Λουκία Ρικάκη

30-12-2011

Να σκοτώσω την ώρα μου πάλευα αυτό το απόγευμα, ώσπου με κεραυνοβόλησε η είδηση που ακολουθεί (αναδημοσίευση από ΤΑ ΝΕΑ).
(Την εκλιπούσα συνάντησα στις 2 εκδρομές του ΔΙΑΖΩΜΑΤΟΣ, η τελευταία τον Σεπτέμβριο του 2011.)
Ούτε που μπορούσες κάτι ελάχιστο της αγωνίας ή κάποιας οδύνης να ψυχανεμιστείς. Όλα έδειχναν τόσο ανέμελα, και ειδικά το χαμόγελό της.
Η ζωή είναι στ' αλήθεια πολύ μικρή.

Τρελαίνομαι...

Υ.Γ.: Στο μπλογκ θα βρείτε κάτι από περσινή συνομιλία μας.


Πέθανε η σκηνοθέτις Λουκία Ρικάκη


ΔΗΜΟΣΙΕΥΘΗΚΕ: Τετάρτη 28 Δεκεμβρίου 2011

Τελευταία ενημέρωση: 28/12/2011 17:32


Σε ηλικία μόλις 50 ετών απεβίωσε το μεσημέρι της Τετάρτης η σκηνοθέτις Λουκία Ρικάκη, η οποία έπασχε από καρκίνο. Η ερωτική ταινία «Κουαρτέτο σε τέσσερις κινήσεις» με τους Γιώργο Χωραφά και Θέμιδα Μπαζάκα έγινε η μεγαλύτερη εμπορική επιτυχία της. Η κηδεία της Λουκίας Ρικάκη, θα γίνει την Παρασκευή.





Η Λουκία Ρικάκη, διευθύντρια και ψυχή του Διεθνούς Φεστιβάλ Υγείας «Ιπποκράτης» και του Ecofilms της Ρόδου, υπήρξε μεταξύ άλλων, παραγωγός της πιο πρωτοποριακής, την δεκαετία του 1980, νεανικής τηλεοπτικής εκπομπής για τις τέχνες, τα «Χρώματα».



Πριν λίγους μήνες στο Φεστιβάλ της Χαλκίδας, προβλήθηκε το ντοκιμαντέρ της «Σχέδιο Σωτηρία», βασισμένο στο μεγάλο εικαστικό «Σχέδιο Σωτηρία-Μνήμη και Ασθένεια στον εικαστικό λόγο».



Η Λουκία Ρικάκη γεννήθηκε το 1961 στον Πειραιά. Σπούδασε Ιστορία της Τέχνης, Κινηματογράφο, Γραφικές Τέχνες και Φωτογραφία στο Κολλέγιο Τεχνών Ντάρντινγκτον, στην Αγγλία. Εργάστηκε στο Συμβούλιο της Ευρώπης στο Στρασβούργο και στο υπουργείο Περιβάλλοντος της Δανίας ως υπεύθυνη εκπαιδευτικών προγραμμάτων.



Το 1982 επέστρεψε στην Ελλάδα και ίδρυσε την εταιρεία Orama Films, για την παραγωγή θεατρικών παραστάσεων και ποιοτικών ταινιών για τον κινηματογράφο και την τηλεόραση και το 2000 ίδρυσε την εταιρεία Tricky Trick Films. Το 1996 ίδρυσε τις δύο θεατρικές σκηνές του Θεάτρου «104 - Κέντρο Λόγου και Τέχνης».



H σκηνοθετική της πορεία ξεκίνησε το 1982 , με τον «Περίπατο της Σούζυ», τα ντοκιμαντέρ «Το ταξίδι του Διονύσου», «Μαρία Φαραντούρη -Leo Brower», πέρασε στη μυθοπλασία μεγάλου μήκους το 1990 με το «Ταξίδι στην Αυστραλία», το 1994 με το «Κουαρτέτο σε 4 κινήσεις», το 1999 με τη «Συμφωνία Χαρακτήρων» και συνέχισε με πολλές ακόμα ταινίες αλλά και ως συγγραφέας βιβλίων.



Η Λουκία Ρικάκη δίδαξε ηθοποιούς στο «Εργαστήρι» του Βασίλη Διαμαντόπουλου και στα σεμινάρια του οίκου Christies στην Ελλάδα.



Ήταν υπεύθυνη εκπαιδευτικών προγραμμάτων της IYF International Youth Federation. Διατέλεσε tutor στα εκπαιδευτικά προγράμματα στελεχών στο European Youth Center του Συμβουλίου της Ευρώπης και υπήρξε συντονίστια του προγράμματος έρευνας για τα οπτικοακουστικά στην παιδεία Συμβούλιο της Ευρώπης 1990.



Ήταν μέλος της επιτροπής εκπαίδευσης European Youth Forum και διατέλεσε υπεύθυνη κινηματογράφου σε σεμινάρια εκπαιδευτικών του προγράμματος MEΛINA 2000.





«Ο πρόωρος χαμός της Λουκίας Ρικάκη βάζει τέλος σε μια σημαντικότατη και πολυσχιδή καλλιτεχνική πορεία αλλά, κυρίως, σε μια ζωή που χαρακτηρίστηκε από πάθος, δημιουργικότητα, ενέργεια, γενναιοδωρία, αγάπη για το καινούργιο και το διαφορετικό. Και, προπαντός, αξιοπρέπεια. Και καρτερία στα δύσκολα. Τα θερμότερά μου συλλυπητήρια στους οικείους της», δήλωσε ο υπουργός Πολιτισμού Παύλος Γερουλάνος, για το θάνατο της Λουκίας Ρικάκη.



Διαβάστε αναλυτικά το πλούσιο έργο της:



K ι ν η μ α τ ο γ ρ ά φ ο ς



Σκηνοθεσία - ταινίες μεγάλου μήκους



2010 ΕΙΣΑΙ Ο ΚΑΦΡΕΦΤΗΣ ΜΟΥ σε στάδιο παραγωγής

2007 ΤΗΝ ΚΑΡΔΙΑ ΜΟΥ ΠΛΗΓΩΣΕΣ σπονδυλωτή ταινία, 4 σκηνοθέτες

2000 NYXTEΣ KΩMΩΔIAΣ-H TAINIA www.standupcomedy.gr

1998 ΣYMΦΩNIA XAPAKTHPΩN Worldfest Houston Bronze Award

1994 KOYAPTETO ΣE 4 KINHΣEIΣ - 2 κρατικά βραβεία

1990 TAΞIΔI ΣTHN AYΣTPAΛIA



Nτοκυμαντέρ - Μεγάλου μήκους



2009 Η ΑΠΟΔΟΧΗ ..ΠΟΙΟΣ ΑΕΡΑΣ ΜΑΣ ΕΦΕΡΕ ΕΔΩ;

2009 ΤΑ ΠΑΙΔΙΑ ΤΗΣ ΧΟΡΩΔΙΑΣ

2007 ΗΤΑΝ ΝΑ ΦΥΓΩ

2006 Tα ΚΟΙΝΑ Τι κοινό έχουμε

2004 Ο ΑΛΛΟΣ

2003 TO AIΓAIO MEΣA AΠO TA ΛOΓIA TΩN ΠOIHTΩN Bραβείο AΓΩN- YΠΠO

2003 NYXTEΣ KΩMΩΔIAΣ Nο2 - Nο 3 -Nο 4

2002 TA ΛOΓIA THΣ ΣIΩΠHΣ - Βραβείο καλύτερου Περιγραφικού ντοκιμαντέρ Φεστιβάλ Καλαμάτας - Βραβείο φεστιβάλ Eπιστημονικού Kινηματογράφου Hungary www.wordsofsilence.gr

2003 βραβειο φεστιβαλ Eπιστημονικου Kινηματογραφου Hungary 2003 www.wordsofsilence.gr

1990 ΣTA IXNH TΩN APΓONAYTΩN 60'



Ταινίες - Μικρού Μήκους



2007 ΚΑΤΑ ΜΟΝΑΣ ΗΔΟΝΕΣ

2006 ΟΙ ΜΑΘΗΤΕΥΟΜΕΝΟΙ

2002 ΠAPAΘYPO XPONOY

2000 TΩPA ΠIA TAΞIΔEYOYME - B' Βραβείο Mικροσινεμά

1998 AΓKAΛIAZΩ TO ΔENTPO - Lille festival first Prize

1999 ANOIΞE MIA ΠOPTA

1983 ΘEΣΣAΛONIKEΣ

1981 O ΠEPIΠATOΣ THΣ ΣOYZY



Nτοκυμαντέρ - Μικρού Μήκους



2008 ΜΙΚΡΕΣ ΚΙΝΗΣΕΙΣ ΠΟΥ ΑΞΙΖΟΥΝ

2000 ΠΛAΣTOΓPAΦHMENEΣ ΠPOΣΔOKIEΣ 30’

1989 MAPIA ΦAPANTOYPH ΛEO MΠPOOYEP 30'

1993 O ΘHΣAYPOΣ TOY ΠPIAMOY 30’

1992 O XOPOΣ TON 20ο AIΩNA 55'

1992 ΠPEΛΛOYΔIO ΣTHN AΦPIKH

1993 APXAIO ΔPAMA ΣYΓXPONEΣ OΠTIKEΣ 55'

1986 TO TAΞIΔI TOY ΔIONYΣOY 60'

1987 TO MONOΠATI ΣTHN INΔIA 14’

1988 BAKXEΣ 80'

1992 KAΛΛITEXNEΣ KAI ΠOΛITIKOI APXITEKTONEΣ THΣ NEAΣ EYPΩΠHΣ 60'

1991 HΛEKTPONIKH EIKONA - Ντοκιμαντέρ για το Φεστιβάλ Φερράρα 30'

1985 TO ΦEΣTIBAΛ TOY ΛOKAPNO 55'



Θέατρο



1995 OPΓIA του Παζολίνι - Διασκευή-σκηνοθεσία στο Θέατρο Eλυζέ

1996 ΣOYPEAΛEPΩΣ - Πρωτότυπο έργο, συγγραφή-σκηνοθεσία, στο Θέατρο Φούρνος

1997 MOYΣIKH ΔYO - Της M.Nτύρας, μετάφραση-σκηνοθεσία, στο Θέατρο 104

1998 TO ANΘIΣMA THΣ ΘAΛAΣΣAΣ - Πρωτότυπο έργο, συγγραφή-σκηνοθεσία, Θέατρο 104

1998 OΔYΣΣEΩΣ ΔIAΛOΓOI - Πρωτότυπο έργο, διασκευή-σκηνοθεσία, στο Μέγαρο Μουσικής

1995-2003 NYXTEΣ KΩMΩΔIAΣ , στο Θέατρο 104 και στο Comedy Club - http://www.standupcomedy.gr/ ,



Τηλεόραση - Παραγωγή για την τηλεόραση των εξής σειρών πάνω στην τέχνη και σκηνοθεσία σε επιμέρους ενότητες των σειρών.



2003-2005 100% KΩMΩΔIA εκπομπή κωμωδίας Star Channel

1996 ZAΠ 13 επεισοδια X30’ ET1

1995 AΛHΘINEΣ IΣTOPIEΣ 13 επεισόδια X90’ ET2

1993 NTOKYMANTAIP ΣOK 26 επεισόδια X 90’ ΣKAI

1993 ΣTH ΦAPMA TΩN ANΘPΩΠΩN 26 επεισοδια X 90’ ΣKAI

1992 ΨHΦIΔΩTO Τηλεπεριοδικό πολιτισμού 43 επεισοδια X 30’ ET2

1992 DANCE PLUS Σύγχρονοι Έλληνες χορευτές και χορογράφοι 45’ ET2

1991 TRAVEL ART Ταξίδια τέχνης ,η τέχνη του ταξιδιού 60 X 5’ ET2

1993 92,9 Ευρωπαϊκό τηλεπεριοδικό για νέους ET1

1992 ΣTHN TPEΛΛA THΣ ΔIAΦHMIΣHΣ με τον Γιώργο Βέλτσο 26 X 30’ ET1

1993 MAΓEIPIKH TEXNH 26 X 30’ ET1

1994 52 Τηλεπεριοδικό πολιτισμού 12 X 52’ ΣKAI

1992 Έλληνες καλλιτέχνες στη Σουηδία E.T.1 60’

1994 Πως είναι τα παιδιά 6 X 30’ ET1

1993 Τα Βασιλικά Μπαλέτα της Φλάνδρας 120’ E.T.1

1990 Σάκης Σουντουλίδης 30’ ET1

1991 Εικόνες Βίας και πολέμου στο μεσογειακό θέατρο 6 X 30’

1995 Κινηματογραφικό περιοδικό για το Γερμανικό κανάλι 30’ WDR

1995 ΣTA MONOΠATIA TΩN TPAΓOYΔIΩN για τους Aμποριτζινις 30’ RTP

1995 ENA ΦEΣTIBAΛ ΣTO ΠEPIΘΩPIO 30’ στην Aυστραλια

1985-1987 Εβδομαδιαία εκπομπή XPΩMATA E.T.1 72 επεισόδια X 60’

1995 EΛΛHNEΣ ΣTHN AYΣTPAΛIA τηλεοπτικη σειρα 4 επεισοδίων

1989 ΓIΩPΓOΣ KΩΣTAKHΣ ντοκιμαντέρ 30’ ET1

1990 ΣEPKΓEI ΠAPATZANΩΦ Κανάλι Τέχνης Oλλανδια,30’ SVT Σουηδία

1983 HXOXPΩMA Eβδομαδιαία εκπομπη για τη μουσική ροκ 13 X30’ E.T.2

1982 EΔΩ KAI ΣHMEPA ANOIXTA XAPTIA E.T. βοηθός παραγωγής

............................................................................................................................................

του Άκη Καπράνου - 29.12.2011

Στα 50 της έκλεισε, χτες, έναν πολυσχιδή δημιουργικό κύκλο ζωής η σκηνοθέτις, παραγωγός, συγγραφέας και ιδρύτρια κινηματογραφικών φεστιβάλ Λουκία Ρικάκη






Πριν από κάποιους μήνες είχε μάθει για τον όγκο στο κεφάλι που την τυραννούσε και έκτοτε τον είχε ονομάσει «ροζ συννεφάκι». Την ίδια περίοδο δεν δίστασε. Ανέβασε γρήγορα γρήγορα στο YouTube ένα βιντεάκι με το εγκεφαλογράφημά της, από το οποίο είχε σκαρώσει ένα δείγμα παιχνιδιάρικης video-art που το έβλεπες και σκεφτόσουν «δεν μπορεί, θα το νικήσει, εδώ βρήκε τη δύναμη να δημιουργήσει με αφορμή αυτό!».

Ολοι ήλπιζαν τότε, σιωπηλά, σε ένα θαύμα. Σαν τα «Παραμύθια της αγάπης και της ελπίδας», το βιβλίο της (άλλα της το «Σουρεαλ-έρως», «Σ' αγαπώ ακόμα γιατί...»).

Τελευταία φορά μιλήσαμε στο τηλέφωνο πριν από κάποιους μήνες. Και αντί να μιλήσουμε για την υγεία της, μιλήσαμε για τον Πειραιά (γεννημένη εκεί, το 1961) και για... σινεμά. Για τα φεστιβάλ του εξωτερικού, για τα δικά της, για τις δυσκολίες που αντιμετωπίζει με τη χρηματοδότησή τους, για τις ταινίες και τους καλεσμένους που ήθελε να φέρει... Κουβέντα για την υγεία της, μόνο απ' έξω - απ' έξω! «Πώς είσαι, όλα καλά;», τη ρωτούσα. «Ολα καλά, υπάρχει φως».

«Φως» μέσα στη Λουκία Ρικάκη υπήρχε μέχρι το τέλος. Αυτό ήταν εντέλει και το μεγάλο θαύμα. Γιατί μέσα στη μικρή ζωή που της έλαχε - έφυγε μόλις στα 50 της χρόνια -, η Λουκία έστησε δυο κινηματογραφικά φεστιβάλ (Ecofilm στη Ρόδο, με άξονα τις ταινίες για το περιβάλλον, HealthFilmFestival στην Κω, με άξονα τις ταινίες για την ιατρική επιστήμη), γύρισε πάμπολλα ντοκιμαντέρ και ταινίες μυθοπλασίας και έστησε - πρώτη στην Ελλάδα - μέχρι και χώρο για stand up comedy, το Θεμιστοκλέους 104 - Kέντρο Λόγου και Tέχνης, στα Εξάρχεια (το 2001 το έκανε και ταινία ως «Νύχτες κωμωδίας»).

Εκτός αυτού όμως, υπήρξε η παραγωγός της εκπομπής «Τα χρώματα», ίσως της πιο πρωτοποριακής τηλεοπτικής δουλειάς των ελληνικών 80s, αφιερωμένης στις τέχνες. Μεταξύ των άλλων είχε στο ενεργητικό της και τη σειρά εκπομπών «Στην τρέλα της διαφήμισης» με τον Γιώργο Βέλτσο και τη σειρά «Στη φάρμα των ανθρώπων».

Η δράση της δεν περιορίζεται εκεί: αφού σπούδασε Ιστορία της Τέχνης, Κινηματογράφο, Γραφικές Τέχνες και Φωτογραφία στο Κολέγιο Τεχνών Ντάρντινγκτον στην Αγγλία, η Λουκία Ρικάκη εργάστηκε στο Συμβούλιο της Ευρώπης στο Στρασβούργο και στο υπουργείο Περιβάλλοντος της Δανίας ως υπεύθυνη εκπαιδευτικών προγραμμάτων για να επιστρέψει στην Ελλάδα το 1982 όπου και ίδρυσε την εταιρεία παραγωγών Orama Films.

Εκεί θα σκαρώσει θεατρικές και κινηματογραφικές παραγωγές (στις τελευταίες περιλαμβάνονται και οι «Συμφωνία χαρακτήρων», «Ταξίδι στην Αυστραλία», «Κράτησέ με», «Τα παιδιά της Χορωδίας», «Ο άλλος», «Τα λόγια της σιωπής») και θα ολοκληρώσει τέσσερις ταινίες μυθοπλασίας, δέκα ντοκιμαντέρ μεγάλου μήκους και 21 φιλμ μικρού μήκους. Αργότερα, το 2000, ίδρυσε και την εταιρεία Tricky Trick Films.

Στο θέατρο σκηνοθέτησε ανάμεσα σε άλλα «Τα όργια» του Πιερ Πάολο Παζολίνι, τη «Μουσική» της Μαργκερίτ Ντιράς, το «Σουρεαλ-έρως», το «Οδυσσέως διάλογοι» στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών.

Πολλά και τα ντοκιμαντέρ που γύρισε για την ελληνική, τη βρετανική, την ιταλική, τη γαλλική και τη γερμανική τηλεόραση, είτε ως σκηνοθέτις είτε ως παραγωγός.

Ως σκηνοθέτις μυθοπλασίας, δε, κατόρθωσε να φέρει και τον κόσμο στις αίθουσες - 70.000, παρακαλώ - για να δει μια «ελληνική, καλλιτεχνική ταινία», το «Κουαρτέτο σε τέσσερις κινήσεις» το έτος 1994, άθλος που, δυστυχώς, μέχρι σήμερα δεν έχει επαναληφθεί από κανέναν έλληνα κινηματογραφιστή. Για το «Κουαρτέτο» πάντως είχε καταφέρει να φέρει και τον διάσημο τότε - και λόγω της Τριλογίας των Χρωμάτων του Κριστόφ Κισλόφσκι - πολωνό συνθέτη Ζμπίγκνιεφ Πράισνερ για να γράψει τη μουσική.

Το αποχαιρετιστήριο κινηματογραφικό πόνημά της είχε τίτλο «Το σχέδιο Σωτηρία» και είχε γυριστεί στο νοσοκομείο στο οποίο νοσηλευόταν.

Το Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης εξέδωσε την εξής ανακοίνωση: «Ηταν ένας άνθρωπος που δεν εφησύχαζε ποτέ... Πολυπράγμων, αεικίνητη, ήταν από τις πλέον ανήσυχες και δημιουργικές φωνές του σύγχρονου ελληνικού κινηματογράφου. Θα τη θυμόμαστε πάντα με την ενέργεια και το χαμόγελο που την έκαναν ξεχωριστή».

Η κηδεία της θα γίνει αύριο Παρασκευή στις 12.00 στον ιερό ναό Αγίου Χαραλάμπους, στα Ιλίσια. Πριν «φύγει» ζήτησε να μη σταλούν λουλούδια αλλά να γίνουν δωρεές στον Σύλλογο Φίλων Περιθαλπομένων Νοσοκομείου «Η Σωτηρία».

ΜΗ ΜΙΛΑΣ ΜΗ ΓΕΛΑΣ ΚΛΕΙΣΟΥ ΜΕΣ ΣΤΟ ''ΠΑΛΛΑΣ''

Όταν περπατάς στους δρόμους και δεν συναντάς παρά σποραδικά μόνο ορισμένες κινούμενες ψυχές, αναρωτιέσαι: Τι γίνανε όλοι οι άλλοι; Λες να πέθαναν; μπα, στο καλό σου, είναι ακόμη νωρίς για κάτι τέτοιο. Λες να αυτοκτόνησαν; μπα, στο καλό σου, ποιος τρελός θέλει να ξοδέψει έτσι ανώφελα το δώρο της ζωής του; Όλοι την αγαπούν σε κάποιον βαθμό. Λες να μετακόμισαν σε χωριό; μπα, στο καλό σου, ποιος αφήνει τη βρόμικη πόλη να τρέχει να σκαρφαλώνει στα κατσάβραχα; Λες να έχουν αρρωστήσει; μπα, στο καλό σου, ποιος μπορεί τέτοιες άγιες ημέρες να κάθεται στο κρεβάτι του την ώρα που φαντάζεται ότι έξω χαλάει ο κόσμος (φαντάζεται είπαμε); Λες να κλαίνε τη μοίρα τους; μπα, στο καλό σου, ποιος γουστάρει να κλαίει μόνος του δίχως παρέα, δίχως να μοιραστεί το κλάμα του με κάποιον άλλον; Λες να βλέπουν τηλεόραση; μπα, στο καλό σου, ποιος άρρωστος έχει την όρεξη να δει τις τηλεοπτικές αηδίες του σήμερον με εργάκια της πλάκας και χίλιες επαναλήψεις; Λες να μην έχουν λεφτά και κάθονται και βλέπουνε ντιβιντί; μπα, στο καλό σου, ποιος τρελός κάθεται τη σήμερον ημέρα και βλέπει σαν χαύνος ντιβιντί; Άσε που το τελευταίο ντιβιντάδικο της γειτονιάς έκλεισε προ μηνός. Εξάλλου, η ζωή είναι πιο ωραία όταν δεν έχεις λεφτά, όταν μπαίνεις με ένα τάλιρο στο μπαρ κι όταν μετράς τα κέρματα στο ταξί και ίσα ίσα σού βγαίνουν. Λες να πήραν τα μάτια τους και πήγαν στις Αυστραλίες; μπα, στο καλό σου, πέφτει κάπως μακριά αυτή η Αυστράλια κι εξάλλου 15.000 και 1 στραβάδια απολύσαμεν, ποιος άλλος να τρέξει ως εκεί κάτω;
Ε, ναι, λοιπόν, ξέρετε ποιος είναι ο λόγος της κλεισούρας;
Απλούστατο. ΓΙΝΑΜΕ ΚΙ ΕΜΕΙΣ ΕΥΡΩΠΑΙΟΙ. Κάτι η τρόικα κάτι τα ευρωδάνεια κάτι η επιτήρηση κάτι η ξενομανία οι ευρωλιγούρηδες γίνανε ευρωπαίοι. Ποιος ευρωπαίος βγαίνει έξω τη σήμερον ημέρα; Όλοι σπίτι γλεντούν, σπιτογλέντηδες εσωστρεφείς, μες στην πλήξη της φαμίλιας να σέρνουν τα βήματά τους.

23 Δεκεμβρίου κι η πλατεία Συντάγματος σαν νεκρή Κυριακή. Δεν είναι δικαιολογία ότι κάνει κρύο και ρίχνει ψοφόνερο, ούτε ότι τρεμοσβήνει η παπαδημευθείσα κυβέρνηση. Οι Έλληνες γίνανε ευρωπαίοι, πέοι πέοι πέοι πέοι, πέοι πέοι πέοι πέοι, πέοι πέοι πέοι πέοι και δεν γυρίζει πίσω πια, α α α α, που λέει και το λαϊκόν άσμα.
Εντωμεταξύ στο Παλλάς Άλκηστη και Ευανθία στον κόσμο τους. Κάνουν όργιο πάνω στη σκηνή, με μουσικούς μπουμπούκια, και σε πάνε νοσταλγικά ως την Πόλη, με φόντο Παντελιδάκη την πλατεία Μοναστηρακίου. Στο Παλλάς οι Ευρωπαίοι ξεχνούν τον νέο γάμο τους κι αλλαξοπιστούν, γυρνούν στα οθωμανικά και ονειρεύονται να ταξίδευαν αύριο κιόλας για Τουρκία.

Η εθνική ημών κατάθλιψη θα μας ρίξει στων Τούρκων τα δόντια, να το δείτε. Ο καταθλιπτικός ευρωπαϊσμός που δεν οδηγεί πουθενά θα μας οδηγήσει όλους εκόντες άκοντες, με εικόνες και ακόντια, στην Πόλη, με βιολιά, παστρουμάδες, μουσαμάδες, κιοφτέδες, μπερέδες.
 Η Ελλάς ανήκει στην Ανατολήν, που θα έλεγε κι ο γερο-Καραμανλής, ο βλάχος ο αλής, που δεν ην μουστακαλής.

Η πολιτική μαλακία των Ελλήνων Ευρωπαίων:

Πότε θα γίνουν εκλογές;
Του λένε του Ευρωπαίου Έλληνος μια ημερομηνία.
Πάει τότε και βγάζει το μένος του.
Την άλλη μέρα ακυβερνησία.
Γαμώ τον δικομματισμό κι έτσι, και η κοντοβαρέλα η Αλέκα χαρούμενη.
Πάμε για κυβέρνηση συνεργασίας, χαίρονται οι δημοσιοκάφροι.
Γίνεται μια ψευτοκυβέρνηση, βάζουνε και τον Βαρουφάκη μέσα, την τελευταία στιγμή και τον Μπαμπινιώτη Υφυπουργό Παιδείας να τα λέει όπως πάντα εκνευριστικά αργά, χατζηνικολαϊκά.
Τι είναι αυτά τα παλτά; φωνάζει σε λίγο ο Ευρωπαίος. Πού τα βρήκατε ωρέ; Εγώ τα ψήφισα; Όχι, του λένε, το πολιτικό σύστημα τούς έδωσε μιαν ευκαιρία.
Βγάλτους έξω τους άχρηστους, κραυγάζει ο Ευρωπαίος, και κάνε εκλογές για να μας πέσει κάτι καλύτερο κ.ο.κ. Και γυρίζει η ρόδα...

Ο Ευρωπαίος είναι ανυπόμονος ποδοσφαιράκιας: θέλει με το που θα μπει αλλαγή ο Παπαδήμος να σκοράρει με την πρώτη. Βρε Ευρωπαίε, κάνε λίγη υπομονή. Πρέπει να στρώσει πρώτα το σέντερ φορ.
Όχι, ο Ευρωπαίος, θέλει γκολ με την πρώτη και φουμάρει νευρικά.

Ρε μπας και οι σπιτάκηδες έχουν κλειστεί και ετοιμάζουν ψηφοδέλτια;
Όχι, ρε παιδιά, χαρτιά παίζουν και κάνουνε ησυχία μην μπουκάρει η Δημοτική Αστυνομία.
Τι, δίνει κλήσεις και για μπαρμπούτι; Μωρέ και για δημόσιο μπαλαμούτι!

Αχ, η Ορνέλα Μούτι. Τι γκόμενα! Τι μπούτι! (Οι σπιτάκηδες μαζεύονται στα σπίτια 10 10 και βλέπουν δορυφορική. Ο δορυφόρος ή σερβιτόρος τούς κερνάει πίτσες με λιωμένο τυρί και γαλοπούλα.
Αγαπούλα, βάλ' τα χαρτόνια στη σακούλα. [Πού τον εβρήκανε ωρέ αυτόν τον Σπυριδάκη και τον ανέστησαν;])

Στιγμιότυπα τελευταίας εβδομάδας

18.12.2011

Bacaro, Τετάρτη 14.12.2011. Παρουσίαση τχ. 183-184 του ''Δέντρου''. Να μιλήσουμε για ποίηση. Το τεύχος χτίστηκε σπυρί σπυρί κυρίως με τις συμβολές διαφόρων μεταφραστών, ορισμένοι από τους οποίους που παρίσταντο έπαιρναν το μικρόφωνο και έλεγαν δυο λόγια για τον ποιητή που μετέφρασαν προτού απαγγείλουν κάποιο ποίημά του. Γενικώς, η ατμόσφαιρα ήταν στοχαστική και μη ενθουσιαστική. Ένας εκ των μεταφραστών έβαζε αργότερα σιντί ως ντιτζέι της βραδιάς. Γνώρισα έναν κύριο που έχει γράψει ένα βιβλίο για τον Νίκο Ασλάνογλου, με τίτλο "Το τέλος μιας αρχής". Θα ακολουθούσε ως έκπληξη της βραδιάς για το ανδρικό (κυρίως) ακροατήριο η μουσική ''παράσταση'' μιας έγχρωμης τραγουδίστριας, με καταγωγή από χώρα της Λατινικής Αμερικής, λησμονώ ποια. Στο ακροατήριο και μια ευρέως γνωστή μεταφράστρια και ποιήτρια (έχει μεταφράσει μεταξύ άλλων Αμερικανούς ποιητές του τεύχους). ''Μόνο μη με ρωτήσετε πότε έγινε αυτό'', είπε προς έναν μεταφραστή που μιλούσε στο κοινό και την ανέφερε. ''Σε λίγο θα ξεχάσω και το όνομά μου...". Την ώρα που την χαιρετούσα προσπαθούσα κι εγώ να θυμηθώ τον τίτλο της τελευταίας της συλλογής, που να επιμένει εκείνη ότι εκδόθηκε τον Νοέμβριο του 2010, ενώ εγώ να επιμένω ότι εκδόθηκε εντός 2011, καθ' ότι όταν κάναμε την εκδήλωση προς τιμήν της τον Ιανουάριο του 2011, δεν είχε ακόμη εκδοθεί (ανεμένετο). Τώρα που την αναζητώ στο Δίκτυο, την βρίσκω: είναι η "Ανορεξία της ύπαρξης''.
(Όποιος ανακατεύεται με τα ποιήματα τον τρώνε οι στίχοι.)

Πεχλιβάνης, Πέμπτη 15.12.2011. Βραδιά Ν. Καββαδία. Τραγούδησαν οι Εύα Ευαγγελίδου και Λαμπρινή Γιώτη, η οποία έπαιξε και στο αρμόνιο. Επίσης σε ορισμένα τραγούδια συνόδευσε ένας μαντολινίστας. Ο "Πεχλιβάνης'' είναι καφωδείον 1 εβδομάδας (!) μέσα σε... εμπορικό κέντρο και τα τραγούδια του Ν. Καββαδία παραμένουν πάντοτε ένα χωροχρονικό αίνιγμα, καθώς γυρίζουν στεριές και θάλασσες. Ποτέ δεν μπορείς να θυμηθείς την προέλευση του τόπου εκτός κι αν έχεις αποστηθίσει το λεξικό Γεωργίου Τράπαλη (κι αν το έχεις κάνει, κάνεις ωραία γεωγραφική επίδειξη στην παρέα). Η βραδιά μάλλον τελείωσε νωρίτερα του επιθυμητού, καθώς το τελευταίο τραγούδι ακούστηκε όταν το μαγαζί ήταν πλέον ''φίσκα'' και θερμό για ακροάσεις. Κοιτούσα μια γυναίκα άφρυδη με τυλιγμένο το μαντήλι γύρω από το κεφάλι της. Προσπαθούσα να αναλογιστώ εάν το καράβι του ψυχισμού της είναι πιο πολύ πάνω από το νερό ή γέρνει να βυθιστεί. Δίπλα μου ο αξιόλογος συνθέτης Μιχάλης Κεφάλας μού έλεγε ενδιαφέροντα πράγματα γύρω από την οικογένειά του και τις Οινούσσες, που γιορτάζουν φέτος (2012). Κι εγώ του είπα για την Θεανώ Σουνά (εξ ου και η φωτογραφία της κάπου στην ''Καθημερινή'', σε παλαιότερο αφιέρωμα). Ο έρωτας ως γνωστόν είναι καθημερινή συνήθεια.

Σκόρπια λόγια κι αινίγματα

14.12.2011

Έλα, καλησπέρα, καλώς ήλθατε! Τι κάνετε; Εμείς είχαμε έλθει πιο νωρίς. Βλέπαμε εδώ αγώνα ποδοσφαίρου, Άστον Βίλλα - Γιουνάιτεντ. Και μετά στο mezzo, δες, έχει Ριγκολέτο την άλλη βδομάδα. Είχαμε πάει στην Ελευσίνα εμείς, και δοκιμάζαμε από ένα catering... είμαστε γενικά φαγωμένοι, έχει βέβαια εδώ ωραίους μεζέδες - πάρτε ελίτσες, κρασάκι, παστρουμά, ρακή. [...]
Καλά, αυτός είναι τέρας μορφώσεως. Είμαστε συμμαθηταί. Εσύ είσαι η γενιά του 1946, εγώ του 1948 κι αυτός του 1949. Είχα να τον δω χρόνια, τον θυμάμαι από το '54, τότε που ήμουν 8 ετών. Τον άλλο χρόνο έχασα τον πατέρα μου. [...]
Τα μάθατε ότι στον ΓΚ επέβαλαν περικοπή αποδοχών; ωστόσο, τους είπε, συνεχίζω και δωρεάν. [...]
Ο Μιχάλης εντάξει, είναι φίλος μας. Αλλά πιστεύω ότι έχει χρόνια να γράψει κάτι καλό. Και ας μην κρυβόμαστε τώρα, δεν είναι από την εμπειρία του όλα αυτά. [...]
Μα καλά είναι δυνατόν να βάζεις μια κοπέλα να αυνανίζεται μπροστά στον πατέρα της; Έφριξα όταν το διάβασα. Χυδαία. Απαράδεκτη. Εγώ τη θυμάμαι από κάτι συνεδριάσεις της ΠΕΦ. [...]
Αλλά το βιβλίο της ΣΕ είναι πολύ καλό, το διάβασα. [...]
Δες τον Γκίλμορ στον "Φάλσταφ'', από τα καλύτερα αγγλικά που έχω ακούσει, παίζει τις λέξεις σαν καραμέλα στη γλώσσα. Ας δούμε τώρα αυτή τη σκηνή. Αυτή ξέρεις ποια είναι; Η αδελφή της..., πώς τη λέγανε να δεις... [...]
Μ' αρέσουν οι παραλλαγές σε ένα θέμα. Αυτό κάνω τώρα με την Κοκκινοσκουφίτσα και μου αρέσει πολύ, με ξετρελαίνει. [...]
Ήταν εκφωνητής επί χούντας. Ίσως τον θυμάστε, ψηλός, μ' εκείνη την στεντόρεια φωνή. Ιδανικός για κομπέρ. [...]
Βρισκόμαστε συχνά σε ένα ουζερί με τον Χάρη, τον Γιώργο και άλλους, δειπνοσοφιστείες που λέμε. Να έλθεις κι εσύ. [...]
Ευκολίες, μεγάλες ευκολίες ο κύριος. Ύστερα από κείνη τη συλλογή δεν ήβρα κάτι καλό. Πράγματα αυτονόητα και παιδαριώδη. Κι είδες τι έγραψε για αυτόν ο Θανάσης; [...]
Είναι στο Λονδίνο τώρα και θα πάω να την βρω. Μιλάμε μέσω skybe. [...]
Έχω πρόβλημα αναπνευστικό εδώ και πολλά χρόνια, αλλεργικό. Παρά τρίχα την γλίτωσα. [...]
Κι εγώ με την κιρσοφλεβίτιδα, 20 ολόκληρα χρόνια, κι αυτή η κάλτσα που φοράω... ανυπόφορη μού έχει γίνει. [...]
Και μπαίνει ο γιατρός και τον ρωτάει: Εσύ, παιδί μου, τι έπαθες; Ήπια βενζίνη. - Βενζίνη; Και δεν μου λες, αμόλυβδη ήταν ή ντίζελ; Σηκώθηκε στα γέλια ο θάλαμος. [...]
Θα δούμε ένα βιντεάκι από την Πρωτομαγιά του 1954, 8 mm. Ο θείος μου, η ποιήτρια..., η επίσης ποιήτρια..., ο Μ. Λ., ο ΚΦ ο Ελληνιστής, ο Σ. Μ., επίσης αυτός που βλέπετε εδώ είναι ο Α. Δ., δέστε που μαζεύουν λουλούδια και φτιάχνουν ματσάκια και στεφάνια. Είναι σε κείνο το κτήμα, στη Νέα Χαλκηδόνα. Τότε για να εμφανιστεί ένα τέτοιο γύρισμα ήθελε περίπου 2 μήνες, το έστελνες έξω και περίμενες. Όχι, αυτός δεν πρέπει να είναι ο Η.Τ., απλώς του μοιάζει πολύ. [...]
Θα εμφανιστεί στο περιοδικό του ΣΝ, αλλά τι τραβήξαμε για να πάρουμε τα δικαιώματα από την ΑΕΠΙ είναι άλλο πράγμα. [...]
Έχει και μια συνομιλία Ε-Ε γύρω στο 1960 για την κατάσταση στην Ελλάδα, αλλά δεν δίδει τα δικαιώματα. [...]
Τον φυλάκισαν στη χούντα. Τράβηξε κι αυτός... Ιδεολογία βλέπεις. [...]
Έκανα δυο 16σέλιδα, με γάμησαν ειλικρινά. 32 σελίδες και δεν φαντάζεστε τι τράβηξα. [...]
Δεν ήξερε ο πατέρας μου από τέτοια. Εκεί στην Πόλη τα έγραφε όλα, κάθισε λοιπόν και χωρίς να ξέρει από λογιστικά τούς έκανε μια περιγραφή σχολαστικότατη. Το βλέπουνε αυτοί, τι είναι αυτό του λένε, τι είναι; τους λέει, έγραψα τα πάντα με το Ν και με το Σ. Αυτά γίνονταν τότε στην Ελλάδα, γι' αυτό καταντήσαμε εδώ που καταντήσαμε. [...]
Θέλω να διαβάζω όλα τα έργα, αλλά αυτό απαιτεί πολύν χρόνο. Ε, καλά, βρε παιδί μου, δεν είπαμε να κάνεις και διδακτορικό. [...]
Η μία είναι καθηγήτρια αγγλικών, η άλλη σοπράνο, ενώ η τρίτη είναι υπάλληλος σε διαφημιστική εταιρεία. Η τελευταία που ορκιζόταν ότι δεν θα νυμφευθεί πρώτη παντρεύτηκε κι έκανε και παιδί. [...]
Καλά βάζει κάτι τίτλους τώρα τελευταία, έχει καταντήσει περιθώριο η εφημερίδα. [...]
Κοιμάμαι το απόγευμα και σηκώνομαι και δεν ξέρω πού βρίσκομαι. Υψηλή πίεση. Ναι. Ξυπνώ μέσα στη νύχτα, 2.30, 5.00 κ.λπ. και γράφω, με το λαπ-τοπ στο κρεβάτι. [...]
Δεν μ' αρέσουν οι ταινίες του. Δεν τον παρακολουθώ. [...]
Και τι έγραφες τώρα; Γράφω ένα μυθιστόρημα για... Και αύριο; Θα συνεχίσω το μυθιστόρημα για... Ε, καλά, βρε παιδί μου, αυτό ήδη το έγραψες... [...]
Εάν εξαιρέσεις εκείνο, τα υπόλοιπα πήγαν άπατα. Το είπα στον εκδότη, θα σου δώσω μου λέει 200-300 αντίτυπα, μα τι να τα κάνω του λέω, πούλα τα εσύ, μα δεν μπορώ να τα πουλήσω μου λέει. [...]
Εγώ πάρκαρα το αυτοκίνητο κι έμεινα μέσα μισή ώρα για να τον ακούσω. Είναι πολύ καλός και ξέρει να διαλέγει μέρη και να συνθέτει ιδανικά την εκπομπή του. Αυτή για τον Τατί δηλαδή, τον κύριο Ιλό... [...]
Είναι αυτός ένας. Δεν θυμάστε που τον είχαν κατηγορήσει ότι είχε σκοτώσει τη γυναίκα του; [...]
Έψαχνε να βρει το μεσημέρι στο απόγευμα. [...]

Ένας λογοτέχνης στο τραπέζι στο βάθος

14.12.2011

Εστιατόριο ''Αλεξάνδρα'', βράδυ Σαββάτου 10.12.2011. Εισέρχεται ο Κώστας Στεργιόπουλος, προσέχω την κίνηση του κεφαλιού του που τελευταία όποτε τον βλέπω, θυμίζει παλμική κίνηση σαγονιού σχεδόν μηχανιστικής ακρίβειας. Συνοδεύεται από κυρία, κάθεται σε τραπέζι δίπλα στην τζαμαρία. Γυρνώ στο πιάτο μου και στους συνδαιτυμόνες. Τη στιγμή που βαραίνει μέσα μου η επιθυμία να τον ξαφνιάσω ευχάριστα αποκαλύπτοντας την ιδιότητά του, το ζεύγος έχει ήδη εξατμιστεί. Επισημαίνω την ιδιότητα του ''πελάτη'' στην ταμία κι εκείνη παραδέχεται ότι είναι τακτικός θαμών, χωρίς όμως να αντιληφθώ ότι γνωρίζει την άλλη ιδιότητά του, περί τα λογοτεχνικά.
Ας είναι, λέω μέσα μου. Παίρνεις ένα μάθημα τώρα να ενεργείς όταν έχεις την ευκαιρία και να μην αναβάλεις. Αποχωρώ με μιαν ευκαιρία ανά χείρας: ''Μεσημεριανή ολοκληρωμένη πρόταση'', από Δευτέρα ως Σάββατο, 13.00-19.00, μία σαλάτα + τυροκροκέτες + ένα κυρίως πιάτο + επιλογή από κρασί, μπίρα ή αναψυκτικό = σύνολο 12,50 ευρώ.
Ιδού η ευκαιρία, λέγω μέσα μου. Εάν καθυστερήσεις, πέταξε το πουλάκι, είτε περιστέρι σε λαρδί είναι αυτό είτε μπεκάτσα.
Ηθικόν δίδαγμα: ''μην χάνετε ευκαιρίες - ζητήστε αυτό που θέλετε τη στιγμή που σας γεννιέται η επιθυμία".

Μια επιστημονική κατάθεση από τον Χάρη Αρσένη

(6.12.2011: Το κείμενο καταχωρίστηκε δίχως επεξεργασία.)



ΚΑΤΑΣΤΡΑΤΗΓΗΣΗ ΤΩΝ ΚΑΝΌΝΩΝ ΤΗΣ XΡΟΝΟΒΙΟΛΟΓΙΑΣ


ΓΙΑΤΙ ΔΕΝ ΕΊΜΑΣΤΕ ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΤΙΚΟΙ?


Τελευταία βομβαρδίζομαι από όλα τα μέσα πληροφόρησης, συγγενείς και φίλους για το πόσο καλοί είμαστε σαν άτομα και σαν κοινωνία. Αυτός ο καταιγισμός των φιλοφρονημάτων θα μπορούσε να εξηγηθεί σαν μια προσπάθεια να απαλύνουμε τον πόνο που αισθανόμαστε για την πολύπλευρη κρίση που διαβιώνουμε και να τονίσουμε την αδικία για αυτήν. Η προσπάθεια αυτή είναι μια ανθρώπινη αυτοάμυνα στη αντιξοότητα για την οποία φταίνε άλλοι και όχι εμείς ή ο τρόπος σκέψης και διαβίωσής μας.

Χρονοβιολογία είναι ο κλάδος της βιολογίας που βασίζεται στο γεγονός ότι ουσιαστικά κάθε έμβιος οργανισμός, συμπεριλαμβανομένου και του ανθρώπου, διαθέτει βιολογικά ρολόγια. Πολλοί ειδήμονες αναγνωρίζουν ότι παράγουμε προϊόντα με χαμηλή ανταγωνιστικότητα και υψηλό κόστος, τώρα μάλιστα που συμμετέχουμε σε μία μεγάλη ευρωπαϊκή κοινωνία. Έχουμε την αφέλεια να θέλουμε να ζούμε όπως παλιά (θα έλεγα με δανεικά), πράγμα που εξοργίζει τους «εταίρους» μας, ενώ ταυτόχρονα δεν μας προκαλεί αισθήματα ενοχής για τα λάθη μας.

Αμυνόμαστε ενάντια στην κριτική με επισφαλή επιχειρήματα όπως ότι εργαζόμαστε περισσότερες ώρες την εβδομάδα, χωρίς να λάβουμε υπόψη ότι αυτό το στατιστικό στοιχείο έχει ένα συντελεστή μικρότερο της μονάδας. Απλώς αυτός είναι ένας από τους πολλούς παράγοντες στους οποίους βασίζεται η ανταγωνιστικότητα, αλλά όχι ο σημαντικότερος.

Ο κύριος σκοπός του μηνύματος αυτού είναι να σας εξηγήσω την εξάρτηση της ανταγωνιστικότητας με την καταστρατήγηση των αυστηρών κανόνων της… χρονοβιολογίας.

Με απλά λόγια, ποιο είναι το αντικείμενο της χρονοβιολογίας και πώς μας επηρεάζει σαν άτομα και σαν κοινωνία?

Κυκλικός (Circadian), circus=κύκλος + diem=ημέρα, Ρυθμός.

Κυκλικός ρυθμός είναι ένας ενδογενής στον οργανισμό μας κύκλος 24 περίπου ωρών, που ρυθμίζει βιολογικές, φυσιολογικές και ψυχολογικές συμπεριφορές του οργανισμού μας. Παρόμοιες συμπεριφορές, αλλά με μικρότερη ποικιλία και εξειδίκευση, υπάρχουν σε όλα τα έμβια όντα, από τα πιο απλά μέχρι τον άνθρωπο. Παρόλο ότι οι μηχανισμοί είναι ενδογενείς και αυτορρυθμιζόμενοι, έχουν την ευελιξία της προσαρμογής στο περιβάλλον.

Για λόγους συντομίας και δικαιολογημένου εγωιστικού ενδιαφέροντος, θα συγκεντρωθώ στον άνθρωπο και στα ΗΜΕΡΗΣΙΑ χαρακτηριστικά των βιολογικών ρολογιών, τα οποία αναφέρονται στην ημερήσια χρονική αναμέτρηση με φυσιολογικά φαινόμενα παρακάτω.

ΤΟ ΑΝΘΡΩΠΙΝΟ ΒΙΟΛΟΓΙΚΌ ΡΟΛΟΪ



Φως (light ) από το μάτι εισέρχεται μέσω μιας ειδικής οδού (suprachiasmatic nucleus ) και ενεργοποιεί το κωνάριο ή επίφυση (Pineal gland), που ρυθμίζει το βιολογικό μας ρολόι, καθιστώντας τον άνθρωπο ουσιαστικά έναν ημερήσιο οργανισμό με χρονικά ρυθμιζόμενες ορμονικές εκκρίσεις μελατονίνης, όπως αναφέρεται παρακάτω. Έτσι ο ερεθισμός μεταβιβάζεται σε διάφορα όργανα και συστήματα.





















































ΗΜΕΡΉΣΙΑ ΧΡΟΝΙΚΗ ΑΝΑΜΈΤΡΗΣΗ.



ΜΕΣΗΜΈΡΙ

ΨΗΛΗ ΕΓΡΉΓΟΡΣΗ 12.ΟΟ

10.00

ΨΗΛΗ ΤΕΣΤΟΣΤΕΡΌΝΗ ΨΗΛΗ ΣΥΝΤΟΝΙΣΜΌΣ

9.00 14.30

ΚΊΝΗΣΗ ΕΝΤΈΡΟΥ ΨΗΛΗ ΑΝΤΑΠΌΚΡΙΣΗ

8.30 15.30

ΠΆΥΣΗ ΈΚΚΡΙΣΗ ΜΕΛΑΤ/ΝΗΣ ΨΗΛΉ ΚΑΡΔΙΑΚΉ ΑΠΌΔΟΣΗ

7.30 17.00

ΟΞΎΤΑΤΗ ΑΝΎΨΩΣΗ ΠΊΕΣΗΣ

6.00 ΥΨΊΣΤΗ ΠΊΕΣΗ ΑΊΜΑΤΟΣ

ΜΕΓΊΣΤΗ ΘΕΡΜ/ΣΊΑ ΣΏΜΑΤΟΣ 18.30

ΨΗΛΟΤΕΡΗ ΕΚΚΡΙΣΗ ΜΕΛΑ/ΝΗΣ

ΧΑΜΗΛΟΤΕΡΗ ΘΕΡΜ/ΣΊΑ 21.00

4.30

ΒΑΘΎΤΕΡΟΣ ΎΠΝΟΣ ΚΑΤΑΠΊΕΣΗΣ ΕΝΤΈΡΟΚΙΝΗΣΗΣ

2.00 22.30

ΜΕΣΑΝΥΧΤA

0.00

ΛΙΓΕΣ ΒΑΣΙΚΕΣ ΓΝΩΣΕΙΣ ΣΑΝ ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΟ ΘΕΜΑ ΜΑΣ.

Ο άνθρωπος είναι ουσιαστικά ένα ημερήσιο ζώο, όσον αφορά τις εκούσιες δράσεις του. Συνεπώς δέχεται την άμεση επίδραση του φωτός χάρη στην ύπαρξη ενός αδένα που παίζει το ρόλο του τρίτου ματιού, και που λέγεται επίφυση ή κωνάριο (pineal gland) , λόγω του σχήματός του. Όπως φαίνεται στο παραπάνω σχήμα, δέχεται το φως από οιαδήποτε πηγή και μέσω του υπερχιασματικού πυρήνα (δεν πειράζει εάν δεν το θυμάστε) ρυθμίζει τη λειτουργία της επίφυσης με τελική έκφραση τη μεταβολή συγκέντρωσης της μελατονίνης στη κυκλοφορία.

Ο ύπνος ορίζεται σαν μια παλινδρομική κατάσταση, που χαρακτηρίζεται από ελαττωμένη ή εντελώς απούσα συνείδηση, σχετική απουσία δραστηριότητας αισθήσεων και αδράνεια σχεδόν όλων των εκούσιων μυών. Ταυτόχρονα, δεν μπορεί να συγχέεται με ελαττωμένη αντίδραση στους γενικούς ερεθισμούς, αλλά με αυξημένη συνθετική μεταβολική δράση, που εκδηλώνεται με γενική αύξηση, και αναζωογόνηση πολλών συστημάτων, που θα αναφέρουμε παρακάτω. Παρατηρείται σε όλα τα θηλαστικά, όλα τα πτηνά και σε πολλά ερπετά, αμφίβια και ψάρια.

Κάθε περίοδος ύπνου διαιρείται σε δυο τύπους (1) σε αυτόν με γρήγορη κίνηση ματιού (REM) και (2) σε αυτόν με μη γρήγορη κίνηση ματιού (NREM). Ο δεύτερος τύπος (NREM) υποδιαιρείται με βάση πειραματικά δεδομένα σε τρία σταδία που καταγράφονται σε ειδικά όργανα ευαίσθητα σε ηλεκτρικά φαινόμενα.

Στον άνθρωπο, κάθε περίοδος διαρκεί περίπου 90 με 110 λεπτά. Στη περίπτωση του NREM, το πρώτο στάδιο (Ν1) αναφέρεται ως υπνηλία όποτε παρατηρούνται παραισθήσεις, φαντασιώσεις και απώλεια μυϊκού τόνου. Το δεύτερο στάδιο (Ν2) καταλαμβάνει περίπου το μισό όλης της περιόδου που αναφέραμε. Στο τρίτο στάδιο (Ν3) παρατηρούνται νυχτοφοβία, νυκτερινή διούρηση, υπνοβασία και παραλήρημα. Στη περίπτωση του REM παρατηρούνται τα αξιομνημόνευτα όνειρα και μυϊκή ατονία, η οποία προφυλάσσει τον οργανισμό από αυτοτραυματισμό. Οι παραπάνω χαρακτηρισμοί των δυο τύπων του ύπνου τονίζουν τι χάνετε εάν δεν ακολουθήσετε τους κανόνες της χρονοβιολογίας εφόσον είστε άνθρωπος και όχι κουκουβάγια. Πώς ρυθμίζεται ο ύπνος?

Ο ύπνος ρυθμίζεται από το κυκλικό ρολόι ρυθμού που αναφέραμε στην εισαγωγή, αλλά στην περίπτωση του ανθρώπου και από την συμπεριφορά θέλησης, η οποία πολύ συχνά είναι επιζήμια αφού προέρχεται από την καταστρατήγηση των κανόνων της χρονοβιολογίας.

Δεν θα σας εξηγήσω με λεπτομέρειες τον μοριακό μηχανισμό ρύθμισης του κύκλου, παρά μόνο θα αναφέρω ότι σε ΗΜΕΡΗΣΙΑ ζώα όπως ο άνθρωπος μια απλή χημική ουσία επιδρά πάνω σε ένα μικρό αδένα (επίφυση) που έχει σχήμα μικρού κώνου (κωνάριο) και το μέγεθος μιας φακής, όπως ήδη αναφέραμε. Αποτέλεσμα της δράσης αυτής είναι το κωνάριο να ελευθερώσει μια ορμόνη που λέγεται Μελατονίνη (όχι μελανίνη που είναι η ουσία που προσδίδει το σκούρο χρώμα στο δέρμα σας). Η εμφάνιση και μετέπειτα εξαφάνιση από την κυκλοφορία σας αυτής της ορμόνης είναι ένας από τους δυο ρυθμιστές του ρολογιού σας. Θα δούμε τον δεύτερο ρυθμιστή, τον οποίο καταστρατηγείτε κατάφωρα, παρακάτω.

Η ομοιοστατική ώθηση για ύπνο πρέπει να ισορροπηθεί με τον αδένα που αναφέραμε για να έχουμε ένα καλόν υπνάκο. Αυτό σημαίνει ότι δεν μπορούμε να διαταράσσουμε τη συνεργασία αυτών των λειτουργιών χωρίς να υφιστάμεθα τις συνέπειες, μια των οποίων είναι ο αναγκαίος χρόνος προσαρμογής. Ο οργανισμός σας δεν είναι όπως το αυτοκίνητο που αλλάζει ταχύτητες με μια απλή κίνηση των άκρων μας. Η βραδύτητα προσαρμογής του οργανισμού μας υπάρχει και σε άλλα συστήματά μας.

Σχεδόν όλες οι λειτουργίες μας επηρεάζονται από γεννητικούς και επιγεννητικούς παράγοντες. Οι γεννητικοί παράγοντες ρυθμίζονται από ειδικό γονίδιο το οποίο δυστυχώς παρουσιάζει μεταλλάξεις και συνεπώς γίνεται αιτία διαφόρων ασθενειών. Η κατηγορία των επιγεννητικών επιδράσεων επηρεάζεται σημαντικά από το περιβάλλον και ιδιαίτερα από την στιγμή της σύλληψής μας μέχρι τα τρία με τέσσερα πρώτα χρόνια της επίγειας ελεύθερης, τρόπος του λέγειν, ζωής μας. Η τελευταία πρόταση αποτέλεσε την αφορμή για ένα άλλο πρόσφατο μήνυμά μου, το οποίο γενικά αγνοείται.

Ο ενήλικος άνθρωπος πρέπει να κοιμάται τουλάχιστον πριν από τη χαμηλότερη θερμοκρασία του σώματος (ημερήσια χρονική αναμέτρηση) και η ορθότητα της επιλογής του χρόνου ρυθμίζεται από δυο κυκλικές παραμέτρους, που παρατηρούνται στην κάθε περίοδο ύπνου (1) Μέγιστη συγκέντρωση Μελατονίνης στη κυκλοφορία (2) Χαμηλότερη θερμοκρασία σώματος. Βλέπετε λοιπόν ότι δεν έχετε απεριόριστη ελευθερία για το πότε πρέπει να κοιμάστε αφού υπάρχει ο φύλακας και τηρητής του ημερήσιου ωραρίου και αυτός είναι το ΦΩΣ, δηλαδή ο ήλιος για μας τους Έλληνες, σε άφθονη ετήσια δόση.

Στον παρακάτω πίνακα αναφέρονται οι ώρες ημερησίως που πρέπει να κοιμάται ο άνθρωπος ανάλογα με την ηλικία του. Εύκολα θα αναγνωρίσετε τα σημεία καταστρατήγησης, που κάνετε σαν άτομα στο εαυτό σας, σαν γονείς μικρών παιδιών από τη στιγμή της εμφάνισής τους στον πλανήτη μέχρι την ηλικία που θα φύγουν από την κηδεμονία σας, ΑΛΛΑ ΚΑΙ ΣΑΝ ΚΟΙΝΩΝΙΑ ΔΙΑΦΟΡΩΝ ΑΝΕΥΘΥΝΩΝ ΦΟΡΕΩΝ ΚΑΙ ΜΕΣΩΝ ΕΠΙΔΡΑΣΗΣ ΤΗΣ ΖΩΗΣ ΤΩΝ ΠΟΛΙΤΩΝ. ΔΕΝ ΘΑ ΑΝΑΦΕΡΩ ΣΥΓΚΕΚΡΙΜΕΝΕΣ ΟΜΑΔΕΣ ΑΛΛΑ ΠΟΛΛΟΙ ΘΑ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΜΥΓΙΑΣΤΟΥΝ. Δυστυχώς όταν θα είναι ελεύθεροι οι ενήλικοι άνθρωποι να επιλέξουν, θα έχουν κληρονομήσει τις επιζήμιες συνήθειες των προγόνων τους, και της κοινωνίας με τα αμφισβητούμενα οικονομικά κίνητρα.

ΠΊΝΑΚΑΣ Ι ΠΊΝΑΚΑΣ ΙΙ

Ηλικία και Μέση Ημερήσια Επίδραση από Έλλειψη Ύπνου

Συνθήκη Διάρκειας Ύπνου.

Σε ώρες

Νεογέννητο Μέχρι 18 Εκνευρισμός, Ευαισθησία Ταχυκαρδία

1-12 μήνες 14-18 Γνωστική Πτώση Kίνδυνος Καρδιακών Νόσων

1-3 ετών 12-15 Χάσμα Μνημόνευσης και Άλλων Ασθενειών

3-5 ετών 11-13 Χάσμα Ηθικής Κρίσης Ελάττωση Χρόνου Αντίδρασης

5-12 ετών 9-11 !! Χασμουρητό Τρέμουλο

Έφηβοι 9-10 !!! Φαντασιώσεις Πόνοι

Ενήλικοι, Γέροι 7-8 Ελάττωση Ανοσολογικής Άμυνας Καταπίεση Αύξησης

Διαβήτης Τύπου 2 Τάση Παχυσαρκίας

Ελάττωση Θερμοκρασίας

ΠΡΑΚΤΙΚΕΣ ΕΦΑΡΜΟΓΕΣ ΤΩΝ ΚΑΝΟΝΩΝ ΤΗΣ ΧΡΟΝΟΒΙΟΛΟΓΙΑΣ ΠΟΥ ΣΥΝΗΘΩΣ ΚΑΤΑΣΤΡΑΤΗΓΟΥΝΤΑΙ.

Χρησιμοποιούμε περίπου 1/3 της ζωής μας για να κοιμόμαστε. Ο ύπνος είναι απαραίτητος για την επιβίωση μας, και δεν θεωρείται φυσιολογικό για ένα άτομο να αισθάνεται την επιτακτική ανάγκη να κοιμηθεί όταν υποτίθεται ότι πρέπει να είναι ξύπνιος. Υπάρχουν περίπου 70 ασθένειες ύπνου, όπως οι διάφορες μορφές άπνοιας, αϋπνία, ναρκοληψία, κλπ.

Δυστυχώς στο μυαλό του κοινού πολίτη υπάρχουν πολλές παραπληροφορήσεις, όπως (α) ο ύπνος είναι χρόνος για να αναπαυτεί ο εγκέφαλος, (β) μια ώρα λιγότερο ύπνο δεν θα έχει σοβαρές επιπτώσεις στη λειτουργία της ημέρας, (γ) ο οργανισμός αντιδρά εύκολα και γρήγορα σε διαφορετικά προγράμματα ύπνου,(δ) άτομα της τρίτης ηλικίας χρειάζονται λιγότερο ύπνο. Όλες οι παραπάνω «πληροφορίες» είναι απλά υπεκφυγές για να δικαιολογήσουμε τις παραβάσεις μας και τις κακές συνήθειες που μας επιβάλλονται..

Ο παρακάτω πίνακας παρουσιάζει περιληπτικά τις φυσιολογικές αλλαγές που παρατηρούνται στους δυο τύπους ύπνου που αναφέραμε.

ΠΊΝΑΚΑΣ ΙΙΙ

Φυσιολογική Κατά τη διάρκεια. REM Κατά τη διάρκεια NREM.

Λειτουργία



Δράση Εγκέφαλου Αυξάνεται σε κινητικές και αισθητικές Ελαττώνεται από την αφύπνιση

Καρδιακός Ρυθμός Γενικά Αυξάνεται Επιβραδύνεται

Πίεση Αυξάνεται (μέχρι 30%) Ελαττώνεται από την αφύπνιση.

Ροή αίματος στο εγκέφαλο Αυξάνεται κατά 50-200% εξαρτώμενη Δεν αλλάζει σε όλες τις περιοχές.

Αναπνοή Αυξάνεται Ελαττώνεται.

Θερμοκρασία Σώματος Δεν Ρυθμίζεται Περιβάλλον Ρυθμίζεται σε χαμηλό επίπεδο.

Σεξουαλική Διέγερση Αυξάνεται και στα δυο φύλα Παρατηρείται περιστασιακά.

¨Έλλειμμα Ύπνου είναι το αποτέλεσμα όταν δεν παρέχεται στον οργανισμό η ευκαιρία να κοιμηθεί όσο πρέπει, πράγμα που προκαλεί πνευματική, ψυχική και σωματική κόπωση. Αποτέλεσμα του ελλείμματος αυτού είναι η ελαττωμένη ικανότητα για μυϊκή δράση και γνωστική λειτουργία. Ο πρώτος και επιτακτικός λόγος για ύπνο είναι η απλή αλλά ισχυρή επιθυμία να κοιμηθούμε, που προέρχεται από εξελικτική αναγκαιότητα, όπως σαν παράδειγμα η εξελικτική περίπτωση του λάρυγγα, που από απλή δίοδος τροφής και αέρα, κατέβηκε στον άνθρωπο για να αναπτυχθεί η πολυσχιδής ικανότητα της ομιλίας. Κοιμόμαστε λοιπόν κατά ανάγκη. Στη πραγματικότητα δεν υπάρχουν ζώα, τα οποία δεν έχουν μια στοιχειώδη μορφή ύπνου , έστω και από ένα ημισφαίριο του εγκεφάλου τους. Ο ύπνος σχετίζεται με τη μνήμη, για την οποία αποτελεί αναγκαία προϋπόθεση. Το όνειρο είναι η αντιληπτή πείρα αισθητικών εικόνων και ήχων κατά τη διάρκεια του ύπνου (REM), και κυρίως οφείλεται σε ένα συγκεκριμένο μέρος του εγκέφαλου. Κρίνεται δε σαν ένα απαραίτητο φαινόμενο γιατί συντελεί στη σταθεροποίηση και οργάνωση των κυρίων κύτταρων του εγκέφαλου (νευρώνων), που διαμορφώνονται σε περίοδο μάθησης και εμπειρίας. Η προηγούμενη πρόταση πρέπει να σας επισημάνει τη σπουδαιότητα του ύπνου στη περίοδο εκπαίδευσης. Μήπως σαν κοινωνία θα πρέπει να αισθανόμαστε ενοχοι? Υπάρχει καμία συσχέτιση του ημερήσιου προγράμματος μας με τη αποδοτικότητα μας σαν άτομα, σαν οικογένεια και σαν κοινωνία? Ελπίζω να σας πείσω ότι υπάρχει μια άμεση συσχέτιση την οποία αγνοούμε ή δεν κατανοούμε την βαρύτητα της. Θα αναφέρω μερικά παραδείγματα από την καθημερινή μας δράση.

Είναι αποδεδειγμένο ότι ένα βαρύ γεύμα στη μέση της ημέρας προκαλεί μια πτώση στη εγρήγορση. Γενικά ο άνθρωπος έχει την προδιάθεση για ύπνο σε περιόδους που απέχουν περίπου 12 ώρες η μια από την άλλη. Σαν παράδειγμα, 2.00 πμ και 2.00 μμ. Η καφεΐνη είναι ένα κοινό διεγερτικό προκαλώντας ανταγωνιστικά τη μείωση στη σύνθεση και έκκριση της Μελατονίνης. Η ανταγωνιστικότητα αυτή προκαλεί μετά από λίγο χρόνο, την ελάττωση στη εγρήγορση, πράγμα που εξηγεί την επιθυμία για δεύτερο φλιτζανάκι ή κύπελλο καφέ. Η καφεΐνη δεν δρα σαν αναπληρωτής για έλλειψη ύπνου, αλλά απλά αμβλύνει μερικά αποτελέσματα από την έλλειψη ύπνου. Η νικοτίνη, όχι μόνο διαταράσσει τον ύπνο, αλλά ελαττώνει και τον συνολικό χρόνο ύπνου. Ανάλογα αποτελέσματα παρατηρούνται και με πολλά ναρκωτικά.

Ποια είναι τα συγκεκριμένα παραδείγματα καταστρατήγησης στη Ελληνική κοινωνία, στα άτομα της και ιδιαίτερα στα πιο ευαίσθητα μέλη της κοινωνίας, τους νέους από τη στιγμή της σύλληψης τους μέχρι τα χρόνια της ενηλικίωσης τους , μια περίοδο αρκετών ετών, όποτε είναι εξαιρετικά ευαίσθητοι?

Θα αναφέρουμε ένα μόνο παράδειγμα στο οποίο καταφαίνεται ότι ο μεταβολισμός ενός βιολογικού συστήματος υπόκειται στους κανόνες της χρονοβιολογιας, αυτό του σκελετικού συστήματος, που αποτελείται από κόκαλα, μερικά των οποίων στα άκρα τους καλύπτονται από χόνδρο, τον οποίο συχνά μασουλάμε όταν είναι τραγανός.

Η επιλογή αυτή του σκελετικού συστήματος δεν είναι τυχαία, διότι ο συγγραφέας αυτού του άρθρου, μερικές φορές με άξιους συνεργάτες έχει κάνει τη ταπεινή του ερευνητική συνεισφορά. Επ'ουδενί όμως λόγο το σκελετικό σύστημα που αναφέρουμε είναι το μοναδικό και ούτε το σπουδαιότερο. Υπάρχουν τέσσερα κριτήρια που θα αναφέρουμε με συντομία.

(ι) Οι ρυθμοί πρέπει να επαναλαμβάνονται μια φορά την ημέρα. (ιι) Οι ρυθμοί πρέπει να παρατηρούνται σε απουσία εξωτερικών ερεθισμών. (ιιι) Οι ρυθμοί δύνανται να προσαρμόζονται ώστε να ταιριάζουν με το τοπικό χρόνο. (ιv) Οι ρυθμοί πρέπει να διατηρούν τη περιοδικότητα τους σε μια φυσιολογική περιοχή θερμοκρασιών.

Ο κύριος όμως λόγος της επιλογής είναι για να γίνει φανερό ότι ο άνθρωπος σε όλα τα σταδία της ζωής του, υπόκειται στους κανόνες αυτούς τους οποίους πρέπει να τηρεί πιστά, ιδίως , όπως ανέφερα, όταν βρίσκεται στην ανάπτυξή του.

Σχηματισμός και διατήρηση του σκελετικού μας συστήματος γίνεται σε δυο φάσεις. Η πρώτη αφορά την ανακατασκευή των περισσότερων οστών όταν μεγαλώνουμε με

απλή εναπόθεση του κατάλληλου υλικού των οστών, και η δεύτερη αφορά την αντικατάσταση του χόνδρου από οστού μέχρι την ενηλικίωση του ανθρώπου, κυρίως σαν

ψηλώνουμε.

Κάθε ένα από τα δυο αυτά σταδία, (α) εναπόθεση σε ήδη υπάρχοντα οστά και (β) αντικατάσταση του χόνδρου από οστού καθώς αυτό μακραίνει, ακολουθεί διαφορετική φάση ρυθμού. Η εναπόθεση γίνεται τις πρώτες ώρες τη ημέρας ενώ η αντικατάσταση γίνεται κατά την νύχτα. Αυτή η διάφορα φάσης αποδεικνύει πόσο χρήσιμη και επωφελής είναι η τήρηση ενός σταθερού προγράμματος ύπνου και υπαγορεύεται από το φως και τους αδένες μέσω ορμονικών εκκρίσεων που αναφέραμε.

Σε απλή γλώσσα, ένας γονέας, η κοινωνία που επιβάλλει και αδιαφορεί, ή γενικά οιαδήποτε εξουσία που προωθεί τα ανεξέλεγκτα συμφέροντα της, προκαλεί αντίξοες επιδράσεις στη ανάπτυξη ενός ανθρώπου και μάλιστα στα πιο κρίσιμα έτη της ενηλικίωσης του.

Η μάλλον διεθνής συνήθεια για τον άνθρωπο να έχει τρία γεύματα την ημέρα είναι χαρακτηριστικό για τις περισσότερες θρησκείες και φυλές. Ο άνθρωπος χρειάζεται τη περιοδική διατροφή του σε παραδεκτά διαστήματα χρόνου χωρίς περιοδικές μεταβολές. Η επιλογή αυτή δεν είναι τυχαία διότι υπαγορεύεται από τον αναγκαίο εφοδιασμό των δυο κυρίων ιστών που παρέχουν στον οργανισμό εύκολα προσβάσιμες πήγες ενέργειας, στο συκώτι και στους μυς. Οι υπόλοιποι ιστοί και συστήματα του οργανισμού μας απλά απαιτούν «καύσιμα», με κύριο δέκτη τον εγκέφαλο.

Τα τρία ημερήσια γεύματα γίνονται στην αρχή της ημέρας, στη μέση και στο τέλος. Το είδος της τροφής για αφομοίωση απαιτεί, ανάλογα με τη σύσταση της, από μια μέρα ή και περισσότερες. Η μετακίνηση της μερικά αποικοδομημένης τροφής από το στομάχι στο έντερο, χρειάζεται τουλάχιστον οκτώ ώρες. Ο περιορισμός σε τρία γεύματα το 24ωρο ενθαρρύνει την εγκράτεια και αποθαρρύνει την υπερφαγία.

Παρ’ολον ότι ο Έλληνας πολίτης γνωρίζει τους παραπάνω διατροφικούς κανόνες, εν τούτοις τους παραβαίνει στα ακόλουθα συγκεκριμένα σημεία. Λόγω του ημερήσιου ωραρίου ύπνου, δεν έχει ένα διατροφικά πλούσιο πρόγευμα, ακριβώς τότε που μια από τις κύριες αποθήκες προσβάσιμης ενέργειας, το συκώτι, είναι σχεδόν άδεια.

Η καταστρατήγηση του ωραρίου ύπνου και διατροφής οφείλεται σε συνήθειες που έχουν επιβληθεί από έθιμα, κοινωνικές επιδράσεις αλλά και από μια ποικιλία παραγόντων και προγραμματισμού που έχουν επιβληθεί από τρίτους που ενδιαφέρονται μόνο για το οικονομικό συμφέρον τους. Αυτές οι επιδράσεις επιβάλλουν ένα ποικιλοτρόπως ανθυγιεινό ωράριο αντικαθιστώντας το με να απλό φλιτζάνι καφέ και ένα κουλουράκι, που ακολουθείται με ένα σχετικά βαρύ μεσημεριανό και τέλος με ένα νυχτερινό βαρύ γεύμα στη προσφιλή ψησταριά.

Αποτέλεσμα αυτού του τροποποιημένου προγράμματος γευμάτων είναι να καθιστά τον Έλληνα εργαζόμενο μη παραγωγικό και δύσθυμο. Έχει εξαιρετικά αντίξοες επιπτώσεις σε αναπτυσσόμενους οργανισμούς της νηπιακής και πρωτοταγής εκπαίδευσης, που καλούνται ύστερα από το πρόγραμμα των ανθυγιεινών γευμάτων και του ξενυχτίσματος με λίγες ώρες ύπνου να …μάθουν γράμματα στο σχολείο μετά από ένα βραδινό δείπνο.

Ποια είναι τα συγκεκριμένα παραδείγματα καταστρατήγησης στη Ελληνική κοινωνία , στα άτομα της και ιδιαίτερα στα πιο ευαίσθητα μέλη της κοινωνίας, τους νέους από τη στιγμή της σύλληψης τους μέχρι τα χρόνια της ενηλικίωσης τους , μια περίοδο αρκετών ετών, όποτε είναι εξαιρετικά ευαίσθητοι?

Θα αναφέρουμε ένα μόνο παράδειγμα στο οποίο καταφαίνεται ότι ο μεταβολισμός ενός βιολογικού συστήματος υπόκειται στους κανόνες της χρονοβιολογιας, αυτό του σκελετικού συστήματος, που αποτελείται από κοκάλα, μερικά των οποίων στα άκρα τους καλύπτονται από χόνδρο, τον οποίο συχνά μασουλάμε όταν είναι τραγανός.

Η επιλογή αυτή του σκελετικού συστήματος δεν είναι τυχαία, διότι ο συγγραφέας αυτού του άρθρου, μερικές φορές με άξιους συνεργάτες έχει κάνει τη ταπεινή του ερευνητική συνεισφορά.

Ο κύριος όμως λόγος της επιλογής είναι για να γίνει φανερό ότι ο άνθρωπος σε όλα τα σταδία της ζωής του, υπόκειται στους κανόνες αυτούς τους οποίους πρέπει να τηρεί πιστά, ιδίως , όπως ανέφερα, όταν βρίσκεται στην ανάπτυξη του.

Σχηματισμός και διατήρηση του σκελετικού μας συστήματος γίνεται σε δυο φάσεις. Η πρώτη αφορά την επιμήκυνση των περισσότερων οστών όταν μεγαλώνουμε με απλή εναπόθεση του κατάλληλου υλικού των οστών, και η δεύτερη αφορά την αντικατάσταση του χόνδρου από οστού μέχρι την ενηλικίωση του ανθρώπου.

Κάθε ένα από τα δυο αυτά σταδία, (α) εναπόθεση σε ήδη υπάρχοντα οστά και (β) αντικατάσταση του χόνδρου από οστού καθώς αυτό μακραίνει, ακολουθεί διαφορετική φάση ρυθμού. Η εναπόθεση γίνεται τις πρώτες ώρες τη ημέρας ενώ η αντικατάσταση γίνεται κατά την νύχτα. Αυτή η διάφορα φάσης αποδεικνύει πόσο χρήσιμη και επωφελής είναι η τήρηση ενός σταθερού προγράμματος ύπνου και υπαγορεύεται από το φως και τους αδένες μέσω ορμονικών εκκρίσεων που αναφέραμε.

Σε απλή γλώσσα, ένας γονέας, η κοινωνία που επιβάλλει και αδιαφορεί, ή γενικά οιαδήποτε εξουσία που προωθεί τα ανεξέλεγκτα συμφέροντα της, προκαλεί αντίξοες επιδράσεις στη ανάπτυξη ενός ανθρώπου και μάλιστα στα πιο κρίσιμα έτη της ενηλικίωσης του.

Η μάλλον διεθνής συνήθεια για τον άνθρωπο να έχει τρία γεύματα την ημέρα είναι χαρακτηριστικό για τις περισσότερες θρησκείες και φυλές. Ο άνθρωπος χρειάζεται τη περιοδική διατροφή του σε παραδεκτά διαστήματα χρόνου. Η επιλογή αυτή δεν είναι τυχαία διότι υπαγορεύεται από τον αναγκαίο εφοδιασμό των δυο κυρίων ιστών που παρέχουν στον οργανισμό εύκολα προσβάσιμες πήγες ενέργειας, στο συκώτι και στους μυς. Οι υπόλοιποι ιστοί και συστήματα του οργανισμού μας απλά απαιτούν «καύσιμα» με κύριο δέκτη τον εγκέφαλο.

Τα τρία ημερήσια γεύματα γίνονται στην αρχή της ημέρας, στη μέση και στο τέλος. Το είδος της τροφής απαιτεί, ανάλογα με τη σύσταση της, από μια μέρα ή και περισσότερες. Η μετακίνηση της μερικά αποικοδομημένης τροφής από το στομάχι στο έντερο, χρειάζεται τουλάχιστον οκτώ ώρες. Ο περιορισμός σε τρία γεύματα το 24ωρο ενθαρρύνει την εγκράτεια και αποθαρρύνει την υπερφαγία.

Παρ’ολον ότι ο Έλληνας πολίτης γνωρίζει τους παραπάνω διατροφικούς κανόνες, εν τούτοις τους παραβαίνει στα ακόλουθα συγκεκριμένα σημεία. Λόγω του ημερήσιου ωραρίου ύπνου, δεν έχει ένα διατροφικά πλούσιο πρόγευμα, ακριβώς τότε που μια από τις κύριες αποθήκες προσβάσιμης ενέργειας, το συκώτι, είναι σχεδόν άδεια.

Η καταστρατήγηση του ωραρίου ύπνου και διατροφής οφείλεται σε συνήθειες που έχουν επιβληθεί από έθιμα, κοινωνικές επιδράσεις αλλά και από μια ποικιλία παραγόντων και προγραμματισμού που έχουν επιβληθεί από τρίτους που ενδιαφέρονται μόνο για το οικονομικό συμφέρον τους.. Αυτές οι επιδράσεις επιβάλλουν ένα ποικιλοτρόπως ανθυγιεινό ωράριο που αντικαθιστούν το πρόγευμα με ένα απλό φλιτζάνι καφέ και ένα κουλουράκι, που ακολουθείται με ένα σχετικά βαρύ μεσημεριανό και τέλος με ένα νυχτερινό βαρύ γεύμα στη προσφιλή ψησταριά.

Αποτέλεσμα αυτού του τροποποιημένου προγράμματος γευμάτων είναι να καθιστά τον Έλληνα εργαζόμενο μη παραγωγικό και δύσθυμο. Έχει εξαιρετικά αντίξοες επιπτώσεις σε αναπτυσσόμενους οργανισμούς της νηπιακής και πρωτοταγής εκπαίδευσης, που καλούνται ύστερα από το πρόγραμμα των ανθυγιεινών γευμάτων και του ξενυχτίσματος με λίγες ώρες ύπνου να …μάθουν γράμματα στο σχολείο. Ποια είναι τα συγκεκριμένα παραδείγματα καταστρατήγησης στη Ελληνική κοινωνία , στα άτομα της και ιδιαίτερα στα πιο ευαίσθητα μέλη της κοινωνίας, τους νέους από τη στιγμή της σύλληψης τους μέχρι τα χρόνια της ενηλικίωσης τους , μια περίοδο αρκετών ετών, όποτε είναι εξαιρετικά ευαίσθητοι?

Θα αναφέρουμε ένα μόνο παράδειγμα στο οποίο καταφαίνεται ότι ο μεταβολισμός ενός βιολογικού συστήματος υπόκειται στους κανόνες της χρονοβιολογιας, αυτό του σκελετικού συστήματος, που αποτελείται από κόκαλα, μερικά των οποίων στα άκρα τους καλύπτονται από χόνδρο, τον οποίο συχνά μασουλάμε όταν είναι τραγανός.

Η επιλογή αυτή του σκελετικού συστήματος δεν είναι τυχαία, διότι ο συγγραφέας αυτού του άρθρου, μερικές φορές με άξιους συνεργάτες έχει κάνει τη ταπεινή του ερευνητική συνεισφορά.

Ο κύριος όμως λόγος της επιλογής είναι για να γίνει φανερό ότι ο άνθρωπος σε όλα τα σταδία της ζωής του, υπόκειται στους κανόνες αυτούς τους οποίους πρέπει να τηρεί πιστά, ιδίως , όπως ανέφερα, όταν βρίσκεται στην ανάπτυξη του.

Σχηματισμός και διατήρηση του σκελετικού μας συστήματος γίνεται σε δυο φάσεις. Η πρώτη αφορά την επιμήκυνση των περισσότερων οστών όταν μεγαλώνουμε με απλή εναπόθεση του κατάλληλου υλικού των οστών, και η δεύτερη αφορά την αντικατάσταση του χόνδρου από οστού μέχρι την ενηλικίωση του ανθρώπου.

Κάθε ένα από τα δυο αυτά σταδία, (α) εναπόθεση σε ήδη υπάρχοντα οστά και (β) αντικατάσταση του χόνδρου από οστού καθώς αυτό μακραίνει, ακολουθεί διαφορετική φάση ρυθμού. Η εναπόθεση γίνεται τις πρώτες ώρες τη ημέρας ενώ η αντικατάσταση γίνεται κατά την νύχτα. Αυτή η διάφορα φάσης αποδεικνύει πόσο χρήσιμη και επωφελής είναι η τήρηση ενός σταθερού προγράμματος ύπνου και υπαγορεύεται από το φως και τους αδένες μέσω ορμονικών εκκρίσεων που αναφέραμε.

Σε απλή γλώσσα, ένας γονέας, η κοινωνία που επιβάλλει και αδιαφορεί, ή γενικά οιαδήποτε εξουσία που προωθεί τα ανεξέλεγκτα συμφέροντα της, προκαλεί αντίξοες επιδράσεις στη ανάπτυξη ενός ανθρώπου και μάλιστα στα πιο κρίσιμα έτη της ενηλικίωσης του.

Η μάλλον διεθνής συνήθεια για τον άνθρωπο να έχει τρία γεύματα την ημέρα είναι χαρακτηριστικό για τις περισσότερες θρησκείες και φυλές. Ο άνθρωπος χρειάζεται τη περιοδική διατροφή του σε παραδεκτά διαστήματα χρόνου. Η επιλογή αυτή δεν είναι τυχαία διότι υπαγορεύεται από τον αναγκαίο εφοδιασμό των δυο κυρίων ιστών που παρέχουν στον οργανισμό εύκολα προσβάσιμες πήγες ενέργειας, στο συκώτι και στους μυς. Οι υπόλοιποι ιστοί και συστήματα του οργανισμού μας απλά απαιτούν «καύσιμα» με κύριο δέκτη τον εγκέφαλο.

Τα τρία ημερήσια γεύματα γίνονται στην αρχή της ημέρας, στη μέση και στο τέλος. Το είδος της τροφής απαιτεί, ανάλογα με τη σύσταση της, από μια μέρα ή και περισσότερες. Η μετακίνηση της μερικά αποικοδομημένης τροφής από το στομάχι στο έντερο, χρειάζεται τουλάχιστον οκτώ ώρες. Ο περιορισμός σε τρία γεύματα το 24ωρο ενθαρρύνει την εγκράτεια και αποθαρρύνει την υπερφαγία.

Παρ’ολον ότι ο Έλληνας πολίτης γνωρίζει τους παραπάνω διατροφικούς κανόνες, εν τούτοις τους παραβαίνει στα ακόλουθα συγκεκριμένα σημεία. Λόγω του ημερήσιου ωραρίου ύπνου, δεν έχει ένα διατροφικά πλούσιο πρόγευμα, ακριβώς τότε που μια από τις κύριες αποθήκες προσβάσιμης ενέργειας, το συκώτι, είναι σχεδόν άδεια.

Η καταστρατήγηση του ωραρίου ύπνου και διατροφής οφείλεται σε συνήθειες που έχουν επιβληθεί από έθιμα, κοινωνικές επιδράσεις αλλά και από μια ποικιλία παραγόντων και προγραμματισμού που έχουν επιβληθεί από τρίτους που ενδιαφέρονται μόνο για το οικονομικό συμφέρον τους.. Αυτές οι επιδράσεις επιβάλλουν ένα ποικιλοτρόπως ανθυγιεινό ωράριο που αντικαθιστούν το πρόγευμα με ένα απλό φλιτζάνι καφέ και ένα κουλουράκι, που ακολουθείται με ένα σχετικά βαρύ μεσημεριανό και τέλος με ένα νυχτερινό βαρύ γεύμα στην προσφιλή ψησταριά.

Αποτέλεσμα αυτού του τροποποιημένου προγράμματος γευμάτων είναι να καθιστά τον Έλληνα εργαζόμενο μη παραγωγικό και δύσθυμο. Έχει εξαιρετικά αντίξοες επιπτώσεις σε αναπτυσσόμενους οργανισμούς της νηπιακής και πρωτοταγής εκπαίδευσης, που καλούνται ύστερα από το πρόγραμμα των ανθυγιεινών γευμάτων και του ξενυχτίσματος με λίγες ώρες ύπνου να …μάθουν γράμματα στο σχολείο.



Χάρης Αρσένης

Οι πικρόχολοι κι οι ξινομούτρηδες κι οι γάιδαροι

3.12.2011

(Αφιερωμένο σε πολλούς Νεοέλληνες που κυκλοφορούν γύρω μας, στις παρέες μας ή και στα σπίτια μας - ή και μέσα μας βέβαια)

Τον προσκαλείς.
Του ανοίγεις δρόμους.
Επενδύεις τον χρόνο σου, βάζεις και το σώμα σου.
Ξοδεύεις συνειδητά τα λεφτά σου για να τον ικανοποιήσεις.
Για να δεις να λάμπει έστω και για λίγο το χαμόγελό του.
Για να μοιραστείς μαζί του τη μοναξιά σου.
Για να νιώσει ό,τι κι εσύ θα νιώσεις εκεί όπου τέμνονται τα ανθρώπινα (σαρκία, φορτία, κουρέλια).

Αλλά εκείνος παραμένει με την πίκρα στα χείλη.
Ανικανοποίητος. Τσιγκούνης όχι μόνο στην τζέπη αλλά και στα -μετρημένα- λόγια.
Φιλάργυρος της ψυχής, ένας μυστικοπαθής λογιστής, επιφυλακτικός και καιροσκόπος στα ανοίγματά του.
Εσωστρεφής. Τόσο όσο να μην σου ανοίγει ποτέ την πόρτα του σπιτιού του, να μένει πάντοτε ανεξαργύρωτη η προσφορά, δίχως οφειλή η ευεργεσία, ανανταπόδοτη η ευγένεια και η καλοσύνη.
Ικανός να ξοδεύει για τους άλλους που κυνηγά και ποτέ για σένα που πολλάκις τον έχεις μοριοδοτήσει με στιγμές κοινωνικής χαράς.
Ένας πληκτικός. Ένας γέρων μέσα στη νιότη του. Ένας αντικοινωνικός. Ένας μουτζούρης στην έκφραση του προσώπου του. Στον αντίποδα του γλεντιστή, του θορυβοποιού, του διασκεδαστή όπως είναι ο Έλλην δίπλα στας αμπέλους και στους αγρούς, στις συσπάσεις του κύματος ή μέσα στην τρέλα της άσχημης πόλης.
Ένα βαρύ πεπόνι. Ένας κουμπωμένος, γραβατωμένος, ένας ''σπουδαίος'' μέσα στην τιποτένια του ύπαρξη. Ένας αιώνιος υπολογιστής, γκρινιάρης πάντοτε με τις δικές του ατυχίες και τα προβλήματα, ένας εστέτ κατά στιγμές που θέλει οι άλλοι να τον υπηρετούν. Να τους ζαλίζει με τα δικά του και τις αμπελοσοφίες του.
Μα ποιος νομίζει ότι είναι τέλος πάντων;
Από πού νομίζει ότι έρχεται αυτός ο λαϊκής καταγωγής ''σπουδαίος'', αυτός ο νερόβραστος αστός, που έχει μάθει να βάζει το κοστούμι, να οδηγεί ακριβά αμάξια, να κορδώνεται στις όπερες και να συνοδεύει ωραίες κυρίες παρά την απωθητική του μουτσούνα;

Πικρόχολος και πικρόχρους, ξινομούτρης και ''περίεργος'', τι τον θέλουμε αυτόν τον τύπο στην παρέα μας; Αυτόν τον κομπογιαννίτη, τον παγαπόντη, αυτόν τον αφ' υψηλού μαλάκα, που δεν έχει γνώση των καλών τρόπων διαγωγής; αυτόν που πρέπει χίλιες φορές να τον ξυπνήσεις για να δώσει το ''παρών'', αυτή την παγοκολόνα, αυτό το ανέκφραστο υποκείμενο, αυτόν τον καιροσκόπο του κερατά;

Και, για να τελειώνουμε, ποια Ελλάδα να αναστήσει αυτός ο παπάρας, που δεν μπορεί να ρίξει σπίρτο και να ανάψει φωτιά ούτε μέσα σε έναν μικρό όμιλο φίλων;

Κάτσε ρε μαλάκα και δες τα χάλια σου, κάτσε στον καθρέπτη κι αντίκρισε την απεχθή φάτσα σου, ίδια η ναυαγισμένη Ελλάδα είσαι και, το χειρότερο, έτσι όπως ''φτιάχτηκες'' ως κωλοχαρακτήρας, ποτέ δεν πρόκειται να αποβάλλεις τα γνωρίσματά σου. Είσαι ένας ''χαρακτήρας'' που θα μείνει αθάνατος ως παράδειγμα προς αποφυγήν.

Εκτός κι αν στην εποχή μας είναι σπουδαίο να είσαι μαλάκας, να είσαι γάιδαρος. Όπως η Ελλάδα η γαϊδάρα που υβρίζει ακόμη κι εκείνους που -έστω και με προφανή σκοπό κέρδους- την κρατούν ακόμη ζωντανή.

Για κοιταχτείτε λίγο στον καθρέπτη. Για ξεκαβαλήστε. Για ρίξτε λίγη ζάχαρη στα χείλη σας. Πιο πολλά κερδίζεις με το μέλι παρά με το ξίδι.
Ο γάιδαρος είναι τελικά αυτός που ξεχνάει, και από πού ξεκίνησε και σε ποιους ''χρωστάει'', ίδια η γαϊδάρα η Ελλάδα - ο γάιδαρος δεν έχει, παιδί μου, επίγνωση των ηθικών του χρεών.

Εμ, βέβαια, αλλιώς δεν θα ήταν γάιδαρος, θα ήταν πιστό σκυλί.

Κατά μίμησιν Απικίου

1.12.2011

Κατά μίμησιν του ανυπέρβλητου Απικίου, το μενού της κυβέρνησης συνεργασίας που διαστέλλει φαντασιακά τις αναιμικές προσδοκίες μας για το μέλλον:




ΚΑΤΑ ΜΙΜΗΣΙΝ ΑΠΙΚΙΟΥ, ΤΟ ΜΕΝΟΥ ΓΙΑ ΤΗΝ ''ΚΥΒΕΡΝΗΣΗ ΑΠΙΚΟ''



Λουκά-νικα Παπαδήμου με Φωφ-ίκο γαριδάκια (ως σνακ)

Μελιτζάνες Παπουτσ-άκια

Χειροποίητα Ρ(αβι)ό(β)λια με ξυνιδο-μυζήθρα

Κο(υκουλ)όπουλο ραγ(κ)ού(ση) με παπαρδέλες

Ποικιλία λαχανικών γαι-οργίου

Σαλάτα ''ηδονής ο Άδωνις"

Τσιπούρα Μουρμούρα αιγαιοπελαγίσια

Φιλέτο Σβορίδα στη σχάρα



Κρασί θεό-δωρον ''Το Πάγκαλον'' (Κέας)



Βενι-ζελέδες με γιαούρτι με (σχέδιον) αναν(ά)

Κρέππα με σαχίνι
 
Καφές: Πετά Λοτί (κωνσταντινουπολίτικος)



Σέρβις ταχύτητος Σηφουνάκη

Μουσική υπόκρουση: σονάτα ροντ-ούλη για πιάνο

Μαχαιροπίρουνα Christof(ilοpou)le

Επιλογή κειμένων: Κλαούντιο Μαγκριότις

Γυμνοί τόποι και φυλακές (τοπίων)

30-11-2011

Στο ταβερνείο του Υμηττού (''του Βαρδή'') τρεις παρέες συνέτρωγαν. Πιάσαμε ένα τραπέζι με τον φίλο του λαϊκού τραγουδιού Χρήστο Τσίτο και τα παιδιά άλλο ένα, δίπλα, βάζοντας τα παιχνίδια τους, αυτοκινητάκια και κούκλες. Η σερβιτόρα συνηθισμένη από παρελθούσες στιγμές ασφυξίας του μαγαζιού, σαν να μας μάλωσε κάπως για την "επέκτασή" μας με κάπως τραβηγμένη τη φωνή της. Στην κουζίνα πέντε σώματα έπρεπε να συνεργαστούν, αλλά χωρίς την ύλη άλλων εποχών.

Η πόρτα των Γυναικείων Φυλακών Ελαιώνος Θηβών ανοίγει αργά, σαν από ένα χέρι αόρατο, υπερβατικό. Θυμίζει λίγο το "Σουσάμι άνοιξε" των παραμυθιών. Μπαίνω με τα πράγματα σε 2 σακκούλες, γυναίκα και παιδιά απέξω, στο αμάξι, και καθώς το χάσμα της θύρας αρχίζει, αντίστροφα τώρα, να ''κλείνει'', αισθάνομαι στο απειροχιλιοστό του δευτερολέπτου πως φυλακίζομαι κι εγώ. Οι σπείρες των συρματοπλεγμάτων στέκονται ψηλά αποκλείοντας κάθε νοερή δυνατότητα απόδρασης, και διαβαίνω σε έναν μεγάλο διάδρομο όπου στο τέλος του βρίσκεται άλλο ένα άδειο φυλάκιο-πόστο και μια νέα, ενδιάμεση αυτή τη φορά, θύρα, μετά την οποία μια πλατεία και ολόγυρά της τα χαμηλά κτίσματα με κάγκελα στα παράθυρα. Επικρατεί μια παράξενη ησυχία, αλλά εάν κανείς σταματήσει απότομα και βυθιστεί στο άπειρο θα ''πιάσει'' κάποιες ανεπαίσθητες φωνούλες, όπως π.χ. κάποιων πουλιών μέσα από χοντρά κρύσταλλα. Τι κάνουν τώρα οι γυναίκες; Τι σκέφτονται άραγε; Σίγουρα θα έχουν μάθει ότι όλοι οι απέξω βρίσκονται πια σε ένα νεόφαντο καθεστώς κατοχής, φυλακισμένοι και αυτοί, ιδού η δική τους τιμωρία. Γιατί σίγουρα κανείς αφελής δεν μπορεί να δεχτεί ότι μόνο αυτές αμάρτησαν, τη στιγμή που όλη η Ελλάδα τιμωρείται. Η μπατσίνα που με φωνάζει, πώς δεν μ' αρέσουν οι γυναίκες με αυτό το ξεπλυμένο ή κραυγαλέο πλατινέ μαλλί, σαν αγόρι που το έντυσαν κορίτσι. Γυναίκες πάμπολλες σε αυτόν τον κόσμο άσχημες, αδιάφορες ερωτικά, απωθητικές και εξ επαγγέλματος και εκ νοοτροπίας, αντρογυναίκες, χωρίς γούστο και καλαισθησία, βλοσυρές και υπάκουες, χωρίς φινέτσα, χωρίς χαμόγελο, χωρίς σκέρτσο, μια κατήφεια όλο το είναι τους, μπατσίνες, δικηγορίνες της τάξης, καθηγητριούλες με τον χάρακα στην παλάμη και τον κανόνα της Γραμματικής στην κωλότεπη. Θου, Κύριε, φυλακήν... Αλλά για όλα αυτά πάντοτε υπάρχει και η αντίθετη γνώμη, που λέγει ότι όλες αυτές είναι ωραίες και θελκτικές - Θεός φυλάξοι... τα μάτια μας.

Η Χαλκίδα μια ερημιά. Ο αέρας να λυσσομανά, στην παραλία με το κυάλι βλέπεις καμιά κινούμενη φιγούρα. Κι όμως, καθ' οδόν για το εστιατόριο, να μια γυναίκα-παλικάρι που, την αθεόφοβη, ολομόναχη μπαίνει στη θάλασσα. Να τη βλέπεις να κρυώνεις. Καταλήγουμε στο "Ρακάδικο" και επανέρχονται οι ωραίες εικόνες των Χανίων, με οφτή πατάτα και την καραμπίνα στον τοίχο από το Μάλεμε (σύμπτωση). Τρεις μήνες μετά, όλα μοιάζουν τόσο μακρινά. Αλλά πού θα πάει, το καλοκαίρι πάντα επιστρέφει σαν παραπονεμένο παιδί.

Πώς είναι ένας εκθεσιακός χώρος φωτογραφίας πριν από τα εγκαίνια; Οι καθαρίστριες σφουγγαρίζουν πάνω στο ξύλο. Η υπεύθυνη δημοσίων σχέσεων μεταξύ σφύρας και άκμονος, κινητού τηλεφώνου και υπολογιστή. Το βιβλιοπωλείο άδειο. Στο καφέ δυο φοιτητριούλες (μάλλον) σιγομουρμουρίζουν. Τα τοπία απρόσωπα μέσα στα κάδρα. Ναι, γυμνά κι αυτά και αιχμάλωτα. Κάπου ένας χωματόδρομος στρίβει, κάπου ένα εκκλησάκι θρηνεί κάποιον χαμό. Παλιά, θυμάστε, δεν θέλαμε να υπάρχουν πρόσωπα μέσα στις φωτογραφίες και γι' αυτό τραβάγαμε μόνο την ωραία, την απέριττη, την παρθένα φύση. Ήμουν κι εγώ εκεί, φωνάζει μέσα από τις εικόνες ο φωτογράφος. Η αλήθεια είναι ότι την ήθελα πιο ζωντανή αυτή την έκθεση, να φωνάζουν οι άνθρωποι μέσα από τις δραστηριότητές τους, οι απόκοσμοι, οι ξεχασμένοι, οι ακρίτες. Νεκρές οι φύσεις, σαν τον θάνατο της ζωής, σιωπή και ερημία, ίσα ίσα να ακούς τα βήματά σου. Τα φύλλα των δέντρων σε όλες τις εποχές τους, θαλερά, ανάκατα, φθαρμένα, γερασμένα, πεσμένα, σε πλήρη άνθηση και φούντωση. Τα δέντρα μια βεντάλια που κάνει αέρα στην απρόσωπη φύση. Και βέβαια κάπου πάντα μέσα στις εικόνες και ο μοναχός, ο σταυρός, το εκκλησάκι στην κορφή του βράχου και τα σκαλοπάτια να σε πηγαίνουν εκεί σαν ακορντεόν, ω τι ίλιγγος. Περπατήστε με, λέγει η Ελλάδα, μιλήστε μου, μην με αφήνετε μόνη, θα μαραζώσω ολοκληρωτικά. Ο φωτογράφος (Βασίλης Μαλισιόβας) αναζητεί τον έρωτα μακριά από την κακογουστιά της πόλης και την ακαλαισθησία. Εκεί που πάει δεν περνά το ψέμα κι η απάτη. Εκεί το καθαρό τοπίο κρυσταλλώνει και τον διπρόσωπο χαρακτήρα μας, τα αστικά καθώς πρέπει διαλύονται και εξαϋλώνονται. Πίσω από τις πλάτες των ορέων τα πράγματα είναι απλά και διάφανα.
Έχει να πει πολλά ο τετραπέρατος αυτός φωτογράφος, που εκμεταλλεύεται με τον καλύτερο τρόπο την ελευθερία του, βάζοντας στοιχήματα με τον χρόνο. Αλλά τελικά η απέραντη σοδειά του έπρεπε να φυλακιστεί κατ' επιλογήν (πόσα λίγα μέσα σε τόσα πολλά που έχει να δείξει και να πει κανείς) στον εκθεσιακό αυτόν χώρο, που όπως θα'λεγε και ο συγχωρεμένος ο πατέρας μου είναι για "μίνι κώλους". Σαν τον μίνι κώλο δηλαδή της υπεύθυνης δημοσίων σχέσεων.

Καθ' επίδρασιν Απικίου

29.11.2011

Εκείνου που πεινάει
η μνήμη του πονάει
θυμάται ωραία βράδια
πιάτα, φιλιά και χάδια
παρέες κι όλο χάχανα
σαλάτες κι όλο λάχανα
λαρύγγια να θερμαίνονται
στόματα να ευφραίνονται
να καταφθάνουν δίσκοι
να τέρπονται οι ουρανίσκοι
να ''πιάνουν'' οι ρετσέτες
να κρέμονται οι πετσέτες
το μάτι να γυαλίζει
ο οίνος να κελαρύζει
να πάλλονται οι σιαγόνες
να θέλγονται οι ''γοργόνες''
να τρέχουν τα γκαρσόνια
με ''όρη'' από μακαρόνια
να ιδρώνουν μες στα φράκα τους
νοτίζοντας τη βράκα τους
παίρνοντας τας παραγγελίας
των ''κυριών με καμελίας"
μεσόκοποι με τα πούρα τους
χάνονται στη μουρμούρα τους
οι ''δίπλα'' στην τσιπούρα τους
και τα μωρά στα... ούρα τους
ώσπου προβάλλει ο ''θείος'' σεφ
ψηλόλιγνος όπως το σερφ
παρατώντας τη μαρμίτα
και ρουφώντας μιαν Αμίτα
πλάι περνάει απ' τις ροτόντες
λόγια αρπάζει, φράσεις-τσόντες,
σχόλια που κρυφακούει
το'χει πάθος, το'χει χούι
κάπως σαν αφηρημένος
και στις σκέψεις του δοσμένος
νοσταλγεί τις ευωχίες
τις παλιές, και τις μοιχίες
ζαλισμένων δαιτυμόνων
ελευθέρων-κηδεμόνων,
τα φιλιά κάτω απ' το θόλο
με οσμές από τον μόλο
μυρωδιές μέσ' από ανάσες
αύρα υπέροχη από μάσες,
ρεστοράν φωτολουσμένα
τα φοντάν παρατημένα
τα τραπέζια σε αταξία
τα υλικά σε ''επιμειξία''
πάνω στο λευκό λεκέδες
δυο μοναχικοί κεφτέδες
κάπου αλλού η ζωή περνάει
κι ο ''πρωτάρης'', φτου, ξερνάει
οι θαμώνες ταξιδεύουν σε κομψά ξενοδοχεία
σώματα γυμνά θωπεύουν στης αγάπης τη λοχεία
πίσω τα'χουν όλα αφήσει
σα σκιές έχουν σκορπίσει
η κυρία πάει στο μπάνιο
κι έκπληκτη διαπιστώνει
"θα'χει πέσει, μέσα, χάμω
το βραχιόλι μου'', θυμώνει,
του ζητεί να τρέξει τώρα
"μα είναι περασμένη  η ώρα"
"τρέχα, πλένει η λαντζέρα
θα το βάλει αυτή στη χέρα"
"θα'χει πέσει στο χαλάκι" -
πάει, ψάχνει, ένα μπαλάκι
βρίσκει μόνο από'να μπέμπη
τρεις πεσμένοι πασατέμποι
κάπως τον περιγελούνε
μειδιώντας, δεν γελούνε.
Όλο το προσωπικό
σαν επί προσωπικού
σκύβει εδώ, εκεί κι αλλού
μ' ένα στιλ μυωπικό -
ώσπου ο νέος σομελιέ,
α, χαρές και αγκαλιέ(ς),
"εύρηκα'' αναφωνεί
με φωνή που όλο δονεί
λόχο-σκεύη στην κουζίνα
την κρυστάλλινη βιτρίνα
κι ο ανήρ Θεόν δοξάζει
κι όλο γλύκα αλαλάζει -
τον σομελιέ χαρτζιλικώνει
το βραχιόλι της τσεπώνει -
πού να σκεφθεί ο χαζοβιόλης
πως σαν ξεπόρτισε ο χάννος, μόλις
κάλεσε τον σερβιτόρο
ήσυχα και δίχως ντόρο
από κάτω να τη φάγει
να τη βάλει στην αρπάγη
(ήτανε πτωχό το γεύμα
κι έτσι μ' ένα αθώο νεύμα
θέλησε συμπλήρωμα
και της σάρκας μύρωμα).

Π. Χριστοφιλίδης

Γράμμα σε έναν εξαίρετο συγγραφέα

(Τίτλος: Κειμενολαγνεία)


16-11-2011




Αξιότιμε κύριε Ευσταθιάδη,

τα κείμενά σας κάποια αόρατος χειρ αγαθοποιός, μια μοίρα καλή, μου τα σέρβιρε στο πιάτο μου - και από την πρώτη μπουκιά με αιχμαλώτισαν.

Κι όταν λέγει κανείς εδώ αιχμαλώτισαν, εννοεί:

α) το να πορεύεται πάνω στις γραμμές των κειμένων όλο πάθος και έκσταση,

β) το να εκπλήσσεται ολοένα από τον εξαίσιο τρόπο εκφοράς των σκέψεων, που όσο πιο μεθυστικός γίνεται τόσο περισσότερο υποτάσσει τον αναγνώστη να βαδίσει μέχρι το τέλος, την τελική πνοή,

γ) το να αιφνιδιάζεται από τις υπέροχες - πρωτοφανέρωτες γλωσσικές συνάψεις, που την ίδια στιγμή αναβαθμίζουν τη μορφή και απογειώνουν το περιεχόμενο, δ) το να ξεδιπλώνονται πάνω στο βελούδινο πεδίο της γλωσσικής καταγραφής στοχασμοί, διανοήματα και εξομολογήσεις, συναισθήματα που κατά θαυμαστό τρόπο ταυτίζονται με τα αντίστοιχα του δέκτη, και επομένως όχι μόνο ηδύτατα αναγνωρίζονται αλλά και με το χάδι του βλέμματος χαιρετιούνται, ως ''δικά του, οικεία και συγγενή πρώτου βαθμού'',

ε) το να υποκλίνεται μπροστά στο κείμενο-οικοδόμημα, σε αυτόν τον ναό με τα άγνωστα γι' αυτόν σύμβολα και τις σοφότατες παραπομπές, μπροστά σε καθένα γλωσσικό στολίδι, σε καθένα γλωσσικό περιδέραιο, που προκαλεί αυτόματα την πιεστική ανάγκη να ''πάρεις τους δρόμους της γραφής'', να τρέξεις σαν τρελός οδοιπόρος να βρεις τις πηγές από τις οποίες αναβλύζει αυτό το κάλλος, μουσικό, αισθητικό, πνευματικό,

στ) το να δαγκώνει μπουκιά μπουκιά το ονειρώδες έδεσμα, το να το ''τρώγει'' αργά αργά, ''παπαδιαμαντικά'', μη χάνοντας ούτε μία λέξη, καθώς και η τελευταία ακόμη συμβάλλει στη συγκρότηση αυτού του γλωσσικού θησαυρού,

ζ) το να θυμώνει με όλους τους εξωτερικούς παράγοντες που ζηλεύοντας ίσως τη μοναχική απόλαυση του δέκτη, πάντα βρίσκουν μιαν αφορμή να τον διακόψουν, να τον αποσπάσουν, να τον σύρουν στην πεζότητα της καθημερινής συνθήκης,

η) το να αισθάνεται την ανάγκη να υπογραμμίσει τα διαμάντια του κειμένου, να τα ακούσει μέσα του μία και δεύτερη και τρίτη φορά, να τα απαγγείλει με ενθουσιασμό σε όποιον τρίτον βρεθεί στο περιβάλλον της κειμενικής ηδονής του,

θ) το να πεισμώνει τεχνητά επιχειρώντας έστω μία φορά να εντοπίσει κάποιο ''λάθος'', μια στρεβλή εκτίμηση, μια λανθασμένη ανάγνωση της πραγματικότητας - και λανθασμένη υπό την προϋπόθεση ότι ο ίδιος ως ''ειδικός'' μπορεί να απορρίψει με τεκμήρια την εκφερόμενη αντίληψη (και προς απογοήτευσή του, να μη βρίσκει κανένα αδύναμο σημείο, το κείμενο να είναι ''δεμένο'' τόσο καλά και τόσο φροντισμένα ''οχυρωμένο'' που να μην δίδει σε κανέναν πεισματάρη ή φίλαυτο ή τυχοδιώκτη αναγνώστη μια μικρή έστω λαβή για να αντιτείνει κάτι),


ι) (σε συνέχεια του προηγούμενου) το να παραδέχεται την υψηλότατη ποιότητα του κειμένου, να μην πω τελειότητα, σε βαθμό τέτοιον που να σιωπά μπρος σε κάτι που τον ξεπερνά κατά πολύ, σε κάτι που του επιβάλλεται με την αλκή του, σε κάτι που τον χαυνώνει ευτυχισμένα,

κ) το να αισθάνεται από τα πρώτα του βήματα πάνω στο κείμενο ότι εδώ ''ομιλεί μια αυθεντία'', και μάλιστα με τρόπο κάθε άλλο παρά εγωπαθή, ότι εδώ υποχρεώνεται να σιωπήσει και να υποδεχτεί σαν θεία μετάληψη αυτά τα ευλογημένα λόγια με τα οποία ένας δημιουργός δεν περηφανεύεται για τίποτε, αλλά αντίθετα εκφράζει με τον πλέον ειλικρινή και πηγαίο τρόπο τη δική του ευτυχία μέσα από την αναστροφή του με συγκεκριμένα πνευματικά, οπτικά και ακουστικά ερεθίσματα,

λ) το να υψώνει μέσα του τον σοφό, νοήμονα και γλωσσοπλάστη δημιουργό στη θέση ενός άγνωστου επίγειου θεού, που τον βαπτίζει στην κολυμβήθρα μιας νέας πίστης, που ως χθες ή του ήταν άγνωστη ή για άγνωστους λόγους είχε εξοβελιστεί από το πεδίο των ενδιαφερόντων του, μ) το να σκύβει πάνω από τις λέξεις και να τις φιλά, και να τις φυλάττει λες και κάποιος άνεμος δριμύς και φθονερός θα ήταν ποτέ σε θέση να χαλάσει τη διάταξή τους και να τις σκορπίσει, αποσυνθέτοντας έτσι το μελωδικό σώμα τους κ.λπ.

Η αποκορύφωση της ευτυχίας έρχεται, όπως θα ήταν φυσικό, στην τελευταία γραμμή του κειμένου. Εκεί ο δημιουργός με τη ''φόρα'' όλης του της γλωσσικής προσπάθειας έχει τη θεϊκή τύχη να εμπνέεται από κόσμους διανοητικούς ανώτατου επιπέδου, να ''ζωγραφίζει'' πάνω στο λευκό χαρτί μια παράσταση που συναιρεί, ως ο κορυφαίος πρέσβης, όλο το προϋπάρξαν κάλλος. Εκεί λοιπόν η μεγάλη υπέρβασ,η, η λαμπρή αφαίρεση, ο ταιριαστός αφορισμός, το καλύτερο ''φινάλε'', το πιο μεθυστικό φιλί του κειμένου, εκεί το όνειρο των ονείρων, εκεί ο έρωτας των ερώτων.

Κείμενα-μικροί Παρθενώνες, κείμενα-εξαίρετες ενορχηστρώσεις, κείμενα στυλιστικής επίδειξης, κείμενα γλωσσικής δεξιοτεχνίας, κείμενα ισχυρότατης πνευματικής κατάρτισης, κείμενα βαθιάς γνώσης, κείμενα διαφήμιση σαφήνειας, καθαρότητας, ήθους και γλωσσικού γούστου.

Εάν δεν ήταν κείμενα, θα ήταν αρχιτεκτονήματα που θα ζουν για πάντα, θα ήταν μελωδίες αθάνατες, θα ήταν ειδυλλιακοί τόποι της ελληνικής επικράτειας που μόνο με την όψη τους ''ανασταίνεσαι'', θα ήταν φάρμακα κατά της πεζότητας, της πλήξης, της αισθητικής υποβάθμισης και της ηθικής δυσωδίας της εποχής μας.
 
Μόνο ένας αριστοκράτης πνεύματος και ψυχής θα μπορούσε να σκαρώσει τέτοια κείμενα, θα μπορούσε τις εκλεκτές εμπειρίες και τα κάθε λογής βιώματά του να τα μετασχηματίζει σε περιεκτικότατα παρά το μικρό μέγεθός τους ''ταξίδια'' στον παράδεισο των ιδεών.
Την ώρα που διαβάζεις αυτά τα κείμενα, στέλνεις χίλια ''bravissimo'' στον δημιουργό τους, παρακαλείς τον Θεό όπου κι αν βρίσκεται αυτός ο εκλεκτός δημιουργός να περιβάλλεται από την προστασία της καλής τύχης και της πνευματικής αειφορίας, ''δεν βλέπεις'' τίποτε άλλο γύρω σου, παρά τις εικόνες που ανάβει με κάθε λέξη-φλόγα, φλόγα φωτός πνευματικού.
Τέτοια κείμενα, που μόνο η λέξη κειμενολαγνεία θα τα εκπροσωπούσε κατάλληλα για να βοηθήσει τους άλλους να αντιληφθούν την ευτυχισμένη αιχμαλωσία του αναγνώστη, όταν φτάνει κανείς στην άκρη τους, δεν πρέπει να οδηγούνται σε ένα άσημο ράφι βιβλιοθήκης, αλλά μάλλον παρά τω πλευρώ του δέκτη, στο προσκεφάλι του, κάτω από το μαξιλάρι του, σταθερά μέσα στην εσωτερική τζέπη του σακακιού του, δίπλα στην ταυτότητα και στο διαβατήριο και αυτά ως πνευματική ταυτότητα και ''μουσικό κουτί'', για να ταξινομούνται οι πιστοί τους σε μιαν άλλη, εντελώς δική τους συνομοταξία φιλόμουσων.
Αυτά τα κείμενα δεν τα αγοράζεις - τα ερωτεύεσαι και ζητείς να σε συντροφεύουν διά βίου (τόσο πλατύς είναι ο κόσμος τους).
Μεταξύ δημιουργού και δέκτη η μόνη συναλλαγή είναι εκείνη που διαμείβεται μεταξύ ενός δασκάλου της ευτυχίας και ενός πρόθυμου μύστη.

Αξιότιμε κύριε Ευσταθιάδη,

σας ευχαριστώ από καρδιάς. Μου ανοίγετε δρόμους αναγνωστικής μέθεξης μακρείς, που εύχεται κανείς να είναι... ατέλειωτοι.

Κι αν εντός του εγγύς μέλλοντος έχω την τύχη να φτάσω στην άκρη τους, εσάς θα καλέσω για να χαράξετε τη νέα πορεία.


Πέτρος Χριστοφιλίδης

Ένα φύλλο

25.11.2011

(Χρόνια πολλά στις Κατερίνες)

Μπήκε μέσα φουριόζα κραδαίνοντας το χαρτί. Με τη φόρα που είχε πάρει έτοιμη ήταν να το κολλήσει σε καμιά αθώα μούρη. Οξυμμένη η φωνή της, δεν αποκολλιόταν από το αποτέλεσμα, τους φτωχούς αριθμούς, τη μελαγχολία του ελάχιστου. Τα νούμερα την κατέβαζαν πολύ χαμηλά, σχεδόν την εξίσωναν με τον σύγχρονο πένητα. Ήθελε να ξεθυμάνει, να βρει έναν στόχο και να αρχίσει να πυροβολεί. Εξ ου και ο αόριστος πληθυντικός, μας πεθαίνουν, μας φτωχαίνουν, μας μαραίνουν. Πρέπει να κοιτούσε για πολύ γύρω της αλλά δεν κινιόταν τίποτε ως αντανακλαστική αντίδραση, ούτε μια φωνή, ούτε μια κραυγή, ούτε ένα χέρι. Την τύλιγε το άδειο του χώρου, το μικρό των αριθμών. Ένωθε ότι είχε κοντύνει απελπιστικά. Ένα κύμα απόγνωσης την χτύπησε. Μια σκοτοδίνη. Σκέφτηκε μέσα σε κλάσματα δευτερολέπτου τρέχουσες ανάγκες κι ανελαστικές δαπάνες. Είδε τον εαυτό της γυμνό μέσα σε μια θάλασσα απειλητική, τα παιδιά της να περιμένουν κάτι στη φωλιά τους από κείνη, κι αυτή να βυθίζεται στο τίποτα. Ο βρόχος των υποχρεώσεων σφίχτηκε κάποια εκατοστά γύρω από τον λαιμό της. Πέθαινε με τη σκέψη, κατέρρεε νοερά μπροστά στα αδιάκριτα μάτια των άλλων, πατούσε στο δάπεδο και γινόταν σκουλήκι που σερνόταν.
Κράδαινε το φύλλο, ξέπνοα. Το φύλλο, όπως ενός δέντρου, χωρίς χυμούς, να ακούγεται στη χούφτα το τραγάνισμά του, έτοιμο να σπάσει μονομιάς, να συντριβεί χωρίς οστά, να θρυμματιστεί και να γίνει στάχτη μέσα στην επόμενη νύχτα.
Και τα ρούχα της πόσο παλιωμένα έδειχναν σε αυτή την παράσταση. Το πρόσωπό της πόσο γέρασε μέσα σε μια μέρα. Το καφέ στο πανωφόρι της έγινε του θανάτου και τα χείλη της ξεράθηκαν. Και η μοναχική φωνή να νοσεί, η χωρίς αντίλαλο, η χωρίς αντίδραση. Άδειασε ξαφνικά ο κόσμος γύρω της κι έμεινε πάνω στην σκηνή ξεχασμένος ηθοποιός, σε άδειο θέατρο. Μόνο κάποιος Θεός κι αυτός αν υπήρχε, θα τη σιγόνταρε, εάν κάποια επιφάνειά Του ερχόταν σαν θάμα.
Οι αριθμοί είναι το υπέροχο ανάστημα, το πρόσωπο που κοιτά αφ' υψηλού, στρατιωτικά. Αλλιώς, ο άνθρωπος ένα κουβάρι κάνει το σώμα του και συσπειρώνεται έτοιμος να δοθεί στον δήμιό του.
Ένα κουρελόχαρτο στα χέρια της, η απόδειξη της κατάντιας της, το σοκ της απότομης μεταστροφής των δεδομένων στη ζωή της. Γιατί κάποτε βέβαια έλαμπαν και μέρες ξενοιασιάς...
Οι ώμοι της κύρτωσαν λίγα χιλιοστά και το ξεφύσημα θα έλεγες ότι θα πήγαινε να σβήσει μια φωτιά που άρχισε να την σιγοκαίει από χαμηλά.
Με τόσα πεθαίνω, τ' ακούς, πεθαίνω... Πεθαίνω κι εγώ και μαζί και τα παιδιά μου, όλοι πεθαίνουμε... Κι άμα πεθάνω, θα πάρει σειρά κάποιος άλλος, αν δεν έχετε πεθάνει κι εσείς μαζί, ένα μέρος της καρδιάς σας.
Λόγια που σε έκαναν να κατεβάζεις την κεφαλή, παρά την αθωότητα των ανειδοποίητων. Λόγια που σε ρίπιζαν με μιαν ενοχή, μεταφερμένη από άλλους, πιο κοντά στις πηγές του κακού. Όταν ο άνθρωπος πεθαίνει, όλοι είμαστε υπεύθυνοι σε κάποιον βαθμό.

Όλη η εικόνα της ήταν αυτό το ρυτιδωμένο φύλλο, όλη η διάτρητη προσωπικότητά της, όλο το εύθραυστο σαρκίο της. Δεν θα ανέθρωσκε στις ώρες του στοχασμού της, τη φανταζόσουν να κλείνεται μέσα σε μαύρο κλουβί, να τα βάζει με τη γη και μοιραία και με την μπάλα του σώματός της.
Χίλιες φορές θα ''πέθαινε'' πριν δει λίγο φως στο μαύρο της κοίτης της.

Ήταν πολύ νέα βέβαια για να πεθάνει πραγματικά. Αλλά ήδη μέσα της είχε υποστείλει τη σημαία. Φαινόταν απίθανο κάποιος άγγελος να βρισκόταν στη στιγμή να καταργήσει τον πόνο της, για το παρόν και το μέλλον. Ο χρόνος μπροστά της, το ένιωθε, θα ήταν μια κόλαση, με καρφιά και αίματα. Κοιτούσε τους δρόμους κι όλο πλάτες αντίκριζε. Και τα δόντια της καρφιά, και τα δάκρυά της αίματα.

Οι αριθμοί ήτανε ψυχροί δικαστές που βλοσυρά και αμείλικτα την κοιτούσαν να σέρνεται. Θα ξεφούσκωνε σαν το μπαλόνι με τρελό χορό και θα κόπαζε κάποτε μοιραία η φωνή της. Κάποτε θα γινόταν ένα κουρελάκι. Μια γάτα πατημένη σε οδόστρωμα που πρώτα χυνόταν με τον όγκο της κι έπειτα γινόταν μια χαλκομανία, κι ύστερα πάλι ένα με την άσφαλτο, ο θάνατος να έχει αφομοιωθεί και να έχει μικρύνει τόσο όσο να μη διακρίνεται πάνω στο χαλί του δρόμου.

Εάν πέθαινε πραγματικά, θα έπεφτε σαν αποκαϊδι πάνω στα ρούχα, σαν ιπτάμενος κόκκος σκόνης, τους χειμώνες σαν νιφάδα μεθυσμένη.

Ζώντας, θα είχε στρέψει τα μάτια της μέσα στην άβυσσο του μέσα της, μια αδύναμη στ' αλήθεια παρουσία, μια απαρατήρητη μετριότητα, ένα σώμα χωρίς λάμψη, ένα σβησμένο των δρόμων φανάρι.

Θα γυρνούσαν να την κοιτάξουν μόνο αν έσπαγε το γυαλί του φανού και γινόταν απ' το τίποτα χίλια κομμάτια. Τότε κάποιος θα σταματούσε, θα έσκυβε μες στο πλήθος, θα σκούπιζε τις γυάλινες ψηφίδες, φτιάχνοντας έναν όχλο τους.
Για να μην κοπεί, θα τις έσερνε βιαστικά μέσα σε ένα πεταμένο φύλλο. Θα τις κατάπινε με μια χαψιά ο μεγαλόστομος κάδος.
Λίγες στιγμές αργότερα, η ζωή θα συνεχιζόταν δίχως διακοπή. Το φανάρι γυμνό θα κοκκάλιαζε σαν μαύρος σκελετός. Ο αέρας θα έστηνε έναν τρελό χορό μέσα του. Το ορφανό πουλί θα το έκανε φωλιά του.
Κάποιο πρωί θα το'βρισκαν όμως κι αυτό νεκρό, γερτό με το σώμα προς τα μπρος, σαν να'θελε να φιλήσει για τελευταία φορά το χώμα.

Ξέψυχα τα φτερά του, θα χόρευαν στα μάτια των αργόσχολων ακυβέρνητα. Ακίνητο το πουλί, ένα ξεσκονόπανο του ουρανού.

Από κάτω, δίχως φανάρια, η ζωή, τρελή, θα έτρεχε δαιμονισμένα.

Άσμα επαινετικό και ξέστηθο στον αθώο πυροστιχουργό

20-11-2011

Ωδή στον Χαράλαμπο Βασιλειάδη (και στην τσάντα του)

(Ο ''Τσάντας'' με τη θρυλική του ''σύντροφο'' υπό μάλης.

Η φωτογραφία από ''ΤΑ ΝΕΑ'', δημοσίευση της 14.11.2011.)

Στο βασίλειο του Άδη

λείπει του Βασιλειάδη

η αχώριστή του "φίλη"

που'σερνε τη φρέσκια ύλη.

Χαρτοφύλαξ από δέρμα

συνοδός μέχρι το τέρμα

κλειδοκράτωρ χίλιων στίχων

που'παιρναν ζωή στον ήχον.

Μέσα εκεί οι αναπνοές του

τα θεάματα, οι ματιές του

πάνω εκεί τα δυο του χέρια

κρύες νύχτες, μεσημέρια.

Μέσα εκεί ο ''λαουτζίκος''

οι κραυγές και οι καβγάδες

ένας σύζυγος αγροίκος

κάποιες παστρικές κυράδες.

Πάνω εκεί η κεφαλή του

έβρισκε ένα μαξιλάρι

να'χει ο νους του τη βολή του

να ''τα σιάξει'', να ριμάρει.

Μέσα εκεί η παλιά Αθήνα

η φτωχολογιά, οι ''πληβείοι''

οι ρεμπέτες σε ''βιτρίνα''

των προσφύγων μας οι βίοι.

Πάνω εκεί η μοναξιά

του ''πτωχού'' του αηδονιού

χάραζε με μια κοψιά

την οδό του τραγουδιού.

Μέσα εκεί όλα τα πάθη

πράματα ανθρωπινά

μοίρες, ενοχές και λάθη

έρωτες για όποιον ''πεινά''.

Πάνω εκεί γκρίζα σκιά

χρόνου στρωματογραφία

χρόνια πέτρινα, σκαιά

σαν νεκρή φωτογραφία.

Μέσα εκεί παίρνει φωνή

της ψυχής το ύδωρ λάλον

που φωνόγραφου χωνί

την ''πετά'' να κάνει σάλον

στις υπόγες, στις σκηνές

σε κουτούκια, καφενεία

κει που στέκει ο ναργιλές

το χασίσι, η ανομία.

Πάνω εκεί του χρόνου η σκόνη

το ταλέντο ασημώνει

από τραβηγμένα ξέφτια

πάει ο νους σε χθόνια κέφια

τα μπουζούκια να σολάρουν

τα βιολιά ν' ακομπανιάρουν

οι ζεϊμπέκηδες χτυπιούνται

οι δερβίσηδες κυκλούνται.

Μέσα εκεί κάπου θα ''δεις''

κάτι για τη Μικρασία

ένας πόνος, σαν καδής

θα'κρινε όλο σημασία

τις αναποδιές της μοίρας

που βαστιούνται ανά χείρας,

τα ξεριζωμένα αδέλφια

χαμοζούν στη Φιλαδέλφεια.

Πάνω εκεί στις χαρακιές

γράφεται το πρόσωπό του

χίλιες ανοιχτοχεριές

θάλλον το φιλότιμό του.

Μέσα εκεί βιασύνης χέρια

κάθε μέρα που σταλάζει

βούταγαν με άδειά του -

"πάρτε, φίλοι, δεν πειράζει".

Πάνω εκεί καθρεφτιστήκαν

άδολες χειρονομίες

συμφωνίες που κλειστήκαν

υποσχέσεις, αγωνίες.

Όλα τούτα πρόσκαιρα

σαν μικρόπνοα ρολόγια

διαδίδουν ηχηρά

τα αθάνατά του λόγια.

Όσο κι αν εζημιώθη

σε μερίδια, ποσοστά,

πλέον όλη η ανθρωπότη

του υποκλίνεται, σωστά.

Μ' όλη του την αθωότη

που'ναι η πιο βαθιά σοφία

μας εδίδαξε όλους ότι

στίχοι ''κάνουν τα λοφία''

όσα κέρδη ξεθυμαίνουν

τόσα άσματα ανασταίνουν

κι όσοι στο ψαθί τελεύουν

κλέη δίκια τούς παινεύουν.

Πεζοπόρε ολημερίς

με τριμμένο πανωφόρι,

είν' τα λόγια σου, θαρρείς,

της ψυχής φάροι και φόροι.

Συ, ζωγράφε καθ'οδόν

συ, μεταφραστά του βίου

παλμογράφε ορυμαγδών

μασκοφόρε ενός αγίου.

Συ, μικρέ πραματευτά

που συχνάζεις στην Ομόνοια

συ, του λόγου χορευτά

με της σκέψης τα δαιμόνια.

Πώς εμπόρεσες ν' αφήσεις

θησαυρούς, ν' αναχωρήσεις

πώς λησμόνησες, στην μπάντα,

την αχώριστή σου τσάντα;

Φαίνεται πως εξηγείται

από τούτο που αληθεύει:

σαν του Χάρου οι τερμίται,

λόχος που τον συνοδεύει,

φτάκαν στην εξώθυρά του

για να σβήσουν τη χαρά του

πρόλαβε σ' αυτή τη ''θήκη''

να αφήσει διαθήκη

τα στερνά του τα στιχάκια

ανεκτίμητα ''δωράκια''

στον συνθέτη που ακουμπούσε

και τη ''φλόγα'' απομυζούσε -

μες στην τσάντα τους σαν σπίτι

οι ''φωνές'' του δίχως βιάση

τον κηδέψαν, περιμέναν

τον συνθέτη να περάσει.

Σαν μαγιάτικο στεφάνι

όταν κείνος πια εφάνη

πρόθυμα τού χαριστήκαν,

λόγια-τσάντα ομού χαθήκαν.

ΠΕΤΡΟΣ ΧΡΙΣΤΟΦΙΛΙΔΗΣ

Υ.Γ.: ΠΗΓΗ ΤΩΝ ΕΠΟΜΕΝΩΝ: http://www.kozaro.com/ (Σημείωμα του Γιώργου Βιδάλη)

Ο Γιώργος Ζαμπέτας στην αυτοβιογραφία του «Και η βρόχα έπιπτε... στρέιτ θρου» (επιμέλεια Ιωάννας Κλειάσιου, εκδόσεις «Ντέφι») αναφέρει για τον Χαράλαμπο Βασιλειάδη: «Έμενε σ' ένα προσφυγικό χαμόσπιτο στη Νέα Φιλαδέλφεια. Εκεί πήγαινα και γράφαμε τραγούδια, γράφαμε στίχους, σβήναμε. Ήταν μπαξές! Του έλεγες τι θέλεις περίπου, πέντε λέξεις κι αμέσως τάκα τάκα το έφτιαχνε. Γύρναγε πάντα με μια τσάντα φορτωμένη στίχους, έτσι του βγήκε το παρατσούκλι. Ολη μέρα γύρναγε, έδινε στίχους, μοίραζε στίχους, του 'κλεβαν και στίχους. Του τα παίρνανε για ένα πακέτο τσιγάρα. Έχει γράψει πολλά τραγούδια, αλλά τα μισά μόνο έχουνε το όνομά του. Τον κλέβανε διάφοροι επιτήδειοι, δεν του γράφανε το όνομά του κι αυτός δεν έκανε και τίποτα, δεν τους κυνήγαγε... Ηταν τίμιος, χρυσός άνθρωπος».

Ο Ζαμπέτας βρισκόταν στο Λονδίνο όταν τον ειδοποίησαν ότι πέθανε. «Κοκάλωσα. Μου 'λειψε ένα κομμάτι από πάνω μου. Γύρισα αμέσως και πάω σπίτι τους. Μου λέει η γυναίκα του η κυρα-Αννα ότι την ώρα που πέθαινε άνοιξε την τσάντα του και έδωσε ένα τραγούδι για μένα. Το "Πού 'σαι Θανάση". Σημαδιακό τραγούδι... Ο Τσάντας ήταν μεγάλος θησαυρός για το ελληνικό τραγούδι, απ' τους μεγαλύτερους».

Ο Γιάννης Παπαϊωάννου στην αυτοβιογραφία του «Ντόμπρα και σταράτα» (επιμέλεια Κώστα Χατζηδουλή, εκδόσεις «Κάκτος»), μιλώντας για το αξεπέραστο τραγούδι του «Σβήσε το φως να κοιμηθούμε» σημειώνει: «Σκόλασα ένα βράδυ από το μαγαζί και πήγα σπίτι για ύπνο. Η γυναίκα μου άρχισε την γκρίνια. Της λέω, άσε με στη σκοτούρα μου, μην αρχίζεις τη μουρμούρα, άμα ξημερώσει θα τα πούμε, μην ξυπνήσουνε τα παιδιά, σβήσε το φως να κοιμηθούμε. Έτσι γράφτηκε αυτό. Ο Τσάντας ο Βασιλειάδης το χτένισε τότε. Μικρασιάτης, πολύ μορφωμένος. Μεγάλος στιχουργός, από τους καλύτερους. Τα τραγούδια του τα πούλαγε πέντε δεκάρες ή τα χάριζε, όπως η Παπαγιαννοπούλου. Ξέρω πολλά τραγούδια που έδωσαν αυτοί κι έγιναν μεγάλες επιτυχίες χωρίς να παίρνουνε δεκάρα. Ναι, τζάμπα!».



Ο «Τσάντας» με τη σύζυγό του, Άννα: ακόμη μία από τις φωτογραφίες που εντοπίστηκαν έπειτα από δημοσιογραφική έρευνα σ' ένα παζάρι στο Μενίδι.

Παπαδήμος

Καταγωγή απ' τη Δεσφίνα
και στη ζωή μας μπήκε σφήνα
δεν θα τον πεις ποτέ κηφήνα
κι ούτε πως την περνάει φίνα
ήλθε να βάλει κάποιαν τάξη
πριν το πουλάκι μας πετάξει
στο Ψυχικό που κατοικεί
μεγάλη περηφάνια
και στη Φωκίδα παρακεί
βγήκαν απ' την αφάνεια
Δεσφίνα του Παπαλουκά
μα και του Παπαδήμου
αχ, επαρχία, στα μουγκά
φυλάττεις το τσαρδί μου
ήμουνα μικρό παιδάκι
κι έτρεφα καλό αρνάκι
τώρα δες με τραπεζίτη
πώς σηκώνω γω τη μύτη
εβόσκαγα στο Αίγιο
μετά όμως το Κολλέγιο
δρόμο πήρα για τις ΗΠΑ
με τα γράμματα ήμουν σκνίπα
και να, το'φερε η τύχη
που'βαλαν ψηλά τον πήχυ
βάλαν κάποιαν αγγελία
και ζητούν πρωθυπουργία
Φίλιππος και Νικηφόρος
κι ένας κάποιος... Εωσφόρος
παραλίγο να μ' αφήσουν
έξω, να με υποσκελίσουν
αλλά εγώ απ' τη Δεσφίνα
πήγα και τους μπήκα σφήνα
βασιλιάς μες στην Αθήνα
έγινα τούτον τον μήνα
τώρα θα με προσκυνούνε
στην αυλή μου θα κινούνε
θα θαυμάζουν τη χλωρίδα
και θ' ακούν για τη Φωκίδα
θα τους λέω ιστορίες
για αρνιά, για ενορίες
για παπάδες και σφαχτάρια
για γελάδες και πουλάρια
αν και ήμην πως ''αργός''
έγινα πρωθυπουργός
τώρα πάμε ολοταχώς
και υψώνεται αχός
θα κερδίσω την Ευρώπη
βάζοντας πολύ σιρόπι
τη Γερμανίδα καγκελάριο
θα τη δώσω σ' ένα ''αρχάριο''
να του μάθει πανωτόκια
πώς πετιούνται έξω τα φλόκια
και τον ξεπλυμένο Γάλλο
θα τον σκίσω στον καβάλο
Πάσχα τρεις μας στη Δεσφίνα
θα ''γυρνάμε'' προβατίνα
με φαγιά απ' τα μποστάνια
θα μας δίνουν νέα δάνεια
να'ν' καλά ο Παπαδήμος
που'ναι μάγος που'ναι μίμος
θα τους κάνει μαγγανείες
θα τους κόψει τις μανίες
θα τους στρώσει στο γαϊδούρι
και θα τους αλλάξει μούρη
έρχονται απ' την Εσπερία
κι ομοιάζουν με θηρία
στου Λουκά όμως τα χεράκια
θα γενούν ξανά αρνάκια...