(29.4.2010. Με αφορμή ένα κείμενο από βιβλίο της Α΄ Δημοτικού, όπου ένα καράβι με ένα θεριό στη σημαία του, πέτρωσε ύστερα από μιαν προσευχή της Σμαρώς στον Θεό [το μεταφέρει η προφορική παράδοση της Κέρκυρας].
Και με αφορμή επίσης μιαν άσκηση ακριβώς από κάτω από το κείμενο, όπου δίνονταν 6 μόνο λέξεις της θάλασσας. Το διαβάζαμε χθες με τη μικρή Μαριάννα και το γράφαμε στη μνήμη.
Γεια σου, Αντώνη Λαζαρή, πολυταξιδεμένε
και με τιμή και με ευλάβεια/
προσκύνα απόψε τα καράβια.)
Έλα, κορίτσι, να σε πάρω
και ώς να σβήσει το φουγάρο
κάτω από ολόλευκα πανιά
θα δούμε απόψε τα Χανιά.
Ο ωκεανός σέρνει το κύμα
κι εμείς δεμένοι μπρος στην πλώρη
θα λέμε "γεια" σε αυλές και σε όρη
και θα μετράμε κάθε βήμα.
Φιλώντας το παλιό λιμάνι
χύνεται η άγκυρα στον πάτο
νέα ζωή αρχίζει κάτω
χρώματα, αχός και πολιτσμάνοι/
νέα ζωή αρχίζει κάτω
κι οι πειρατές με μαύρα κράνη. -
Π.Χ.
29/4/10
Τερματοφύλακας: ο μοναχικός χορευτής
29.4.2010
(Ο δεινός αφηγητής και αρθρογράφος Ηλίας Καφάογλου έγραψε ένα υπέροχο [ειδικά για μας τους αρσενικούς ποδοσφαιρόφιλους] κείμενο για την ΄΄ξεχωριστή μορφή΄΄ του τερματοφύλακα, του ακρογωνιαίου υπερασπιστή της ομαδικής αξιοπρέπειας, του ΄΄ήρωα΄΄ των μετόπισθεν. Ο συγγραφέας με την γνωστή τέχνη του συναρμολογεί και πάλι στιγμές του παρελθόντος και μας χαρίζει τη συγκίνηση της ΄΄επιστροφής΄΄ στην παιδική μας ηλικία. Ένα ξεχωριστό, ιδιαίτερα απολαυστικό κείμενο, που σε λίγες εβδομάδες θα το βάλουμε στη βιβλιοθήκη μας ως φρεσκογεννημένο βιβλίο. Η βιβλιοθήκη ώρες ώρες είναι το τέρμα και το βιβλίο είναι το σουτ-γκολ που βρίσκει την τρυπούλα του.)
Σημ.: Οι αριθμητικοί δείκτες σε ορισμένα σημεία του κειμένου παραπέμπουν σε υποσημειώσεις, που έχουν τεθεί εκτός.
....................................................................................................................................................................
Το επί της οθόνης κείμενο συνιστά το δεύτερο κεφάλαιο τού υπό έκδοση βιβλίου του υπογραφομένου Σημειώσεις στο Ημίχρονο. Κείμενα για την ποδοσφαιρική κουλτούρα (ύψιλον / βιβλία). Το κείμενο δημοσιεύεται χωρίς τις σημειώσεις.
Σε 40 μέρες αρχίζει το Μουντιάλ στη Νότια Αφρική…
Tερματοφύλακας,
μια μορφή ξεχωριστή
Με αφορμή τα 20 χρόνια από το θάνατο του Λεβ Γιασίν (28 Οκτωβρίου 1929 - 20 Μαρτίου 1990).
Στον Γιώργο Μαρκόπουλο
Kάθε φορά που αρχίζει το Μουντιάλ ή ένα νέο πρωτάθλημα ποδοσφαίρου, η μηχανή των αναμνήσεων σαν να παίρνει μπροστά, μαζί με το εναρκτήριο λάκτισμα. Θυμόμαστε τότε που παίζαμε τόπι, -με κουκουνάρι, ένα κονσερβοκούτι, συχνά με καπάκια από μπουκάλες Πετρογκάζ (μαύρα, από σκληρό πλαστικό, εξαγωνικά, ύψους περίπου δύο εκατοστών), που ασκούμαστε στο αυτοσχέδιο ποδοσφαιράκι (με πρόκες, καπάκια μπύρας ή αναψυκτικών), ύστερα που κλοτσούσαμε την μπάλα στην αλάνα-αυτοσχέδιο γήπεδο στη γειτονιά, στο σχολείο, μετά σε άλλους τόπους, σε άλλα μέρη. «Για να υπάρξεις ως υπολογίσιμη μονάδα στη μικροκοινωνία της γειτονιάς και του σχολείου έπρεπε να ανήκεις, να είσαι στρατευμένος οπαδός και συνάμα παίκτης σε ένα δρώμενο λόγου και προπαντός πράξης, που, στερημένο από το παραμικρό ψήγμα ευγενούς άμιλλας, έπαιρνε τον χαρακτήρα πρωτόγονου κυνηγιού και μάχης και, εν κατακλείδι, διαβατήριας τελετής», παρατηρεί ο Χρήστος Μπουλιώτης1.
Όσοι από εμάς παίζαμε τερματοφύλακες, από επιλογή ή από ανάγκη της ομάδας, νιώθαμε κάτι σαν δυσβάσταχτο φορτίο να μας έχει (ανα)τεθεί. Γι’ αυτό, κάθε που αρχίζει το παγκόσμιο κύπελλο ή το πρωτάθλημα, νιώθουμε κάπως αμήχανα, αφού οι αναφορές στους τερματοφύλακες περιορίζονται, συνήθως, να τους συναριθμούν στους υπόλοιπους παίκτες.
O τερματοφύλακας, αυτός ο κάποτε μαυροφορεμένος ξεχωριστός παίκτης με το νούμερο 1 στην πλάτη, είναι ειδική περίπτωση, βλέπετε. Θυμάται ο Βλαντιμίρ Ναμπόκοφ από τα χρόνια του στο Κέμπριτζ: «Η θέση του τερματοφύλακα με ξετρέλαινε. Στη Ρωσία και στις λατινόφωνες χώρες η ευγενική αυτή τέχνη ήταν ανέκαθεν περιβεβλημένη με φωτοστέφανο μοναδικής λαμπρότητας. Παράμερος, μοναχικός, ατάραχος, ο άσος του τέρματος έχει τσούρμο γοητευμένα παιδιά να τον ακολουθούν από πίσω στους δρόμους. […] Είναι ο μοναχικός αετός, ο άνθρωπος-μυστήριο, ο τελευταίος μαχητής. Οι φωτογράφοι λυγίζουν με σεβασμό το ένα γόνατο, τον φωτογραφίζουν τη στιγμή που κάνει το θεαματικό πλονζόν από το ένα άκρο του τέρματος στο άλλο, για να αποκρούσει με το ένα δάχτυλο ένα χαμηλό κεραυνοβόλο σουτ και το στάδιο σείεται από τις επευφημίες όσο εκείνος μένει, ένα δυο λεπτά, ξαπλωμένος, φαρδύς πλατύς, στο σημείο ακριβώς όπου έπεσε, με το τέρμα του άθικτο»2 .
(Ο δεινός αφηγητής και αρθρογράφος Ηλίας Καφάογλου έγραψε ένα υπέροχο [ειδικά για μας τους αρσενικούς ποδοσφαιρόφιλους] κείμενο για την ΄΄ξεχωριστή μορφή΄΄ του τερματοφύλακα, του ακρογωνιαίου υπερασπιστή της ομαδικής αξιοπρέπειας, του ΄΄ήρωα΄΄ των μετόπισθεν. Ο συγγραφέας με την γνωστή τέχνη του συναρμολογεί και πάλι στιγμές του παρελθόντος και μας χαρίζει τη συγκίνηση της ΄΄επιστροφής΄΄ στην παιδική μας ηλικία. Ένα ξεχωριστό, ιδιαίτερα απολαυστικό κείμενο, που σε λίγες εβδομάδες θα το βάλουμε στη βιβλιοθήκη μας ως φρεσκογεννημένο βιβλίο. Η βιβλιοθήκη ώρες ώρες είναι το τέρμα και το βιβλίο είναι το σουτ-γκολ που βρίσκει την τρυπούλα του.)
Σημ.: Οι αριθμητικοί δείκτες σε ορισμένα σημεία του κειμένου παραπέμπουν σε υποσημειώσεις, που έχουν τεθεί εκτός.
....................................................................................................................................................................
Το επί της οθόνης κείμενο συνιστά το δεύτερο κεφάλαιο τού υπό έκδοση βιβλίου του υπογραφομένου Σημειώσεις στο Ημίχρονο. Κείμενα για την ποδοσφαιρική κουλτούρα (ύψιλον / βιβλία). Το κείμενο δημοσιεύεται χωρίς τις σημειώσεις.
Σε 40 μέρες αρχίζει το Μουντιάλ στη Νότια Αφρική…
Tερματοφύλακας,
μια μορφή ξεχωριστή
Με αφορμή τα 20 χρόνια από το θάνατο του Λεβ Γιασίν (28 Οκτωβρίου 1929 - 20 Μαρτίου 1990).
Στον Γιώργο Μαρκόπουλο
Kάθε φορά που αρχίζει το Μουντιάλ ή ένα νέο πρωτάθλημα ποδοσφαίρου, η μηχανή των αναμνήσεων σαν να παίρνει μπροστά, μαζί με το εναρκτήριο λάκτισμα. Θυμόμαστε τότε που παίζαμε τόπι, -με κουκουνάρι, ένα κονσερβοκούτι, συχνά με καπάκια από μπουκάλες Πετρογκάζ (μαύρα, από σκληρό πλαστικό, εξαγωνικά, ύψους περίπου δύο εκατοστών), που ασκούμαστε στο αυτοσχέδιο ποδοσφαιράκι (με πρόκες, καπάκια μπύρας ή αναψυκτικών), ύστερα που κλοτσούσαμε την μπάλα στην αλάνα-αυτοσχέδιο γήπεδο στη γειτονιά, στο σχολείο, μετά σε άλλους τόπους, σε άλλα μέρη. «Για να υπάρξεις ως υπολογίσιμη μονάδα στη μικροκοινωνία της γειτονιάς και του σχολείου έπρεπε να ανήκεις, να είσαι στρατευμένος οπαδός και συνάμα παίκτης σε ένα δρώμενο λόγου και προπαντός πράξης, που, στερημένο από το παραμικρό ψήγμα ευγενούς άμιλλας, έπαιρνε τον χαρακτήρα πρωτόγονου κυνηγιού και μάχης και, εν κατακλείδι, διαβατήριας τελετής», παρατηρεί ο Χρήστος Μπουλιώτης1.
Όσοι από εμάς παίζαμε τερματοφύλακες, από επιλογή ή από ανάγκη της ομάδας, νιώθαμε κάτι σαν δυσβάσταχτο φορτίο να μας έχει (ανα)τεθεί. Γι’ αυτό, κάθε που αρχίζει το παγκόσμιο κύπελλο ή το πρωτάθλημα, νιώθουμε κάπως αμήχανα, αφού οι αναφορές στους τερματοφύλακες περιορίζονται, συνήθως, να τους συναριθμούν στους υπόλοιπους παίκτες.
O τερματοφύλακας, αυτός ο κάποτε μαυροφορεμένος ξεχωριστός παίκτης με το νούμερο 1 στην πλάτη, είναι ειδική περίπτωση, βλέπετε. Θυμάται ο Βλαντιμίρ Ναμπόκοφ από τα χρόνια του στο Κέμπριτζ: «Η θέση του τερματοφύλακα με ξετρέλαινε. Στη Ρωσία και στις λατινόφωνες χώρες η ευγενική αυτή τέχνη ήταν ανέκαθεν περιβεβλημένη με φωτοστέφανο μοναδικής λαμπρότητας. Παράμερος, μοναχικός, ατάραχος, ο άσος του τέρματος έχει τσούρμο γοητευμένα παιδιά να τον ακολουθούν από πίσω στους δρόμους. […] Είναι ο μοναχικός αετός, ο άνθρωπος-μυστήριο, ο τελευταίος μαχητής. Οι φωτογράφοι λυγίζουν με σεβασμό το ένα γόνατο, τον φωτογραφίζουν τη στιγμή που κάνει το θεαματικό πλονζόν από το ένα άκρο του τέρματος στο άλλο, για να αποκρούσει με το ένα δάχτυλο ένα χαμηλό κεραυνοβόλο σουτ και το στάδιο σείεται από τις επευφημίες όσο εκείνος μένει, ένα δυο λεπτά, ξαπλωμένος, φαρδύς πλατύς, στο σημείο ακριβώς όπου έπεσε, με το τέρμα του άθικτο»2 .
27/4/10
''Χαμένοι στη μετάφραση''
27.4.2010
Το περιοδικό Το Δέντρο (τχ. 173-174) με τίτλο ''Χαμένοι στη μετάφραση" θέτει τον ευσυγκίνητο αναγνώστη ενώπιον δύο συμπεπτωκότων κάδρων: το ένα είναι το πρωτότυπο κείμενο και το άλλο είναι το μετάφρασμα. Ο ευσυγκίνητος αναγνώστης είναι υποχρεωμένος να διαβάσει τα κείμενα δύο φορές: την πρώτη, για να ελέγξει και να προσέξει τη μεταφραστική δουλειά, τη δεύτερη, για να γευθεί το περιεχόμενο του κειμένου-πηγή. Όλες οι μεταφραστικές εργασίες είναι ποιοτικές. Δεν είναι βέβαια τυχαίο ότι οι περισσότερες από αυτές αποτελούν αποσπάσματα μελλοντικών εκδόσεων. Αφήνω ορισμένα παραλειπόμενα στο λευκό χαρτί:
1. Στο ''Περί μαγείας" του Τ. Μπρούνο νιώθει κανείς πως διαβάζει το ανάπτυγμα των λημμάτων ενός λεξικού, υπό τον όρο "μάγος". Εκεί και η λέξη ''επιπνευμάτωση". Μεταφράζει έξοχα η Ε. Γραμματικοπούλου.
2. Η σχέση της τέχνης με την εξουσία και δη την ''φωτισμένη δεσποτεία'' (βλ. τον Φρειδερίκο τον Μεγάλο) υπάρχει αμέσως παρακάτω, στο 2ο κείμενο, του Μέντσελ, που μεταφράζει εύστοχα ο Φ. Δρακονταειδής. Μοναδικό (ορθογραφικό) λάθος εδώ ένα ΄΄έκλεινε (ελαφρώς την κεφαλή)΄΄ αντί ΄΄έκλινε΄΄, στη σελίδα 15.
3. Η Σ. Μαργέλλου έχει συνθέσει μιαν υπέροχη ριμάδα πάνω στην κωμωδία του Μολιέρου ΄΄Αμφιτρύων΄΄.
4. Το επόμενο κείμενο, του Βολτέρου, μάς θυμίζει, ανάμεσα στα άλλα, (αμφισβητώντας την) την άλλοτε αισιόδοξη άποψη του Λάιμπνιτς "ότι όλα όσα συμβαίνουν είναι για το καλύτερο στον καλύτερο δυνατό κόσμο". Μεταφράζει ο Μίλτος Φραγκόπουλος.
Το περιοδικό Το Δέντρο (τχ. 173-174) με τίτλο ''Χαμένοι στη μετάφραση" θέτει τον ευσυγκίνητο αναγνώστη ενώπιον δύο συμπεπτωκότων κάδρων: το ένα είναι το πρωτότυπο κείμενο και το άλλο είναι το μετάφρασμα. Ο ευσυγκίνητος αναγνώστης είναι υποχρεωμένος να διαβάσει τα κείμενα δύο φορές: την πρώτη, για να ελέγξει και να προσέξει τη μεταφραστική δουλειά, τη δεύτερη, για να γευθεί το περιεχόμενο του κειμένου-πηγή. Όλες οι μεταφραστικές εργασίες είναι ποιοτικές. Δεν είναι βέβαια τυχαίο ότι οι περισσότερες από αυτές αποτελούν αποσπάσματα μελλοντικών εκδόσεων. Αφήνω ορισμένα παραλειπόμενα στο λευκό χαρτί:
1. Στο ''Περί μαγείας" του Τ. Μπρούνο νιώθει κανείς πως διαβάζει το ανάπτυγμα των λημμάτων ενός λεξικού, υπό τον όρο "μάγος". Εκεί και η λέξη ''επιπνευμάτωση". Μεταφράζει έξοχα η Ε. Γραμματικοπούλου.
2. Η σχέση της τέχνης με την εξουσία και δη την ''φωτισμένη δεσποτεία'' (βλ. τον Φρειδερίκο τον Μεγάλο) υπάρχει αμέσως παρακάτω, στο 2ο κείμενο, του Μέντσελ, που μεταφράζει εύστοχα ο Φ. Δρακονταειδής. Μοναδικό (ορθογραφικό) λάθος εδώ ένα ΄΄έκλεινε (ελαφρώς την κεφαλή)΄΄ αντί ΄΄έκλινε΄΄, στη σελίδα 15.
3. Η Σ. Μαργέλλου έχει συνθέσει μιαν υπέροχη ριμάδα πάνω στην κωμωδία του Μολιέρου ΄΄Αμφιτρύων΄΄.
4. Το επόμενο κείμενο, του Βολτέρου, μάς θυμίζει, ανάμεσα στα άλλα, (αμφισβητώντας την) την άλλοτε αισιόδοξη άποψη του Λάιμπνιτς "ότι όλα όσα συμβαίνουν είναι για το καλύτερο στον καλύτερο δυνατό κόσμο". Μεταφράζει ο Μίλτος Φραγκόπουλος.
22/4/10
Veni, vidi, WC
22.4.2010
(Ο Ηλίας Καφάογλου με την γνωστή τακτική του, ανακατεύει και πάλι την τράπουλα των πηγών του, περνάει και πάλι μέσα από την άσπιλη λίμνη της χριστιανικής γραμματείας, ξαναθυμίζει δηλώσεις και γεγονότα του εγγύς και απώτατου παρελθόντος και, το κυριότερο, προβάλλει έναν λόγο έμμεσα διδακτικό και υποβλητικά ηθικοπλαστικό, που ΄΄ακουμπάει΄΄ στο οικονομικό πρόβλημα τού σήμερα.)
Veni, vidi, WC
ή περί αμαρτημάτων την εποχή της κρίσης
(αναρτήθηκε στη στήλη Εξ Αγχιστείας στο Pressroom’s blog, στις 18/04/2010)
Στις 16 Ιουλίου 2002 ο Άλαν Γκρίνσπαν, πρόεδρος της Αμερικανικής Ομοσπονδιακής Τράπεζας κατέθεσε στη Senate Banking Committee την εξάμηνη έκθεσή του για την οικονομία. Στο πλαίσιο της έκθεσης, ο αμερικανός αρχιτραπεζίτης έκανε τη διάγνωση ότι «εθνική ασθένεια των Η.Π.Α. είναι η μεταδοτική απληστία». Την επομένη, οι New York Times κυκλοφόρησαν με κύριο τίτλο τη φράση «η ωμή κατάθεση του υψηλά ιστάμενου κύριου Γκρίνσπαν στο Κογκρέσο για τη φιλαργυρία».
Παρά τις τεράστιες χρηματοοικονομικές πληγές από το πενταπλό σοκ της ασιατικής κρίσης, τη φούσκα του Διαδικτύου, το 2000, όταν οι επιχειρήσεις υψηλής τεχνολογίας έχασαν το μισό της αξίας τους και εξανεμίστηκαν, λόγω της κατάρρευσης, 4,2 τρισ. δολ. μόνο από τις Η.Π.Α. (42% του ΑΕΠ), της επίθεσης της 11ης Σεπτεμβρίου, τη χρεοκοπία της Enron, την υπόθεση Parmalat, η ανάπτυξη παγκοσμίως γρήγορα ανασυντάχθηκε. Η εξέλιξη αυτή αποδόθηκε στα μέτρα του Γκρίνσπαν. Προτεραιότητά του, ανάπτυξη με κάθε κόστος: επιθετική πολιτική με πολύ χαμηλά επιτόκια και οι Αμερικανοί ενθαρρύνονται να χρεωθούν πάνω από τις δυνατότητές τους. Καλός μαθητής του Χάγεκ και του Φρίντμαν, ο αμερικανός τραπεζίτης πίστευε πως, αν «η αγορά αφεθεί ελεύθερη, συμπεριφέρεται με ορθολογικό, διαισθητικό τρόπο και αυτόματα προσαρμόζεται», όπως σημείωνε το Le Nouvel Observateur στις 16 Οκτωβρίου 2008.
(Ο Ηλίας Καφάογλου με την γνωστή τακτική του, ανακατεύει και πάλι την τράπουλα των πηγών του, περνάει και πάλι μέσα από την άσπιλη λίμνη της χριστιανικής γραμματείας, ξαναθυμίζει δηλώσεις και γεγονότα του εγγύς και απώτατου παρελθόντος και, το κυριότερο, προβάλλει έναν λόγο έμμεσα διδακτικό και υποβλητικά ηθικοπλαστικό, που ΄΄ακουμπάει΄΄ στο οικονομικό πρόβλημα τού σήμερα.)
Veni, vidi, WC
ή περί αμαρτημάτων την εποχή της κρίσης
(αναρτήθηκε στη στήλη Εξ Αγχιστείας στο Pressroom’s blog, στις 18/04/2010)
Στις 16 Ιουλίου 2002 ο Άλαν Γκρίνσπαν, πρόεδρος της Αμερικανικής Ομοσπονδιακής Τράπεζας κατέθεσε στη Senate Banking Committee την εξάμηνη έκθεσή του για την οικονομία. Στο πλαίσιο της έκθεσης, ο αμερικανός αρχιτραπεζίτης έκανε τη διάγνωση ότι «εθνική ασθένεια των Η.Π.Α. είναι η μεταδοτική απληστία». Την επομένη, οι New York Times κυκλοφόρησαν με κύριο τίτλο τη φράση «η ωμή κατάθεση του υψηλά ιστάμενου κύριου Γκρίνσπαν στο Κογκρέσο για τη φιλαργυρία».
Παρά τις τεράστιες χρηματοοικονομικές πληγές από το πενταπλό σοκ της ασιατικής κρίσης, τη φούσκα του Διαδικτύου, το 2000, όταν οι επιχειρήσεις υψηλής τεχνολογίας έχασαν το μισό της αξίας τους και εξανεμίστηκαν, λόγω της κατάρρευσης, 4,2 τρισ. δολ. μόνο από τις Η.Π.Α. (42% του ΑΕΠ), της επίθεσης της 11ης Σεπτεμβρίου, τη χρεοκοπία της Enron, την υπόθεση Parmalat, η ανάπτυξη παγκοσμίως γρήγορα ανασυντάχθηκε. Η εξέλιξη αυτή αποδόθηκε στα μέτρα του Γκρίνσπαν. Προτεραιότητά του, ανάπτυξη με κάθε κόστος: επιθετική πολιτική με πολύ χαμηλά επιτόκια και οι Αμερικανοί ενθαρρύνονται να χρεωθούν πάνω από τις δυνατότητές τους. Καλός μαθητής του Χάγεκ και του Φρίντμαν, ο αμερικανός τραπεζίτης πίστευε πως, αν «η αγορά αφεθεί ελεύθερη, συμπεριφέρεται με ορθολογικό, διαισθητικό τρόπο και αυτόματα προσαρμόζεται», όπως σημείωνε το Le Nouvel Observateur στις 16 Οκτωβρίου 2008.
21/4/10
Περί τέφρας και άλλων αερίων
21.4.2010
(Διακωμωδώντας τα πρόσφατα γεγονότα...)
Η Σταχτοτέφρα η τεφρή
φρίκαρε, φρύαξε - και free
κυκλοφορεί με φραμπαλά
και φράκο φραγκομαχαλά
-χωρίς φρου φρου μα κάπως φλου-
φρέσκες φραντζόλες στο καρφί
φράουλες, φράπες κάνει γκρι
φρρττ... φτερουγίζει φανερά
κι όλα φρενάρει φθονερά
φρρττ... η σταχτόφρων η τεφρή
φρούμαξε σαν παλιό φαρί
φράκαρε τα αεροπλάνα
έφραξε όλα τα Μιλάνα
την έφερε ένα ηφαίστειο
κρατεί τουρίστα ανέστιο
τον ουρανό τον γαλανό
τον φλίταρε με τσαγανό
δίχως να είναι ΄΄ευφραδής΄΄
τα'κανε όλα ΄΄έλα να δεις΄΄
φούμο σκορπά στα σύνορα
βάφει τα ματοτσίνορα
και ένας κόμη(τα)ς κομψός
έγινε μόλις μελαμψός
κι όλοι κρατούνε φρόκαλο
ποδιά και ξεσκονόπανο
του αδέσποτου το κόκκαλο
εχλώμιασε στο οικόπεδο
του Τριβιζά τη Φρουτοπία
την έβαψε Τεφρουτοπία
και του Πηλίου το φιρίκι
το ξεφωνίζει ΄΄τεφραρίκι΄΄
(Διακωμωδώντας τα πρόσφατα γεγονότα...)
Η Σταχτοτέφρα η τεφρή
φρίκαρε, φρύαξε - και free
κυκλοφορεί με φραμπαλά
και φράκο φραγκομαχαλά
-χωρίς φρου φρου μα κάπως φλου-
φρέσκες φραντζόλες στο καρφί
φράουλες, φράπες κάνει γκρι
φρρττ... φτερουγίζει φανερά
κι όλα φρενάρει φθονερά
φρρττ... η σταχτόφρων η τεφρή
φρούμαξε σαν παλιό φαρί
φράκαρε τα αεροπλάνα
έφραξε όλα τα Μιλάνα
την έφερε ένα ηφαίστειο
κρατεί τουρίστα ανέστιο
τον ουρανό τον γαλανό
τον φλίταρε με τσαγανό
δίχως να είναι ΄΄ευφραδής΄΄
τα'κανε όλα ΄΄έλα να δεις΄΄
φούμο σκορπά στα σύνορα
βάφει τα ματοτσίνορα
και ένας κόμη(τα)ς κομψός
έγινε μόλις μελαμψός
κι όλοι κρατούνε φρόκαλο
ποδιά και ξεσκονόπανο
του αδέσποτου το κόκκαλο
εχλώμιασε στο οικόπεδο
του Τριβιζά τη Φρουτοπία
την έβαψε Τεφρουτοπία
και του Πηλίου το φιρίκι
το ξεφωνίζει ΄΄τεφραρίκι΄΄
20/4/10
O κος Μίλερ
20.4.2010
Ο κος Στέφανος Μίλερ ήταν ένας Αμερικανός νέος και ενθουσιώδης αρχαιογνώστης και έφθασε στη Νεμέα (το 1973;) με πολλή όρεξη. Μπορούμε να φανταστούμε την ελληνική επαρχία επί 7ετίας. Αφού και η σημερινή εικόνα της πολίχνης μοιάζει ξεπλυμένης μεσήλικος, που θέλει ένα λίφτινγκ προσόψεων για να πάρουν μια πνοή φρεσκάδας τα εμποροκαταστήματα και οι κοντόθωρες οικίες της. Κατέλυσε στο ξενοδοχείο Τα Νέμεα, στο δωμάτιο οκτώ (8), όπου καταλύσαμε κατά σύμπτωση προχθές και μεις. Δίπλα στο κρεβάτι έστησε ένα τραπεζάκι και πάνω σε αυτό άνοιξε τα κυλινδρικά σχέδια και τα αρχαιογνωστικά ρολά. Ένα ερώτημα φαίνεται πως τον βασάνιζε από τότε: πού στο διάβολο τελούνταν τα περίφημα Νέμεα; Άρχισε να ψάχνει και να μελετά, να συλλέγει δεδομένα της τοπικής γεωγραφίας. Απ' ό,τι φαίνεται, ένα μέρος (;) του αρχαίου σταδίου φωτιζόταν ήδη από τις αγγελικές ακτίνες του ηλίου. Αλλά ο Μίλερ έπρεπε να συνεχίσει για να ΄΄δέσει΄΄ την υπόθεση. Κι έτσι ανασκάπτοντας βρήκε την περίφημη θολωτή στοά όπου στέκονταν οι αθλητές προτού εμφανιστούν ενώπιον του φίλαθλου κοινού - κάποιοι μάλιστα από αυτούς άφησαν και τα γραπτά ίχνη τους πάνω στην πέτρα. ΄΄Προχωρώντας΄΄ έπρεπε να φτάσει στη βαλβίδα της εκκίνησης, στο αποδυτήριο, σε όλα εκείνα τα τεκμήρια που θα βοηθούσαν στην αναπαράσταση του αθλητικού ιερού θεσμού. Κάποια εκατοντάδες μέτρα πιο πέρα στέκονταν σαν τα δόντια του φαφούτη τρεις (3) μόνο κολόνες από τον ναό του Νεμείου Διός και μάλιστα το ένα κιονόκρανο ήταν έτοιμο να πέσει χάμω. Γύρω τους σπόνδυλοι των κιόνων ατάκτως σκορπισμένοι. Σεισμός ή πόλεμος; Η έρευνα κατέληξε στο δεύτερο. Τώρα, με την αναστήλωση που έχει ήδη προ χρόνων ξεκινήσει, τα δόντια του φαφούτη έγιναν εννιά (9) και τα συμπληρώματα των λίθων φέρονται από τοπικό λατομείο. Ο κος Μίλερ μάς ξεναγεί βιαστικά στο Μουσείο. Στη μεγάλη ορθογώνια αίθουσα όλα τα ευρήματα προήλθαν από τις ανασκαφές γύρω από τον ναό του τοπικού θεού. Όπως μας είπε χαρακτηριστικά, ο ναός είναι της ελληνιστικής - αλεξανδρινής περιόδου, αλλά τα δόντια του φαφούτη που έστεκαν εκεί ήδη και προ της Επαναστάσεως ήταν της δεύτερης οδοντοφυΐας, που σημαίνει ότι καταστράφηκε και επανοικοδομήθηκε. Μάλιστα όταν προ 3-4 δεκαετιών ξεκίνησαν οι έρευνες, παρατηρήθηκε ότι μέρος των θεμελίων ήταν ΄΄φαγωμένο΄΄ (τα δομικά υλικά είχαν παρθεί για ανοικοδόμηση άλλων κτισμάτων, σαν να λέμε παίρνω μάρμαρα από παλαιοχριστιανική βασιλική και φτιάχνω περβάζια μιας πτωχής κάμαρας).
Ο κος Στέφανος Μίλερ ήταν ένας Αμερικανός νέος και ενθουσιώδης αρχαιογνώστης και έφθασε στη Νεμέα (το 1973;) με πολλή όρεξη. Μπορούμε να φανταστούμε την ελληνική επαρχία επί 7ετίας. Αφού και η σημερινή εικόνα της πολίχνης μοιάζει ξεπλυμένης μεσήλικος, που θέλει ένα λίφτινγκ προσόψεων για να πάρουν μια πνοή φρεσκάδας τα εμποροκαταστήματα και οι κοντόθωρες οικίες της. Κατέλυσε στο ξενοδοχείο Τα Νέμεα, στο δωμάτιο οκτώ (8), όπου καταλύσαμε κατά σύμπτωση προχθές και μεις. Δίπλα στο κρεβάτι έστησε ένα τραπεζάκι και πάνω σε αυτό άνοιξε τα κυλινδρικά σχέδια και τα αρχαιογνωστικά ρολά. Ένα ερώτημα φαίνεται πως τον βασάνιζε από τότε: πού στο διάβολο τελούνταν τα περίφημα Νέμεα; Άρχισε να ψάχνει και να μελετά, να συλλέγει δεδομένα της τοπικής γεωγραφίας. Απ' ό,τι φαίνεται, ένα μέρος (;) του αρχαίου σταδίου φωτιζόταν ήδη από τις αγγελικές ακτίνες του ηλίου. Αλλά ο Μίλερ έπρεπε να συνεχίσει για να ΄΄δέσει΄΄ την υπόθεση. Κι έτσι ανασκάπτοντας βρήκε την περίφημη θολωτή στοά όπου στέκονταν οι αθλητές προτού εμφανιστούν ενώπιον του φίλαθλου κοινού - κάποιοι μάλιστα από αυτούς άφησαν και τα γραπτά ίχνη τους πάνω στην πέτρα. ΄΄Προχωρώντας΄΄ έπρεπε να φτάσει στη βαλβίδα της εκκίνησης, στο αποδυτήριο, σε όλα εκείνα τα τεκμήρια που θα βοηθούσαν στην αναπαράσταση του αθλητικού ιερού θεσμού. Κάποια εκατοντάδες μέτρα πιο πέρα στέκονταν σαν τα δόντια του φαφούτη τρεις (3) μόνο κολόνες από τον ναό του Νεμείου Διός και μάλιστα το ένα κιονόκρανο ήταν έτοιμο να πέσει χάμω. Γύρω τους σπόνδυλοι των κιόνων ατάκτως σκορπισμένοι. Σεισμός ή πόλεμος; Η έρευνα κατέληξε στο δεύτερο. Τώρα, με την αναστήλωση που έχει ήδη προ χρόνων ξεκινήσει, τα δόντια του φαφούτη έγιναν εννιά (9) και τα συμπληρώματα των λίθων φέρονται από τοπικό λατομείο. Ο κος Μίλερ μάς ξεναγεί βιαστικά στο Μουσείο. Στη μεγάλη ορθογώνια αίθουσα όλα τα ευρήματα προήλθαν από τις ανασκαφές γύρω από τον ναό του τοπικού θεού. Όπως μας είπε χαρακτηριστικά, ο ναός είναι της ελληνιστικής - αλεξανδρινής περιόδου, αλλά τα δόντια του φαφούτη που έστεκαν εκεί ήδη και προ της Επαναστάσεως ήταν της δεύτερης οδοντοφυΐας, που σημαίνει ότι καταστράφηκε και επανοικοδομήθηκε. Μάλιστα όταν προ 3-4 δεκαετιών ξεκίνησαν οι έρευνες, παρατηρήθηκε ότι μέρος των θεμελίων ήταν ΄΄φαγωμένο΄΄ (τα δομικά υλικά είχαν παρθεί για ανοικοδόμηση άλλων κτισμάτων, σαν να λέμε παίρνω μάρμαρα από παλαιοχριστιανική βασιλική και φτιάχνω περβάζια μιας πτωχής κάμαρας).
13/4/10
΄΄Η υπόθεση της οδού Λουρσίν΄΄
΄΄Η ΥΠΟΘΕΣΗ ΤΗΣ ΟΔΟΥ ΛΟΥΡΣΙΝ΄΄ - ΣΤΟ ΘΕΑΤΡΟ ΄΄ΠΟΡΕΙΑ΄΄
(ΠΡΕΜΙΕΡΑ ΤΗΝ 10.4.2010)
Η υπόθεση της οδού Λουρσίν. Ο Γάλλος αστός του 19ου αιώνα χαίρεται τη ζωή και απολαμβάνει τα υλικά αγαθά. Καπνίζει το πούρο του, ντύνεται με ωραία φορέματα, διασκεδάζει στα κοσμικά κέντρα. Το Παρίσι γίνεται σύμβολο της ευζωίας. Του το φυλάει όμως ο Λαμπίς. Και όπως χαρακτηριστικά έλεγε στο πρόγραμμα της παράστασης του 1996 ο συγχωρεμένος Τάσος Μπαντής, του βάζει μια τρικλοποδιά, να δει πώς θα αντιδράσει, πώς θα χωνέψει την απορία και την αμηχανία του. Εκεί που ο καλοζωισμένος αστός είχε την επίγνωση και τη σιγουριά της αθωότητάς του, πραγματικής ή πλασματικής, ξαφνικά του φορτώνεται μια ενοχή και μάλιστα η κορυφαία: ότι έχει αφαιρέσει το υπέρτατο των αγαθών, τη ζωή ενός άλλου ανθρώπου. Μάλιστα δεν είναι μόνο που γαντζώνεται πάνω του το στίγμα, η ιδέα της ενοχής, αλλά του κολλούν σαν τσιμπούρια και διάφορα πειστήρια που ωραιότατα συνδέονται με την κολάσιμη πράξη. Από τον Παράδεισο στην Κόλαση. Πρέπει οπωσδήποτε να πλύνει τα βρώμικα χέρια του και αν μπορεί, να εξαφανίσει τα ίχνη, ή και τους διαδότες της ενοχής του. Ας επιστρατεύσει τελοσπάντων την οικονομική του ισχύ και ας τα παίξει όλα για όλα προκειμένου να σωθεί. Αλλά η ζωή επιτρέπει τέτοιες εσφαλμένες θεωρήσεις, τέτοιες παρεξηγήσεις.
(ΠΡΕΜΙΕΡΑ ΤΗΝ 10.4.2010)
12/4/10
Ένα ναυτικό διήγημα για τη Σίφνο (του Γιώργου Πεταλιανού)
(Το διήγημα που ακολουθεί μού το έστειλε ο ειδήμων γύρω από τα θέματα της ναυτοσύνης φίλος Αντώνης Λαζαρής, τιτλοφορείται ΄΄Ο Μπουλής΄΄ και είναι γραμμένο από τον Γιώργο Πεταλιανό, μας μεταφέρει, δε, στην προπολεμική Σίφνο, όπου έχει ρίζες ο... σύγχρονος ευρετής και ΄΄προωθητής΄΄ του. Πλάστε τις εικόνες με τη φαντασία σας. Και ειδικώς μιας νησιωτικής κοινωνίας, με τους δικούς της κώδικες επικοινωνίας και δεσμούς συνοχής. Ακούμε καθαρά την ντοπιολαλιά της εποχής.)
O Μπουλής
— Τo πα - πόόό – ριιι!!! To πα - πόόό - ριιι !!!
Ήταν ο Νικολός ο Μπουλής που με τις φωνάρες του ξεσήκωνε τις Καμάρες στο ποδάρι, όταν απ' τον Κάβο του Κοκχαλά εξεπρόβαλε η σιλουέττα της «Μοσχάνθης». Ηλιοκαμμένος, γεμάτος αλάτσια, με τα σουννιά γυρισμένα πάνω απ' τα γόνατα, κτυπούσε χάμω τις γκαζοντενεκέδες με τη θάλασσα, που την κουβαλούσε σαν Κωνσταντινοπολίτης νερουλάς για τα ζεστά του μπάνια, σαν έφτανε στ' αφτιά του η στρίγκλα σφυριά του Μπονοβόγια. Έπαιρνε τράτθο απ' τον καφφενέ του και ξεγουγιάζοντας ησάρτενε στην πεντζούλα του Μώλου κι ανεμίζοντας δεξιά κι αριστερά το ναυτικό του κούκχο στο χέρι, ξεφώνιζε σαν δαιμονισμένος.
—Καλώς ορίίίσετεεε !! Καλώς ήηηηρχετεεεε !!
Ο τηλεχαιρετισμός του απευθυνόντανε στον καθένα χωριστά και σ’ όλους μαζί τους Σιφνιούς, που ηρχούντανε απ' την ξενητειά. Δεν τον έγνοιαζε και πολύ ποιοι θάταν. Τον αρκούσε που ήξερε πώς κάποιοι παλαβοσιφνιοί πάλι που θ’ αγαπούν τη Σίφνο όσο κι αυτός, θάρχουνται και μ' αυτό το παπόρι να περάσουν λίγες μέρες ανάμεσα στις ωμορφιές της, κοντά στους δικούς τους.
Πριν νάρχη ακόμα γυαλό το παπόρι για να φουντάρη ο Μπουλής βρισκόντανε στο κατάστρωμα. Καλωσώριζε με το γλυκό του τρόπο, κι από κοντά, τους ταξειδιώτες κι ανάμεσα στις ευχές του και τα χωρατά του, ηκουούντανε πάλι η φωνάρα του.
O Μπουλής
— Τo πα - πόόό – ριιι!!! To πα - πόόό - ριιι !!!
Ήταν ο Νικολός ο Μπουλής που με τις φωνάρες του ξεσήκωνε τις Καμάρες στο ποδάρι, όταν απ' τον Κάβο του Κοκχαλά εξεπρόβαλε η σιλουέττα της «Μοσχάνθης». Ηλιοκαμμένος, γεμάτος αλάτσια, με τα σουννιά γυρισμένα πάνω απ' τα γόνατα, κτυπούσε χάμω τις γκαζοντενεκέδες με τη θάλασσα, που την κουβαλούσε σαν Κωνσταντινοπολίτης νερουλάς για τα ζεστά του μπάνια, σαν έφτανε στ' αφτιά του η στρίγκλα σφυριά του Μπονοβόγια. Έπαιρνε τράτθο απ' τον καφφενέ του και ξεγουγιάζοντας ησάρτενε στην πεντζούλα του Μώλου κι ανεμίζοντας δεξιά κι αριστερά το ναυτικό του κούκχο στο χέρι, ξεφώνιζε σαν δαιμονισμένος.
—Καλώς ορίίίσετεεε !! Καλώς ήηηηρχετεεεε !!
Πριν νάρχη ακόμα γυαλό το παπόρι για να φουντάρη ο Μπουλής βρισκόντανε στο κατάστρωμα. Καλωσώριζε με το γλυκό του τρόπο, κι από κοντά, τους ταξειδιώτες κι ανάμεσα στις ευχές του και τα χωρατά του, ηκουούντανε πάλι η φωνάρα του.
9/4/10
H kalimera, η φέτα και… το κονσομέ
H kalimera, η φέτα και… το κονσομέ
του ΗΛΙΑ ΚΑΦΑΟΓΛΟΥ
13 χρόνια πριν, στα 1997, ο ΕΟΤ μάς προειδοποιούσε ότι «το χαμόγελο κάνει καλό στην υγεία και στην οικονομία μας». Το χαμόγελο, λοιπόν, αποδίδει. Γι’ αυτό και οι περί τον τουρισμό υπεύθυνοι χρησιμοποίησαν το ρήμα ΄΄χαμογελώ΄΄ στην προστακτική.
5 χρόνια πριν, καλούσαμε τους τουρίστες να ζήσουν το μύθο τους στην Ελλάδα ξεχνώντας προφανώς ότι οι μύθοι δεν έχουν δική τους ζωή, πάντοτε περιμένουν να τους ενσαρκώσουμε.
Από το 1947, καραβάκια υπόσχονται να ταξιδέψουν τους επισκέπτες στη χώρα μας διά χειρός Σπύρου Βασιλείου, το 1956 ο Απόλλωνας διαφημίζει την Ολυμπία και ο Παναγιώτης Τέτσης ζωγραφίζει την Ύδρα και, 4 χρόνια αργότερα, η Μελίνα Μερκούρη μαγνητίζει και ξεσηκώνει με τα ''Παιδιά του Πειραιά" του Μάνου Χατζιδάκι, ενώ την ίδια εποχή η Κρήτη καταγράφεται ως διεθνής τουριστικός προορισμός χάρη στον Ζορμπά.
του ΗΛΙΑ ΚΑΦΑΟΓΛΟΥ
13 χρόνια πριν, στα 1997, ο ΕΟΤ μάς προειδοποιούσε ότι «το χαμόγελο κάνει καλό στην υγεία και στην οικονομία μας». Το χαμόγελο, λοιπόν, αποδίδει. Γι’ αυτό και οι περί τον τουρισμό υπεύθυνοι χρησιμοποίησαν το ρήμα ΄΄χαμογελώ΄΄ στην προστακτική.
5 χρόνια πριν, καλούσαμε τους τουρίστες να ζήσουν το μύθο τους στην Ελλάδα ξεχνώντας προφανώς ότι οι μύθοι δεν έχουν δική τους ζωή, πάντοτε περιμένουν να τους ενσαρκώσουμε.
Από το 1947, καραβάκια υπόσχονται να ταξιδέψουν τους επισκέπτες στη χώρα μας διά χειρός Σπύρου Βασιλείου, το 1956 ο Απόλλωνας διαφημίζει την Ολυμπία και ο Παναγιώτης Τέτσης ζωγραφίζει την Ύδρα και, 4 χρόνια αργότερα, η Μελίνα Μερκούρη μαγνητίζει και ξεσηκώνει με τα ''Παιδιά του Πειραιά" του Μάνου Χατζιδάκι, ενώ την ίδια εποχή η Κρήτη καταγράφεται ως διεθνής τουριστικός προορισμός χάρη στον Ζορμπά.
Κάποτε στη Ραφήνα
9.4.2010
(O Aντώνης Λαζαρής, κάτοικος Ραφήνας, ανέσυρε από κάποια βιβλιοθήκη ένα άκοπο και άοσμο πλέον βιβλίο που μιλά για τη Ραφήνα τού άλλοτε... και τις παραθαλάσσιες μυρωδιές της, που ένωναν στεριά και θάλασσα.)
Αναζητώντας την Αττική
Τάσου Ζάππα
Όλες οι ακρογιαλιές, από τη Βραώνα, την αρχαία Βραυρώνα, ως τη σημερινή Μάκρη —μ' ελάχιστα διάκενα— ήταν ένα πυκνό πευκοδάσος που το τραγάνιζες με τα μάτια και ρούφαγες το βάλσαμο που κατηφόριζε ως το γιαλό.
Μου περνάει απ' το μυαλό πως το άρωμα των αττικών πεύκων είναι ζωηρότερο απ' όλα τα πεύκα που γνώρισα ως τα σήμερα. Μοσχοβολιά μεθυστική. Όταν τα παλιότερα χρόνια κινούσαμε με τις ψαροπούλες, απ' την αντικρυνή Εύβοια να' ρθούμε στη Ραφίνα, αν φύσαγε αγέρας ερχόμαστε γρήγορα. Αν τύχαινε όμως να είναι μπουνάτσα ή νά' χει βγάλει το στεργιανό της η Αττική, έπρεπε να κάνουμε δεκαπέντε-είκοσι ώρες στο κουπί. Σε μία τέτοια ολονυχτία στο πέλαγο, έκανα την ανακάλυψη. Με το νυχτερινό αεράκι που έβγαζε η στεργιά, ερχόταν ως τα μισά του Ευβοϊκού έντονη η μυρουδιά του αττικού πεύκου. Ένα άρωμα ζωηρό που σε νάρκωνε. Πουθενά δε δοκίμασα τέτοια μοσχοβολιά. Μπορεί να είναι προνόμιο της Αττικής.
Λοιπόν αυτό το περίφημο στεργιανό αεράκι της Ραφίνας, είχε γίνει καθημερινός εφιάλτης για τις ψαροπούλες εκείνου του καιρού. Το αναθυμούνται με τρόμο όσοι δουλέψανε τα παλιότερα χρόνια στον νότιο Ευβοϊκό. Τις ημέρες που φυσούσε μπάτης, ήτανε βέβαιο, πώς αργά το βράδι, είχε δεν είχε, θα πέταγε το στεργιανό της η Αττική.
(O Aντώνης Λαζαρής, κάτοικος Ραφήνας, ανέσυρε από κάποια βιβλιοθήκη ένα άκοπο και άοσμο πλέον βιβλίο που μιλά για τη Ραφήνα τού άλλοτε... και τις παραθαλάσσιες μυρωδιές της, που ένωναν στεριά και θάλασσα.)
Αναζητώντας την Αττική
Τάσου Ζάππα
Όλες οι ακρογιαλιές, από τη Βραώνα, την αρχαία Βραυρώνα, ως τη σημερινή Μάκρη —μ' ελάχιστα διάκενα— ήταν ένα πυκνό πευκοδάσος που το τραγάνιζες με τα μάτια και ρούφαγες το βάλσαμο που κατηφόριζε ως το γιαλό.
Μου περνάει απ' το μυαλό πως το άρωμα των αττικών πεύκων είναι ζωηρότερο απ' όλα τα πεύκα που γνώρισα ως τα σήμερα. Μοσχοβολιά μεθυστική. Όταν τα παλιότερα χρόνια κινούσαμε με τις ψαροπούλες, απ' την αντικρυνή Εύβοια να' ρθούμε στη Ραφίνα, αν φύσαγε αγέρας ερχόμαστε γρήγορα. Αν τύχαινε όμως να είναι μπουνάτσα ή νά' χει βγάλει το στεργιανό της η Αττική, έπρεπε να κάνουμε δεκαπέντε-είκοσι ώρες στο κουπί. Σε μία τέτοια ολονυχτία στο πέλαγο, έκανα την ανακάλυψη. Με το νυχτερινό αεράκι που έβγαζε η στεργιά, ερχόταν ως τα μισά του Ευβοϊκού έντονη η μυρουδιά του αττικού πεύκου. Ένα άρωμα ζωηρό που σε νάρκωνε. Πουθενά δε δοκίμασα τέτοια μοσχοβολιά. Μπορεί να είναι προνόμιο της Αττικής.
Λοιπόν αυτό το περίφημο στεργιανό αεράκι της Ραφίνας, είχε γίνει καθημερινός εφιάλτης για τις ψαροπούλες εκείνου του καιρού. Το αναθυμούνται με τρόμο όσοι δουλέψανε τα παλιότερα χρόνια στον νότιο Ευβοϊκό. Τις ημέρες που φυσούσε μπάτης, ήτανε βέβαιο, πώς αργά το βράδι, είχε δεν είχε, θα πέταγε το στεργιανό της η Αττική.
7/4/10
ΛΙΓΕΣ ΣΚΕΨΕΙΣ ΜΕΤΑ ΤΟ ΄΄ΤΥΦΛΟ ΣΟΚΑΚΙ΄΄
7.4.2010
ΜΕ ΑΦΟΡΜΗ ΤΟ ΄΄ΤΥΦΛΟ ΣΟΚΑΚΙ΄΄ (ανάρτηση της 6.4.2010)
Το κείμενο Το Τυφλό σοκάκι που χθες αναρτήθηκε στο μπλογκ συντέθηκε όπως συντέθηκε, φρονώ, λόγω των εποχικών μηνυμάτων που εκπέμπει πάντοτε η πασχαλινή περίοδος. Και είναι κείμενο πολλών αναγνώσεων.
Από τη μια θέτει το ζήτημα της σχέσεως Λόγου και Εικόνας και της ζωγραφικής παράστασης του Θείου Λόγου, οπότε μας εξακοντίζει σε δυσθεώρητα ύψη - από την άλλη, ομιλεί για την προδοσία και τα πάθη των ανθρώπων, που νομίζουν τους εαυτούς τους καθαρούς και φροντίζουν να καρφώνουν τους άλλους προκειμένου, όπως θεωρούν, να συμβάλουν στην ηθικοποίηση της κοινωνίας, οπότε, σε μια αντίθεση φανερή σε σύγκριση με τα προηγούμενα, μας βουτάει στα βάθη της ανθρώπινης ψυχής.
Από τη μια τα ουράνια και το άρρητο, από την άλλη τα γήινα και το χθαμαλό. Από τη μια αυτή η μυστηριακή σχέση με το Θείο, από την άλλη αυτή η συνωμοτική σχέση με το Εγώ. Το κείμενο ολοκληρώνεται με μια παραπομπή στον Νίκο Εγγονόπουλο, που προβάλλει την ιδέα της ζωής ως αινίγματος ή/και ως γρίφου.
Μοιάζει αυτό το αινιγματικό στοιχείο να αναγνωρίζεται και στην α΄ περίπτωση (της θεοσέβειας και θεογνωσίας) αλλά και στην β΄ περίπτωση (της ανθρωποσέβειας και της αυτογνωσίας).
ΜΕ ΑΦΟΡΜΗ ΤΟ ΄΄ΤΥΦΛΟ ΣΟΚΑΚΙ΄΄ (ανάρτηση της 6.4.2010)
Το κείμενο Το Τυφλό σοκάκι που χθες αναρτήθηκε στο μπλογκ συντέθηκε όπως συντέθηκε, φρονώ, λόγω των εποχικών μηνυμάτων που εκπέμπει πάντοτε η πασχαλινή περίοδος. Και είναι κείμενο πολλών αναγνώσεων.
Από τη μια θέτει το ζήτημα της σχέσεως Λόγου και Εικόνας και της ζωγραφικής παράστασης του Θείου Λόγου, οπότε μας εξακοντίζει σε δυσθεώρητα ύψη - από την άλλη, ομιλεί για την προδοσία και τα πάθη των ανθρώπων, που νομίζουν τους εαυτούς τους καθαρούς και φροντίζουν να καρφώνουν τους άλλους προκειμένου, όπως θεωρούν, να συμβάλουν στην ηθικοποίηση της κοινωνίας, οπότε, σε μια αντίθεση φανερή σε σύγκριση με τα προηγούμενα, μας βουτάει στα βάθη της ανθρώπινης ψυχής.
Από τη μια τα ουράνια και το άρρητο, από την άλλη τα γήινα και το χθαμαλό. Από τη μια αυτή η μυστηριακή σχέση με το Θείο, από την άλλη αυτή η συνωμοτική σχέση με το Εγώ. Το κείμενο ολοκληρώνεται με μια παραπομπή στον Νίκο Εγγονόπουλο, που προβάλλει την ιδέα της ζωής ως αινίγματος ή/και ως γρίφου.
Μοιάζει αυτό το αινιγματικό στοιχείο να αναγνωρίζεται και στην α΄ περίπτωση (της θεοσέβειας και θεογνωσίας) αλλά και στην β΄ περίπτωση (της ανθρωποσέβειας και της αυτογνωσίας).
6/4/10
ΤΟ ΤΥΦΛΟ ΣΟΚΑΚΙ
Το τυφλό σοκάκι
ΤΟΥ ΗΛΙΑ ΚΑΦΑΟΓΛΟΥ
«Αν κάποιος ήθελε να σε ζωγραφίσει, Παρθένε,/ θα χρειαζόταν το φως των άστρων και όχι των χρωμάτων, / ώστε, σαν Πύλη του Φωτός, να σε ζωγραφίσει με φως· / όμως τα ουράνια σώματα δεν υπακούουν στα λόγια των θνητών·/ με όσα μας εκχώρησαν οι νόμοι της ζωγραφικής και η φύση, με αυτά ο άνθρωπος θα σε ιστορήσει και θα σε ζωγραφίσει». Στο επίγραμμα που μόλις διαβάσαμε, σε μετάφραση Παναγιώτη Αγαπητού και Μάρτιν Χίντερμπεργκερ, ο Κωνσταντίνος Ρόδιος (γεν. περίπου στα 880), τελικός επιμελητής του χειρογράφου που συμβατικά ονομάζουμε Παλατινή Ανθολογία, μας ειδοποιεί για την αδυναμία να απεικονίσουμε την Παναγία, τον άρρητο και άυλο θείο κόσμο με υλικά χρώματα, να δώσουμε υλική υπόσταση στο άφατο.
Περίπου τέσσερις αιώνες αργότερα, ο Κ. Μανασσής (12ος αι.) παρατηρεί ένα ψηφιδωτό της πρώιμης βυζαντινής εποχής στα αυτοκρατορικά ανάκτορα της Κωνσταντινούπολης και γράφει στην «έκφρασι εικονισμάτων εν μαρμάρω κυκλοτερή»· «εγώ, όμως, είδα ο ίδιος το έργο των χεριών ενός ζωγράφου, τα μάτια μου καταγοητεύτηκαν από το θέαμα και, πραγματικά, θαύμασα τη δεξιοτεχνία αυτού του ζωγράφου. Σκέφτηκα, λοιπόν, ότι μόνο ένας εχθρός του ωραίου θα μπορούσε να καλύψει με σιωπή ένα τέτοιο καλλιτέχνημα… Γι’ αυτό κι εγώ του χαρίζω την ομιλία και του παρουσιάζω… στα μάτια όσων δεν το έχουν δει».
ΤΟΥ ΗΛΙΑ ΚΑΦΑΟΓΛΟΥ
«Αν κάποιος ήθελε να σε ζωγραφίσει, Παρθένε,/ θα χρειαζόταν το φως των άστρων και όχι των χρωμάτων, / ώστε, σαν Πύλη του Φωτός, να σε ζωγραφίσει με φως· / όμως τα ουράνια σώματα δεν υπακούουν στα λόγια των θνητών·/ με όσα μας εκχώρησαν οι νόμοι της ζωγραφικής και η φύση, με αυτά ο άνθρωπος θα σε ιστορήσει και θα σε ζωγραφίσει». Στο επίγραμμα που μόλις διαβάσαμε, σε μετάφραση Παναγιώτη Αγαπητού και Μάρτιν Χίντερμπεργκερ, ο Κωνσταντίνος Ρόδιος (γεν. περίπου στα 880), τελικός επιμελητής του χειρογράφου που συμβατικά ονομάζουμε Παλατινή Ανθολογία, μας ειδοποιεί για την αδυναμία να απεικονίσουμε την Παναγία, τον άρρητο και άυλο θείο κόσμο με υλικά χρώματα, να δώσουμε υλική υπόσταση στο άφατο.
Περίπου τέσσερις αιώνες αργότερα, ο Κ. Μανασσής (12ος αι.) παρατηρεί ένα ψηφιδωτό της πρώιμης βυζαντινής εποχής στα αυτοκρατορικά ανάκτορα της Κωνσταντινούπολης και γράφει στην «έκφρασι εικονισμάτων εν μαρμάρω κυκλοτερή»· «εγώ, όμως, είδα ο ίδιος το έργο των χεριών ενός ζωγράφου, τα μάτια μου καταγοητεύτηκαν από το θέαμα και, πραγματικά, θαύμασα τη δεξιοτεχνία αυτού του ζωγράφου. Σκέφτηκα, λοιπόν, ότι μόνο ένας εχθρός του ωραίου θα μπορούσε να καλύψει με σιωπή ένα τέτοιο καλλιτέχνημα… Γι’ αυτό κι εγώ του χαρίζω την ομιλία και του παρουσιάζω… στα μάτια όσων δεν το έχουν δει».
Σταδιοδρομία
6.4.2010
(Ο Κώστας Καρυωτάκης ξανάγραψε την ξακουστή ΄΄Σταδιοδρομία΄΄ του μεταφέροντάς την στους σύγχρονους κοινωνικούς όρους ύπαρξης του ποιητή και της ποίησης. Συναντηθήκαμε τυχαία στον Μεγαλοπαρασκευιάτικο Επιτάφιο και μου έβαλε ένα αντίγραφο στην τσέπη.)
Σταδιοδρομία
Τις νύχτες, θα κάνω, τις σκέψεις
ιλουστρασιόν χάρτινες λέξεις.
"Θυμίζει Κάφκα, Κιτς και Τζόις"
θα λέει στα ψιλά η Άθενς Βόις.
Φίλιπ Ροθ και Σαραμάγκου
και παραδίπλα η αφεντιά μου.
Ό,τι ελεύθερος χρόνος μού μένει
στης Τέχνης θα τρώγεται τα τεμένη.
Σαν τα αλόγατα που ψάχνουν σανό
θα βόσκουμε όλοι στον ΄΄Ιανό΄΄.
Εκεί θα κάθονται -σαν άγνωστοι- όλοι
με πόζα, πίνοντας το βιτριόλι.
(Ο Κώστας Καρυωτάκης ξανάγραψε την ξακουστή ΄΄Σταδιοδρομία΄΄ του μεταφέροντάς την στους σύγχρονους κοινωνικούς όρους ύπαρξης του ποιητή και της ποίησης. Συναντηθήκαμε τυχαία στον Μεγαλοπαρασκευιάτικο Επιτάφιο και μου έβαλε ένα αντίγραφο στην τσέπη.)
Σταδιοδρομία
Τις νύχτες, θα κάνω, τις σκέψεις
ιλουστρασιόν χάρτινες λέξεις.
"Θυμίζει Κάφκα, Κιτς και Τζόις"
θα λέει στα ψιλά η Άθενς Βόις.
Φίλιπ Ροθ και Σαραμάγκου
και παραδίπλα η αφεντιά μου.
Ό,τι ελεύθερος χρόνος μού μένει
στης Τέχνης θα τρώγεται τα τεμένη.
Σαν τα αλόγατα που ψάχνουν σανό
θα βόσκουμε όλοι στον ΄΄Ιανό΄΄.
Εκεί θα κάθονται -σαν άγνωστοι- όλοι
με πόζα, πίνοντας το βιτριόλι.
Εγγραφή σε:
Αναρτήσεις (Atom)