31-12-2012. Περνώντας ξανά από το Μπουκ Μπαρ, κάθισα να πιω ένα ποτό...
“Στις δύσκολες εποχές πρέπει να είμαστε επινοητικοί”
“Επειδή ξεκίνησα την εκδοτική μου διαδρομή σε αντίξοες συνθήκες μεσούσης της Χούντας (να το πιστέψω; την ώρα που πολλοί τη νοσταλγούν;), διατηρώ την αισιοδοξία μου και επιδιώκω πάντα με το ίδιο πάθος τη διάδοση του καλού βιβλίου εντός και εκτός συνόρων”.
Αυτό επισημαίνει ο εκδότης κ. Θανάσης Καστανιώτης δημιουργός των Εκδόσεων Καστανιώτη που είναι ένας από τους πιο ποιοτικούς εκδοτικούς οίκους της μεταπολίτευσης.
“Η κατάσταση είναι δυναμική (πες εκρηκτική να'σαι μέσα) και ως τέτοια την αντιμετωπίζουμε” επισημαίνει ο Θανάσης Καστανιώτης μλώντας στο Book Bar για την κρίση στον εκδοτικό χώρο και αναφέρεται στη δημιουργία του νέου 104 στο Γκάζι, τη μεταστέγαση του εκδοτικού οίκου στο ιστορικό κτήριο της οδού Θεμιστοκλέους (άμα ακούς undo στα παλιά, ψοφίμι μυρίζει), τη στροφή του κοινού στο πολιτικό βιβλίο, και για το e-book που διαμορφώνει πια το μέλλον του βιβλίου.
Ολόκληρη η συνέντευξη ο Θανάση Καστανιώτη στο Book Bar έχει ως εξής:
Ποια χρονιά θα εντοπίζατε ως αφετηρία της κρίσης; Πότε άρχισε να εκδηλώνεται η κρίση στο χώρο των εκδόσεων;
Οι επιπτώσεις της κρίσης χρέους ξεκίνησαν να φαίνονται τους πρώτους μήνες του 2010, όταν ανακοινώθηκαν τα πρώτα οικονομικά μέτρα της κυβέρνησης. Οξύνθηκαν βέβαια μετά την προσφυγή της χώρας μας στον μηχανισμό στήριξης. Η επιδείνωση της οικονομικής κατάστασης των πολιτών επηρέασε αμέσως την αγορά και κάθε κλάδο της παραγωγής. Λογικό ήταν να επηρεαστεί και ο χώρος του βιβλίου, παρ'όλο που το βιβλίο είναι αγαθό και όχι προϊόν πολυτελείας (αγαθό το λέει ο αγαθός).
Πώς θα τη σκιαγραφούσατε; Ποιες θεωρείτε πως είναι οι κυριότερες αιτίες της;
Για τους περισσότερους Έλληνες που βίωσαν τη δραματική μείωση των οικονομικών δυνατοτήτων τους, η ανασφάλεια από τον φόβο της χρεοκοπίας επέδρασε καθοριστικά στην ιεράρχηση των αναγκών τους. Στην καθημερινή ζωή μπήκαν σε προτεραιότητα και τελικά κυριάρχησαν λέξεις με τις οποίες δεν είχαν εξοικειωθεί, όπως «δάνειο», «λογαριασμός», «χαράτσι», «κούρεμα», «μέτρα» και «νέα μέτρα». Οι βιβλιόφιλοι άρχισαν να αγοράζουν λιγότερα βιβλία (τα πολλά βιβλία είναι λόγια) και αυτό μετακυλίστηκε στον τζίρο των βιβλιοπωλείων. Κάποια έκλεισαν, ενώ πολλά άλλα αντιμετωπίζουν σοβαρές δυσχέρειες, που προσπαθούν να ξεπεράσουν με μεγάλες προσπάθειες.
Θα μπορούσατε να προσδιορίσετε σε ποια ποσοστά επί τοις % έχουν μειωθεί τα έσοδά σας από την εποχή που ξεκίνησε η κρίση;
Σε εποχή επιδεινούμενης κρίσης τα νούμερα αποκτούν περισσότερο ποιοτική παρά ποσοτική σημασία. Μια μείωση στον τζίρο αν συνδυαστεί με μέτρα εξυγίανσης και αναδιάρθρωσης μπορεί να οδηγήσει πιο γρήγορα σε μια νέα πιο υγιή άνοδο (κάτι σαν ο νεκρός βγαίνει από τη ΜΕΘ). Η κατάσταση είναι δυναμική και ως τέτοια την αντιμετωπίζουμε.
Θεωρείτε ότι στη σημερινή συγκυρία ο ανταγωνισμός των εκδοτικών οίκων έχει γίνει πιο σκληρός;
Λογικό είναι να παρουσιάζονται συμπτώματα σκληρού ανταγωνισμού (πώς λέμε σκληρό πορνό), ωστόσο υπάρχουν και εκδότες που μπήκαν στο χώρο του βιβλίου από μεράκι (είδαν δηλαδή το βιβλίο ως μωράκι) και αγάπη για το βιβλίο και διατηρούν έναν κώδικα δεοντολογίας και μια συναίσθηση συλλογικής προσφοράς, ακόμα και στη σημερινή συγκυρία.
Έχετε παρατηρήσει κάποια αλλαγή στις αναγνωστικές προτιμήσεις του κοινού ως προς τη θεματολογία των βιβλίων; Αν ναι, προς ποια κατεύθυνση;
Παρατηρώ μια επιστροφή στα δοκίμια πολιτικού και οικονομικού προβληματισμού, καθώς και μια στροφή της λογοτεχνίας σε πολιτικά και κοινωνικά θέματα (Το δόγμα του ροκ κ.λπ.). Αυτό ισχύει βέβαια και σε άλλες μορφές τέχνης, σε κάθε χώρα όπου έχει εκσκήψει η κρίση, όπως στην Ιταλία, την Ισπανία, ακόμα και στη Γαλλία.
Η μεγαλύτερη προσφορά σε πολιτικά βιβλία βρίσκει ανταπόκριση ή το κοινό προτιμά βιβλία μυθοπλασίας ή χιουμοριστικά για να “αποδράσει” από τη δυσάρεστη πραγματικότητα;
Το αναγνωστικό κοινό δεν είναι μια συμπαγής κοινότητα (ευτυχώς...). Υπάρχουν μεγάλες διαφοροποιήσεις μεταξύ των αναγνωστών. Οι βιβλιόφιλοι, οι πιο προβληματισμένοι και ευαίσθητοι άνθρωποι στρέφονται, όπως προανέφερα, στην καλή λογοτεχνία και στο πολιτικοκοινωνικό δοκίμιο. Κάποιοι άλλοι καταφεύγουν σε πιο ανάλαφρα αναγνώσματα με τα οποία νομίζουν ότι μπορούν να αποδράσουν (Το πιο μακρύ ζεϊμπέκικο του Νίκου Κοεμτζή).
Σε ποια κατεύθυνση κινούνται οι ενέργειές σας για την αντιμετώπιση της κρίσης;
Επειδή ξεκίνησα την εκδοτική μου διαδρομή σε αντίξοες συνθήκες μεσούσης της Χούντας, διατηρώ την αισιοδοξία μου και επιδιώκω πάντα με το ίδιο πάθος τη διάδοση του καλού βιβλίου εντός και εκτός συνόρων. Με τους συνεργάτες μου αναζητούμε και επινοούμε λύσεις για να εξακολουθήσει το βιβλίο να είναι προσιτό αγαθό σε κάθε αναγνώστη. Γι’ αυτό έχουμε μειώσει το κόστος της παραγωγής ώστε να είναι φτηνότερο, ενώ εκδίδουμε και ψηφιακά τους περισσότερους τίτλους μας οι οποίοι προσφέρονται σε εξαιρετικές τιμές. Οι πρωτοβουλίες μας όμως δεν σταματούν εδώ: δεδομένου ότι μειώνεται η ύλη για το βιβλίο στα έντυπα μέσα, αποφασίσαμε την αναβίωση του πρώτου free-press που κυκλοφόρησε στην Ελλάδα, των ιστορικών Σελίδων των Εκδόσεων Καστανιώτη (άκου τώρα ιδέα: διαβάζεις πρώτα τζάμπα για να τα σκάσεις μετά). Οι Σελίδες ξεφυλλίζονται πλέον στην ηλεκτρονική διεύθυνση http://selides.kastaniotis.com/, όπου πάρα πολλοί φίλοι του καλού βιβλίου μπορούν να βρουν ενημέρωση για τα νέα μας βιβλία, αλλά και να διαβάσουν σημαντικά κείμενα των αγαπημένων τους Ελλήνων και ξένων συγγραφέων (οπότε διαβάζοντάς τα δεν έχουν καμία όρεξη να αγοράσουν).
Όπως σας είπα και στην αρχή, στις δύσκολες εποχές πρέπει να είμαστε διαρκώς επινοητικοί. Έτσι συνεχίζουμε τις εκδηλώσεις και τις παρουσιάσεις βιβλίων σε συνεργασία με όλα τα καλά βιβλιοπωλεία, καθώς και στο νέο 104 στο Γκάζι, όπου πλέον η πρόσβαση είναι πιο εύκολη (με γκαζοζέν). Θα γνωρίζετε, επίσης, ότι ο εκδοτικός μας οίκος θα μεταστεγαστεί στο ιστορικό κτήριο της οδού Θεμιστοκλέους, σε μια ιδανική περιοχή όπου έζησαν και ζουν σημαντικοί άνθρωποι των γραμμάτων και των τεχνών (σήμερα ζούνε πρεζάκια, πόρνες, φοιτητές κι αλλόφυλοι).
Το e-book προσφέρει μια εναλλακτική πρόταση στην εποχή της κρίσης για την Ελλάδα;
Όταν πρωτοφέραμε το ψηφιακό βιβλίο στη χώρα μας, πολλοί φοβούνταν ότι θα υπονόμευε τις έντυπες εκδόσεις. Σήμερα βέβαια το βλέπουν με άλλο μάτι (γυάλινο), αφενός γιατί είναι εύκολο να το αγοράσει κάποιος όπου και αν βρίσκεται και αφετέρου επειδή είναι πάρα πολύ φτηνό (...πτηνό). Το e-book δεν είναι απλώς εναλλακτική πρόταση ανάγνωσης. Είναι το μέλλον του βιβλίου, που μπορεί να διαβάζεται τόσο στην αγαπημένη μας έντυπη μορφή, όσο και ψηφιακά σε κάθε συσκευή ανάγνωσης, ακόμα και στο κινητό μας (φαντάσου τώρα να διαβάσεις την Άννα Καρένινα στο κινητό σου: μόνο ως φυλακισμένος...).
Ευχαριστούμε το Μπουκ Μπαρ για το ωραίο ποτό του. Θα ξαναπεράσουμε, έτσι λέμε.
“Στις δύσκολες εποχές πρέπει να είμαστε επινοητικοί”
“Επειδή ξεκίνησα την εκδοτική μου διαδρομή σε αντίξοες συνθήκες μεσούσης της Χούντας (να το πιστέψω; την ώρα που πολλοί τη νοσταλγούν;), διατηρώ την αισιοδοξία μου και επιδιώκω πάντα με το ίδιο πάθος τη διάδοση του καλού βιβλίου εντός και εκτός συνόρων”.
Αυτό επισημαίνει ο εκδότης κ. Θανάσης Καστανιώτης δημιουργός των Εκδόσεων Καστανιώτη που είναι ένας από τους πιο ποιοτικούς εκδοτικούς οίκους της μεταπολίτευσης.
“Η κατάσταση είναι δυναμική (πες εκρηκτική να'σαι μέσα) και ως τέτοια την αντιμετωπίζουμε” επισημαίνει ο Θανάσης Καστανιώτης μλώντας στο Book Bar για την κρίση στον εκδοτικό χώρο και αναφέρεται στη δημιουργία του νέου 104 στο Γκάζι, τη μεταστέγαση του εκδοτικού οίκου στο ιστορικό κτήριο της οδού Θεμιστοκλέους (άμα ακούς undo στα παλιά, ψοφίμι μυρίζει), τη στροφή του κοινού στο πολιτικό βιβλίο, και για το e-book που διαμορφώνει πια το μέλλον του βιβλίου.
Ολόκληρη η συνέντευξη ο Θανάση Καστανιώτη στο Book Bar έχει ως εξής:
Ποια χρονιά θα εντοπίζατε ως αφετηρία της κρίσης; Πότε άρχισε να εκδηλώνεται η κρίση στο χώρο των εκδόσεων;
Οι επιπτώσεις της κρίσης χρέους ξεκίνησαν να φαίνονται τους πρώτους μήνες του 2010, όταν ανακοινώθηκαν τα πρώτα οικονομικά μέτρα της κυβέρνησης. Οξύνθηκαν βέβαια μετά την προσφυγή της χώρας μας στον μηχανισμό στήριξης. Η επιδείνωση της οικονομικής κατάστασης των πολιτών επηρέασε αμέσως την αγορά και κάθε κλάδο της παραγωγής. Λογικό ήταν να επηρεαστεί και ο χώρος του βιβλίου, παρ'όλο που το βιβλίο είναι αγαθό και όχι προϊόν πολυτελείας (αγαθό το λέει ο αγαθός).
Πώς θα τη σκιαγραφούσατε; Ποιες θεωρείτε πως είναι οι κυριότερες αιτίες της;
Για τους περισσότερους Έλληνες που βίωσαν τη δραματική μείωση των οικονομικών δυνατοτήτων τους, η ανασφάλεια από τον φόβο της χρεοκοπίας επέδρασε καθοριστικά στην ιεράρχηση των αναγκών τους. Στην καθημερινή ζωή μπήκαν σε προτεραιότητα και τελικά κυριάρχησαν λέξεις με τις οποίες δεν είχαν εξοικειωθεί, όπως «δάνειο», «λογαριασμός», «χαράτσι», «κούρεμα», «μέτρα» και «νέα μέτρα». Οι βιβλιόφιλοι άρχισαν να αγοράζουν λιγότερα βιβλία (τα πολλά βιβλία είναι λόγια) και αυτό μετακυλίστηκε στον τζίρο των βιβλιοπωλείων. Κάποια έκλεισαν, ενώ πολλά άλλα αντιμετωπίζουν σοβαρές δυσχέρειες, που προσπαθούν να ξεπεράσουν με μεγάλες προσπάθειες.
Θα μπορούσατε να προσδιορίσετε σε ποια ποσοστά επί τοις % έχουν μειωθεί τα έσοδά σας από την εποχή που ξεκίνησε η κρίση;
Σε εποχή επιδεινούμενης κρίσης τα νούμερα αποκτούν περισσότερο ποιοτική παρά ποσοτική σημασία. Μια μείωση στον τζίρο αν συνδυαστεί με μέτρα εξυγίανσης και αναδιάρθρωσης μπορεί να οδηγήσει πιο γρήγορα σε μια νέα πιο υγιή άνοδο (κάτι σαν ο νεκρός βγαίνει από τη ΜΕΘ). Η κατάσταση είναι δυναμική και ως τέτοια την αντιμετωπίζουμε.
Θεωρείτε ότι στη σημερινή συγκυρία ο ανταγωνισμός των εκδοτικών οίκων έχει γίνει πιο σκληρός;
Λογικό είναι να παρουσιάζονται συμπτώματα σκληρού ανταγωνισμού (πώς λέμε σκληρό πορνό), ωστόσο υπάρχουν και εκδότες που μπήκαν στο χώρο του βιβλίου από μεράκι (είδαν δηλαδή το βιβλίο ως μωράκι) και αγάπη για το βιβλίο και διατηρούν έναν κώδικα δεοντολογίας και μια συναίσθηση συλλογικής προσφοράς, ακόμα και στη σημερινή συγκυρία.
Έχετε παρατηρήσει κάποια αλλαγή στις αναγνωστικές προτιμήσεις του κοινού ως προς τη θεματολογία των βιβλίων; Αν ναι, προς ποια κατεύθυνση;
Παρατηρώ μια επιστροφή στα δοκίμια πολιτικού και οικονομικού προβληματισμού, καθώς και μια στροφή της λογοτεχνίας σε πολιτικά και κοινωνικά θέματα (Το δόγμα του ροκ κ.λπ.). Αυτό ισχύει βέβαια και σε άλλες μορφές τέχνης, σε κάθε χώρα όπου έχει εκσκήψει η κρίση, όπως στην Ιταλία, την Ισπανία, ακόμα και στη Γαλλία.
Η μεγαλύτερη προσφορά σε πολιτικά βιβλία βρίσκει ανταπόκριση ή το κοινό προτιμά βιβλία μυθοπλασίας ή χιουμοριστικά για να “αποδράσει” από τη δυσάρεστη πραγματικότητα;
Το αναγνωστικό κοινό δεν είναι μια συμπαγής κοινότητα (ευτυχώς...). Υπάρχουν μεγάλες διαφοροποιήσεις μεταξύ των αναγνωστών. Οι βιβλιόφιλοι, οι πιο προβληματισμένοι και ευαίσθητοι άνθρωποι στρέφονται, όπως προανέφερα, στην καλή λογοτεχνία και στο πολιτικοκοινωνικό δοκίμιο. Κάποιοι άλλοι καταφεύγουν σε πιο ανάλαφρα αναγνώσματα με τα οποία νομίζουν ότι μπορούν να αποδράσουν (Το πιο μακρύ ζεϊμπέκικο του Νίκου Κοεμτζή).
Σε ποια κατεύθυνση κινούνται οι ενέργειές σας για την αντιμετώπιση της κρίσης;
Επειδή ξεκίνησα την εκδοτική μου διαδρομή σε αντίξοες συνθήκες μεσούσης της Χούντας, διατηρώ την αισιοδοξία μου και επιδιώκω πάντα με το ίδιο πάθος τη διάδοση του καλού βιβλίου εντός και εκτός συνόρων. Με τους συνεργάτες μου αναζητούμε και επινοούμε λύσεις για να εξακολουθήσει το βιβλίο να είναι προσιτό αγαθό σε κάθε αναγνώστη. Γι’ αυτό έχουμε μειώσει το κόστος της παραγωγής ώστε να είναι φτηνότερο, ενώ εκδίδουμε και ψηφιακά τους περισσότερους τίτλους μας οι οποίοι προσφέρονται σε εξαιρετικές τιμές. Οι πρωτοβουλίες μας όμως δεν σταματούν εδώ: δεδομένου ότι μειώνεται η ύλη για το βιβλίο στα έντυπα μέσα, αποφασίσαμε την αναβίωση του πρώτου free-press που κυκλοφόρησε στην Ελλάδα, των ιστορικών Σελίδων των Εκδόσεων Καστανιώτη (άκου τώρα ιδέα: διαβάζεις πρώτα τζάμπα για να τα σκάσεις μετά). Οι Σελίδες ξεφυλλίζονται πλέον στην ηλεκτρονική διεύθυνση http://selides.kastaniotis.com/, όπου πάρα πολλοί φίλοι του καλού βιβλίου μπορούν να βρουν ενημέρωση για τα νέα μας βιβλία, αλλά και να διαβάσουν σημαντικά κείμενα των αγαπημένων τους Ελλήνων και ξένων συγγραφέων (οπότε διαβάζοντάς τα δεν έχουν καμία όρεξη να αγοράσουν).
Όπως σας είπα και στην αρχή, στις δύσκολες εποχές πρέπει να είμαστε διαρκώς επινοητικοί. Έτσι συνεχίζουμε τις εκδηλώσεις και τις παρουσιάσεις βιβλίων σε συνεργασία με όλα τα καλά βιβλιοπωλεία, καθώς και στο νέο 104 στο Γκάζι, όπου πλέον η πρόσβαση είναι πιο εύκολη (με γκαζοζέν). Θα γνωρίζετε, επίσης, ότι ο εκδοτικός μας οίκος θα μεταστεγαστεί στο ιστορικό κτήριο της οδού Θεμιστοκλέους, σε μια ιδανική περιοχή όπου έζησαν και ζουν σημαντικοί άνθρωποι των γραμμάτων και των τεχνών (σήμερα ζούνε πρεζάκια, πόρνες, φοιτητές κι αλλόφυλοι).
Το e-book προσφέρει μια εναλλακτική πρόταση στην εποχή της κρίσης για την Ελλάδα;
Όταν πρωτοφέραμε το ψηφιακό βιβλίο στη χώρα μας, πολλοί φοβούνταν ότι θα υπονόμευε τις έντυπες εκδόσεις. Σήμερα βέβαια το βλέπουν με άλλο μάτι (γυάλινο), αφενός γιατί είναι εύκολο να το αγοράσει κάποιος όπου και αν βρίσκεται και αφετέρου επειδή είναι πάρα πολύ φτηνό (...πτηνό). Το e-book δεν είναι απλώς εναλλακτική πρόταση ανάγνωσης. Είναι το μέλλον του βιβλίου, που μπορεί να διαβάζεται τόσο στην αγαπημένη μας έντυπη μορφή, όσο και ψηφιακά σε κάθε συσκευή ανάγνωσης, ακόμα και στο κινητό μας (φαντάσου τώρα να διαβάσεις την Άννα Καρένινα στο κινητό σου: μόνο ως φυλακισμένος...).
Ευχαριστούμε το Μπουκ Μπαρ για το ωραίο ποτό του. Θα ξαναπεράσουμε, έτσι λέμε.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου