οἵη περ φύλλων γενεὴ τοίη δὲ καὶ ἀνδρῶν

οἵη περ φύλλων γενεὴ  τοίη δὲ καὶ ἀνδρῶν.

φύλλα τὰ μέν  τ΄ ἄνεμος χαμάδις χέει͵ ἄλλα δέ θ΄ ὕλη

τηλεθόωσα φύει͵  ἔαρος δ΄ ἐπιγίγνεται ὥρη·

ὣς ἀνδρῶν γενεὴ ἣ μὲν φύει ἣ δ΄ ἀπολήγει.
Ἰλιάδα Ζ.144-149


Ανατέμνοντας την ψυχή πολλών ανθρώπων που συχνάζουν μέσα στις διοικητικές υπηρεσίες (βλ. ΓΓΔΔΗΔ), συνάγω ότι ένα μείγμα διαφόρων δυνάμεων υφαίνουν τον ιστό της. Το πολυαπαντώμενο μήνυμα είναι η αβεβαιότητα και η ασυνέχεια, το ΄΄είμαι δω΄΄ αλλά ΄΄κλείνω και το μάτι γι' αλλού΄΄. Ανάλογα με το καθεστώς εργασίας, την ηλικία, τις σχέσεις και τα πρόσωπα, τη γεωγραφική θέση και τις αποστάσεις, τον καθρέφτη των ατομικών φιλοδοξιών, τινές αράζουν στο πάνω κατάστρωμα έχοντας βρει την καλύτερη θέση θέασης της καθημερινής ευτυχίας, την ίδια ώρα που άλλοι υπηρετούν υπομένοντας και ονειρευόμενοι μυστικά. Αλλά το θέμα βέβαια είναι το να μην παγώσουν οι ιδέες, να μη σκοτωθούν μέσα σου. Θα παραδεχτείτε πάντως ότι η συνήθης νοοτροπία που εκφέρουμε του τύπου ΄΄είναι καλά εκεί (από υλικής απόψεως);΄΄ δεν μας τιμά πέρα για πέρα, μια και υποστασιωνόμενη η φιγούρα του υπάλλήλου μάλλον θυμίζει μισθοφόρο, που για ένα κομμάτι ψωμί παραπάνω μπορεί να στρατευθεί για το Ρίμινι ή για την Κορέα. Πικρές αλήθειες, αλλά ας τις λέμε κάποτε, μην εξαιρώντας ποτέ το Εγώ μας από την αγορά τέτοιων σκέψεων και συναισθημάτων. Η ζωή βέβαια είναι ύλη, θα μου πείτε, οπότε προς τι αυτός ο ρομαντικός αναστοχασμός ή τα ξεπερασμένα ηθικολογικά μηνύματα;

Το ζήτημα, φίλοι μου, ωστόσο, έχει και πρακτικές διαστάσεις πέραν των ιδεολογικών ή κατηχητικών προθέσεων. Και ερωτώ: Πώς θα τσουλούσε η μέρα σας αν χάνατε τις σταθερές σας; Αν χάνατε με τη συνδρομή της Τύχης ή της Βούλησης τον συνεργάτη σας, τον αντικαταστάτη σας, αυτόν που σας καλύπτει όταν λείπετε, αδιάφορο πώς, αυτόν με τον οποίον κάνετε αντιπαραβολή στα στοιχεία-μυρμήγκια φέρ' ειπείν μιας κατάστασης ή αναφοράς; Η αυτοδέσμευση δεν ταιριάζει στην Ηλέκτρα. Εάν η ατομική ευκαιρία ανάψει, ή βρεθεί το φωτεινό μονοπάτι, σε έχω χαιρετήσει προ πολλού, μικρέ πικρέ μου Αράπη, ταξιδεύοντας γι' αλλού. Και κάτσε εσύ να φυλάς Θερμοπύλας, με το χιτώνα σου σκονισμένο ή μελανιασμένο. Μια συνάδελφος βέβαια το είπε ξεκάθαρα προχθές (και αρκούντως κυνικά): Μη φοβάσαι, φίλε, όλο και κάποιος άλλος θα βρεθεί. Ουδείς αναντικατάστατος. Σωστά, συν τω χρόνω αυτό το κενό κάπως θα καλυφθεί, και ο αδέξιος και αρχάριος μια χαρά θα μάθει το ρολάκι του και θα κρύβει τα σαρδάμ του. Αλλά, δυστυχώς ή ευτυχώς, δεν είναι όλοι οι ηθοποιοί της αυτής ποιότητας, των αυτών χαρισμάτων, της ίδιας ακτινοβολίας. Γιατί αν το δεχτούμε αυτό, δύο προκύπτουν: ότι ΄΄κουτσοί στραβοί όλοι στον Άγιο Παντελεήμονα΄΄ και ότι ΄΄κουτσοί στραβοί όλοι εν τινι μέτρω μοιάζουν αναλώσιμοι΄΄, την ώρα που ο τροχός της τύχης και η ασημένια μπίλια όλο και ένα νέο φυντανάκι θα φέρουν στην πόρτα μας. Εάν το τραβήξουμε λοιπόν, διαιωνίζεται κι εδώ η αντίληψη ότι ΄΄ως γέρικο άλογο, βλέπω κι εγώ τον κύκλο μου να κλείνει΄΄, ότι ΄΄όλοι στο ίδιο τσουβάλι είμαστε χωμένοι΄΄, τουτέστιν μια στάση ζωής (γενικευμένη στην κοινωνία μας) που εξισώνει τις μονάδες στο όνομα μιας ομοίως αμειβόμενης δημοκρατίας και προσφοράς, που δεν αναδεικνύει από το πλήθος καθιστώντας ορισμένες μονάδες πρότυπα, που δεν τιμά τους εκλεκτούς, ή, αλλιώς, υποβαθμίζει το μέγεθος της παρουσίας τους όταν δέχεται κανείς ελαφρά τη καρδία την όποια φυγή ή κένωση του πόστου τους. Η ισοτιμία δεν σημαίνει βέβαια και ίση αξία, οπότε το νευραλγικό ερώτημα που τίθεται είναι: θέλουμε απλώς να υπάρχει κάποιος ή να δρα ένας πραγματικά άξιος;

Ακόμη ίσως δεν έχετε καταλάβει γιατί τα λέω αυτά. Μεταξύ των άλλων: χθες επέστρεψε στην Υπηρεσία της Βασιλίσσης Σοφίας ένας εκλεκτός συνάδελφος που για 3 περίπου χρόνια βασανίστηκε υπό το ζυγό άτιμης νόσου. Στεκόμουν σε απόσταση για να δω αντιδράσεις. Σαν χαμένος κυκλοφορούσε στους ανήλιαγους διαδρόμους του ισογείου, σαν άνθρωπος χωρίς παρελθόν, χωρίς ταυτότητα. Μια σιωπή βασανιστική και αιμοβόρα σαν πέπλο τον τύλιγε, όπως ένας άσωτος που γύρισε σπίτι από μια εξορία πόνου και αίματος, κι οι δικοί του τον είχαν για πεθαμένο. Μια αμηχανία νεκρική, μια ανυπόφορη ανωνυμία. Αυτός ο άνθρωπος όμως ήταν ένα Φως προτού φύγει, ζωγράφιζε με τον τρόπο του τις μαυρόασπρες ώρες πολλών. 

Αλλά ο Χρόνος παίρνει την εκδίκησή του, χαλαρώνοντας τους δεσμούς και μετατρέποντας τον Άνθρωπο σε φύλλο φθινοπώρου, που μπορεί να το κλοτσήσει ο άνεμος.

Ας σκεφτούμε λίγο αυτή την περίπτωση. Το μικρό βάρος που αποκτούν στο Χρόνο οι ανθρώπινες μορφές. Το μικρό βάρος που εμείς τους δίνουμε όταν δεν τους στέφουμε με την δέουσα τιμή μας, όταν δεν αναγνωρίζουμε την πραγματική αξία τους, όταν αδιαφορούμε για τη φυγή τους, υποδεχόμενοι ένα φρέσκο ΄΄αναλώσιμο΄, ένα νέο κομμάτι κρέατος στη θέση ενός παλιού που νέκρωσε και το πολιορκούν οι μύγες.