Σημειώσεις στο ημίχρονο

10.6.2010

Το νέο βιβλίο του Ηλία Καφάογλου εκδίδεται σε μια θορυβώδη περίοδο, όπου στους δρόμους βλέπεις νέους με ποδοσφαιρικές φανέλες, στα καφενεία τηλεοράσεις-πλάκες που καθηλώνουν ως επί το πλείστον τους άρρενες αλκοολικούς ποδοσφαιρόφιλους, στον Τύπο κοκκαλωμένα στιγμιότυπα από χαμογελαστές αφίξεις ποδοσφαιρικών ομάδων και ανάλαφρες δηλώσεις και υποσχέσεις από φρέσκους και δροσερούς ποδοσφαιρικούς αστέρες.
Οι "Σημειώσεις στο ημίχρονο" έχουν την έκταση πράγματι μιας αφήγησης αναμνήσεων που ξεκίνησε στο 45΄ με τη λήξη του πρώτου ημιχρόνου. Οι θεατές σηκώθηκαν από το τσιμέντο ή το πλαστικό για να ξεμουδιάσουν τα νώτα τους, αλλά ο Ηλίας παρέμεινε στη θέση του και άρχισε να ΄΄κατεβάζει΄΄ ιστορίες και σκέψεις γύρω από το ποδόσφαιρο και γενικά τη ζωή καθηλώνοντας μια παρέα συνομηλίκων του, που βρίσκονταν καθισμένοι ακριβώς δίπλα του.
Καθώς τα κρεμασμένα πανό κυμάτιζαν ελαφρά με το φύσημα το απαλό του ανέμου, η φωνή του Ηλία έτρεχε πάνω από τόπους και χρόνους, και συνδύαζε ματς και πολιτική-κοινωνική ιστορία, ματς και οικονομικά δεδομένα και στοιχεία της αγοράς, ματς και ποίηση, λογοτεχνία, τέχνη γενικά.
Οι μεγάλοι προβολείς του σταδίου έπεφταν ανακουφιστικά πάνω σε σφιγμένους σβέρκους και μυώδεις βραχίονες οπαδών κρεμασμένων σε κάγκελα, στύλους, μεγάφωνα. Η αγωνία της εξέλιξης κάπνιζε στο άναμμα ενός τσιγάρου, σε μια βιαστική τηλεφωνική ανταπόκριση, στην προπονητική ανάλυση των ταγών της εξέδρας. Σενάρια επί σεναρίων, ευρήματα και εκτιμήσεις, κατηγορώ και πεισματικές προτάσεις. Ο αντίπαλος όταν ξεκίνησε ο αγώνας φαινόταν εύκολο θήραμα στα χέρια της ομάδας-οικοδεσπότη, αλλά πάνω από το γήπεδο είχε αγκυροβολήσει ένα μαύρο σύννεφο και οι ΄΄δικοί΄΄ μας δεν μπορούσαν να βρουν στόχο με τίποτα. Και ως είναι γνωστόν, εάν σου μπει η ιδέα ότι δεν..., τότε κάθε νέα προσπάθεια δικαιώνει την υποψία, όπως συμβαίνει στις περιπτώσεις της αυτοεπαναλαμβανόμενης προφητείας. Όλη αυτή την ώρα βέβαια ο Ηλίας συνέχιζε να μιλάει ήρεμος και ατάραχος. Δεν έβγαινε η αγωνία στο πρόσωπό του. Θυμόταν βέβαια ηρωικές ανατροπές και ήρωες των τελευταίων λεπτών. Οπότε χωρίς να το λέει, αυτό σαν να υποδήλωνε η στάση του: ΄΄Υπομονή, σύντροφοι, ο αγών λήγει σε 45 ολόκληρα λεπτά΄΄.
Μιλούσε για το Κύπελλο του 2006, τον Ρονάλντο και τον Ροναλντίνιο, τους μεγάλους χορηγούς και τα τηλεοπτικά δικαιώματα, τις οικονομικές σχέσεις και την ΄΄εκμετάλλευση΄΄ των παικτών, το ''επίσκυρον" των αρχαίων Ελλήνων, την εργατική τάξη που ΄΄έχτισε΄΄ το άθλημα, τις βίαιες εκδηλώσεις και τις πολεμικές αναμετρήσεις των ποδοσφαιρικών στρατών. Οι νεαροί δίπλα του άκουγαν εμβρόντητοι το ΄΄κήρυγμα΄΄ και κάπου κάπου έγερναν το κεφάλι εμπρός, καταφατικά, ξεσκονίζοντας παλαιά επεισόδια που Θεός οίδεν πού τα είχαν καταχωνιάσει. Στο γήπεδο είχε στο μεταξύ μπει ο αναπληρωματικός τερματοφύλακας και δεχόταν σουτάκια από έναν παίκτη-παγκίτη. Αυτό έδωσε αφορμή στον Ηλία να αρχίσει να μιλάει για τον τερματοφύλακα ως ξεχωριστή οντότητα μέσα στην ομάδα και να ξαναθυμίσει στους νεότερους τα κατορθώματα πολλών Νο 1, του Πεντζαρόπουλου, του Οικονομόπουλου, του Σαργκάνη, του Γιασίν...ως και του Ντούντεκ. Οι νέοι χαμογελούσαν εγκωμιαστικά όταν ο λόγος έπεφτε σε θρυλικούς παίκτες της δικής τους ομάδας, αλλά και για τους άλλους, τους φημισμένους των ξένων συλλόγων, η σιωπή τους μέτραγε διπλά, ως σεβασμός και ως ιερή αποδοχή.
Στο στάδιο άρχισαν να ακούγονται τραγούδια, στην αρχή ξενικά, ντίσκο και ποπ, και κάποια στιγμή θρυλικά του Θεοδωράκη. Ένας πιτσιρίκος είχε μπει κι αυτός και άλλοι μικροί, και ο πρώτος βάλθηκε να δείξει σε όσους είχαν στραμμένα τα βλέμματά τους στο χορτάρι την ικανότητά του στις ντρίπλες: ντριπλάροντας κατά σειρά όλους τους συνομηλίκους του, μια δεξιά μια αριστερά περνώντας, πετώντας την μπάλα στον ανοιχτό χώρο και με την ορμή του τεχνίτη φτάνοντάς την πρώτος και επαναφέροντάς την στο κέντρο του ομίλου, ώστε να συνεχιστεί το ΄΄μαρτύριο΄΄ των συμπαικτών του. Εντωμεταξύ, όλο και κάποιοι από τις κερκίδες έβλεπαν τα κατορθώματά του και τον ενεθάρρυναν να συνεχίσει με κραυγές και μαζικά "Όλε, όλε" καθώς και χειροκροτήματα. Ο Ηλίας γελούσε με τους ελιγμούς του μικρού Μαραντόνα και αφού πήρε μια βαθιά ανάσα συνέχισε με νέο κεφάλαιο: "Έξυπνες ντρίπλες: οδηγίες χρήσεως". Έβλεπε τον πιτσιρίκο και θυμόταν τον Αρδίζογλου και τον Βαμβακούλα.
Τα λεπτά περνούσαν ευχάριστα. Στο στάδιο μπήκαν όμορφες Αμαζόνες-μαζορέτες, με τα στρας να λαμπυρίζουν πάνω από τα καλοσχηματισμένα οπίσθιά τους. Νέες φωνές μαζικής επιδοκιμασίας. Ειδικά στο... σκύψιμο, όταν η μαζορέτα πάει να φιλήσει... το χορτάρι. Ο Ηλίας σε αφηγηματική στύση: Μίντια, Τέχνη, Πολιτική. Περνά σαν τον ΥπερΣιβηρικό από όλα τα θέματα και αφήνει ανθάκια
στα αυτιά και γλυκό κρασί στους λάρυγγες: καθώς η αφήγηση γίνεται κήπος μυρωδάτος και ηδονικό πιοτό, σερβιρισμένο μέσα σε ασημί κύπελλο, με ανάγλυφη την παράσταση της θεάς Νίκης.
Στο ΄΄έβγα΄΄ των διαιτητών και στο ζέσταμα των ομάδων πριν από το νέο σφύριγμα, ο Ηλίας πρόφτασε να περάσει από "Τα άδεια γήπεδα" και να ερμηνεύσει μια κεφαλιά-ποίημα του Ζινεντίν Ζιντάν.
Ένας από τους νέους τον χτύπησε φιλικά στον ώμο. Ο άλλος τού πέρασε για δώρο ένα κασκόλ γύρω από τον λαιμό. Οι τρύπες των κερκίδων γέμισαν με την επιστροφή των αλανιάρηδων θεατών που είχαν βγει εκτός για τσιγάρο, μπίρα, λεμονάδα ή καβγά. Όλοι στις θέσεις τους. Ξεκινάμε και πάλι...
Ο Ηλίας δεν βλέπει μονοδιάστατα το ματς. Για ό,τι συμβαίνει ανάβει στο πίσω μέρος του μυαλού του ένα φωτάκι που τον πάει αλλού, στο σκοτεινό δάσος του παρελθόντος. Μέχρι να βάλει το νικητήριο γκολ ο Χαραλαμπίδης ο Δραμινός στο 87΄, ο Ηλίας έχει πλέξει ένα νέο κασκόλ με την πένα του μυαλού του.
Αργά το βράδυ, κάπου στη Δροσιά, ξαναρίχνει μπροστά του αδειάζοντας τον κάδο της σφριγηλής μνήμης με τις υπέροχες σκηνές. Το μολύβι ζεσταίνεται στο γήπεδο της γραφής. Κι αρχίζει να σουτάρει βγάζοντας απωθημένες σκέψεις και λογισμούς.

Τι όμορφη που είναι η ζωή, η νύχτα ενός ποδοσφαιρικού θριάμβου, τα ουρανομήκη κλάξον των μηχανών όλων των πανηγυριστών. Νύχτα γιομάτη τέρματα, νύχτα γιομάτη άνθη.

"Σημειώσεις στο ημίχρονο", από τις εκδόσεις Ύψιλον. Το αγοράζεις σαν το πολύτιμο εισιτήριο και το απολαμβάνεις με μπίρα και πατατάκια.

Πέτρος Χριστοφιλίδης