Σχολιάζοντας μιαν ακόμη νιαρχική επιφυλλίδα (ΤΑ ΝΕΑ, 12.11.2010)

"Εθελοντής στα σίδερα" (ΤΑ ΝΕΑ, αναδημοσίευση, 12.11.2010)

Επειδή εύκολα µπορεί να κατηγορηθεί κανείς για µποϊκοτάρισµα, ακόµη κι αν έχει την αγνότερη πρόθεση, αφήσαµε να περάσει η αποφασιστική για το εκλογικό αποτέλεσµα προηγούµενη Κυριακή ώστε να σχολιάσουµε την προεκλογική αφίσατου κυρίου Αλέξανδρου Αλαβάνου. Το κάνουµε µε βαριά καρδιά, γιατί δεν µας περισσέψανε στον τόπο αυτόν οι ευφυείς και µορφωµένοι άνθρωποι ώστε µε την πρώτη ή µε την πολλαπλή, έστω,ευκαιρία να φροντίζουµε πώς να τους κουτσουρέψουµε. Με συνέπειαη κοινή συνείδηση να γίνεται όλο και πιο καχύποπτη για πρόσωπα που ο λόγος τους θα µπορούσε να διατηρεί κάποια σηµασία σε αυτούς τους δύσκολους, πονηρούς, θεσµοποιηµένα πια, άλλοτε δικαιολογηµένα, άλλοτε εντελώςαδικαιολόγητα, ασεβείς καιρούς.

Επειδή όµως θα ξαναϋπάρξουν εκλογές, δεν είναι δυνατόν να παρα-θεωρούνται συµπτώµατα που, στην επανάληψή τους, καθιστούν τελείως ανυπόληπτο τον λόγο ως µέσον για την έκφραση ακόµα και µιας συζητήσιµης αλήθειας. Συµπτώµατα δηλαδή που υποχρεώνουν τον λόγο να χαράσσει ως επαναστατική προοπτική ένα λεξιλαγνικό εφεύρηµα που δεν έχει καµιά πιθανότητα να δοκιµαστεί στο πεδίο µιας πολιτικής αντιπαράθεσης, αλλά να σταδιοδροµήσει µόνον ως σαλονίστικο ανέκδοτο.
Γράφει λοιπόν η αφίσα που δέσποσε κατά κύριο λόγο στο κορεσµένο για να συγκινηθείς µε οτιδήποτε κέντρο της Αθήνας: «Για να βρούνε οι νέοι δουλειά, είµαστε έτοιµοι να πάµε και φυλακή». Πρώτα απ’ όλα οι εµπνευστές των εκλογικών αφισών, οποιουδήποτε κόµµατος ή παράταξης, που θα κυριαρχήσουν στις οδούς Πανεπιστηµίου, Σταδίου και Ακαδηµίας, καθώς επίσης στο Σύνταγµα και στην Οµόνοια, θα έπρεπε να έχουν υπόψη τους µία καιµοναδική σκέψη: δρόµοι και περιοχές που χρησιµοποιούνται για να εκτονώνεται η αγανάκτησητων πολιτών µε τις διαδηλώσεις και συνδυάζονται µε µια βασανιστική έως αφόρητη καθηµερινότητα για τους περαστικούς είναι εντελώς ακατάλληλοι, για να µην πούµε ότι το ξερνάνε κιόλας, για οτιδήποτε µεγαλεπήβολο και ηρωικό.
Οταν βλέπει κανείς µια σχετική αφίσα και ταυτόχρονα τη γύρω του πραγµατικότητα, δεν του δηµιουργείται η ανάγκη κάτι να αλλάξει αλλά αισθάνεται ότι κάποιος τον κοροϊδεύει. Την ίδια αυτή αφίσα του κυρίου Αλαβάνου, αν τη διάβαζε κανείς στην πλατεία ενός χωριού ή σ’ έναν στύλο της ∆ΕΗ σε µια εξοχική τοποθεσία, το πολύ πολύ να χαµογελούσε, αλλά δεν θα αγανακτούσε. Σε δρόµους και σε περιοχές που έχουν συνδυαστεί στη συνείδησή σου µε την αγωνία να βρεις ταξί για να φτάσεις στο Γενικό Κρατικό ή στο Λαϊκό, καθώς σε ειδοποιήσανε ότι κάποιος συγγενής σου µεταφέρθηκε σοβαρά άρρωστος (ή οτιδήποτε σχετικό), το να διαβάζεις ότι κάποιος είναι πρόθυµος να πάει στη φυλακή (πράγµα που δεν πρόκειται να συµβεί) για να βρούνε οι νέοι δουλειά (πράγµα ακόµα πιο απίθανο να συµβεί) δεν φαίνεται αδιάφορο ή γελοίο, το νιώθεις προσβλητικό. Ενώ επιδιώκει να λειτουργήσει αφυπνιστικά, εξοργίζει.
Αναρωτιέται επίσης οποιοσδήποτε: γιατί θα έπρεπε να περιµένουµε τις δηµοτικές εκλογές για να γίνει αισθητή µια ανάγκη, όπως αυτή των νέων για δουλειά, που δεν προκύπτει ανά τετραετία, αλλά είναι βασανιστική, καθηµερινήκαι επείγουσα.
Είναι κάποια πράγµατα που επεµβαίνεις σ’ αυτά πολύ πριν έρθει για σένα η κρίσιµη στιγµή, ώστε οτιδήποτε ξεστοµίσεις τη στιγµή αυτή να ακούγεται, αν και ανεδαφικό, πιστευτό ωστόσο σε σχέση µε µια αλήθεια που φέρεις.
Κι ένα τελευταίο χωρίςνα κρύβουµε τα λόγια µας: στη φυλακή δεν πηγαίνεις γιατί τοαποφάσισες, προκειµένου να υπάρξει ένα αποτέλεσµα που δεν συνδυάζεται µε την απόφασή σου αυτή µε µια πιθανότητα ούτε ένα στο δισεκατοµµύριο. Στη φυλακή σε πηγαίνουν χωρίς να το έχεις θελήσει, όταν κάτι σε ενοχλούσε τόσο πολύ, όπως το να µην έχουν οι νέοι δουλειά, ώστε οι ανορθόδοξοι τρόποι που επέλεξες για να το θεραπεύσεις κάνουν την ηρωική οµολογία για την προσφορά σου να µην µπορεί ούτε καν να ακουστεί.


Και ένα σχόλιο περί τούτου:


Πρόκειται σίγουρα για ένα ''ποιητικό'', δυσερμήνευτο φαινομενικά τέχνασμα της πολιτικής διαφήμισης και επικοινωνίας. Προκειμένου η αφίσα να τραβήξει τα βλέμματα των περαστικών, χρησιμοποιεί δύο κλείδες, που για να συνδυαστούν ερμηνευτικά και να εξαχθεί αποδεκτό της κοινής λογικής νόημα, χρειάζεται κανείς ή να αναζητήσει το προεκλογικό πρόγραμμα της παράταξης ή να ανεύρει την πρόθεση που κρύβεται πίσω από τις λέξεις.

Η α΄ κλείδα είναι σαφής, αναφέρεται στο πρόβλημα της ανεργίας.
Όσο για τη β΄ κλείδα, το νόημα είναι ότι "θα χρησιμοποιήσουμε όλους τους τρόπους, ακόμη και αυτούς που στοιχειοθετούν ρίσκο, στα σύνορα δηλαδή ακόμη και μιας αδικηματικής συμπεριφοράς, όπως φέρ' ειπείν θα ήταν η πέραν των ορίων κοινωνική πάλη και διεκδίκηση". Με άλλα λόγια, "θα το παλέψουμε τόσο δυναμικά ώστε να είναι δυνατόν ακόμη και να μας συλλάβουν προκειμένου να...". Τέτοιο πάθος για εργασία.
Αλλά βέβαια εις την περίπτωσιν αυτή, γεννάται ένα νέο, κομβικό, ερώτημα: πώς θα γεννηθούν αυτές οι επιθυμητές θέσεις εργασίας;
Το Δημόσιο ως γνωστόν αποφάσισε αναστολή προσλήψεων, ενώ ο ιδιωτικός τομέας σκουπίζει τους περιττούς προειδοποιώντας τους απομένοντες. Εκτός κι αν, και εδώ νομίζω ότι βρίσκεται η ρηξικέλευθη λύση του προβλήματος, Δημόσιο και ιδιώτες συνεργαστούν ιδανικά και κατά μιαν αντίληψη κομμουνιστικής Κίνας ή Ρωσίας αρχίζουν να χτίζουν φάμπρικες εκεί όπου κλείνουν οι μικρομεσαίοι, τονίζοντας ότι "εμείς απλώς προσφέρουμε εργασία, όχι καλοαμειβόμενη, πάντως εργασία, δηλαδή κάτι ψυχοθεραπευτικό στην τρέχουσα εποχή".
Το ότι η αφίσα όμως μιλάει για τους νέους, είναι διάκριση. Στις μέρες μας ακόμη και ο υπέργηρος κάτι πρέπει να κάνει για να μην αδρανεί χέρι, πόδι, μυαλό, για να μην ριχθεί στα μπάζα των αλτσχαϊμερικών, αλλά στον νοητικά και χειρωνακτικά ενεργό πληθυσμό.
Με λίγο βέβαια χιούμορ, θα έλεγε κανείς και το παράδοξο: μήπως το ενδεχόμενο μιας φυλάκισης σε σώζει από το δράμα της ελευθερίας; Κι αν οι αλαβανικοί παίζουν την ελευθερία τους κορώνα γράμματα ώστε να κινδυνεύουν ακόμη και με φυλάκιση στο όνομα μιας κοινωνικής ρεφόρμας σωτηρίας, αυτό μήπως σημαίνει μιαν τάση αναχώρησης από τα φωτισμένα σοκάκια της κοινωνικής ανωμαλίας και προορισμού στην πιθανή νιρβάνα του αυτοέγκλειστου και ύστερα φυλακισμένου; Αλλά και η εργασία άραγε δεν μοιάζει ώρες ώρες με φυλακή; Μήπως και ο κόσμος επίσης, με τι νομίζετε ότι μοιάζει;
Με άλλα λόγια, ο νιαρχικός αλαβανικός ηρωισμός θα μπορούσε να είναι και μια σουρεαλιστική διακήρυξη ματαιότητας, καθώς η ελευθερία δεν βιώνεται ούτε μέσα στα κελιά της φυλακής ούτε μέσα στα κλουβιά της εργασίας. Όσο για τον βιοπορισμό εκ της εργασίας, κι αυτός κατά κάποιον τρόπο μοιάζει με τις χειροπέδες του χρήματος: με την πρώτη είσπραξη το ζεστό χρήμα αλλάζει αμέσως χέρια, απάγεται σε ξένες τσέπες, και μένει κανείς για μέρες άδειος, με τις ιδέες του να τον κοροϊδεύουν.
Εγώ θα έλεγα ότι πιο αποτελεσματική θα ήταν η ίδια αφίσα κάπως τροποποιημένη (δείτε εναλλακτικές νοηματικές ακροβασίες):

Καλύτερα οι νέοι να βρούνε δουλειά παρά να πάμε εμείς φυλακή.
Αν οι νέοι δεν βρίσκουν δουλειά υπάρχει κι η λύση της φυλακής.
Και οι νέοι στη δουλειά και οι κλέφτες φυλακή.
Καλύτερα μιας ώρας απλήρωτη δουλειά παρά σαράντα χρόνια σκλαβιάς και φυλακής.
Καλή η δουλειά αλλά θέλει και την προσοχή της για να μην βρεθείς στην φυλακή.
Άλλα-βάνει ο νους σας την ώρα της δουλειάς.
Ανεργία: το επάγγελμα του μέλλοντος.
Για να βρούνε οι νέοι δουλειά πρέπει να έχουν υπακοή φυλακής.
Τις πιο ωραίες δουλειές τις σκαρφίζεσαι μέσα από τα κάγκελα.
Όταν η εργασία είναι σκλαβιά καλύτερη η βολή και η τεμπελιά της φυλακής.
Δώστε δουλειά στους φυλακισμένους.
Οι άνεργοι να δουλέψουν στις αφύλαχτες φυλακές
Μια ζωή μέσα στους δρόμους και στους λόγους, λίγη φυλακή δεν βλάπτει.
Μη φυλακίζεις την ψήφο σου, δούλεψε το μυαλό σου, ψήφισε...
Εργάζομαι και δεν έχω χρόνο, δεν εργάζομαι και δεν έχω χρήμα, μες απ' τα κάγκελα υπάρχει άπλετος χρόνος και βγαίνει και... καλό χρήμα.
Όπου ανοίγει μια φυλακή βρίσκει στέγη το δίκαιο.
Λαός φυλακισμένος, για πάντα δουλεμένος κ.ο.κ.

Τελικά, για τον συνδυασμό ανεργίας, εργασίας και φυλακής, το καλύτερο καθεστώς είναι να πουλάς εποχιακώς σουβλάκια στο προαύλιό της. Κάνεις το όποιο επισκεπτήριο λαδωμένο και ''βρώμικο''.