίου. Στο τέλος του διηγήματος οι δυο άνδρες μένουν μόνοι και απελευθερωμένοι από το άγχος τού να δείξουν το ερωτικό πάθος τους σε τρίτους, σε άγνωστες υπάρξεις, θερμαίνονται με την μεσολάβηση της μουσικής και την ανάκτηση μιας οικείας ατμόσφαιρας που επιβεβαιώνει τη σχέση τους. Η φιλία λοιπόν των 2 ανδρών, εδραιωμένη σε κλίμα σπιτικής οικειότητας, άρα το γνωστό, εξοστρακίζει τους 2 εφήμερους θηλυκούς ερωτικούς συντρόφους, δηλαδή το άγνωστο. Η αγάπη επομένως χτίζεται στους δρόμους της σιγουριάς και αποφεύγει κατά κάποιον τρόπο την έκθεσή της στο άγνωστο και στο ξένο.

Η ΣΒΟΥΡΑ

(Ο συγγραφέας ξεφυλλίζει το οικογενειακό άλμπουμ και συνθέτει έναν ύμνο αγάπης και νοσταλγίας προς τη μητέρα του.)

Καθώς η σβούρα χορεύει σαν μπαλαρίνα μπροστά στα μάτια μας, το παρελθόν επιστρέφει με χίλιες στροφές στο γήπεδο της μνήμης. Πρόκειται για έναν από τους γνωστούς εκείνους ρομαντικούς στροβιλισμούς, που ανακαλούν μέσα σε ολίγον χρόνο σειρά χαμένων εικόνων και αναμνήσεων, έναν πακτωλό προσώπων και πραγμάτων, όπως εκείνα που μας ξαφνιάζουν σε αποθήκες παλαιών αντικειμένων ή μας κεραυνοβολούν σε κλειδωμένα μυστικά δωμάτια (ή και συρτάρια) των αγαπημένων μας. Με τη «Σβούρα» ο συγγραφέας αποφασίζει να βγάλει την προσωπίδα του άγνωστου αφηγητή και να μας αποκαλύψει ένα σύντομο οικογενειακό χρονικό, όπου η δεσπόζουσα θέση παραχωρείται στη μητέρα του. Συντίθεται λοιπόν ένας λιτός αφηγηματικός ύμνος προς εκείνη, μεστός από νοσταλγική διάθεση, συγκινησιακή θέρμη και εσωτερικό δάκρυ. Η μητέρα λοιπόν στο επίκεντρο κάθε αναδρομής, αυτό το προσφυγάκι που έφτασε σε έναν αρχικά ανεπιθύμητο τοκετό εν μέσω Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου, αυτή η ταλαντούχα δασκάλα που μεγάλωσε κάποιες βορειοελλαδίτικες γενιές με τα ολίγα μεταπολεμικά μέσα, αυτή η ιέρεια της Μουσικής η τριπλή οργανοπαίκτρια που μετέτρεπε με την εκτελεστική της δεξιότητα κάθε οικογενειακή συνάθροιση σε εορταστική πανήγυρη - η μητέρα με το ανεπανάληπτο χαμόγελό της, λουσμένη μέσα στο ελληνικό φως, στεφανωμένη από τα μυρωδάτα άνθη της ελληνικής φύσης, αυτή η μονίμως ανοιχτή αγκαλιά, η ασφαλής πηγή μιας διαρκούς αγάπης, ο ανιδιοτελής και καλοπροαίρετα ενοχλητικός συμβουλάτορας στις μικρές και μεγάλες στιγμές του βίου, ο βασικός συντελεστής κάθε ζωικής ευτυχίας, ο διαλείπων πρωταγωνιστής κάθε τρομώδους ονείρου, που πέφτει σαν ξέφτι από το χαλασμένο πια ύφασμα της παλαιάς ζωής. Η μητέρα, αυτή η μητέρα να περιγράφεται όπως ένας αληθινός κινηματογραφικός αστέρας, ενωμένη με τα δεσμά ενός ιδανικού έρωτα και γάμου, που διαλύθηκαν νωρίς με τον γρήγορο θάνατο του πατέρα, για τον οποίον ολίγες μόνο γραμμές χαρίζονται σε αυτή την πρωτοπρόσωπη αφήγηση.

Το κείμενο διαγράφει έναν κύκλο, αλλά η παρουσίαση των οικογενειακών στιγμών ακολουθεί τη γραμμική εξέλιξη. Κάπου μέσα στον Απρίλιο του 1946 το 5χρονο αγόρι παίζει με τη μεταλλική σβούρα του σε μια φωτεινή τετράγωνη πλατεία και καθώς η μητέρα του τον αφήνει για λίγο μόνο, εκείνο νομίζει ότι το εγκατέλειψε απροειδοποίητα και ξεσπά σε κλάμα γοερό, προτού εκείνη επιστρέψει για να αποκαταστήσει την αλήθεια των πραγμάτων και να δώσει μια τρυφερή εξήγηση στο «κουτό παιδί». Κάπου μέσα στο 2008 ο ώριμος άνδρας ξανασυναντά στο περίφημο «μυστικό δωμάτιο της μαμάς» εκείνη τη μεταλλική σβούρα που τόσα έχει να του θυμίσει, που τόσο στενά έχει συνδεθεί μαζί της, ώστε να κάνει πικρότατη την επίγνωση ότι δεν πρόκειται «ποτέ πια» να επιστρέψει για να τον λυτρώσει με ένα χάδι ή ένα φιλί της. Σκηνές ζωής που αναγκάζουν τον αναγνώστη να αφαιρεθεί κι αυτός με τη σειρά του και να ταξιδέψει στη δική του οικογενειακή χώρα, όπου σε κάθε περίπτωση η μάνα (και γιατί όχι και ο πατέρας) είναι ες αεί παρούσα, καθώς περδουκλώνεται σε μια σκέψη, προβάλλει αιφνιδιαστικά σε μια θύμηση, κλείνεται μέσα σε ένα αντικείμενο, δυναστεύει σε ένα όνειρο.

Το αγόρι λοιπόν γεννιέται μέσα στον πόλεμο, με τη διαταγή ίσως του πεπρωμένου του που το σώζει από τον θάνατο, έναν θάνατο που παράλογα σήμερα, κατανοητά ίσως τότε επιχείρησε να καλέσει με τα καυτά λουτρά της η ίδια αυτή μάνα, η πιο όμορφη όλων των γυναικών. Το αγόρι γυρνά τη σβούρα και τα χρόνια αρχίζουν τη σκυταλοδρομία τους, φτάνει στην εφηβεία και στις πρώτες ερωτικές ανησυχίες που το οδηγούν απρόσμενα στον Κήπο των Μοναχικών του Απολαύσεων, αργότερα στους χρόνους των σπουδών και των ξενικών του εμπειριών, και πιο μετά στη μακρά φάση της επαγγελματικής σταδιοδρομίας, με τον πατέρα ήδη χαμένο από νωρίς και τη μητέρα σε γεωγραφική απόσταση ώστε να μη διασαλεύει το βασίλειο της προσωπικής ανεξαρτησίας και της δημιουργικής μοναξιάς. Η μάνα όμως πάντοτε εκεί, ως φωνή και ευχή, ως νουθεσία και παρηγορία, ένας δείκτης του δρόμου του Αγαθού – σε αυτή τη φωνή, που αθάνατη μένει, καταφεύγει ο ώριμος άνδρας ακόμη και χρόνια μετά τον συγκλονιστικό αυγουστιάτικο θάνατό της που συνέπεσε χρονικά με τη στιγμή που σε όλο το κατάμεστο θέατρο της Επιδαύρου αντηχούσε μια άλλη τάλαινα φωνή, εκείνη του Οιδίποδα, που τυραννιέται από τις ανήκεστες πληγές των συμφορών του.

Κάπου κάπου μέσα στο φλογισμένο ροδώνα του κειμένου, ξεπηδά και το κερί της γιαγιάς, της μητέρας της μητέρας δηλαδή, της πριγκίπισσας, που ήλθε από τη Σμύρνη το Εικοσιδυό, με ολίγα κοσμήματα κειμήλια (που κλάπηκαν πολύ αργότερα) αλλά και τον πλούτο της λαϊκής ανατολίτικης παράδοσης, που φανερωνόταν με τραγούδια και ποιήματα από παλαιούς καιρούς.

Υπάρχει άραγε κάτι που να διακόπτει αυτόν τον θερμότατο αισθημάτων μητρικό ύμνο; Ο συγγραφέας εκτός από αγάπη κάπου ομιλεί και για κάποιο μίσος προς εκείνη, και ο αναγνώστης αντιλαμβάνεται πως δεν πρόκειται για γνήσιο μίσος, αλλά για την παραμόρφωση της αγάπης, την μεταμφιεσμένη «επιστροφή» της. Δεν παραλείπει να αναφέρει τις αντιθέσεις και κάποιους καβγάδες που άναψαν μεταξύ τους όταν εκείνη διήγε βίο μοναχικό στη Θεσσαλονίκη κι εκείνος ήδη είχε βρει το δημιουργικό ενδιαίτημά του στην Αθήνα. Καβγάδες πιο πολύ από τη σκληρή μοναξιά αλλά και για την αποφυγή μιας διά βίου μοναξιάς. Πίσω από τις γραμμές αυτές σκιτσάρεται ο συνήθης καλλιτεχνικός τρόπος του ζην: μοναχική δημιουργία, κοπιώδης εργασία, φθόνος, ανταγωνισμός, ολίγοι φίλοι, μικρή ανταμοιβή, μια μόνιμη πάλη με τον βιοπορισμό και τον χρόνο, τις αντιδράσεις φλύκταινες μιας συντηρητικής κοινωνίας που ζητεί να ελέγχει και να απορρίπτει εν τέλει τα πάντα, αλλά και θεραπεία της ψυχής, ανάταση του πνεύματος, μετουσίωση των ιδεών και των οραμάτων σε καλλιτεχνική πράξη, αργή και καθυστερημένη πρόσληψη και εκ των υστέρων αναγνώριση. Ποιος κατάφερε να χαράξει μιαν άλλη γραμμή έξω από αυτές τις αιώνιες σταθερές; Και εκτός του μίσους και των καβγάδων, δίνεται κάπου και μια σκηνή που κατά τα λεγόμενα του συγγραφέα-εξομολόγου λειτούργησε πάντοτε απομυθοποιητικά για το ιερότατο πάντων πρόσωπο της μητρός του: η σκηνή όπου ο μικρός δήθεν κοιμώμενος βλέπει για πρώτη φορά στη ζωή του τους γονείς του να έρχονται σε ερωτική επαφή και το καλοκαιρινό φεγγάρι να γίνεται παρά τη διακριτικότητα της φωτοχυσίας του ο πιο επιδέξιος μεγεθυντής στα όμματά του του φρικώδους του ζωντανού σπαρταριστού θεάματος. «Την πίστευα άσπιλη και αμόλυντη», λέει ο συγγραφέας. Να θέλει να διαχωρίζεται πλήρως από τις γυναίκες των απαγορευμένων ερωτικών μυθιστορημάτων που έδιναν μιαν απάντηση στις εφηβικές του ανησυχίες. Η μάνα λοιπόν και ως Παρθένος, μια μικρή Παναγία, που δεν πρέπει ποτέ να διαολίζει με το φέρσιμό της τον εφηβικό λογισμό ούτε να εξάπτει τα σωματικά πάθη και τις επιθυμίες στον κόσμο της φαντασίας και φυσικά να μην επιτρέπει να δεσμεύεται ούτε μία ανάμνηση κάποιας «ακολασίας» της στην διεσταλμένη περιοχή της εμπειρίας. Η μάνα λοιπόν που τα πάντα περιέχει και ωστόσο κρίνεται τόσο αυστηρά, σαν να παραβάλλεται πολλές φορές με Θεό, η μάνα που κάνει πως δεν βλέπει όταν από την πλευρά της συλλαμβάνει τον γιο, τον έφηβο να έχει παραδοθεί στους «κηπουρούς» των ιδεωδών αλλά μοναχικών τέρψεών του.

Αυτή η μάνα θα μπορούσε υπό άλλας συνθήκας να είναι ίδια με τη μητέρα, νομικό και πιανίστρια, που αναπολεί ο Άγγελος στο Bar Venus ή παρόμοια με την ανοϊκή Αριάδνη μητέρα του Σπύρου Κ. στο ίδιο διήγημα, παρ’ όλο που η Στυλιανή, η μητέρα του συγγραφέα, αρπάχτηκε κατά τα τελευταία χρόνια της ζωής της από την επάρατη νόσο και παραμορφώθηκε – δίχως όμως η νόσος να μπορεί να αλλοιώσει τη μυθική παρουσία της από την τρέχουσα ζωή του. Εξάλλου, κάπου κρέμεται το βιολί της, όπου ακουμπούσε δάκτυλα και πηγούνι και με τον τρόπο αυτόν έμαθε στον γιο της να λατρεύει πρώτα την ίδια και μέσω αυτής την κλασική μουσική – αθάνατα και τα δυο στη συνείδησή του, θησαυροί αγάπης και αφοσίωσης.

Καταληκτικά, η σβούρα θα μπορούσε να εκληφθεί και ως σύμβολο του ατομικού πεπρωμένου, που υφαίνει παρελθόν και παρόν χωρίς να δίδει λογαριασμό για το σε ποια θεϊκή τάξη υπακούει. Έτσι και το Εικοσιδυό, και ο Πόλεμος, και ο ανέλπιστος ή υπονομευμένος τοκετός του Μαρτίου 1941, και η επαγγελματική περιπέτεια, και ο θάνατος της μητέρας τη στιγμή της οιδιπόδειας αυτεπίγνωσης, αλλά και τόσα άλλα γεγονότα που δένονται στην ταινία μιας ζωής, είναι ολίγα μόνο από τα θηράματα αυτού του απρόσωπου κυνηγού που κηδεμονεύει τις τύχες μας.

ΒΕΡΘΕΡΟΣ

(Ένας τραπεζικός υπάλληλος και συγχρόνως ποιητής, που συναιρεί στον τρόπο του βίου του όλα τα σύγχρονα εξωτερικά γνωρίσματα της ευτυχίας, γνωρίζει σε ένα δισκοπωλείο έναν νεαρό που βρίσκεται σε φάση κατάθλιψης λόγω της αρνητικής έκβασης των δύο και μόνο σχέσεων που έχει συνάψει στη ζωή του: της εγκατάλειψής του από τον πρώτο και μόνο ετερόφυλο έρωτά του και του χωρισμού του από τον πρώτο και μόνο ομόφυλο δεσμό του. Ο νεαρός αναδιηγείται τα των δύο αυτών σχέσεων στον υπάλληλο και ποιητή, που του συμπαρίσταται ως πρόθυμος ακροατής και ενδιαφέρεται για την εξέλιξη της ζωής του. Στο τέλος, όμως, όλα ανατρέπονται: η πλούσια σύζυγος του ποιητή-κατ’ επάγγελμα εκδότρια βρίσκει τον τρελό και αναζωογονητικό έρωτα στο πρόσωπο ενός νεαρού γαλλομαθούς μεταφραστή και εγκαταλείπει την οικογενειακή εστία ενώ ο ποιητής αιφνιδιαστικά μαθαίνει από το τοπικό αστυνομικό τμήμα της συνοικίας του και το γεγονός της αυτοκτονίας του νεαρού καταθλιπτικού, ώστε και ο δικός του ψυχισμός να αρχίσει να εκδηλώνει τα νοσηρά συμπτώματα του αυτόχειρα που περιέβαλλε με την αγάπη του.)

Η γερμανική παροιμία το λέει καθαρά: το γυαλί και η ευτυχία εύκολα καταστρέφονται. Ο αιώνιος νόμος της μεταβολής των πραγμάτων δεν θα ήταν δυνατόν να αφήσει ανεπηρέαστο τον τομέα των διαπροσωπικών σχέσεων, όπου το αίσθημα της ευτυχίας είναι προσωρινό και η βασιλεία του σφοδρού έρωτα ακολουθείται από τη μοιραία πτώση της, ώστε σχεδόν κάθε ανθρώπινο υποκείμενο να είναι αναγκασμένο κατά κάποιον τρόπο να διέλθει από γκρίζες θάλασσες, όπου κυριαρχούν ο πόνος των σκέψεων, το άλγος των αναμνήσεων, το δράμα της μοναξιάς, το πένθος του εσωτερικού κόσμου. Ο χρόνος επιφυλάσσει εκπλήξεις σε όλους μας, άλλοτε ευχάριστες κι άλλοτε δυσάρεστες, και βεβαίως αποτελεί κορυφαία αυταπάτη και ύψιστη πλάνη το να θεωρούμε πως ό,τι στον παρόντα χρόνο συνθέτει το σκηνικό της προσωπικής μας ευτυχίας θα διατηρηθεί αναλλοίωτο ή αλώβητο και στον μέλλοντα χρόνο. Τα ανθρώπινα συναισθήματα είναι ρευστά και ακαθόριστα, κι έτσι οιαδήποτε βεβαιότητα πως αυτά παραμένουν αμετάβλητα, σαν παγωμένα, έτοιμα να αναπαράγουν εις το διηνεκές τον καρπό μιας σταθερής αγάπης, συντρίβεται από τα ίδια τα γεγονότα που μας κεντούν απροετοίμαστους στο ξύπνημα της κάθε μέρας. Στην αρχή ο έρωτας είναι μεγαλοϊδεατικός και πανηγυρικός, εκφωνεί και προεξαγγέλλει με στόμφο το πρόγραμμά του, συν τω χρόνω όμως τα φτερά του έρωτα αρχίζουν να μαδιούνται, και από το ουράνιο στερέωμα αρχίζει η καθοδική πτώση ως τα λασπόνερα των συναισθηματικών συγκρούσεων, των αμφιβολιών, των εγωιστικών παρορμήσεων, των συνεχόμενων υπαρξιακών κρίσεων, των κεραυνών της φθοράς και της πλήξης. Ο ιδανισμός του έρωτα εξατμίζεται λόγω των αδυναμιών της ανθρώπινης φύσης που αποδεικνύεται ανίκανη να τον κρατά αδιάλειπτα ψηλά, κι έτσι κάθε ονειρικό ταξίδι είναι απλώς μια φευγαλέα και παροδική ανάβαση, που καθιστά δραματικό το αίσθημα της αντίθεσης με το τέλος αυτού του παιχνιδιού. Και λέμε εδώ «παιχνιδιού» γιατί απλούστατα υπάρχουν πολλοί άνθρωποι γύρω μας που έχουν μάθει να παίζουν με τους άλλους, να παίζουν με τα συναισθήματα και την ανασφάλειά τους, να πειραματίζονται με τις αντιδράσεις τους, να σκαλίζουν τον κόσμο των ευαισθησιών τους ώστε αυτό που βαφτίζεται έρωτας μάλλον να παραπέμπει στην ανησυχία παρά στη γαλήνια απόλαυση. Αυτοί βέβαια που παίζουν με τους άλλους (όπως επί παραδείγματι η ομορφονιά ζωγράφος Ηλέκτρα της ιστορίας μας) έχουν επίγνωση της δικής τους ισχύος, της όποιας υπεροχής τους και της ακτινοβολίας τους, οπότε ως ισχυροί της κατάστασης υποβάλλουν τους αδύναμους σε ευφάνταστα καψώνια και συμπλεγματικά θελήματα. Όμως ακόμη και οι δούλοι της αγάπης κάποια στιγμή ωριμάζουν και ειδικώς μέσα από τον συσσωρευμένο πόνο-κόπο της και ζητούν τη γαλήνη της μοναξιάς τους από την καταιγίδα της σχέσης και την περιπέτεια των συναισθηματικών τους επενδύσεων, ενώ πολλάκις οι κραταιοί μιας ερωτικής κατάστασης πίπτουν κι αυτοί αιχμάλωτοι άλλων ισχυρότερων ερωτικών συντρόφων, ώστε να τιμωρείται έστω και αργά η αλαζονεία τους. Ο έρωτας λοιπόν είναι ένας υπόγειος πόλεμος, μια καλά αμπαλαρισμένη ωρολογιακή βόμβα, καμιά φορά μια συνθήκη εξαρχής άνισων και άτιμων όρων, που προδικάζουν την εξέλιξη των σχέσεων και υπονομεύουν την ψυχολογική ισορροπία, κατ’ αρχάς των αδυνάτων αλλά υπό ορισμένες συνθήκες και των ισχυρών.

Ο διακόψας τις σπουδές του στη Φιλοσοφική Σχολή Αθηνών Μενέλαος Παπαδάκης και ιδιοκτήτης ενός μικρού ξενοδοχείου στην Πλάκα όπου και κατοικεί, έχει νωπά τα τραύματα τόσο από την εγκατάλειψή του από την επικίνδυνη διαβολογυναίκα Ηλέκτρα, την οποία ερωτεύεται κλέβοντάς την ουσιαστικά από τον πιστό φίλο του Θοδωρή, όσο και από τον χωρισμό του από τον Γερμανό αρχαιολόγο Φρήντριχ Στάντλερ, ο οποίος προσωρινά τον θεραπεύει από τον ναυαγισμένο ετερόφυλο έρωτά του. Ο Μενέλαος προδίδει τον φίλο του Θοδωρή συνεπαρμένος από την ομορφιά της Ηλέκτρας την ίδια στιγμή που κι αυτή θαυμάζει την καλλονή του, η Ηλέκτρα ύστερα από 4χρονο δεσμό προδίδει τον Μενέλαο και με ένα χονδρό ψέμα τον εγκαταλείπει για χάρη μιας άλλης παρέας τη στιγμή που ολόγυρά της ζώνεται από θαυμαστές και υποψήφιους εραστές της, ο Μενέλαος συνδέεται με τον Ελληνιστή Φρήντριχ που του παίρνει τη λύπη από τον χωρισμό του, τον βαφτίζει Βέρθερο και τον απογειώνει ως τη στιγμή που μια φιλόδοξη επαγγελματική πρόταση τον οδηγεί στο χωρισμό από τον Μενέλαο και στη μόνιμη διαμονή του στην πατρίδα του όπου σύντομα μετά την άφιξή του βρίσκει νέο σύντροφο, ο Φαίδων Μίσχαλης (ο τραπεζικός υπάλληλος και ποιητής) γνωρίζει τον Μενέλαο κατά τη φάση της μελαγχολίας του και των ψυχολογικών του μεταπτώσεων και ταραχών με κύρια εκδήλωσή τους τις κρίσεις πανικού και μπαίνει στη ζωή του από αγάπη και ενδιαφέρον οπότε και μαθαίνει μέσα από την αφήγηση του Μενέλαου το δισυπόστατο ερωτικό παρελθόν του ώσπου ο τελευταίος να αποφασίσει να λύσει τον κόμπο με την υπάρχουσα πραγματικότητα επιλέγοντας την ελευθερία του θανάτου, όπως ακριβώς δηλαδή και ο ήρωας του Γκαίτε. Κι ενώ ο Φαίδων ασχολείται με τους άλλους γύρω του με την ασφάλεια που του χαρίζει η επαγγελματική του σταθερότητα και η οικογενειακή του ισορροπία, ζώντας κυριολεκτικώς μέσα σε ένα κουτί ευτυχίας, όπου έχει λυμένα όλα τα βασικά ζητήματα της διαβίωσης, δεν υπολογίζει πως η καταιγίδα θα ξεσπάσει μέσα στο ίδιο του το αριστοκρατικό και καλαίσθητο σπίτι, όταν ακριβώς η εκδότρια σύζυγός του ύστερα από τη συσσωρευμένη πλήξη της γαμήλιας συνύπαρξης και ένα ζωντανό αλλά δυσδιάκριτο αίσθημα ανικανοποίητου κάνει το άλμα με τα φτερά του έρωτα, θέλοντας να δώσει νιότη και χάρη στη ζωή της, συνδεόμενη με έναν νεαρό μεταφραστή της γαλλικής γραμματείας που ο άνδρας της ανακάλυψε προς όφελος της εκδοτικής δραστηριότητάς της. Έτσι ο ασφαλής Φαίδων γίνεται αυτόματα ένας καταθλιπτικός Μενέλαος, την ίδια στιγμή που η πλούσια σύζυγός του Ευτυχία Κυριακούλη (γόνος εφοπλιστικής οικογένειας) βρίσκει ως ερωτική φωλεά το διαμέρισμα του «φτωχού» και νυν αναδυόμενου μεταφραστή, που φέρει το όνομα Ανταίος Μαλακάσης. Με την ίδια λογική και επειδή καμία ιστορία δεν τελειώνει, θα μπορούσαμε να φανταστούμε την βασίλισσα Ηλέκτρα, που σέρνει καράβι, να γίνεται κάποτε άδοξα ένας θηλυκός Μενέλαος, ενώ ο προδομένος και εξαφανισμένος φίλος του Θοδωρής να γίνεται κάποτε και αυτός ένας βασιλιάς στις διαπροσωπικές του σχέσεις μπαίνοντας στο δίλημμα ποιον να ταπεινώσει και σε ποιον να δοθεί. Αλλά ποιος θα μπορούσε επίσης να εγγυηθεί για το υγιές και σταθερό του έρωτα Ευτυχίας Κυριακούλη-Ανταίου Μαλακάση; Και όλα αυτά βέβαια έχοντας συνεχώς στη σκέψη μας τα λόγια του διάσημου Μαρί Ανρί Μπελ, γνωστότερου ως Σταντάλ, που θεωρούσε ως μοναδικό κίνητρο των ανθρώπινων συμπεριφορών και πράξεων την ιδιοτέλεια.

Μένοντας λίγο στην άποψη του Σταντάλ: Να υποθέσουμε λοιπόν ότι και στον έρωτα προηγείται η ύπαρξη αυτού του καθαρού σκοπού, η συνειδητοποίηση του κενού, της ανάγκης κάλυψής του, και έπεται η αιχμαλωσία των αγνών αισθημάτων; Κι αν είναι έτσι, τότε είναι το πνεύμα που υποτάσσει την ψυχή, η διάνοια τα ρέοντα συναισθήματα που κωπηλατούν αδιάκοπα στη λίμνη της ψυχής. Ερωτευόμαστε χάριν ενός σκοπού, έστω και υψηλού σκοπού; Ερωτευόμαστε με τη συνδρομή του καιρού, της κατάλληλης ευκαιρίας; Ερωτευόμαστε με τη συνδρομή μιας μοίρας αγαθής; Ερωτευόμαστε από τον μετασχηματισμό μιας άμορφης πρώτης συμπάθειας; Ερωτευόμαστε από μια διαστροφική έλξη της ανθρώπινης δυστυχίας και από την ανάγκη να θρέψουμε τον νάρκισσο εγωισμό μας ώστε να ανεβάσουμε εμείς στην άμαξα των φρούδων ονείρων μας αυτόν που θέλουμε να σώσουμε από την πλήρη ανυποληψία; Ερωτήματα ανοιχτά, πολύμορφα, σε εκατοντάδες παραλλαγές κινήτρων, απλών ή συνδυασμένων, που αντιστοιχούν σε μύριες περιπτώσεις διαπροσωπικών σχέσεων. Ίσως στην ιδανικότερη των ανθρωπίνων περιπτώσεων ο έρωτας είναι μια συνωμοσία της λογικής και της βούλησης υπό το κράτος πιεστικών αισθητικών αρχών, μια συνέργεια των γενετήσιων ορμών με τις σκοτεινές δυνάμεις του Εγώ, τα απωθημένα του υποσυνειδήτου και τα δεδομένα της αισθητηριακής πρόσληψης, ώστε η τέρψη του ατομικού να φορεί το μανδύα της κοινωνικής δωρεάς, της ύψιστης προσφοράς προς το διπλανό ανθρώπινο υποκείμενο. Κανείς, πιστεύουμε, δεν ερωτεύεται κάνοντας χάρη στον Άλλον, χωρίς να εισπράττει μια προσωπική ικανοποίηση, που να εκπορεύεται από την ύπαρξη κάποιας εσώτερης ανάγκης ή κάποιου σκοπού. Κι έτσι μόνο υπό το πρίσμα αυτό μπορούμε να κατανοήσουμε γιατί ο ασφαλής Μίσχαλης πλησιάζει τον νεαρό Μενέλαο ή ο φημισμένος Γερμανός αρχαιολόγος Φρήντριχ τον τραυματισμένο και πάλι Μενέλαο. Από την άλλη πλευρά, όσοι θέλουν κατά βάθος να μην παραδεχτούν την κρυφή ιδιοτέλεια του έρωτα, τον χρησιμοποιούν ως άλλοθι, ως υπέρτερη βία και δύναμη, όπως ακριβώς θα μπορούσε να ισχυριστεί το πλουσιοκόριτσο Ευτυχία, το σύμβολο αυτής της άπιαστης και συνεχώς περιδινούμενης και περιπλανώμενης ευτυχίας, που σαν χρυσή βροχή μουλιάζει το ένα μετά το άλλο τα δέντρα του Κήπου των Απολαύσεων. «Ο έρωτας με κάνει πάλι νέα», λέει σχεδόν η Ευτυχία, επομένως γι’ αυτήν ο σκοπός είναι η αναζήτηση μιας καταναλωθείσας νεότητας, η --ει δυνατόν-- ανάκλησή της στον παρόντα χρόνο για να ρετουσάρει την προσωπική εικόνα, να κρύψει ατέλειες και να σβήσει τα σημάδια της φθοράς. Με αυτή την επιδίωξη ή το επιχείρημα η αντιγηραντική προστασία του έρωτος θα ήταν βάλσαμο για τα γέρικα πλάσματα της Λίμνης Βουλιαγμένης που συναντούμε στο Bar Venus. Ένα μπαρ που όπως φαίνεται μένει μονίμως ανοιχτό όσο συχνάζει εκεί ως πελάτης η ίδια η ζωή.

ΟΙ ΠΛΗΓΕΣ ΤΗΣ ΜΑΡΙΑΣ ΚΑΛΛΑΣ

(Σειρά αυτόνομων καταγραφών εν είδει ημερολογιακών εγγραφών που αρχίζουν την 4η Απριλίου και ολοκληρώνονται την 23η Απριλίου 1995. Στην πιο εκτεταμένη εγγραφή, ο πρωτοπρόσωπος αφηγητής-ζωγράφος, του οποίου οι ενασχολήσεις, τα ενδιαφέροντα, οι αντιλήψεις και οι αισθητικές αρχές συμπίπτουν με τα αντίστοιχα του ίδιου του συγγραφέα, περιγράφει την ατμόσφαιρα και τις συνομιλίες σε μια ιδιωτική συγκέντρωση-δείπνο που οργανώνουν στην οικία τους ένας εκδότης και ποιητής και μια γκαλερίστα, με τη συμμετοχή επιφανών εκπροσώπων των γραμμάτων και των τεχνών – η άφιξη στον χώρο ενός μουσικολόγου και ραδιοφωνικού παραγωγού και ειδικότερα η πλήρης διάσταση των απόψεών του σε σύγκριση με τις θεμελιωμένες απόψεις του αφηγητή αναγκάζουν τον τελευταίο σε αιφνιδιαστική αναχώρηση από το ΄΄καλλιτεχνικό τραπέζι΄΄. Μετά τα μεσάνυχτα ωστόσο έρχεται η τιμωρία του πεπρωμένου για όλους τους εναπομείναντες στην οικία του ζεύγους: ένας σεισμός τούς καταπλακώνει και τους παρασύρει στον τραγικό θάνατο. Μία μέρα μετά, ο αφηγητής-ζωγράφος βλέπει στο όνειρό του ένα από τα πρόσωπα που ήταν παρόντα σε κείνη τη βραδιά, να καπνίζει ΄΄με ηδυπάθεια’’ και να φανερώνει για μία ακόμη φορά τον ναρκισσισμό του.)

Με τις «Πληγές της Μαρίας Κάλλας» ο αφηγητής-ζωγράφος μάς μεταφέρει στο έτος 1995 και ειδικότερα στην καλλιτεχνική πιάτσα, έχοντας την ανάγκη πρωτίστως να σχολιάσει τον τρόπο με τον οποίον διασυνδέονται τα πρόσωπα και τα πράγματα, να δείξει εν μέρει πώς λειτουργεί το καλλιτεχνικό σύστημα, και να ξεκαθαρίσει πως οι δικές του αρχές δεν του επιτρέπουν τίποτε άλλο παρά να αποστασιοποιείται από το σύγχρονο μάρκετινγκ, τις δημόσιες σχέσεις, τη διαπλοκή μεταξύ παραγόντων των ΜΜΕ, της πολιτικής εξουσίας και του καλλιτεχνικού κόσμου. Στα εν είδει ημερολογιακών εγγραφών της περιόδου 4-23.4.1995 αυτόνομα σημειώματα, ο ζωγράφος αποκαλύπτει και το Εγώ του και τους Άλλους, την αντίθεση του Εγώ του προς τους Άλλους, και κατεξοχήν τη ρηχότητα των σχέσεων, την κενότητα των πνευμάτων, την έλλειψη βαθείας γνώσης, την ισορροπία συμφερόντων και την υπηρεσία σκοπιμοτήτων ως χαρακτηριστικά γνωρίσματα που εντοπίζονται μεταξύ άλλων και στους καλλιτεχνικούς κύκλους, ή στις λεγόμενες καλλιτεχνικές παρέες, που μέσω της αλληλεξάρτησης και αλληλοϋποστήριξης κινούν τα νήματα των εξελίξεων στον τομέα των δραστηριοτήτων τους συγκροτώντας ένα άτυπο σύστημα εξουσίας.

Εκτός βέβαια του βασικού θέματος αυτού, στις «Πληγές της Μαρίας Κάλλας» εντοπίζονται πολλά άλλα ετερόκλητα και κατά κάποιον τρόπο ασπόνδυλα θέματα, που βεβαίως ως κοινό τους άξονα έχουν τις καλλιτεχνικές αντιλήψεις κυρίως του αφηγητή, δευτερευόντως άλλων προσώπων που συνδέονται μαζί του. Στις «Πληγές της Μαρίας Κάλλας» συλλέγει κανείς κατά σειρά τα ακόλουθα:

Ο ζωγράφος-αφηγητής δίδει κατά παραγγελία σε μιαν εφημερίδα τον ορισμό του ποιητή. / Η μνήμη του τον οδηγεί σε έναν μελλοθάνατο που είχε γνωρίσει και αγαπήσει κάποτε στο Γενικό Νοσοκομείο της Σύρου. / Βλέπει ένα όνειρο όπου πρωταγωνιστεί η Μαρία Κάλλας, η οποία του δείχνει τα πληγιασμένα πόδια της. / Προετοιμάζει εν μέσω φωτεινών σκέψεων και μοναχικών εμπνεύσεων έναν πίνακα που τον τιτλοφορεί ‘’Αναγέννηση’’. / Εξηγεί την επικινδυνότητα της γλώσσας και τις συνέπειες που αναλαμβάνει ένας δημιουργός από τη στιγμή που κατασκευάζει έναν ήρωα. / Ετοιμάζει ένα ποιητικό κείμενο που το τιτλοφορεί «Δεν είναι πουθενά». / Επισκέπτεται έναν φίλο-γείτονα που έχει παραμορφωθεί από τον καρκίνο αλλά παρ’ όλα αυτά κάνει σχέδια για τη ζωή, που σε ολίγες ημέρες θα σβήσει. / Συναντά στο «αρχηγείο» του έναν συλλέκτη έργων τέχνης που έχει ήδη αγοράσει έναν πίνακά του και τον ξεναγεί σε μια τεράστια αίθουσα κατάφορτη από έργα τέχνης κάθε είδους και συγχρόνως του προτείνει συνεργασία με σκοπό την προβολή του έργου του, που παραμένει στην αφάνεια και είναι άγνωστο σε πολλούς. / Αντιγράφει όσα λέγει ο Δημήτρης Καπετανάκης για τον Βίνκελμαν στο βιβλίο του «Μυθολογία του ωραίου» και με τον τρόπο αυτόν μας θυμίζει την α΄ ιστορία της συλλογής. / Συναντάται με φίλους του σε χαλανδριώτικη ταβέρνα αλλά οι κουβέντες των άλλων τού μοιάζουν με σκουπίδια. / Βλέπει ένα όνειρο με ένα τέρας και με σπουδαστές της Στρατιωτικής Ακαδημίας. / Συναντά σε κοντινό συνοικιακό δρόμο έναν από τους τρεις ανεπιθύμητους γείτονές του που ασχολούνται με τα καλλιτεχνικά πράγματα και τους οποίους πάντοτε προσπαθεί να αποφεύγει. / Εκφράζει την προτίμησή του προς τους άκακους και ακίνδυνους νεκρούς παρά προς τους απειλητικούς σε μεγάλο βαθμό ζωντανούς που τον περιβάλλουν. / Μεταβαίνει στην Εθνική Πινακοθήκη για να δει από κοντά έργα των Γερμανών εξπρεσιονιστών, αλλά τη συγκίνησή του αποσπά εκεί ένα κουαρτέτο Γάλλων που έχουν ως κεντρική φιγούρα μια ανάπηρη τεχνοκριτικό που οι υπόλοιποι τρεις της οικογένειάς της την περιβάλλουν με άφατη αγάπη. / Σχολιάζει ευμενώς το φλωμπερικό έργο «Μπουβάρ και Πεκυσέ». / Έχει μια τηλεφωνική συνομιλία με έναν ομότεχνό του ονόματι Χρήστο Κακούρη ο οποίος του μεταφέρει τις εντυπώσεις του από μια παρισινή έκθεση όπου συμμετείχε, του εξομολογείται την ασθένεια που του διαγνώσθηκε και καταληκτικά το πάθημά του να προσκαλέσει έναν ομόφυλο εραστή στο σπίτι του, ο οποίος μετ’ εκπλήξεώς του αποδεικνύεται ‘’παθητικός’’. / Συντρώγει με μια φίλη συγγραφέα η οποία του διεκτραγωδεί το τίμημα της ολοκλήρωσης ενός μυθιστορήματός της και ακολούθως οι δυο τους πιεστικά επισκέπτονται έναν γνωστό τους σκηνοθέτη κινηματογράφου, ο οποίος τους αφηγείται τους δικούς του κόπους και το βάσανο της μοναξιάς του. / Σε έναν άνδρα που βογκούσε κειτόμενος στην άσφαλτο δίδει κατά σύσταση μιας γυναίκας ένα κλειδί προκειμένου να τον ησυχάσει. / Βλέπει τη θεατρική παράσταση «Αγριόπαπια» του Ίψεν στο θέατρο «Εμπρός» με επιτελείο φημισμένων ηθοποιών και εκφράζει τα θετικά του σχόλια. / Τέλος, προσκαλείται και μεταβαίνει κατόπιν πιέσεως στην οικία του ζεύγους Κώστα (ποιητή και εκδότη) και Τζένης Παντελιού (γκαλερίστας), όπου ομοτράπεζους βρίσκει πλην αυτών των δύο έναν παθολόγο και πεζογράφο, με σύζυγό του μια ανεπιθύμητη στον ίδιον ηθοποιό, έναν άλλον ηθοποιό που έχει δεσμό με έναν δημοσιογράφο, έναν θεατρολόγο και την σύζυγό του εικαστικό, και επιπροσθέτως τον ανεπιθύμητο όπως προελέχθη μουσικολόγο και ραδιοφωνικό παραγωγό, που φτάνει στον χώρο καθυστερημένος και του οποίου οι απόψεις στάθηκαν η αφορμή για να αναχωρήσει ταραγμένος. Το μόνο πρόσωπο του δείπνου για το οποίο τρέφει κάποια συμπάθεια και του χαρίζει τη συντροφιά του καθήμενο δίπλα του είναι ένας ποιητής που λέγεται Ερρίκος. Καθ’ όλη τη διάρκεια αυτής της ιδιωτικής συνεστίασης εκφέρονται απόψεις από άλλους συνδαιτυμόνες που είναι απολύτως αντίθετες προς τις απόψεις του αφηγητή-ζωγράφου και οι οποίες ερεθίζουν αφανώς το θυμικό του μέχρι να συμβεί η έκρηξη της φυγής του. Οι απόψεις αυτές σχετίζονται με την θεατρική παράσταση του «Εμπρός» που ο ίδιος είχε παρακολουθήσει την προηγούμενη βραδιά, με τον τρόπο που πρέπει να παριστάνονται τα κλασικά έργα της θεατρικής γραμματείας, με την κακοποίησή τους από επικίνδυνους σκηνοθέτες, με το Θέατρο Τέχνης και τον Κάρολο Κουν, με τη θέση των καλλιτεχνών στα κομμουνιστικά καθεστώτα, με τον τρόπο διά του οποίου ο παθολόγος και πεζογράφος επεμβαίνει στα σαιξπηρικά κείμενα, με την προσωπικότητα και τις όποιες αρετές και αδυναμίες της Μαρίας Κάλλας, με την προσωπικότητα και το έργο του Αντρέι Ταρκόφσκι. Ενδιαμέσως, διάφορα πρόσωπα της βραδιάς πρόβαλλαν τις δημιουργίες τους: ο παθολόγος και πεζογράφος μιλούσε για το ένα και μοναδικό μυθιστόρημά του που έγινε μπεστ σέλλερ, η εικαστικός για το νέο της project, ο δημοσιογράφος για μιαν υπέροχη συνέντευξη που έλαβε από τον παθολόγο και πεζογράφο για το πολυεκδοθέν έργο του, η ηθοποιός για τις θεατρικές της επιτυχίες, ενώ ο Ερρίκος Ράπτης, ο φίλος του αφηγητή, για το υπό έκδοση βιβλίο του που έχει ως κεντρικά πρόσωπα τρεις διάσημους λογοτέχνες που έμειναν μέχρι το τέλος του βίου τους παρθένοι (!). Και βέβαια όλα αυτά με μπόλικη δόση εγωισμού, αυταρέσκειας, βεντετισμού, αλαζονείας, ναρκισσισμού, υποκρισίας, κολακείας, υπόγειου φθόνου…, που αναγκάζουν τον αφηγητή που τα υπαινίσσεται να παραμείνει καθ’ όλη τη διάρκεια της βραδιάς απλώς ακροατής, ίσως χρησιμοποιώντας τη σιωπή του ως απάντηση στον κώδικα αξιών και αρχών που υπηρετούν εν μέρει ή εν συνόλω οι επηρμένοι της βραδιάς και γνωστοί στο κοινό διανοούμενοι. Τελικά εκτός από τη σιωπή του, έρχεται μέσα στη νύχτα και ο σεισμός για να ανατρέψει τα σχέδιά τους, να διαμελίσει την κενοδοξία τους και να τους στρώσει ένα λαμπρό κενοτάφιο, τόσο για τους ίδιους όσο και για τα έργα τους.

Οι «Πληγές της Μαρίας Κάλλας» είναι μια πρωτότυπη μείξη του πραγματικού και του ονειρικού, προσώπων πραγματικών και προσώπων φανταστικών, τα οποία όμως μας κάνουν να ανακαλούμε πρόσωπα αληθινά. Είναι μια μείξη σκέψεων και θέσεων, γεγονότων και εξωτερικών σκηνών, μια ωραία αδιάκοπη ταλάντευση ανάμεσα στον εσωτερικό και στον εξωτερικό κόσμο, στην τέχνη και στην ζωή, στην καλλιτεχνική δημιουργία και στην αληθινή ιστορία. Το γεγονός ότι γυρνούμε στο 1995 επισημαίνει τις σταθερές του κόσμου μέσα στον οποίον δρούμε και στην ομοιότητα των συμβάντων και των νοσημάτων που πλήττουν το γόητρο πολλών ανθρώπων του πνεύματος, που συμβαίνει ώστε ούτοι ανοιχθέντες ώφθησαν κενοί… Ο συγγραφέας μάς κλείνει το μάτι σαν να μας ψιθυρίζει πως τίποτε δεν πρέπει να πιστεύουμε από όσα μεγαλοφώνως φαίνονται και προβάλλονται, πως πρέπει να διεισδύουμε στα πράγματα για να ανακαλύπτουμε την ουσία τους, πως πρέπει να ελέγχουμε κάθε φορά αλλά και να εξετάζουμε τις συνθήκες υπό τις οποίες συμβαίνει ένα καλλιτεχνικό γεγονός, τυχόν σκοπιμότητες που υπηρετούνται, την ταυτότητα των συμμετεχόντων. Ουσιαστικά στηλιτεύει το σύγχρονο σταρ σύστεμ και θέλει να μας υποδείξει να μην είμαστε ευκολόπιστοι, να είμαστε προσεκτικοί στις επιλογές μας και να ερευνούμε σε βάθος ώσπου να αποδεχόμαστε το άξιο, το ωραίο, το υψηλό. Οι καλλιτεχνικές παρέες της Ελλάδας του 20ού και 21ου αιώνα δεν μπορούν να παραβληθούν με όλους αυτούς τους εργάτες του πνεύματος και της τέχνης που έμειναν άφθαρτοι στον χρόνο και ανήκουν πλέον στην «ομοταξία των κλασικών». Έτσι συγκροτείται μια αντίθεση ανάμεσα στο παρόν και στο παρελθόν, πολλές φορές ανάμεσα και στο εγχώριο και στο αλλοεθνές. Η «Ιταλίδα» Μαρία Κάλλας, οι Γερμανοί μουσουργοί, οι Αναγεννησιακοί ζωγράφοι, οι μεγάλοι Αμερικανοί κινηματογραφικοί αστέρες, ο πατέρας της αρχαιολογίας Βίνκελμαν, οι Γερμανοί εξπρεσιονιστές, οι Γάλλοι λογοτέχνες, ειδικά εδώ ο Φλωμπέρ κι αλλού ο Σταντάλ, τα διεθνή γεγονότα και οι θεσμοί και οι εκθέσεις, τα Μεγάλα Μουσεία του κόσμου, ο Νορβηγός Ίψεν, ο Σαίξπηρ, ο Τσέχωφ, ο Πίντερ, ο Μπέκετ, ο Τ. Γουίλιαμς, ο Γκαίτε και ο Σίλλερ, ο Προυστ και ο Θερβάντες, ο Ντύρρενματ, η Ντίκινσον και ο Χένρυ Τζαίημς, ο Πεσσόα, ο Ταρκόφκσι κ.ά., με το εκτόπισμά τους μέσα στις γραμμές της αφήγησης νιώθει κανείς πως είτε θέτουν σε δεύτερη μοίρα και αξία τους κορυφαίους της εγχώριας διανόησης είτε μοιάζουν πολύ ακριβοί σε ακατάλληλα χέρια, σε χέρια και μυαλά εγχώριων μιζαδόρων, χαρτοπαικτών, τυχοδιωκτών, καιροσκόπων, συνωμοτών, μελών επικίνδυνων κυκλωμάτων πέραν πάσης επιστημοσύνης που έχουν την εξουσία να συνεννοούνται έγκαιρα και να ανεβάζουν και να κατεβάζουν τους εκλεκτούς τους. Απέναντι σε όλους αυτούς, κονδυλοφόρους του Τύπου ως νεόπλουτους συλλέκτες, ο αφηγητής-ζωγράφος ψάχνει τρόπο να προστατευθεί, να μην ενδώσει, να μην κολλήσει τον μεταδοτικό τους ιό, να φύγει όσο το δυνατόν μακρύτερα, επιθυμώντας τη σιωπή και τη μοναξιά, ακόμη και έναν γόνιμο διάλογο με τους νεκρούς. Μήπως τελικά, αναρωτιόμαστε όλοι, η σύγχρονη καλλιτεχνική ιστορία του τόπου μας γράφεται ερήμην των γνήσιων ταλέντων της Τέχνης; Μήπως επί σειρά δεκαετιών πλανήθηκε το καλλιτεχνικό μας αισθητήριο ώστε να χειροκροτεί ό,τι υπό άλλο πρίσμα θα αποδοκίμαζε; Ένα παράξενο αίσθημα ντροπής συλλαμβάνει τον αναγνώστη που ξαφνικά έρχεται αντιμέτωπος με αυτοκριτικά ερωτήματα και του γεννάται η υποψία ότι μπορεί επί χρόνο πολύν απλώς να μαϊμούδιζε ξένες προς την πραγματική του φύση και καλλιτεχνικό γούστο επιλογές, ως θύμα μιας ενορχηστρωμένης δημοσιογραφικής προπαγάνδας, που αρέσκεται να δοξάζει ό,τι έχει υπολογιστεί ως ωφέλιμο. Τελικά «οι Πληγές της Μαρίας Κάλλας» την ίδια στιγμή που μας καλούν να ακολουθήσουμε το κλασικό, τη μεγάλη μάζα που λατρεύει το κλασικό, μας προειδοποιούν και για την ενδεχόμενη απάτη του φανταχτερού και διαφημιζόμενου, μας βάζουν την υποψία ότι όσοι κυβερνούν στον καλλιτεχνικό κόσμο δεν αναδείχθηκαν με μέσο την αξία και τη γνώση τους, αλλά με το ‘’σκαλοπατάκι’’ των συμπαθούντων. Τελικά το Ωραίο μπορεί να βρίσκεται μακριά από τις εκκωφαντικές σάλπιγγες, σε ξεχασμένους ποιητές με χέρια όλο αίματα, σε νεκρές σοπράνο με πόδια όλο πληγές. -


ΠΕΤΡΟΣ ΧΡΙΣΤΟΦΙΛΙΔΗΣ

Δύο ποιήματα της Ιωάννας Γαλανάκη (με αφορμή τις συναντήσεις με Νάτα Μελά [και μια παραλλαγή του Γιώργου Θαλασσινού] και Αλ. Ίσαρη)

15-6-2011

1. ΓΙΑ ΤΗ ''ΣΒΟΥΡΑ'' ΤΟΥ ΑΛ. ΙΣΑΡΗ - από το βιβλίο ''Βίνκελμαν ή το πεπρωμένο'', ΕΚΔ. ΚΙΧΛΗ 

Η σβούρα
Η μνήμη στο ασημορυχείο

κι οι αριθμοί

που πάντοτε αλλάζαν.

Από τη Σμύρνη ως το Σιδηρόκαστρο

απόσταση

και άφιλτρα τσιγάρα.

Το πέρασμα

απώλεια πολύτιμη

σαν κόσμημα που χάθηκε

μα πάντοτε υπάρχει.

Κάποτε όμως ήρθε το ανεπίστρεπτο

εκείνο το θολό ταξίδι

και κλείδωσε

το μυστικό δωμάτιο

για πάντα.

Εκεί που επωάζονταν νεκρές

εικόνες στοιβαγμένες

λείψανα των βημάτων σας στη γη.

Σαν σβούρα

τώρα τριγυρίζοντας

γύρω από αντικείμενα

λεπτά αρωματισμένα

φάσματα μιας αόρατης

και μακρινής χειρονομίας.

Λες και πλησιάζει εκείνη

«η ωραιότερη»

ως τα περίχωρα της πόλης σου

την παρατεταμένη έγνοια της

και «τι κουτός που είσαι»

σου φωνάζει.



2. ΜΕΤΑ ΤΗ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ ΜΕ ΤΗ ΝΑΤΑΛΙΑ ΜΕΛΑ (5-5-2011)


Στο εργαστήριο γλυπτικής - ΑΠΟ ΤΗΝ ΙΩΑΝΝΑ ΓΑΛΑΝΑΚΗ



Επισκεφτήκαμε κάποιο εργαστήριο γλυπτικής.

Γύψος, χαλκός, μάρμαρο, φελιζόλ, χαρτί.

Θρύψαλα αδρά, συγκόλληση, βάρος, ελαφρότητα κι αέρας.

Νωρίτερα είχε βρέξει κι οι ουρανοί τριγύρω ήταν κοντινοί˙

τα σχήματά τους άσχημα κι ελεύθερα.

Σε τούτη την πλευρά της πόλης τούτη την ώρα

όλα δείχνουν καθαρά

σα γεννημένα λόγια που άκοπα υπάρχουν

σαν όγκοι άμορφοι πριν σκαλιστούν που περικλείουν μέσα τους τα πάντα.

Kι ύστερα κάποιος θέλοντας λες να βάλει τάξη τα ορίζει:

ένα πουλί, ένα ζώο –μια κατσίκα ή ένας ακόμη Προμηθέας.

Εδώ που ο τόπος έχει αποτύπωμα, εγκλωβισμένος μέσα σ’ ένα γυάλινο κουτί

κάποιος κοιτάζει. Τεντωμένες απλώνονται οι παλάμες του πάνω στο τζάμι σαν βεντούζες. Βλέπω την άχνα του απεγνωσμένη. Νοιώθω την έκσταση

να κινεί τους καρπούς του, την αγωνία που προσπαθεί να βρει ένα ράγισμα.

(…)


Κάποια πουλιά είναι φτιαγμένα από χαρτιά χρωματιστά

οι σκελετοί τους από φελιζόλ αφράτο

σπυρί σπυρί αέρας λαξεμένος

θαυμάσια πολυχρωμία που θα κλειστεί στο πλεξιγκλάς

ανθρωπαρέσκεια που στέκεται πάνω σε δυο πόδια λιγνά

καλύπτεται μη σκονιστεί, μη γύρει από το βάρος των πολύ κοντινών βλεμμάτων.

Πουλιά φτιαγμένα ψεύτικα προσγειώνονται στο ύπνο ενός νεόπλουτου δυσοίωνα.

Ζωή πλασμένη πλαστική σε κιβωτό ακίνητη να κάνει πρόβα νυφικού μ’ ένα

νεκρό κοστούμι.


ΚΑΙ ΜΙΑ ΠΑΡΑΛΛΑΓΗ ΤΟΥ ΠΑΡΑΠΑΝΩ ΑΠΟ ΤΟΝ ΓΙΩΡΓΟ ΘΑΛΑΣΣΙΝΟ, ΠΟΥ ΔΕΝ ΕΠΙΣΚΕΦΤΗΚΕ ΤΟ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΤΗΣ ΓΛΥΠΤΡΙΑΣ

Γύψος χαλκός και μάρμαρο


θρύψαλα αδρά.

Βροχή που κόλλησε

με το χαρτί

τον ουρανό τον ανοιχτό

μέσα του για να κλείσει.

Με λόγια άκοπα

κι ασμίλευτα πουλιά

στου Προμηθέα τη φαρδιά παλάμη

πάνω στης ίδιας της ζωής του τη γραμμή

μοιραίο ράγισμα κι αχνό

χρωματισμό

τσαλακωμένος σκελετός

ανάπαυση σπονδυλωτή μεσ στη βιτρίνα

μακριά απ τη σκόνη μέσα του και βλέμμα κοντινό,

πουλιά της μοίρας ψεύτικα βαμμένα αληθινά

ζωή πλασμένη πλαστική

πρόβα του χρόνου νυφική

μ' ένα νεκρό κουστούμι.

Γιώργος Θαλασσινός
 
ΚΑΙ ΕΝΑ ΔΙΚΟ ΜΟΥ ΚΑΠΩΣ ΧΙΟΥΜΟΡΙΣΤΙΚΟ ΣΤΙΧΟΥΡΓΗΜΑ ΜΕ ΘΕΜΑ ΤΟ ''ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ'' ΤΗΣ ΝΑΤΑΛΙΑΣ ΜΕΛΑ
 
Στο εργαστήριο γλυπτικής



Ανήκει, ναι, ανέκαθεν σε τέχνη γλυπτική

μανίκι σκουριασμένο και στέκει σκεπτική

κατέχει ένα εργαστήριο

ύλης το επιμελητήριο

αυτό προχθές επισκεφτήκαμε

και στα μάρμαρα ''τριφτήκαμε''

ο γύψος για το πρόπλασμα

πνευμάτων με εκτόπλασμα

χαλκός σε πλάκες χρυσαφένιες

θεοί σε βάσεις μαρμαρένιες

κι από κοντά πολυεστέρας

ω, κι ένας μυθικός αστέρας

με χαρτί και λίγη κόλλα

φτιάχνεις τον Σαβοναρόλα

αδρά γύρω τα θρύψαλα

δίνεις μορφές στα σκύβαλα

δίπλα στο βάρος η ελαφρότητα

όσο μια μέρα κι η αιωνιότητα

τ' αγάλματα, φαντάζεσαι, πετούν στον ουρανό

το είδωλο ανάερο φαντάζει πιο τρανό

"άσχημο ό,τι δεν έχει σχήμα"

το κάλλος πάντα δίνει σήμα

μέσα του όλα τα κλείνει ο όγκος

άμορφος, όπως λέει κι ο Τόμπρος

μα όταν σκαλίζεται μπαίνει μια τάξη

πουλί γεννιέται για να πετάξει

δίπλα αν δεθείς στον Προμηθέα

θα δεις τη γη με άλλη θέα

λέω να αγοράσω μια κατσίκα

να τη χαρίσω στη Μάρω Τσίκα

μιλεί η γλύπτρια κι εμείς ακούμε

και κάποιοι απέξω σαν να κοιτούνε

με τις παλάμες τεντωμένες

πάνω στο τζάμι σκονισμένες

με αναπνοές απεγνωσμένες -

ψάχνουν να βρούνε ένα ράγισμα

και ξάφνου ηχεί ένα πλατάγισμα

ίσως να φταίει ο Ποσειδώνας

ίσως ο στόλος ο Μυρμιδόνας.



Κοιτούμε και πάλι τα πουλιά

πώς λάμπουν πάνω απ' τα γυαλιά

με χαρτιά χρωματιστά

με φτερά κυματιστά

σώμα από φελιζόλ

χρώμα ροζ νύχι πετρόλ

σπυρί σπυρί αέρας λαξεμένος

κι ο θεατής σαν λαγγεμένος

πώς θα αντέξει στο πλεξιγκλάς

αυτό το Ον το Master Class

με τα δυο πόδια του λιγνά

που αν παλιώσουν, γέρνουν ρικνά

με τις φτερούγες του βελούδινες

τις βλεφαρίδες του τις χνούδινες

να αντέξει προσπαθεί των βλεμμάτων μας το βάρος

αν σε σκόνη λερωθεί, πέπλος μαύρος θα΄λθει ο Χάρος

πουλιά φτιαγμένα ψεύτικα

σαν από κάπου κλέφτηκαν

στον κήπο αυτόν ενώνονται

στον ύπνο προσγειώνονται

μίας γκάγκαρης μαντάμ

αναντάμ και παπαντάμ.



Ζωή πλασμένη πλαστική μέσα σε μια κιβωτό

κάνει πρόβα νυφικού με κοστούμι, ναι, νεκρό.

ΠΕΤΡΟΣ ΧΡΙΣΤΟΦΙΛΙΔΗΣ

Το λογοτεχνικό σύμπαν του Αλέξανδρου Ίσαρη (τόποι, πρόσωπα και έργα σε 4 από τα 5 μέρη του "Βίνκελμαν ή το πεπρωμένο")

15.6.2011

Μέρος μόνο από το λογοτεχνικό σύμπαν του Αλέξανδρου Ίσαρη. Πηγή: "Βίνκελμαν ή το πεπρωμένο", εκδ. Κίχλη, 2010, μέρη Β-Γ-Δ-Ε - λείπει το μέρος Α.

Ταξίδεψα ως αμαθής κι ωστόσο πλουτίστηκα ακόμη και με --επιφανειακά-- αγγίγματα.

Υ.Γ.: Παρακαλώ, να αναφέρετε τυχόν αβλεψίες και λάθη στο : pchristofilidis@yahoo.gr . Ευχαριστώ εκ των προτέρων.

ΠΕΤΡΟΣ ΧΡΙΣΤΟΦΙΛΙΔΗΣ

Α


Άαχεν (Bar Venus)

Αβάνας (πούρα - Οι πληγές της ΜΚ)

Άγγελος (ο καθηγητής γερμανικής λογοτεχνίας - Bar Venus)

Άγγελος Μιχαήλ (βλ. Άγγελο προηγουμένως - Bar Venus)

Αγία Πετρούπολη (Bar Venus - Οι πληγές της ΜΚ)

Άγιοι Σαράντα (Η σβούρα)

Άγιον Όρος (Οι πληγές της ΜΚ)

Αγίου Στεφάνου καθεδρικός ναός (στη Βιέννη - Bar Venus)

Άγρας οδός (Οι πληγές της ΜΚ)

Αγροίκοι (έργο θεατρικό του Λ. Βογιατζή - Οι πληγές της ΜΚ)

Αθήνα (Bar Venus - Οι πληγές της ΜΚ)

Αίγιο (Οι πληγές της ΜΚ)

Άϊζενσταϊν Μιχαήλοβιτς Σεργκέι (Bar Venus)

Αιμιλία Γκαλόττι (του Λέσσινγκ - Οι πληγές της ΜΚ)

Ακριθάκης Αλέξης (Οι πληγές της ΜΚ)

Ακρόπολη (Bar Venus)

Αληθινός Σώτος (ο κοκκινοτρίχης - Οι πληγές της ΜΚ)

Αλκαμένους οδός (Οι πληγές της ΜΚ)

Άλμπα (στο «Δεν είναι πουθενά» - Οι πληγές της ΜΚ)

Αμβούργο (Οι πληγές της ΜΚ)

Άμστερνταμ (Οι πληγές της ΜΚ)

Αναγέννηση (πίναξ - Οι πληγές της ΜΚ)

Αναπαύσεως οδός (Βέρθερος)

Αννόβερο (Bar Venus)

Αουρέλ (Αλβανός ζωγράφος - Οι πληγές της ΜΚ)

Απόλλων (Βέρθερος)

Απόλλων Μπελβεντέρε (Βέρθερος)

Αρδηττός – Αρδηττού λόφος (Bar Venus - Οι πληγές της ΜΚ)

Αριάδνη (κόρη Φ. Μίσχαλη - Bέρθερος)

Αρίστου Μάνια (ηθοποιός - Οι πληγές της ΜΚ)

Αριστοφάνης (Οι πληγές της ΜΚ)

Αρμένης Γιώργος (Οι πληγές της ΜΚ)

Αρραμπάλ Φερνάντο (Ισπανός θεατρικός συγγρ. - Οι πληγές της ΜΚ)

ARTE (κανάλι - Οι πληγές της ΜΚ)

Αρτώ Αντονέν (τίτλος βιβλίου: PLANETE PLUS – ANTONIN ARTAUD – L’ HOMME ET SON MESSAGE – Βέρθερος - Οι πληγές της ΜΚ)

Αρχιμήδους οδός (Οι πληγές της ΜΚ)

Ασκληπιού οδός (Βέρθερος)

Αττίκ (= Κλέων Τριανταφύλλου - Η σβούρα)

Αυγή (εφημ. - Οι πληγές της ΜΚ)

Αφροδίτης οδός (στις Τζιτζιφιές - Bar Venus)

Αφροδίτη της Μήλου (Bar Venus - Οι πληγές της ΜΚ)

Αχμάτοβα Άννα (Bar Venus)



Β

Bάγκνερ Ρίχαρντ (Άπαντα – Τριστάνος και Ιζόλδη - Bar Venus - Βέρθερος)

Βαθιά γαλάζια θάλασσα (κινηματογραφική ταινία από το θεατρικό έργο του Τέρενς Ράττιγκαν - Η σβούρα)

Βαϊμάρη (Οι πληγές της ΜΚ)

Βάιλ Κουρτ (Bar Venus – Βέρθερος - Οι πληγές της ΜΚ)

Βαλερύ Πωλ (Κρίση του πνεύματος - Bar Venus - Οι πληγές της ΜΚ)

Βάλτερ Μπρούνο (Bar Venus)

Βαρκάρης του Βόλγα (του Ιβάν Μπελούκιν - Η σβούρα)

Βαρνάβα πλατεία (Βέρθερος)

Βασιλέως Κων/νου οδός (Bar Venus)

Βεζούβιος (ηφαίστειο - Οι πληγές της ΜΚ)

Βέμπερν Άντον (Bar Venus)

Βέμπο Σοφία (Ταμπακιέρα - Η σβούρα)

Βέρθερος (Βέρθερος)

Βέρντι (Βέρθερος - Οι πληγές της ΜΚ: Τραβιάτα)

Βερολίνο (Bar Venus – Βέρθερος - Οι πληγές της ΜΚ: Φεστιβάλ)

Βήμα (εφημ. / Bηmagazino - Οι πληγές της ΜΚ)

Bιάν Μπορίς (Θα φτύσω στους τάφους σας - Η σβούρα)

Βία ντι Σαν Λεονάρντο (Οι πληγές της ΜΚ)

Βία Σιστίνα (Οι πληγές της ΜΚ)

Βιβάλντι Αντόνιο (Βέρθερος)

Βιβλίου Στοά (Βέρθερος)

Βιέννη (Bar Venus – Βέρθερος - Οι πληγές της ΜΚ)

Βίνκελμαν Γιόχαν Γιοαχίμ (Βέρθερος)

Βισκόντι Λουκίνο (Οι πληγές της ΜΚ)

«Βλαχομπέργκμαν» (= ο Αντρέι Ταρκόφσκι - Οι πληγές της ΜΚ)

Bonham’s and Christie’s (Οι πληγές της ΜΚ)

Βολταίρος (François Marie Arouet - Βέρθερος)

Βολφ Ούγκο (Βέρθερος)

Βόννη (Bar Venus - Οι πληγές της ΜΚ)

Βοσνιάκου Νινή (ηθοποιός - Οι πληγές της ΜΚ)



Γ

Γαΐτης Γιάννης (Οι πληγές της ΜΚ)

Γαλήνη (κλινική της Χαλκίδας - Βέρθερος)

Γενεύη (Οι πληγές της ΜΚ)

Γερμανοί εξπρεσιονιστές (Οι πληγές της ΜΚ)

Γέφυρα (καλλιτεχνική ομάδα της Δρέσδης - Οι πληγές της ΜΚ)

Γεώργιος (πατήρ συγγραφέα - Η σβούρα)

Γεωργίου Αλέξης (πατήρ Μαρίνας Γεωργίου - Οι πληγές της ΜΚ)

Γεωργίου Μαρίνα (εικαστικός - Οι πληγές της ΜΚ - Ηρακλής)

Γιαγιά (η Μικρασιάτισσα - Η σβούρα)

Γιαννίδης Κώστας (Η σβούρα)

Γιούλη (οικιακή βοηθός - Βέρθερος)

Γιωργής (Περιστέρης, κηπουρός - Οι πληγές της ΜΚ)

Γιώργος (φίλος ζωγράφου - Οι πληγές της ΜΚ)

Γκαίτε Γιόχαν Βόλφγκανγκ (Φάουστ - Bar Venus – Βέρθερος: Τα πάθη του νεαρού Βερθέρου)

Galerie des Beaux Arts (εν Παρισίοις - Οι πληγές της ΜΚ)

Γκήζεκινγκ Βάλτερ (πιανίστας - Bar Venus)

Γκιρλαντάιο Ντομένικο (Ιταλός ζωγράφος - Οι πληγές της ΜΚ)

Γκλίνκα Μιχαήλ Ιβάνοβιτς (Bar Venus)

Γκόγκολ Νικολάι (Bar Venus)

Γκονκούρ (Εντμόντ ντε) Βραβείο (Οι πληγές της ΜΚ)

Γκόρκι Μαξίμ (Bar Venus)

Γκράμπεν (στη Βιέννη - Bar Venus)

Γκρενόμπλ (Βέρθερος)

Γκρος Γκέοργκ Έρενφριντ (Γερμανός ζωγράφος - Οι πληγές της ΜΚ)

Γουέλς Όρσον (Οι πληγές της ΜΚ)

Γουίλλιαμς Τεννεσή (θεατρ. συγγρ. - Οι πληγές της ΜΚ)

Γούναρης Νίκος (Ας ήταν λίγο να μ’ αγαπούσες - Η σβούρα)

Γουώκερ Μπεν (Οι πληγές της ΜΚ)



Δ

Δέλτα Ιωάννης (Οι πληγές της ΜΚ)

Δεσποινίς Τζούλια (του Αυγούστου Στρίντμπεργκ - Οι πληγές της ΜΚ)

Διογένους 4 οδός (στην Πλάκα - Βέρθερος)

ΔΟΛ (εκδ. συγκρότημα - Οι πληγές της ΜΚ)



Ε

Εδιμβούργο (Οι πληγές της ΜΚ)

Εθνική Λυρική Σκηνή (Οι πληγές της ΜΚ)

Εθνικό Θέατρο (Οι πληγές της ΜΚ)

Έθνος (εφημ. - Οι πληγές της ΜΚ)

Εικόνες περιοδικό (Η σβούρα)

Εκκλησιαστής (Οι πληγές της ΜΚ)

Εκλογή περιοδικό (Η σβούρα)

Ελευθεροτυπία (εφημ. - Οι πληγές της ΜΚ)

Ελευθερουδάκης (βιβλ. - Βέρθερος)

Εμπεδοκλέους οδός (Βέρθερος)

Eμπεδοκλής (φιλόσοφος – Βέρθερος)

Εμπρός (θέατρο - Οι πληγές της ΜΚ)

Ένας μήνας στην εξοχή (Τουργκένιεφ, Ιβάν - Οι πληγές της ΜΚ)

Εξάρχεια (Βέρθερος)

Επίδαυρος (Η σβούρα)

Επιθεώρηση Τέχνης (περιοδ. - Οι πληγές της ΜΚ)

Ερέτρια (Βέρθερος)

Ερμιτάζ (Μουσείο της Αγίας Πετρούπολης - Οι πληγές της ΜΚ)

Έρνστ Μαξ (Οι πληγές της ΜΚ)

ΕΤ Β΄ Πρόγραμμα (Οι πληγές της ΜΚ: Τα στραβά και τα ανάποδα, εκπομπή)

Ευανθία (Περιστέρη, μαγείρισσα - Οι πληγές της ΜΚ)

Ευριπίδης (Μήδεια - Οι πληγές της ΜΚ: Βάκχες)

Εύριπος (Βέρθερος)



Ζ

Ζάππειο (Οι πληγές της ΜΚ)

Ζαχά Νινή (Κοντά στο τζάκι - Η σβούρα)

Ζυλ και Τζιμ (Francois Truffaut Collection - Οι πληγές της ΜΚ)

Ζυρίχη (Οι πληγές της ΜΚ)



Η

Η δωδέκατη νύχτα (βλ. Σαίξπηρ - Οι πληγές της ΜΚ)

Η ζωή είναι όνειρο (Πέδρο Καλδερόν ντε λα Μπάρκα - Οι πληγές της ΜΚ)

Η ηδονή της τιμιότητος (Πιραντέλλο - Οι πληγές της ΜΚ)

Η κληρονόμος (βασισμένη στο μυθιστόρημα του Χένρι Τζέιμς Πλατεία Ουάσινγκτον - Οι πληγές της ΜΚ)

Ηλέκτρα (η γυναίκα διάβολος - Βέρθερος)

Η μικρή μας πόλη (του Αμερικανού Θόρντον Ουάιλντερ - Οι πληγές της ΜΚ)

Ηροδότου οδός (στο Κολωνάκι - Οι πληγές της ΜΚ)



Θ

Θεανώ (η αδελφή του συγγρ. - Η σβούρα)

Θεάτρου Τέχνης Σχολή (Οι πληγές της ΜΚ)

Θεοδοσιάδη Σχολή (Οι πληγές της ΜΚ)

Θερβάντες (Μιγκέλ ντε - Οι πληγές της ΜΚ)

Θεσσαλονίκη (Η σβούρα - Οι πληγές της ΜΚ: Φεστιβάλ Κινηματογράφου)

Θοδωρής (φίλος Μενέλαου - Βέρθερος)

Θρασυβούλου 18 οδός (οικία ζεύγους Παντελιού - Οι πληγές της ΜΚ)



Ι

Ιαβέρης (ο Σώτος Αληθινός - Οι πληγές της ΜΚ)

Ιάγος (βλ. Οθέλλος - Οι πληγές της ΜΚ)

Ίλιον (αίθουσα τέχνης της Τζένης Παντελιού - Οι πληγές της ΜΚ)

Ιντερνατσιονάλε: ξενοδοχείο της Ρώμης (Οι πληγές της ΜΚ)

Ιρίνα (Ρωσίδα πόρνη - Bar Venus)

Ίσσα Κομπαγιάσι (Βέρθερος)

Ιφιγένεια (μητέρα Χάρη - Οι πληγές της ΜΚ)

Ίψεν Ερρίκος (Αγριόπαπια - Οι πληγές της ΜΚ: Βρικόλακες)

Ιωάννα της Λωρραίνης (Η σβούρα)



Κ

Καβάλα (Οι πληγές της ΜΚ)

Καβαμπάτα Γιασουνάρι (Βέρθερος)

Καβάφης Κων. (Βέρθερος)

Καζάλς (Πάμπλο - Bar Venus)

Καημένε μου Μάρικ (του Αλεξέι Αρμπούζωφ - Οι πληγές της ΜΚ)

Καθημερινή (εφημ. – Οι πληγές της ΜΚ)

Κακογιάννης Μιχάλης (Η σβούρα - Οι πληγές της ΜΚ)

Κάλλας Μαρία (Η σβούρα - Οι πληγές της ΜΚ)

Καλλιδρομίου οδός (Βέρθερος)

Καλντερόν (Πέδρο Καλδερόν ντε λα Μπάρκα - Οι πληγές της ΜΚ)

Καλοκαιρινός Άλκης (ηθοποιός - Οι πληγές της ΜΚ)

Καλών Τεχνών Ανωτάτη Σχολή (Βέρθερος - Οι πληγές της ΜΚ)

Καμίνια (Βέρθερος)

Κανάρη οδός (στο Κολωνάκι - Bar Venus)

Κανόβα Αντόνιο (Οι πληγές της ΜΚ)

Καπετανάκης Δημήτριος (Μυθολογία του Ωραίου - Οι πληγές της ΜΚ)

Καπιτώλιον (στη Ρώμη - Οι πληγές της ΜΚ)

Κάραγιαν Χέρμπερτ φον (Bar Venus)

Καρθαίος Κώστας (Λάκων Κλέανδρος - Οι πληγές της ΜΚ)

Καρνεάδου οδός (στο Κολωνάκι - Οι πληγές της ΜΚ)

Κάρολος Ι΄ Γαλλίας (βασιλεύς - Βέρθερος)

Κάρπαθος (Βέρθερος - Οι πληγές της ΜΚ)

Κάρτερ (Οι πληγές της ΜΚ)

Καταλειφός Δημ. (Οι πληγές της ΜΚ)

Κατερίνα (Ανδρεάδη - Οι πληγές της ΜΚ)

Κατρίν (Οι πληγές της ΜΚ)

Κέλλυ Τζην (Singing in the rain - Η σβούρα)

Κίμωλος (Βέρθερος)

Κινδύνη Κική (Βέρθερος)

Κίρχνερ Λούντβιχ Έρνστ (Οι πληγές της ΜΚ – Αυτοπροσωπογραφία από την περίοδο του στρατού, 1915 – Γυμνή γυναίκα μπροστά στον καθρέφτη – Κρίση του Πάρη – Τρία γυμνά στο δάσος)

Κάιρο (Οι πληγές της ΜΚ)

Κακούρης Χρήστος (ζωγράφος - Οι πληγές της ΜΚ)

Κεντάκα Λιλή (σκηνογράφος – ενδυματολόγος - Οι πληγές της ΜΚ)

Κλασικά εικονογραφημένα (Η σβούρα)

Κλαυθμώνος πλατεία (Βέρθερος)

Κλέβερ Έντιτ (Bar Venus)

Κλεισούρα (Η σβούρα)

Κλέμπερερ Όττο (Βέρθερος)

Κλην Βάλτερ (πιανίστας - Bar Venus)

Κλωντέλ (Πωλ - Οι πληγές της ΜΚ)

Kόζιμα (COSIMA LISTZ-WAGNER - Ημερολόγια - Bar Venus)

Κόκκινος Μύλος (νεκροταφείο - Οι πληγές της ΜΚ)

Κολωνάκι (Bar Venus - Οι πληγές της ΜΚ)

Κορίτσι με τα μαύρα (κιν. ταιν. - Η σβούρα)

Κόρνγκολντ Βόλφγκανγκ Έριχ (Bar Venus)

Κοτοπούλη Μαρίκας Βραβείο (Οι πληγές της ΜΚ)

Κουν Κάρολος (Οι Πέρσες – οι Όρνιθες - Οι πληγές της ΜΚ)

Κούνδουρος Νίκος (Μικρές Αφροδίτες - Οι πληγές της ΜΚ)

Κουντς Έριχ (Βέρθερος)

Κουρής Νίκος (ηθοποιός - Οι πληγές της ΜΚ)

Κρόνιν (Άρτσιμπαλντ Τζόζεφ - Η σβούρα)

Κυβέλη (Ανδριανού - Η σβούρα)

Κύθηρα (Βέρθερος - Οι πληγές της ΜΚ)

Κύκλωπες (Οι πληγές της ΜΚ)

Κύπρου οδός (Βέρθερος)

Κυριάκος (φίλος Χάρη - Οι πληγές της ΜΚ)

Κυριακούλης Αγησίλαος (πατήρ Ευτυχίας - Βέρθερος)

Κυριάλ (Βέρθερος)



Λ

Λαζάνης Γιώργος (Οι πληγές της ΜΚ)

Λάμερμουρ ντι Λουτσία (του Nτονιτσέτι - Οι πληγές της ΜΚ)

Λαμπέτη Έλλη (Η σβούρα - Οι πληγές της ΜΚ)

Λάρισα (Οι πληγές της ΜΚ)

Λεμπεσόπουλος Άρης (σε ρόλο Γκρέγκερς Βέρλε στην Αγριόπαπια - Οι πληγές της ΜΚ)

Λένα (Bar Venus - Οι πληγές της ΜΚ: φίλη ζωγράφου)

Λένιν (Βλαντιμίρ Ιλίτς Ουλιάνωφ - Οι πληγές της ΜΚ)

Λευκάδα (Η σβούρα)

Λευκή (πεζογράφος - Οι πληγές της ΜΚ – Σκιές της άνοιξης)

Λέχαρ Φραντς (Η Χώρα του Μειδιάματος - Βέρθερος)

Λίζα (Βέρθερος)

Λιμενάρια Θάσου (Η σβούρα)

Λίμνη Βουλιαγμένης (Bar Venus)

Λιουμπίμωφ Γιούρι (Οι πληγές της ΜΚ)

Λισαβόνα (Οι πληγές της ΜΚ)

Λιστ Φραντς (Βέρθερος)

Λίττελ Τζόναθαν (Ευμενίδες - Bar Venus - Βέρθερος)

Λονδίνο (Βέρθερος - Οι πληγές της ΜΚ)

London School of Dramatic Art (Οι πληγές της ΜΚ)

Λόρκα Φεδερίκο Γκαρθία (Ματωμένος Γάμος - Οι πληγές της ΜΚ)

Λούντβιχ Κρίστα (Βέρθερος)

Λωζάννη (Bar Venus)

Λώρενς Χ. Ντ. (Ο εραστής της λαίδης Τσάττερλυ - Η σβούρα)



Μ

Μάγερμπερ (Ιάκωβος - Bar Venus)

Μάγια (Οι πληγές της ΜΚ)

Μαγκρίτ (Ρενέ - Οι πληγές της ΜΚ)

Μακρόνησος (Οι πληγές της ΜΚ)

Μαλακάσης Ανταίος (μτφρ. - Βέρθερος)

Μαλέας Κων. (Οι πληγές της ΜΚ)

Μάλερ (Γκούσταβ - 6η συμφωνία - Οι πληγές της ΜΚ)

Μαλ Λουί (Οι εραστές - Bar Venus)

Μαμάκης Αχιλλέας (Η σβούρα)

Μαντένια (Αντρέα - Ο Νεκρός - Βέρθερος)

Μαν Τόμας (Θεωρήσεις ενός απολιτικού - Bar Venus – Βέρθερος: Θάνατος στη Βενετία – Εξομολογήσεις μιας μάσκας)

Μαρά Σαντ (Οι πληγές της ΜΚ)

Μαριώ (ταβερνιάρισσα στα Κύθηρα - Οι πληγές της ΜΚ)

Μάρλμπορο (Οι πληγές της ΜΚ)

Μαρούσι (Bar Venus – οικία Άγγελου - Οι πληγές της ΜΚ: γκαλερί ΝΝ)

Μάρσαλεκ Φραντς (Βέρθερος)

Μάσα (βλ. 3 αδελφές - Bar Venus)

Μασκάνι Πιέτρο (Οι πληγές της ΜΚ)

Μεγάλες Αφροδίτες (έργο Μ. Γεωργίου - Οι πληγές της ΜΚ)

Μεγάλη Βρετανία (Οι πληγές της ΜΚ)

Μενεγκίνι (Τζιοβάννι Μπαττίστα - Οι πληγές της ΜΚ)

Μενιέρ σύνδρομο (Το σύνδρομο Meniere είναι μία ασθένεια του έσω ωτός που προκαλεί επεισόδια ιλίγγου - Η σβούρα)

Μέντελσον Μπαρτόλντυ Φέλιξ (Bar Venus)

Μερζιφούντα (Η σβούρα)

Μερκούρη Μελίνα (Οι πληγές της ΜΚ)

Μεσημβρία (Οι πληγές της ΜΚ)

Μεταξάς Ιωάννης (Η σβούρα)

Μέτζο (Οι πληγές της ΜΚ)

Μετς (Οι πληγές της ΜΚ)

Μητσάκη Τασία (Οι πληγές της ΜΚ)

Μικελάντζελο (Οι πληγές της ΜΚ)

Μικέλε (Οι πληγές της ΜΚ)

Mικρές Αλεπούδες (της ΛΙΛΙΑΝ ΧΕΛΜΑΝ - Οι πληγές της ΜΚ)

Μίλτος Σαμπάνης (σκηνοθέτης κιν. - Το βουνό - Οι πληγές της ΜΚ)

Μίνα (Ζάννα; - Η σβούρα)

Μιράντα (ξενοδοχείο - Βέρθερος)

Μισίμα Γιούκιο (Βέρθερος)

Μίσχαλη Αριάδνη (βλ. και Αριάδνη - Βέρθερος)

Μίσχαλη – Κυριακούλη Ευτυχία (η εκδότρια - Βέρθερος)

Μίσχαλης Φαίδων (Βέρθερος)

Μνησικλέους οδός (στην Πλάκα - Βέρθερος)

Μολ ντε λα Ματθίλδη (βλ. Το κόκκινο και το μαύρο - Βέρθερος)

Μόναχο (Bar Venus - Οι πληγές της ΜΚ)

Μονεμβασιά (Βέρθερος)

Μόραλης Γιάννης (ζωγράφος - Οι πληγές της ΜΚ)

Μόσχα (Bar Venus)

Μοσχίδης Γιώργος (σε ρόλο γερο-Έκνταλ στην Αγριόπαπια - Οι πληγές της ΜΚ)

Μότσαρτ Β.Α. (σονάτα για πιάνο Νο 11 – ηχογράφηση 1949 – Μαγικός Αυλός – Το νανούρισμα - Bar Venus - Η σβούρα)

Μούζιλ Ρ. (die Schwaermer - Bar Venus - Οι πληγές της ΜΚ: Ο άνθρωπος χωρίς ιδιότητες)

Μουσολίνι Μπενίτο (Η σβούρα)

M.Π. (Οι πληγές της ΜΚ)

Μπακ Περλ (Η σβούρα)

Μπαλζάκ (Ονορέ ντε - Βέρθερος)

Μπαντής Τάσος (Οι πληγές της ΜΚ)

Μπαξέ Τσιφλίκι (Οι πληγές της ΜΚ)

Μπάρτοκ (Μπέλα Μπάρτοκ Βίκτορ János ήταν ένας Ούγγρος συνθέτης και πιανίστας - Βέρθερος)

Μπαρτ Ρολλάν (Βέρθερος)

Μπασό Ματσούο (Bar Venus – χαϊκού - Βέρθερος)

Μπάτμαν (Οι πληγές της ΜΚ)

Μπάτσι Αντόνιο Τζοβάννι (ή αλλιώς Σόντομα - Οι πληγές της ΜΚ)

Μπαχ Γ.Σ. (σουίτες για τσέλο - Bar Venus – Βέρθερος: καντάτα)

Μπέκερ Μόντερσον Πάουλα (Οι πληγές της ΜΚ)

Μπέκετ Σ. (Οι πληγές της ΜΚ)

Μπέκμαν (Μαξ - Οι πληγές της ΜΚ)

Μπελ Ανρί-Μαρί (βλ. Σταντάλ - Βέρθερος)

Μπελλίνι (Vincenzo Salvatore Carmelo Francesco Bellini - Βέρθερος)

Μπενάκη Μουσείο (Οι πληγές της ΜΚ)

Μπεργκ (Άλμπαν Μαρία Γιοχάννες Μπεργκ - Βέρθερος)

Μπέργκμαν Ίνγκριντ (Η σβούρα)

Μπερλιόζ (Έκτορ - Βέρθερος)

Μπετόβεν Λ.Β. (Bar Venus - Βέρθερος)

Μπιεννάλε Βενετίας (Οι πληγές της ΜΚ)

Μπιζέ (Ζωρζ - Βέρθερος)

Μπούξτεχουντε Ντήτριχ (Membra Jesu nostri - Βέρθερος)

Μπραμς Γιοχάννες – Α΄ σεξτέτο – Γερμανικό ρέκβιεμ (Bar Venus - Η σβούρα – Βέρθερος

- έργο μουσικής δωματίου)

Μπρέντελ Άλφρεντ (πιανίστας - Bar Venus)

Μπρεχτ Μπ. (Οι πληγές της ΜΚ)

Μπρίττεν Μπέντζαμιν (Βέρθερος)

Μπρούκνερ (Γιόζεφ Άντον - Βέρθερος)

Μύλλερ Όττο (Δύο αδελφές - Οι πληγές της ΜΚ)

Μυρογιάννης Θάνος (Οι πληγές της ΜΚ: Μία λευκή μέρα)

Μυστικό της κοντέσσας Βαλέραινας (του Γ.Ξ. - Η σβούρα)



Ν

Ναβόνα πιάτσα (Οι πληγές της ΜΚ)

Να ντύσουμε τους γυμνούς (Pirandello, Luigi - Οι πληγές της ΜΚ)

Ναύπλιο (Η σβούρα)

Νέα Αγγλία (Άμερστ - Οι πληγές της ΜΚ)

Νεάπολη (Οι πληγές της ΜΚ)

Νέα Υόρκη (Bar Venus - Οι πληγές της ΜΚ)

Νέες Μορφές (γκαλερί - Οι πληγές της ΜΚ)

Netherland Bach Society (Βέρθερος)

Νικ (ιδιοκτήτης - Bar Venus)

Νικηφόρος (Περιστέρης - Οι πληγές της ΜΚ)

Νικολάου Νικήτας (γκαλερίστας - Οι πληγές της ΜΚ)

Νίκος (Οι πληγές της ΜΚ)

Νίλσον (Birgit Nilsson - Οι πληγές της ΜΚ)

ΝΙΜΙΤΣ (νοσοκομ. - Η σβούρα)

Νινής (ο ΝΝ - Οι πληγές της ΜΚ)

Νόλντε (ΕΜΙΛ - Οι πληγές της ΜΚ)

Νόρμα (του Βιντσέντσο Μπελλίνι - Οι πληγές της ΜΚ)

Νόρμαν (Jessye Norman [Soprano] - Οι πληγές της ΜΚ)

Νορμανδία (Οι πληγές της ΜΚ)

Deutsche Grammophon (Οι πληγές της ΜΚ)

Ντήτριχ Μαρλένε (Οι πληγές της ΜΚ)

Ντίκινσον Έμιλυ (ποιήτρια - Οι πληγές της ΜΚ)

Ντιξ Όττο (Οι πληγές της ΜΚ)

Ντ’ Ισπάνια πιάτσα (Οι πληγές της ΜΚ)

Ντίσκαου (Φίσερ-Ντίσκαου - Βέρθερος)

Ντοστογιέφσκι (Φιοντόρ Μιχαήλοβιτς - Bar Venus)

Ντύρρενματ Φρήντριχ (Επίσκεψη της γηραιάς κυρίας - Οι πληγές της ΜΚ)



Ξ

Ξενόπουλος Γρηγόριος (Η σβούρα)







Ο

Ο βυθός (του Μ. Γκόρκι - Οι πληγές της ΜΚ)

Όε Κενζαμπούρο (Βέρθερος)

Οθέλλος (βλ. Σαίξπηρ - Οι πληγές της ΜΚ)

Οιδίποδας (βλ. Σοφοκλής - Η σβούρα)

Οικονομίδου Ράνια (ηθοποιός - Οι πληγές της ΜΚ)

Οι παραθεριστές (του Μ. Γκόρκι - Οι πληγές της ΜΚ)

Οι πεταλούδες είναι ελεύθερες (σε κείμενο του Leonard Gershe - Οι πληγές της ΜΚ)

Ο κόκκινος βράχος (του Γ.Ξ. - Η σβούρα)

Οκτάβ (βλ. Αρμάνς - Βέρθερος)

Όλγα - Όλγα (Ρωσίδα πόρνη στο Bar Venus - Η σβούρα)

Ολυμπίου Διός ναός (Bar Venus)

Ο Μεσαίωνας (Οι πληγές της ΜΚ)

Οράτιος (βλ. Σαίξπηρ - Οι πληγές της ΜΚ)

Ο σοβαρός κύριος Ερνέστος (Oscar Wilde`s The Importance of Being Earnest - Οι πληγές της ΜΚ)

Ουγκώ Βίκτωρ (Οι πληγές της ΜΚ)

Ουελμπέκ Μισέλ (Βέρθερος)

Οφηλία (βλ. Σαίξπηρ - Οι πληγές της ΜΚ)



Π

Παγιατάκη Ιωάννα (ηθοποιός - σε ρόλο Έντβιγκ στην Αγριόπαπια - Οι πληγές της ΜΚ)

Παγκράτι (Βέρθερος)

Παγκρατίου Άλσος (Βέρθερος - Οι πληγές της ΜΚ)

Παιδικό καροτσάκι με κατσίκα (Οι πληγές της ΜΚ)

Παναθηναϊκό Στάδιο (Bar Venus - Βέρθερος)

Πάνθεον (Οι πληγές της ΜΚ)

Παντελιός Κώστας (ποιητής - Οι πληγές της ΜΚ: Σιωπηλή μουσική)

Παντελιού Τζένη (Οι πληγές της ΜΚ: 15 χρόνια Ίλιον)

Παπαδάκης Μενέλαος (ο «Βέρθερος» - Βέρθερος)

Παπανδρέου Ανδρέας (Οι πληγές της ΜΚ)

Παππάς Γιώργος (ηθοποιός - Η σβούρα)

Παππούς (του συγγρ. - Η σβούρα)

Παρίσι (Bar Venus)

Πάτρας Πανεπιστήμιο (Οι πληγές της ΜΚ)

Πατρινός Μιχάλης (σκηνοθ. - Οι πληγές της ΜΚ)

Πάτροκλος (σύντροφος Αριάδνης Μίσχαλη – Βέρθερος - Οι πληγές της ΜΚ: ομηρικός ήρως)

Πάτσας Γιώργος (σκηνογρ. – ενδυμ. - Οι πληγές της ΜΚ)

Πεθελινό (Η κοινότητα Πεθελινού ήταν κοινότητα του νομού Σερρών - Βέρθερος)

Πειραιάς (Οι πληγές της ΜΚ)

Πεκίνο (Βέρθερος)

Πενγκ καρδούλα μου (του Τζον Χάρτλεϊ Μάνερς - Η σβούρα)

Περαία Θεσσαλ. (Η σβούρα - Οι πληγές της ΜΚ)

Περάτης Νίκος (Οι πληγές της ΜΚ: Η οργή στην αρχαία τραγωδία, Τα πρόσωπα του Οιδίποδα, Στρίντμπεργκ και Ίψεν: μία σύγκριση, Ο Χάινερ Μύλλερ στα θέατρα της Δυτικής Γερμανίας, Ερωτικά ζεύγη στο σύγχρονο θέατρο)

Περγκουλιά (η κληματαριά - Οι πληγές της ΜΚ)

Πεσσόα Φερνάντο (Οι πληγές της ΜΚ – Άπαντα – Γράμματα στην Οφέλια)

Πέτρου αδελφοί (εκδ. Ηνίοχος - Βέρθερος)

Πικάσσο (Πάμπλο Ντιέγκο Χοσέ Φρανσίσκο ντε Πάουλα Χουάν Νεμοπουκένο Μαρία ντε λος Ρεμέντιος Σιπριάνο ντε λα Σαντίσιμα Τρινιντάντ Ρουίζ αι Πικάσο - Οι πληγές της ΜΚ)

Πινακοθήκη Εθνική (Οι πληγές της ΜΚ)

Πίντερ Χ. (Οι πληγές της ΜΚ)

Πιραντέλλο Λ. (Η σβούρα)

Πιτιγκρίλι (ψευδώνυμο του Ιταλού Ντίνο Σέγκρε - Κόκκινη κουρτίνα - Η σβούρα)

Πιττακή Ρένη (ηθοποιός - Οι πληγές της ΜΚ)

Πλάκα (Βέρθερος)

Πλαστήρα πλατεία (Οι πληγές της ΜΚ)

Πόγραδετς (Η σβούρα)

Πόλη (Οι πληγές της ΜΚ)

Πόπη (Οι πληγές της ΜΚ)

Πόττενσταϊν φον Γκουστλ (Βέρθερος)

Πράδο (Μαδρίτης Μουσείο - Οι πληγές της ΜΚ)

Πράις Μάργκαρετ (Οι πληγές της ΜΚ)

Πρατίνου οδός (Βέρθερος)

Πρεμετή (Η σβούρα)

Πρέσπες (Βέρθερος)

Πρίσλεϋ Έλβις (Η σβούρα)

Προυστ Μ. (Οι πληγές της ΜΚ)

Πρωινό με καταιγίδα (Οι πληγές της ΜΚ)

Πφίτσνερ Χανς (Παλεστρίνα - Bar Venus)







Ρ

Ραδιοφωνίας Ελληνικής Β΄ Πρόγραμμα (Οι πληγές της ΜΚ)

Ράπτης Ερρίκος (φίλος ζωγράφου - Οι πληγές της ΜΚ)

Ρατλ Σάιμον (Διευθυντής Φιλαρμονικής του Βερολίνου - Οι πληγές της ΜΚ)

Ραχμάνινωφ (Σεργκέι Βασίλιεβιτς - 2ο κοντσέρτο για πιάνο και ορχήστρα - Οι πληγές της ΜΚ)

RCA (Βέρθερος)

Ρεμπώ Αρθούρος-Αρτύρ (Οι πληγές της ΜΚ)

Ρέυκιαβικ (Οι πληγές της ΜΚ)

Ροδανός (εκδ. οίκος - Βέρθερος)

Ροντέν Ογκίστ (Οι πληγές της ΜΚ)

Ρουσσώ Ζακ Ζαν (Οι πληγές της ΜΚ)

Ρώμη (Οι πληγές της ΜΚ)

Ρώτας Β. (Οι πληγές της ΜΚ)



Σ

Σαγκάλ Μαρκ (Οι πληγές της ΜΚ)

Σαίνμπεργκ (Άρνολντ - Bar Venus)

Σαίξπηρ Ο. (Οι πληγές της ΜΚ – Άμλετ – Άπαντα – Οθέλλος – Πολύ κακό για το τίποτα)

Σανσόν Υβόν (Η σβούρα)

Σαρτρ Πωλ Ζαν (Οι πληγές της ΜΚ)

Σαχτούρης Μίλτος (Οι πληγές της ΜΚ)

Σβάρτσκοπφ Ελίζαμπετ (Bar Venus - Βέρθερος)

Σελίν Φερντινάν Λουί (Ταξίδι στην άκρη της νύχτας - Bar Venus)

Σέριφος (Βέρθερος - Οι πληγές της ΜΚ)

Σέρρες (Η σβούρα)

Σεφέρης Γ. (Βέρθερος - Οι πληγές της ΜΚ)

Σημίτης Κ. (Οι πληγές της ΜΚ)

Σιδηρόκαστρο (Η σβούρα)

Σιένα (Οι πληγές της ΜΚ)

Σίλλερ Φρήντριχ (Οι ληστές - Οι πληγές της ΜΚ)

Σκουφά οδός (Βέρθερος)

Σλουθ (Αστυνομική Κωμωδία του Άντονι Σάφερ - Οι πληγές της ΜΚ)

Σνάμπελ Άρθουρ (Αυστριακός πιανίστας - Bar Venus)

Σολωμός Διονύσιος (Οι πληγές της ΜΚ)

Σοπέν (Frédéric François Chopin - Βέρθερος)

Σορέλ Ζυλιέν (βλ. Το κόκκινο και το μαύρο - Βέρθερος)

Σοστακόβιτς (Ντμίτρι Ντμίτριεβιτς - Bar Venus)

Sotheby’s (Οι πληγές της ΜΚ)

Σουγιούλ Μιχ. (Η σβούρα)

Σούμαν Κλάρα (Bar Venus)

Σούμαν Ρόμπερτ (Κραϊσλεριάνα - Bar Venus - Βέρθερος)

Σοφοκλής (Οι πληγές της ΜΚ: Αντιγόνη)

Σπανούδη Αθηνά (Η σβούρα)

Σπάρτη (Οι πληγές της ΜΚ)

Σπονδή (εστιατόριο - Οι πληγές της ΜΚ)

Σπύρος Κ. (φίλος Άγγελου - Bar Venus)

Σράιερ Πέτερ (Βέρθερος)

Στάιν Πέτερ (Bar Venus)

Στάινερ Τζορτζ (Μετά τη Βαβέλ - Bar Venus)

Σταντάλ (Περί έρωτος – Άπαντα – Αρμάνς ή σκηνές ενός παρισινού σαλονιού – Το κόκκινο και το μαύρο – Ο πράσινος κυνηγός – Ιταλικά χρονικά – Η ζωή του Ανρί Μπρυλάρ – Αναμνήσεις εγωτισμού – Οι Τσέντσι – Το μοναστήρι της Πάρμας – Λαμιέλ - Βέρθερος)

Στάντλερ Φρήντριχ (Γερμανός αρχαιολόγος - Βέρθερος)

Στένταλ (γενέτειρα Βίνκελμαν – Βέρθερος - Οι πληγές της ΜΚ: Στένταλ της Άλτμαρκ)

Στερν Λώρενς (Bar Venus)

Στεφανόπουλος Κ. (Οι πληγές της ΜΚ)

Στράους Γιόχαν (Η σβούρα)

Στρασβούργο (Οι πληγές της ΜΚ)

Στρόμπελ φράου (Η σβούρα)

Στυλιανή (μήτηρ συγγρ. - Η σβούρα)

Στύλου Μένης (δημοσιογρ. - Οι πληγές της ΜΚ)

Σύμη (Οι πληγές της ΜΚ)

Σύρου Γενικό Νοσοκομείο (Οι πληγές της ΜΚ)



Τ

Τάνγκο (Οι πληγές της ΜΚ)

ΤΑ ΝΕΑ (εφημ. - Βέρθερος)

Τάνια (φίλη Ηλέκτρας - Βέρθερος)

Ταρκόφσκι Αντρέι (Bar Venus - Οι πληγές της ΜΚ)

Τελ Αβίβ (Οι πληγές της ΜΚ)

Τεπάλντι (Ρενάτα - Οι πληγές της ΜΚ)

Τερζάκης Άγγ. (Bar Venus)

Τέτσης Παν. (Οι πληγές της ΜΚ: Λαϊκή Αγορά)

Τζαίημς Χένρυ (Οι πληγές της ΜΚ)

Τζάρετ Κηθ (Οι πληγές της ΜΚ)

Τζένης της γκαλερί (Οι πληγές της ΜΚ)

Τήνος (Η σβούρα - Οι πληγές της ΜΚ)

Τολστόι Λέων (Bar Venus)

Το νυφικό κρεβάτι (του Ολλανδού Jan de Hartog - Οι πληγές της ΜΚ)

Τόσκα (του Τζιάκομο Πουτσίνι - Οι πληγές της ΜΚ)

Το χειμωνιάτικο ταξίδι (Βίλχελμ Μίλερ - Βέρθερος - Οι πληγές της ΜΚ)

Τρελή του Σαγιό (του Ζαν Ζιρωντού - Οι πληγές της ΜΚ)

Τρίπολη (Βέρθερος - Οι πληγές της ΜΚ)

Τρότσκι (Λεφ Νταβίντοβιτς Μπρόνσταϊν, ή Λέων - Οι πληγές της ΜΚ)

Τσαϊκόφσκι (Πιότρ Ιλίτς - Bar Venus)

Τσακάλωφ οδός (Οι πληγές της ΜΚ)

Τσβάιχ Στέφαν (Η σβούρα)

Τσέχωφ Ά. (Οι 3 αδελφές - Bar Venus – ήρωες: Ιβάνωφ, Αρκάντινα, Βάνια, Νίνα, Μάσα, Αστρώφ, Βερσίνιν)

Τσίγκος Γιώργος (Οι πληγές της ΜΚ)



Υ

---



Φ

Φαίδρος (εκδ. - Οι πληγές της ΜΚ)

Φαμπρίς (βλ. Το μοναστήρι της Πάρμας - Βέρθερος)

Φάσμπαιντερ (Μπριγκίτε - Βέρθερος)

Φερεκύδης Σύριος (κοσμολόγος και μυθογράφος - Βέρθερος)

Φερεκύδου οδός (Βέρθερος)

Φιλιατρά Μεσσηνίας (Οι πληγές της ΜΚ)

Φιλοθέη (Βέρθερος)

Φιλοπάππου λόφος (Οι πληγές της ΜΚ)

Φλωμπέρ (Γκυστάβ - Βέρθερος - Οι πληγές της ΜΚ: Μπουβάρ και Πεκυσέ)

Φλωρεντία Οι πληγές της ΜΚ)

Φλώρινα (Οι πληγές της ΜΚ)

Φόνσος Μάκης (Οι πληγές της ΜΚ: όπερα Ανδρομάχη, Τα δάνεια του Γιόχαν Σεμπάστιαν Μπαχ, Μουσική και ευρωπαϊκός κινηματογράφος, Αντιγραφές ή σατανικές συμπτώσεις, Ο διάβολος χορεύει βαλς)

Φουρνιέ (P. Fournier - Bar Venus)

Φούρτβαινγκλερ (ο μαέστρος Βίλχελμ Φουρτβένγκλερ [1886-1954] - Bar Venus)

Φρα Αντζέλικο (Ο Φρα Αντζέλικο, ιταλ. Fra Angelico, 1395 (;) - 1455, κατά κόσμον Γκουίντο ντι Πιέτρο ήταν Ιταλός δομινικανός μοναχός και ζωγράφος της πρώιμης Αναγέννησης -Οι πληγές της ΜΚ)

Φραγκφούρτης Έκθεση (Οι πληγές της ΜΚ)



Χ

Χαϊδελβέργη (Bar Venus - Βέρθερος)

Χαίηγουορθ Ρίτα (Οι πληγές της ΜΚ)

Χαίλντερλιν (Γιόχαν Κρίστιαν Φρήντριχ Χαίλντερλιν - Υπερίων - Βέρθερος)

Χάιντεγκερ (Μάρτιν - Bar Venus)

Χαίντελ (Γκέοργκ Φρήντριχ Χαίντελ - Σαούλ – Ισραήλ στην Αίγυπτο – Βαλτάσαρ – Ιεφθάε - Bar Venus)

Χαιρόπουλος Χρήστος (Η σβούρα)

Χαλάνδρι (Οι πληγές της ΜΚ)

Χαλκίδα (Βέρθερος)

Χανιά (Οι πληγές της ΜΚ)

Χάρης (φίλος του ζωγράφου - Οι πληγές της ΜΚ)

Χατζημάρκος Δημ. (Οι πληγές της ΜΚ)

Χέκελ Έριχ Οι πληγές της ΜΚ)

Χίος (Βέρθερος)

Χίτλερ Ά. (Mein Kampf - Bar Venus)

Χονγκ Σου (βλ. Λέχαρ - Βέρθερος)

Χόλλυγουντ (Bar Venus)

Χορευτό Πηλίου (Βέρθερος)

Χορν Γιάννης (αδελφός Δ. Χορν - Η σβούρα)

Χορν Δημήτρης (ηθοποιός - Η σβούρα)

Χότζα Εμβέρ (Οι πληγές της ΜΚ)

Χόττερ Χανς (Βέρθερος)

Χριστιανόπουλος Ντ. (ποιητής - Οι πληγές της ΜΚ)



Ψ

Ψυρρή (Βέρθερος)



Ω

Ωδείο Αθηνών (Οι πληγές της ΜΚ)

Ωνάσειο (Bar Venus)

Ωνάσης Αριστοτέλης (Οι πληγές της ΜΚ)















 

Aνασταίνοντας τον Βίνκελμαν (μια νύχτα, της 3-6-2011)

Συνάντηση με τον Αλέξανδρο Ίσαρη την 3.6.2011, στο Μετς.