"Η σιωπή του ξερόχορτου", από τη Δήμητρα Δανιά

Σωτήρης Δημητρίου, H σιωπή του ξερόχορτου

Μια εισαγωγή στο θέμα από τη Δήμητρα Δανιά*
Το βιβλίο μάς ελευθερώνει τη φαντασία. Μας αφήνει να αναπτύξουμε ιδέες εκεί όπου μέχρι τώρα υπήρχαν περιορισμοί και ταμπού. Η οικογένεια έχει αναβαθμιστεί σε κοινωνία. Οι άνθρωποι έγιναν αλτρουϊστές και απλοί. Συμμετέχουν στα κοινά και πολλαπλασιάζεται έτσι η χαρά τους. Η ατομικότητα σχεδόν εκλείπει. Η αγάπη διαχέεται. Η διαφορετικότητα αποκτά ενδιαφέρον. Η δημιουργικότητα είναι λειτουργική και όχι εμπορική. Το σώμα είναι μεν σημαντικό, αλλά μπροστά στη φύση και στη συνύπαρξη έρχεται σε δεύτερη μοίρα. Οι άνθρωποι δεν ταυτίζονται με αυτό και δεν προσκολλώνται σε αυτό, κι έτσι μπορούν να το αποχωριστούν κατά το θάνατο με μεγάλη ευκολία – για τον οποίο, παρεμπιπτόντως, αποφασίζουν αυτοβούλως και αβίαστα.
Η αλληλεγγύη πραγματοποιείται αυτονόητα. Όχι η ατομικότητα αλλά η κοινωνικότητα έχουν σημασία, συνεπώς μπορεί κάποιος να αλλάζει ονόματα κατά τη διάρκεια της ζωής του όσες φορές θέλει. Έτσι δεν έχει προβλήματα με μία μόνο ταυτότητα. Μπορεί να πάρει ονόματα φυτών, φαγητών, στοιχείων της φύσης κ.λπ.
Η δημιουργικότητα τίθεται από μόνη της σε υψηλότερο βαθμό εκτίμησης, διότι αφήνει να βιωθεί η χαρά της δημιουργίας. Έτσι κατασκευάζονται με πολύ λίγο κόπο λειτουργικά πράγματα. Οι άνθρωποι δεν είναι πλέον κοιλιόδουλοι, αλλά λιτοδίαιτοι, και ξέρουν να εκτιμούν τις γεύσεις όπως τις δίνει η φύση. Δεν απαγορεύεται φυσικά να αναμείξουν υλικά, ώστε να βρεθούν εύγευστα φαγητά, αλλά δεν γίνεται αυτοσκοπός και γίνεται παντού και όχι μόνο στην κουζίνα. Τα φρούτα και τα λαχανικά με συμπλήρωμα τους ξηρούς καρπούς αποτελούν κυρίως την ηδονή της γεύσης. Κρέας δεν τρώγεται φυσικά, διότι δεν είναι τόσο εύγευστο όσο τα άλλα τρόφιμα, αλλά λίγο γάλα και τυρί, γιαούρτι ή άλλα γαλακτοκομικά προϊόντα βοηθούν στην εναλλαγή των γεύσεων και στην ποικιλία.
Τα μέλη της ευρείας οικογένειας αυτής δεν θέλουν να καταστρέφουν άλλες μορφές ζωής για την τροφή τους. Μπαίνουν στη θέση της μαριδούλας, που δεν της αρέσει να την κυνηγούν με δίχτυα κάποια άλλα ανώτερα όντα για να την τηγανίσουν μετά…
Προβληματίζονταν για τα λουλούδια. Κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι θα ήταν καλύτερα να δίνουν τη μύτη στα λουλούδια και όχι τα λουλούδια στη μύτη. Οι υπερβολικοί κυκλοφορούσαν με μεγεθυντικούς φακούς προκειμένου να δουν έστω και μικροοργανισμούς για να μην τους πατήσουν.

Οι κατοικίες και η συγκατοίκηση έχουν άλλη μορφή. Εύκολα βρίσκονται οι άνθρωποι στον ίδιο χώρο και απολαμβάνουν τη συντροφιά.

Ο έρωτας ολοκληρώνεται στην εφηβεία, όπου γίνεται η αναπαραγωγή. Οι μητέρες δεν απολογούνται για τον πατέρα του παιδιού, μιας και ο νέος γόνος είναι ο πλούτος της ευρείας οικογένειας. Χαρά όλων είναι να συμβάλλουν στο μεγάλωμα των παιδιών με βάρδιες και με τον ίδιο τρόπο και και στη φροντίδα των ηλικιωμένων.

Ρύθμισαν και το θέμα του γυμνισμού. Μπορούσες να λιαστείς απόμερα, βρε αδερφέ!

Μα δεν άργησε να έρθει η προσγείωση - υπάρχει στ' αλήθεια τέλεια κοινωνία; Το γεγονός ότι ορισμένοι δολοφονούσαν γυναίκες και μάλιστα τις φυσικές τους μητέρες τούς προσγείωσε και τους ανάγκασε να εκπονήσουν κανόνες για την καλύτερη επιβίωση. ΗΡΘΕ ΠΑΛΙ ΝΑ ΠΑΙΞΕΙ ΤΟ ΡΟΛΟ ΤΗΣ Η ΘΡΗΣΚΕΙΑ.

Ο σουσαμυγδαλόμελος, ο βίδος, η ανεμώνα και άλλοι βρέθηκαν εξόριστοι στη νήσο Ερεικούσσες -μετέπειτα ο πρώτος διαπεραιώθηκε στην αχαρτογράφητη χώρα, τη λεγόμενη ''χώρα του μέσα'' – η ''χώρα του μέσα'' είναι ένα είδος ασύλου, μια ζώνη μεταξύ συνόρων. Οι εξόριστοι στις Ερεικούσσες ήταν οι απροσάρμοστοι που είχαν αναπτύξει φιλάνθρωπες ιδιότητες και κατηγορήθηκαν ότι αντέβησαν στο σύστημα των θεσπισμένων κανόνων και συνεπεία αυτού τιμωρήθηκαν διά της εξορίσεώς τους. Αλλά ''ο βίδος εισακούστηκε απ'τον πανόλο (σημ.: τον Υπεράνω όλου του Σύμπαντος). Ούτε που το κατάλαβε ο  σουσαμυγδαλόμελος για πότε άδειασε το νησί μετά την πτώση της Δημοκρατίας" (σελ. 82).

Πολλές ιδέες θα μπορούσε να υιοθετήσει ο σημερινός άνθρωπος από αυτό το βιβλίο. Δάσκαλοι, γονείς, πολίτες, πολιτικοί και κυρίως παπάδες θα έπρεπε να το αναλύσουν, προκειμένου να σκεφτούν σε τι διλήμματα βάζουν τους σημερινούς ανθρώπους οι ισχύοντες κανόνες της ''οικογενειακής δημοκρατίας''.
Σουρεαλιστικές προτάσεις ελευθερίας, μια τωόντι κριτική ματιά στη σημερινή κοινωνία. Ωστόσο, συγκροτούν μόνο μία εναλλακτική πρόταση, και αφήνουν τους αναγνώστες του βιβλίου να γεφυρώσουν το πέρασμα από την πραγματική ζωή σε αυτή την υπέροχη και απελευθερωμένη κοινωνία.
Το βιβλίο δίδει λαβή για φιλοσοφικού, πολιτικού και κοινωνικού χρακτήρα συζητήσεις. Με έξυπνο τρόπο κρίνει πολλά τρωτά της σημερινής κοινωνίας, όπως την αρνητική επιρροή της οικογένειας πάνω στο άτομο, αφαιρεί και εξανεμίζει πολλά ταμπού και ιδιαίτερα για τους Νεοέλληνες, που σήμερα ψάχνουν για την καινούργια τους ταυτότητα...
Στην προηγούμενη παρουσίαση του βιβλίου έγινε λόγος για επιστροφή (στις ρίζες, με την έννοια της τοπικής καταγωγής).
Εγώ θα ήθελα να παρακαλέσω να γίνει λόγος για την κατάργηση των κοινωνικών ταμπού, για την απελευθέρωση ή μη των ανθρώπων από νόμους και συνήθειες που επικρατούν σήμερα, για την αναγκαιότητα να μορφώνονται οι άνθρωποι διά βίου, δεδομένου ότι διαρκώς ανακαλύπτονται και εφαρμόζονται καινούργιοι τρόποι ζωής...

Θα ήθελα, καταληκτικά, να θέσω το κορυφαίο ερώτημα "κατά πόσο είναι εφαρμόσιμες κάποιες ιδέες του βιβλίου, ποιες είναι αυτές και ποια αποτελέσματα ενδεχομένως θα είχαν στον ατομικό και συλλογικό τρόπο ζωής".

                                                                                                                                Δήμητρα Δανιά

* Η Δήμητρα Δανιά είναι καθηγήτρια της γερμανικής γλώσσας και λογοτεχνίας με μακρά πείρα σε εκπαιδευτικά ζητήματα. Στο φιλόξενο εκπαιδευτήριό της οργανώνει λογοτεχνικές συναντήσεις και δίδει ευκαιρία για γνωριμία απόψεων και πάσης φύσεως ανταλλαγές (ως Λέσχη Ανάγνωσης πλατείας Αμερικής βαφτίζεται). Το κείμενο που προηγήθηκε (σημ.: παρατίθεται εδώ ύστερα από μια ελαφρά επεξεργασία) διαβάστηκε στη συνάντηση της 17.3.2012 παρουσία του συγγραφέα, ο οποίος έδωσε εξηγήσεις και άκουσε υπομονετικά τα σχόλια και τις παρατηρήσεις των παρευρισκομένων. Ευχαριστούμε τη Δήμητρα Δανιά για την προσφορά της. Το μπλογκ είναι ανοιχτό σε θέσεις και μαρτυρίες, λογοτεχνικές και άλλες, οιεσδήποτε οιουδήποτε. Μπορείτε να αποστέλλετε τα κείμενά σας για την ανάρτησή τους στη διεύθυνση: pchristofilidis@yahoo.gr .
                                                                                                     Πέτρος Χριστοφιλίδης