5/4/11

Πατήρ Θέμις εν Κερκύρα

5.4.2011

Δεν μπορώ να εξηγήσω ποιος εσωτερικός συναισθηματικός ή ψυχικός μηχανισμός λειτουργεί ώστε όταν ένας παλιός φίλος, συμφοιτητής, πρόσωπο ισχυρού δεσμού κ.λπ. προοδεύσει φανερά κατά την πορεία της ζωής και ανέβει ψηλά, να κατακλύζεσαι από μια δεσπόζουσα χαρά, αναμεμειγμένη με συγκίνηση, νοσταλγία, πόθο του ιδανικού, ''καθαρή φλόγα της ζωής'', πίστη στις αξίες, αυτοπεποίθηση, αυτοσεβασμό και ετεροσεβασμό, και όλα αυτά κουβαριασμένα μέσα σου με μια τρελή τάση ιδιοποίησης του κατορθώματος, του επιτεύγματος, της ''δόξας'' του άλλου. Χωρίς ειλικρινώς καμία διάθεση ζηλοτυπίας, μετέχεις στη χαρά της ανόδου του άλλου, σαν να είναι το Εσύ ο ίδιος ο εαυτός σου, σαν να είσαι εσύ που πέτυχες. Κατηγάγαμε νίκη περηφανή, θα πανηγύριζε μια φωνή από τα μέσα δωμάτια του Εγώ. Είμαι πολύ χαρούμενος όταν ''δικοί μας άνθρωποι'' συλλαμβάνονται με χαρμόσυνες ιδιότητες, τίτλους εξαίρετης τιμής. Πιο πολύ αισθάνομαι ότι επιβραβεύεται ένας πολυετής κόπος και ότι το αποτέλεσμα της αγαθής προσπάθειας αντιπροσωπεύει την επιβίωση του δικαίου επί γης. Πιο πολύ χαίρομαι όταν οι επιτυχόντες είναι μέλη ενός ιδεατού συνόλου, μιας καλής γενιάς νέων ανθρώπων, που ήλθαν στη ζωή για να υπηρετήσουν τα καλώς κείμενα και μετά θα αποχωρήσουν σεμνά και ταπεινά.
Αυτές οι σκέψεις με έβαλλαν και χθες στην εκδήλωση παρουσίασης του λευκώματος "Πάσχα στην Κέρκυρα" (εκδ. Τοπίο), όπου μεταξύ των ομιλητών μπορούσες εύκολα να ξεχωρίσεις τον γενειοφόρο ''πατέρα'', τον ρασοφόρο αγαθό άνδρα, με τη λεπτή κορμοστασιά, το μετρημένο χαμόγελο, τα όμορφα γαλανά μάτια, το αίσθημα της αιδημοσύνης ενώπιον του ετερόκλητου κοινού. Ήταν ο ''πατήρ Θεμιστοκλής Μουρτζανός", ο παλαιός συμφοιτητής, που καθόταν πάντα στην 2η σειρά των φοιτητικών εδράνων, περιστοιχισμένος από σοβαρές προσωπικότητες, που ομιλούσαν σιγανά, μειλίχια, σχεδόν κατανυκτικά, προβάλλοντας σκέψη και λόγο και πράξη με τη δέουσα κοσμιότητα. Πότε άραγε γεννιέται σε έναν άνθρωπο η επιθυμία προσανατολισμού του στον κόσμο με βάση τα εκκλησιαστικά ιδεώδη; Ποιες κοσμικές αντιφάσεις, ποια ανθρώπινα ελλείμματα, ποια τρικυμία δημόσιου βίου ωθεί μυστικά έναν νέο άνθρωπο στον κόλπο της Εκκλησίας, με την επίγνωση ενός υψηλού χρέους και, το σηματικότερον, με την ασφάλεια της εσωτερικής του ευδαιμονίας; Ό,τι κι αν εξηγεί αυτή την υψηλή απόφαση, να ακολουθήσεις έως το τέλος της ζωής σου το δρόμο της ηθικής τελείωσης, το δρόμο ενός ανθρώπου-προτύπου, το δρόμο του Θεού, η εντύπωση πάντα μένει, ότι ξεχωρίζεις ''σε μια στροφή'' από ένα πλήθος άλλων προσώπων που πολλά εξ αυτών τα νιώθεις να βουτάνε σαν αχόρταγοι ομηρικοί μνηστήρες στα υλικά εδέσματα του σύγχρονου βίου, την ίδια ώρα που ο ''φωτισμένος'' ακολουθώντας μιαν άλλη ''δίαιτα'' πορεύεται για αλλού, λαμβάνει ένα μοναχικό μονοπάτι, χωρίς να επιζητεί την ασκητική μόνωση, μιαν ατραπό τόσο κοντά στους κακοπαθημένους και πληγιασμένους ανθρώπους και ταυτόχρονα συντονιζόμενος με μια δέσμη ''ουράνιων επιταγών''.
Από τα έδρανα της Φιλοσοφικής Σχολής σε τριετή φροντιστηριακή διδασκαλία σε γνωστό ιδιωτικό φροντιστήριο της οδού Κωλέττη... αλλά η σκέψη να τρέπεται προς άλλους ορίζοντες... Κι έτσι Θεολογική Σχολή, αργότερα διδακτορικό στη Θεσσαλονίκη. Χειροτονημένος, πώς τα φέρνει καμιά φορά η ζωή, υπό Χριστοδούλου (του αειμνήστου). Επιτυχών στον βασανιστικό διαγωνισμό του ΑΣΕΠ και ως φιλόλογος και ως θεολόγος (και ως Πατήρ και ως Υιός, θα λέγαμε), αποφάσισε να πάρει τον δεύτερο δρόμο και να μη χάσει την επαφή με το εκπαιδευόμενο κοινό της Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης. Μάλιστα για έναν χρόνο βρέθηκε όπως μου είπε και στη Λακωνία (Γύθειο - η πόλη μού θυμίζει Ρίτσο αλλά και Αντώνη Κουτσούρη αλλά και... Χρήστο Σπανό, αν και ο τελευταίος βρέθηκε προ χρόνων στη Σκάλα, αλλά και... Τάκη Γιαχνή). Για επτά χρόνια στη Θεσσαλία (Μητρόπολη Βόλου). "Εκεί είχα αναλάβει το Τμήμα Νεότητας", θα μου πει στην ολιγόλεπτη καθιστική μας συνάντηση. "Κι έκανα πολλά, εκδηλώσεις, συνέδρια και άλλα", πάντοτε σε επαφή με τους νέους, το φρέσκο πλήρωμα του καραβιού της κοινωνίας. "Το ήθελα από παλιά, εξάλλου από παιδί είχα επαφή με τον χώρο της Εκκλησίας. Με ενδιέφερε να έχω επαφή με τους νέους". Πράγματι, την κουβέντα μας ''κόβουν'' τρεις νεαρές υπάρξεις, Κερκυραίες την καταγωγή, πρωτοετείς πού αλλού; Στη Φιλοσοφική Σχολή Αθηνών (κάπου ακούγεται και το επώνυμο "Μπενέτος"). Επτά περίπου χρόνια στη Θεσσαλία, ο Λαρισαίος Θέμις, αν κατάλαβα καλά ύστερα από πρόταση-πρόσκληση προς τον εκεί Μητροπολίτη, μεταβαίνει το έτος 2003 στην ανθοβολημένη Κέρκυρα, για να λουστεί το Ιόνιον Φως, όπως χαρακτηριστικά το ανέφερε ο φωτογράφος Δημήτρης Ταλιάνης. Από το 2003 λοιπόν στο νησί των Φαιάκων και ιδού ο τωρινός τίτλος του, Αρχιερατικός Επίτροπος της Ιεράς Μητροπόλεως Κερκύρας, καθ' όσον είναι αποσπασμένος στην Ιερά των Κερκυραίων Μητρόπολη. "Πώς είναι το καθημερινό σου πρόγραμμα; Φαντάζομαι ασφυκτικό". "Από τις 7 το πρωί έως τις 1 τα ξημερώματα είμαι συνεχώς στο πόδι. Η επαφή με τους ανθρώπους ταυτόχρονα είναι υπερβολικά κουραστική αλλά και αναζωογονητική, λυτρωτική θα έλεγα, ευλογία ψυχής να μπαίνεις στη θέση του άλλου και να τον βοηθείς στα προβλήματά του", περίπου θα μου πει. Πατέρας τεσσάρων κοριτσιών (θυμάστε τη "θεία από το Σικάγο") σε πείθει ότι αυτό που κάνει το κάνει καλά γιατί το ήθελε και το θέλει πραγματικά. Γιατί μπορεί να υπερβαίνει τις βιοτικές ''λεπτομέρειες'' μένοντας στην ουσία της ζωής και της ανθρώπινης ύπαρξης. Ο λόγος του ένα ποίημα, για το τι σημαίνει Πάσχα στη νήσο, για το πώς μπορείς να ζήσεις (ας πούμε αληθινά, αποκαλυπτικά, μη φολκλορικά) το Πάσχα εκεί. "Μένοντας πιστός σε μια εκκλησία, ακολουθώντας τις εκδηλώσεις, τα δρώμενα, το εκκλησιαστικό τυπικό όπως εφαρμόζεται σε έναν μονάχα ναό και επιλέγοντας σε ελεύθερα διαστήματα και τη μετοχή σου σε άλλες παράλληλες και ταυτόχρονες εκδηλώσεις άλλων ναών". Ο δικός του ναός είναι οι Άγιοι Πάντες και μπορώ να τον φανταστώ να ρητορεύει (όχι από άμβωνος) για το αληθινό πασχαλινό βίωμα, για το νόημα τού να υπάρχεις για έναν σκοπό και για τους τρόπους με τους οποίους αυτόν πλησιάζεις. "Μένουμε σε μια παλιά κερκυραϊκή κατοικία", προσθέτει. Και το μυαλό καθενός πηγαίνει στις διασταυρώσεις των Φιλαρμονικών, στις λαϊκές εξέδρες των παλιών σπιτιών, στις ενετικές καμάρες, στα κατάλοιπα της Αγγλοκρατίας σαν μοσχοβλημένη σκόνη πάνω από τα καντούνια, τις πιάτσες και τα υπερήφανα λουλούδια. Πώς συμβαίνει κάποιοι άνθρωποι όπως και κάποιοι τόποι να σημαίνουν ταυτόχρονα και το παρελθόν και το παρόν τους, να δοξάζουν το κάλλος της ζωής με αυτό που κάθε φορά παρουσιάζουν;
Η συνάντηση κράτησε περίπου 10 λεπτά. "Αύριο το πρωί πετάω στις 5 και 20, οπότε θα μου επιτρέψεις...". Ήταν ένα άγγιγμα ζωηρό και βιαστικό, σαν να σου ανοίγουν τη φιάλη ενός αρώματος και σου επιτρέπουν να σκύψεις για μια στιγμή μέσα, να πάρεις μιαν ιδέα κι αν θες να επιστρέψεις. "Εάν δεν έλθεις στην Κέρκυρα, ό,τι και να σου πω είναι λίγο", θα ήταν το ''μότο'' όχι μόνο των λόγων του πατρός Θέμιδος, αλλά και της χθεσινής εκδήλωσης, όπου στο τραπέζι και οι Χυτήρης (δεν γνώριζα ότι ο πατέρας του ήταν σπουδαίος Κερκυραίος λαογράφος), Καραπιδάκης (με ανιαρό επιτονισμό και λεκτικό ηχόχρωμα, που σε έκανε να μην προσέχεις τα λεγόμενά του), Πάνος Θεοδωρίδης (η έκπληξη της βραδιάς, εκφώνησε ένα κείμενο ''σαββοπουλικό'', τρελό για τους παλαβούς τους Κερκυραίους, που έκανε τον Θέμη να χαμογελά γλυκά και συγκαταβατικά πλάθοντας τις αντίστοιχες εικόνες), Ταλιάνης (φωτογράφος της Κερκύρας που είπε ότι πρωτογνώρισε το νησί από την εποχή της αλλοτινής εκείνης Συνόδου Κορυφής - μέτραγα τα χρόνια και τελικά από τα διαβάσματα για τη Σχολή θυμήθηκα ότι πρέπει να έγινε το '94).

Εκεί στην Κέρκυρα υπάρχει ένας "δικός μας άνθρωπος", αλλά και ένας άνθρωπος όλων εκείνων που τον επισκέπτονται καθ' όλη τη διάρκεια της ημέρας. Ένας άνθρωπος-πρέσβης του Αγαθού. Και δεν είναι τυχαία τα χειροφιλήματα με τη λήξη της εκδήλωσης, η προσέγγισή του από πρόσωπα νεαρά και προπάντων χαμογελαστά.

Η ευτυχία για ορισμένους είναι ο δρόμος της Εκκλησίας και του Θεού.

Η ευτυχία είναι γενικά ο τρόπος εκείνος της ζωής που εξασφαλίζει την εσωτερική αρμονία, το ευφρόσυνο αίσθημα, που χαρίζει έναν αέρα ελευθερίας και σε στήνει σίγουρο και αχειραγώγητο ενώπιον των άλλων, να ''φουμάρεις'' τον δικό σου καπνό και να ταξιδεύεις στα νώτα του.
Είναι μεγάλο πράγμα να έχεις βρει τον δρόμο σου και να μην αμφιβάλλεις ποτέ για τις επιλογές σου.

Υ.Γ.: Μπορείτε να έλθετε σε επικοινωνία με τον παλαιό συμφοιτητή μας ακολουθώντας τα βήματα:
http://www.themistoklismourtzanos.blogspot.com/
thmpriest@hol.gr
info@imcorfu.gr

Ο πατήρ (γιατί δεν μπορούσα να τον προσφωνήσω έτσι κι όλο τον έλεγα "Θέμη'';) Θεμιστοκλής Μουρτζανός έχει εκδώσει και ένα βιβλίο: "Από έναν κόσμο σαν κι αυτόν τι να κρατήσω;". Εκδόσεις Αρχονταρίκι(;)
Στην ομώνυμη εκπομπή πάντως ("Αρχονταρίκι", ΕΤ1) τον είδα το καλοκαίρι (συνομιλία με τον Σταύρο Ζουμπουλάκη) και τον βιντεοσκόπησα, όπως και χθες, αλλά από την τηλεόραση. Επίσης, έχω το βίντεο της χθεσινής του ωραίας ομιλίας για την φωτογραφική αυτή έκδοση.

Πέτρος Χριστοφιλίδης

2 σχόλια:

Ανώνυμος είπε...

ο παπα Θεμουλης ειναι κορυφαιος...

Ανώνυμος είπε...

Γνώρισα τον πατήρ Θεμιστοκλή φέτος και όντως ΔΕΝ ΥΠΑΡΧΕΙ!!!!!!!!!!!!!!!