(6.12.2011: Το κείμενο καταχωρίστηκε δίχως επεξεργασία.)
ΚΑΤΑΣΤΡΑΤΗΓΗΣΗ ΤΩΝ ΚΑΝΌΝΩΝ ΤΗΣ XΡΟΝΟΒΙΟΛΟΓΙΑΣ
ΓΙΑΤΙ ΔΕΝ ΕΊΜΑΣΤΕ ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΤΙΚΟΙ?
Τελευταία βομβαρδίζομαι από όλα τα μέσα πληροφόρησης, συγγενείς και φίλους για το πόσο καλοί είμαστε σαν άτομα και σαν κοινωνία. Αυτός ο καταιγισμός των φιλοφρονημάτων θα μπορούσε να εξηγηθεί σαν μια προσπάθεια να απαλύνουμε τον πόνο που αισθανόμαστε για την πολύπλευρη κρίση που διαβιώνουμε και να τονίσουμε την αδικία για αυτήν. Η προσπάθεια αυτή είναι μια ανθρώπινη αυτοάμυνα στη αντιξοότητα για την οποία φταίνε άλλοι και όχι εμείς ή ο τρόπος σκέψης και διαβίωσής μας.
Χρονοβιολογία είναι ο κλάδος της βιολογίας που βασίζεται στο γεγονός ότι ουσιαστικά κάθε έμβιος οργανισμός, συμπεριλαμβανομένου και του ανθρώπου, διαθέτει βιολογικά ρολόγια. Πολλοί ειδήμονες αναγνωρίζουν ότι παράγουμε προϊόντα με χαμηλή ανταγωνιστικότητα και υψηλό κόστος, τώρα μάλιστα που συμμετέχουμε σε μία μεγάλη ευρωπαϊκή κοινωνία. Έχουμε την αφέλεια να θέλουμε να ζούμε όπως παλιά (θα έλεγα με δανεικά), πράγμα που εξοργίζει τους «εταίρους» μας, ενώ ταυτόχρονα δεν μας προκαλεί αισθήματα ενοχής για τα λάθη μας.
Αμυνόμαστε ενάντια στην κριτική με επισφαλή επιχειρήματα όπως ότι εργαζόμαστε περισσότερες ώρες την εβδομάδα, χωρίς να λάβουμε υπόψη ότι αυτό το στατιστικό στοιχείο έχει ένα συντελεστή μικρότερο της μονάδας. Απλώς αυτός είναι ένας από τους πολλούς παράγοντες στους οποίους βασίζεται η ανταγωνιστικότητα, αλλά όχι ο σημαντικότερος.
Ο κύριος σκοπός του μηνύματος αυτού είναι να σας εξηγήσω την εξάρτηση της ανταγωνιστικότητας με την καταστρατήγηση των αυστηρών κανόνων της… χρονοβιολογίας.
Με απλά λόγια, ποιο είναι το αντικείμενο της χρονοβιολογίας και πώς μας επηρεάζει σαν άτομα και σαν κοινωνία?
Κυκλικός (Circadian), circus=κύκλος + diem=ημέρα, Ρυθμός.
Κυκλικός ρυθμός είναι ένας ενδογενής στον οργανισμό μας κύκλος 24 περίπου ωρών, που ρυθμίζει βιολογικές, φυσιολογικές και ψυχολογικές συμπεριφορές του οργανισμού μας. Παρόμοιες συμπεριφορές, αλλά με μικρότερη ποικιλία και εξειδίκευση, υπάρχουν σε όλα τα έμβια όντα, από τα πιο απλά μέχρι τον άνθρωπο. Παρόλο ότι οι μηχανισμοί είναι ενδογενείς και αυτορρυθμιζόμενοι, έχουν την ευελιξία της προσαρμογής στο περιβάλλον.
Για λόγους συντομίας και δικαιολογημένου εγωιστικού ενδιαφέροντος, θα συγκεντρωθώ στον άνθρωπο και στα ΗΜΕΡΗΣΙΑ χαρακτηριστικά των βιολογικών ρολογιών, τα οποία αναφέρονται στην ημερήσια χρονική αναμέτρηση με φυσιολογικά φαινόμενα παρακάτω.
ΤΟ ΑΝΘΡΩΠΙΝΟ ΒΙΟΛΟΓΙΚΌ ΡΟΛΟΪ
Φως (light ) από το μάτι εισέρχεται μέσω μιας ειδικής οδού (suprachiasmatic nucleus ) και ενεργοποιεί το κωνάριο ή επίφυση (Pineal gland), που ρυθμίζει το βιολογικό μας ρολόι, καθιστώντας τον άνθρωπο ουσιαστικά έναν ημερήσιο οργανισμό με χρονικά ρυθμιζόμενες ορμονικές εκκρίσεις μελατονίνης, όπως αναφέρεται παρακάτω. Έτσι ο ερεθισμός μεταβιβάζεται σε διάφορα όργανα και συστήματα.
ΗΜΕΡΉΣΙΑ ΧΡΟΝΙΚΗ ΑΝΑΜΈΤΡΗΣΗ.
ΜΕΣΗΜΈΡΙ
ΨΗΛΗ ΕΓΡΉΓΟΡΣΗ 12.ΟΟ
10.00
ΨΗΛΗ ΤΕΣΤΟΣΤΕΡΌΝΗ ΨΗΛΗ ΣΥΝΤΟΝΙΣΜΌΣ
9.00 14.30
ΚΊΝΗΣΗ ΕΝΤΈΡΟΥ ΨΗΛΗ ΑΝΤΑΠΌΚΡΙΣΗ
8.30 15.30
ΠΆΥΣΗ ΈΚΚΡΙΣΗ ΜΕΛΑΤ/ΝΗΣ ΨΗΛΉ ΚΑΡΔΙΑΚΉ ΑΠΌΔΟΣΗ
7.30 17.00
ΟΞΎΤΑΤΗ ΑΝΎΨΩΣΗ ΠΊΕΣΗΣ
6.00 ΥΨΊΣΤΗ ΠΊΕΣΗ ΑΊΜΑΤΟΣ
ΜΕΓΊΣΤΗ ΘΕΡΜ/ΣΊΑ ΣΏΜΑΤΟΣ 18.30
ΨΗΛΟΤΕΡΗ ΕΚΚΡΙΣΗ ΜΕΛΑ/ΝΗΣ
ΧΑΜΗΛΟΤΕΡΗ ΘΕΡΜ/ΣΊΑ 21.00
4.30
ΒΑΘΎΤΕΡΟΣ ΎΠΝΟΣ ΚΑΤΑΠΊΕΣΗΣ ΕΝΤΈΡΟΚΙΝΗΣΗΣ
2.00 22.30
ΜΕΣΑΝΥΧΤA
0.00
ΛΙΓΕΣ ΒΑΣΙΚΕΣ ΓΝΩΣΕΙΣ ΣΑΝ ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΟ ΘΕΜΑ ΜΑΣ.
Ο άνθρωπος είναι ουσιαστικά ένα ημερήσιο ζώο, όσον αφορά τις εκούσιες δράσεις του. Συνεπώς δέχεται την άμεση επίδραση του φωτός χάρη στην ύπαρξη ενός αδένα που παίζει το ρόλο του τρίτου ματιού, και που λέγεται επίφυση ή κωνάριο (pineal gland) , λόγω του σχήματός του. Όπως φαίνεται στο παραπάνω σχήμα, δέχεται το φως από οιαδήποτε πηγή και μέσω του υπερχιασματικού πυρήνα (δεν πειράζει εάν δεν το θυμάστε) ρυθμίζει τη λειτουργία της επίφυσης με τελική έκφραση τη μεταβολή συγκέντρωσης της μελατονίνης στη κυκλοφορία.
Ο ύπνος ορίζεται σαν μια παλινδρομική κατάσταση, που χαρακτηρίζεται από ελαττωμένη ή εντελώς απούσα συνείδηση, σχετική απουσία δραστηριότητας αισθήσεων και αδράνεια σχεδόν όλων των εκούσιων μυών. Ταυτόχρονα, δεν μπορεί να συγχέεται με ελαττωμένη αντίδραση στους γενικούς ερεθισμούς, αλλά με αυξημένη συνθετική μεταβολική δράση, που εκδηλώνεται με γενική αύξηση, και αναζωογόνηση πολλών συστημάτων, που θα αναφέρουμε παρακάτω. Παρατηρείται σε όλα τα θηλαστικά, όλα τα πτηνά και σε πολλά ερπετά, αμφίβια και ψάρια.
Κάθε περίοδος ύπνου διαιρείται σε δυο τύπους (1) σε αυτόν με γρήγορη κίνηση ματιού (REM) και (2) σε αυτόν με μη γρήγορη κίνηση ματιού (NREM). Ο δεύτερος τύπος (NREM) υποδιαιρείται με βάση πειραματικά δεδομένα σε τρία σταδία που καταγράφονται σε ειδικά όργανα ευαίσθητα σε ηλεκτρικά φαινόμενα.
Στον άνθρωπο, κάθε περίοδος διαρκεί περίπου 90 με 110 λεπτά. Στη περίπτωση του NREM, το πρώτο στάδιο (Ν1) αναφέρεται ως υπνηλία όποτε παρατηρούνται παραισθήσεις, φαντασιώσεις και απώλεια μυϊκού τόνου. Το δεύτερο στάδιο (Ν2) καταλαμβάνει περίπου το μισό όλης της περιόδου που αναφέραμε. Στο τρίτο στάδιο (Ν3) παρατηρούνται νυχτοφοβία, νυκτερινή διούρηση, υπνοβασία και παραλήρημα. Στη περίπτωση του REM παρατηρούνται τα αξιομνημόνευτα όνειρα και μυϊκή ατονία, η οποία προφυλάσσει τον οργανισμό από αυτοτραυματισμό. Οι παραπάνω χαρακτηρισμοί των δυο τύπων του ύπνου τονίζουν τι χάνετε εάν δεν ακολουθήσετε τους κανόνες της χρονοβιολογίας εφόσον είστε άνθρωπος και όχι κουκουβάγια. Πώς ρυθμίζεται ο ύπνος?
Ο ύπνος ρυθμίζεται από το κυκλικό ρολόι ρυθμού που αναφέραμε στην εισαγωγή, αλλά στην περίπτωση του ανθρώπου και από την συμπεριφορά θέλησης, η οποία πολύ συχνά είναι επιζήμια αφού προέρχεται από την καταστρατήγηση των κανόνων της χρονοβιολογίας.
Δεν θα σας εξηγήσω με λεπτομέρειες τον μοριακό μηχανισμό ρύθμισης του κύκλου, παρά μόνο θα αναφέρω ότι σε ΗΜΕΡΗΣΙΑ ζώα όπως ο άνθρωπος μια απλή χημική ουσία επιδρά πάνω σε ένα μικρό αδένα (επίφυση) που έχει σχήμα μικρού κώνου (κωνάριο) και το μέγεθος μιας φακής, όπως ήδη αναφέραμε. Αποτέλεσμα της δράσης αυτής είναι το κωνάριο να ελευθερώσει μια ορμόνη που λέγεται Μελατονίνη (όχι μελανίνη που είναι η ουσία που προσδίδει το σκούρο χρώμα στο δέρμα σας). Η εμφάνιση και μετέπειτα εξαφάνιση από την κυκλοφορία σας αυτής της ορμόνης είναι ένας από τους δυο ρυθμιστές του ρολογιού σας. Θα δούμε τον δεύτερο ρυθμιστή, τον οποίο καταστρατηγείτε κατάφωρα, παρακάτω.
Η ομοιοστατική ώθηση για ύπνο πρέπει να ισορροπηθεί με τον αδένα που αναφέραμε για να έχουμε ένα καλόν υπνάκο. Αυτό σημαίνει ότι δεν μπορούμε να διαταράσσουμε τη συνεργασία αυτών των λειτουργιών χωρίς να υφιστάμεθα τις συνέπειες, μια των οποίων είναι ο αναγκαίος χρόνος προσαρμογής. Ο οργανισμός σας δεν είναι όπως το αυτοκίνητο που αλλάζει ταχύτητες με μια απλή κίνηση των άκρων μας. Η βραδύτητα προσαρμογής του οργανισμού μας υπάρχει και σε άλλα συστήματά μας.
Σχεδόν όλες οι λειτουργίες μας επηρεάζονται από γεννητικούς και επιγεννητικούς παράγοντες. Οι γεννητικοί παράγοντες ρυθμίζονται από ειδικό γονίδιο το οποίο δυστυχώς παρουσιάζει μεταλλάξεις και συνεπώς γίνεται αιτία διαφόρων ασθενειών. Η κατηγορία των επιγεννητικών επιδράσεων επηρεάζεται σημαντικά από το περιβάλλον και ιδιαίτερα από την στιγμή της σύλληψής μας μέχρι τα τρία με τέσσερα πρώτα χρόνια της επίγειας ελεύθερης, τρόπος του λέγειν, ζωής μας. Η τελευταία πρόταση αποτέλεσε την αφορμή για ένα άλλο πρόσφατο μήνυμά μου, το οποίο γενικά αγνοείται.
Ο ενήλικος άνθρωπος πρέπει να κοιμάται τουλάχιστον πριν από τη χαμηλότερη θερμοκρασία του σώματος (ημερήσια χρονική αναμέτρηση) και η ορθότητα της επιλογής του χρόνου ρυθμίζεται από δυο κυκλικές παραμέτρους, που παρατηρούνται στην κάθε περίοδο ύπνου (1) Μέγιστη συγκέντρωση Μελατονίνης στη κυκλοφορία (2) Χαμηλότερη θερμοκρασία σώματος. Βλέπετε λοιπόν ότι δεν έχετε απεριόριστη ελευθερία για το πότε πρέπει να κοιμάστε αφού υπάρχει ο φύλακας και τηρητής του ημερήσιου ωραρίου και αυτός είναι το ΦΩΣ, δηλαδή ο ήλιος για μας τους Έλληνες, σε άφθονη ετήσια δόση.
Στον παρακάτω πίνακα αναφέρονται οι ώρες ημερησίως που πρέπει να κοιμάται ο άνθρωπος ανάλογα με την ηλικία του. Εύκολα θα αναγνωρίσετε τα σημεία καταστρατήγησης, που κάνετε σαν άτομα στο εαυτό σας, σαν γονείς μικρών παιδιών από τη στιγμή της εμφάνισής τους στον πλανήτη μέχρι την ηλικία που θα φύγουν από την κηδεμονία σας, ΑΛΛΑ ΚΑΙ ΣΑΝ ΚΟΙΝΩΝΙΑ ΔΙΑΦΟΡΩΝ ΑΝΕΥΘΥΝΩΝ ΦΟΡΕΩΝ ΚΑΙ ΜΕΣΩΝ ΕΠΙΔΡΑΣΗΣ ΤΗΣ ΖΩΗΣ ΤΩΝ ΠΟΛΙΤΩΝ. ΔΕΝ ΘΑ ΑΝΑΦΕΡΩ ΣΥΓΚΕΚΡΙΜΕΝΕΣ ΟΜΑΔΕΣ ΑΛΛΑ ΠΟΛΛΟΙ ΘΑ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΜΥΓΙΑΣΤΟΥΝ. Δυστυχώς όταν θα είναι ελεύθεροι οι ενήλικοι άνθρωποι να επιλέξουν, θα έχουν κληρονομήσει τις επιζήμιες συνήθειες των προγόνων τους, και της κοινωνίας με τα αμφισβητούμενα οικονομικά κίνητρα.
ΠΊΝΑΚΑΣ Ι ΠΊΝΑΚΑΣ ΙΙ
Ηλικία και Μέση Ημερήσια Επίδραση από Έλλειψη Ύπνου
Συνθήκη Διάρκειας Ύπνου.
Σε ώρες
Νεογέννητο Μέχρι 18 Εκνευρισμός, Ευαισθησία Ταχυκαρδία
1-12 μήνες 14-18 Γνωστική Πτώση Kίνδυνος Καρδιακών Νόσων
1-3 ετών 12-15 Χάσμα Μνημόνευσης και Άλλων Ασθενειών
3-5 ετών 11-13 Χάσμα Ηθικής Κρίσης Ελάττωση Χρόνου Αντίδρασης
5-12 ετών 9-11 !! Χασμουρητό Τρέμουλο
Έφηβοι 9-10 !!! Φαντασιώσεις Πόνοι
Ενήλικοι, Γέροι 7-8 Ελάττωση Ανοσολογικής Άμυνας Καταπίεση Αύξησης
Διαβήτης Τύπου 2 Τάση Παχυσαρκίας
Ελάττωση Θερμοκρασίας
ΠΡΑΚΤΙΚΕΣ ΕΦΑΡΜΟΓΕΣ ΤΩΝ ΚΑΝΟΝΩΝ ΤΗΣ ΧΡΟΝΟΒΙΟΛΟΓΙΑΣ ΠΟΥ ΣΥΝΗΘΩΣ ΚΑΤΑΣΤΡΑΤΗΓΟΥΝΤΑΙ.
Χρησιμοποιούμε περίπου 1/3 της ζωής μας για να κοιμόμαστε. Ο ύπνος είναι απαραίτητος για την επιβίωση μας, και δεν θεωρείται φυσιολογικό για ένα άτομο να αισθάνεται την επιτακτική ανάγκη να κοιμηθεί όταν υποτίθεται ότι πρέπει να είναι ξύπνιος. Υπάρχουν περίπου 70 ασθένειες ύπνου, όπως οι διάφορες μορφές άπνοιας, αϋπνία, ναρκοληψία, κλπ.
Δυστυχώς στο μυαλό του κοινού πολίτη υπάρχουν πολλές παραπληροφορήσεις, όπως (α) ο ύπνος είναι χρόνος για να αναπαυτεί ο εγκέφαλος, (β) μια ώρα λιγότερο ύπνο δεν θα έχει σοβαρές επιπτώσεις στη λειτουργία της ημέρας, (γ) ο οργανισμός αντιδρά εύκολα και γρήγορα σε διαφορετικά προγράμματα ύπνου,(δ) άτομα της τρίτης ηλικίας χρειάζονται λιγότερο ύπνο. Όλες οι παραπάνω «πληροφορίες» είναι απλά υπεκφυγές για να δικαιολογήσουμε τις παραβάσεις μας και τις κακές συνήθειες που μας επιβάλλονται..
Ο παρακάτω πίνακας παρουσιάζει περιληπτικά τις φυσιολογικές αλλαγές που παρατηρούνται στους δυο τύπους ύπνου που αναφέραμε.
ΠΊΝΑΚΑΣ ΙΙΙ
Φυσιολογική Κατά τη διάρκεια. REM Κατά τη διάρκεια NREM.
Λειτουργία
Δράση Εγκέφαλου Αυξάνεται σε κινητικές και αισθητικές Ελαττώνεται από την αφύπνιση
Καρδιακός Ρυθμός Γενικά Αυξάνεται Επιβραδύνεται
Πίεση Αυξάνεται (μέχρι 30%) Ελαττώνεται από την αφύπνιση.
Ροή αίματος στο εγκέφαλο Αυξάνεται κατά 50-200% εξαρτώμενη Δεν αλλάζει σε όλες τις περιοχές.
Αναπνοή Αυξάνεται Ελαττώνεται.
Θερμοκρασία Σώματος Δεν Ρυθμίζεται Περιβάλλον Ρυθμίζεται σε χαμηλό επίπεδο.
Σεξουαλική Διέγερση Αυξάνεται και στα δυο φύλα Παρατηρείται περιστασιακά.
¨Έλλειμμα Ύπνου είναι το αποτέλεσμα όταν δεν παρέχεται στον οργανισμό η ευκαιρία να κοιμηθεί όσο πρέπει, πράγμα που προκαλεί πνευματική, ψυχική και σωματική κόπωση. Αποτέλεσμα του ελλείμματος αυτού είναι η ελαττωμένη ικανότητα για μυϊκή δράση και γνωστική λειτουργία. Ο πρώτος και επιτακτικός λόγος για ύπνο είναι η απλή αλλά ισχυρή επιθυμία να κοιμηθούμε, που προέρχεται από εξελικτική αναγκαιότητα, όπως σαν παράδειγμα η εξελικτική περίπτωση του λάρυγγα, που από απλή δίοδος τροφής και αέρα, κατέβηκε στον άνθρωπο για να αναπτυχθεί η πολυσχιδής ικανότητα της ομιλίας. Κοιμόμαστε λοιπόν κατά ανάγκη. Στη πραγματικότητα δεν υπάρχουν ζώα, τα οποία δεν έχουν μια στοιχειώδη μορφή ύπνου , έστω και από ένα ημισφαίριο του εγκεφάλου τους. Ο ύπνος σχετίζεται με τη μνήμη, για την οποία αποτελεί αναγκαία προϋπόθεση. Το όνειρο είναι η αντιληπτή πείρα αισθητικών εικόνων και ήχων κατά τη διάρκεια του ύπνου (REM), και κυρίως οφείλεται σε ένα συγκεκριμένο μέρος του εγκέφαλου. Κρίνεται δε σαν ένα απαραίτητο φαινόμενο γιατί συντελεί στη σταθεροποίηση και οργάνωση των κυρίων κύτταρων του εγκέφαλου (νευρώνων), που διαμορφώνονται σε περίοδο μάθησης και εμπειρίας. Η προηγούμενη πρόταση πρέπει να σας επισημάνει τη σπουδαιότητα του ύπνου στη περίοδο εκπαίδευσης. Μήπως σαν κοινωνία θα πρέπει να αισθανόμαστε ενοχοι? Υπάρχει καμία συσχέτιση του ημερήσιου προγράμματος μας με τη αποδοτικότητα μας σαν άτομα, σαν οικογένεια και σαν κοινωνία? Ελπίζω να σας πείσω ότι υπάρχει μια άμεση συσχέτιση την οποία αγνοούμε ή δεν κατανοούμε την βαρύτητα της. Θα αναφέρω μερικά παραδείγματα από την καθημερινή μας δράση.
Είναι αποδεδειγμένο ότι ένα βαρύ γεύμα στη μέση της ημέρας προκαλεί μια πτώση στη εγρήγορση. Γενικά ο άνθρωπος έχει την προδιάθεση για ύπνο σε περιόδους που απέχουν περίπου 12 ώρες η μια από την άλλη. Σαν παράδειγμα, 2.00 πμ και 2.00 μμ. Η καφεΐνη είναι ένα κοινό διεγερτικό προκαλώντας ανταγωνιστικά τη μείωση στη σύνθεση και έκκριση της Μελατονίνης. Η ανταγωνιστικότητα αυτή προκαλεί μετά από λίγο χρόνο, την ελάττωση στη εγρήγορση, πράγμα που εξηγεί την επιθυμία για δεύτερο φλιτζανάκι ή κύπελλο καφέ. Η καφεΐνη δεν δρα σαν αναπληρωτής για έλλειψη ύπνου, αλλά απλά αμβλύνει μερικά αποτελέσματα από την έλλειψη ύπνου. Η νικοτίνη, όχι μόνο διαταράσσει τον ύπνο, αλλά ελαττώνει και τον συνολικό χρόνο ύπνου. Ανάλογα αποτελέσματα παρατηρούνται και με πολλά ναρκωτικά.
Ποια είναι τα συγκεκριμένα παραδείγματα καταστρατήγησης στη Ελληνική κοινωνία, στα άτομα της και ιδιαίτερα στα πιο ευαίσθητα μέλη της κοινωνίας, τους νέους από τη στιγμή της σύλληψης τους μέχρι τα χρόνια της ενηλικίωσης τους , μια περίοδο αρκετών ετών, όποτε είναι εξαιρετικά ευαίσθητοι?
Θα αναφέρουμε ένα μόνο παράδειγμα στο οποίο καταφαίνεται ότι ο μεταβολισμός ενός βιολογικού συστήματος υπόκειται στους κανόνες της χρονοβιολογιας, αυτό του σκελετικού συστήματος, που αποτελείται από κόκαλα, μερικά των οποίων στα άκρα τους καλύπτονται από χόνδρο, τον οποίο συχνά μασουλάμε όταν είναι τραγανός.
Η επιλογή αυτή του σκελετικού συστήματος δεν είναι τυχαία, διότι ο συγγραφέας αυτού του άρθρου, μερικές φορές με άξιους συνεργάτες έχει κάνει τη ταπεινή του ερευνητική συνεισφορά. Επ'ουδενί όμως λόγο το σκελετικό σύστημα που αναφέρουμε είναι το μοναδικό και ούτε το σπουδαιότερο. Υπάρχουν τέσσερα κριτήρια που θα αναφέρουμε με συντομία.
(ι) Οι ρυθμοί πρέπει να επαναλαμβάνονται μια φορά την ημέρα. (ιι) Οι ρυθμοί πρέπει να παρατηρούνται σε απουσία εξωτερικών ερεθισμών. (ιιι) Οι ρυθμοί δύνανται να προσαρμόζονται ώστε να ταιριάζουν με το τοπικό χρόνο. (ιv) Οι ρυθμοί πρέπει να διατηρούν τη περιοδικότητα τους σε μια φυσιολογική περιοχή θερμοκρασιών.
Ο κύριος όμως λόγος της επιλογής είναι για να γίνει φανερό ότι ο άνθρωπος σε όλα τα σταδία της ζωής του, υπόκειται στους κανόνες αυτούς τους οποίους πρέπει να τηρεί πιστά, ιδίως , όπως ανέφερα, όταν βρίσκεται στην ανάπτυξή του.
Σχηματισμός και διατήρηση του σκελετικού μας συστήματος γίνεται σε δυο φάσεις. Η πρώτη αφορά την ανακατασκευή των περισσότερων οστών όταν μεγαλώνουμε με
απλή εναπόθεση του κατάλληλου υλικού των οστών, και η δεύτερη αφορά την αντικατάσταση του χόνδρου από οστού μέχρι την ενηλικίωση του ανθρώπου, κυρίως σαν
ψηλώνουμε.
Κάθε ένα από τα δυο αυτά σταδία, (α) εναπόθεση σε ήδη υπάρχοντα οστά και (β) αντικατάσταση του χόνδρου από οστού καθώς αυτό μακραίνει, ακολουθεί διαφορετική φάση ρυθμού. Η εναπόθεση γίνεται τις πρώτες ώρες τη ημέρας ενώ η αντικατάσταση γίνεται κατά την νύχτα. Αυτή η διάφορα φάσης αποδεικνύει πόσο χρήσιμη και επωφελής είναι η τήρηση ενός σταθερού προγράμματος ύπνου και υπαγορεύεται από το φως και τους αδένες μέσω ορμονικών εκκρίσεων που αναφέραμε.
Σε απλή γλώσσα, ένας γονέας, η κοινωνία που επιβάλλει και αδιαφορεί, ή γενικά οιαδήποτε εξουσία που προωθεί τα ανεξέλεγκτα συμφέροντα της, προκαλεί αντίξοες επιδράσεις στη ανάπτυξη ενός ανθρώπου και μάλιστα στα πιο κρίσιμα έτη της ενηλικίωσης του.
Η μάλλον διεθνής συνήθεια για τον άνθρωπο να έχει τρία γεύματα την ημέρα είναι χαρακτηριστικό για τις περισσότερες θρησκείες και φυλές. Ο άνθρωπος χρειάζεται τη περιοδική διατροφή του σε παραδεκτά διαστήματα χρόνου χωρίς περιοδικές μεταβολές. Η επιλογή αυτή δεν είναι τυχαία διότι υπαγορεύεται από τον αναγκαίο εφοδιασμό των δυο κυρίων ιστών που παρέχουν στον οργανισμό εύκολα προσβάσιμες πήγες ενέργειας, στο συκώτι και στους μυς. Οι υπόλοιποι ιστοί και συστήματα του οργανισμού μας απλά απαιτούν «καύσιμα», με κύριο δέκτη τον εγκέφαλο.
Τα τρία ημερήσια γεύματα γίνονται στην αρχή της ημέρας, στη μέση και στο τέλος. Το είδος της τροφής για αφομοίωση απαιτεί, ανάλογα με τη σύσταση της, από μια μέρα ή και περισσότερες. Η μετακίνηση της μερικά αποικοδομημένης τροφής από το στομάχι στο έντερο, χρειάζεται τουλάχιστον οκτώ ώρες. Ο περιορισμός σε τρία γεύματα το 24ωρο ενθαρρύνει την εγκράτεια και αποθαρρύνει την υπερφαγία.
Παρ’ολον ότι ο Έλληνας πολίτης γνωρίζει τους παραπάνω διατροφικούς κανόνες, εν τούτοις τους παραβαίνει στα ακόλουθα συγκεκριμένα σημεία. Λόγω του ημερήσιου ωραρίου ύπνου, δεν έχει ένα διατροφικά πλούσιο πρόγευμα, ακριβώς τότε που μια από τις κύριες αποθήκες προσβάσιμης ενέργειας, το συκώτι, είναι σχεδόν άδεια.
Η καταστρατήγηση του ωραρίου ύπνου και διατροφής οφείλεται σε συνήθειες που έχουν επιβληθεί από έθιμα, κοινωνικές επιδράσεις αλλά και από μια ποικιλία παραγόντων και προγραμματισμού που έχουν επιβληθεί από τρίτους που ενδιαφέρονται μόνο για το οικονομικό συμφέρον τους. Αυτές οι επιδράσεις επιβάλλουν ένα ποικιλοτρόπως ανθυγιεινό ωράριο αντικαθιστώντας το με να απλό φλιτζάνι καφέ και ένα κουλουράκι, που ακολουθείται με ένα σχετικά βαρύ μεσημεριανό και τέλος με ένα νυχτερινό βαρύ γεύμα στη προσφιλή ψησταριά.
Αποτέλεσμα αυτού του τροποποιημένου προγράμματος γευμάτων είναι να καθιστά τον Έλληνα εργαζόμενο μη παραγωγικό και δύσθυμο. Έχει εξαιρετικά αντίξοες επιπτώσεις σε αναπτυσσόμενους οργανισμούς της νηπιακής και πρωτοταγής εκπαίδευσης, που καλούνται ύστερα από το πρόγραμμα των ανθυγιεινών γευμάτων και του ξενυχτίσματος με λίγες ώρες ύπνου να …μάθουν γράμματα στο σχολείο μετά από ένα βραδινό δείπνο.
Ποια είναι τα συγκεκριμένα παραδείγματα καταστρατήγησης στη Ελληνική κοινωνία , στα άτομα της και ιδιαίτερα στα πιο ευαίσθητα μέλη της κοινωνίας, τους νέους από τη στιγμή της σύλληψης τους μέχρι τα χρόνια της ενηλικίωσης τους , μια περίοδο αρκετών ετών, όποτε είναι εξαιρετικά ευαίσθητοι?
Θα αναφέρουμε ένα μόνο παράδειγμα στο οποίο καταφαίνεται ότι ο μεταβολισμός ενός βιολογικού συστήματος υπόκειται στους κανόνες της χρονοβιολογιας, αυτό του σκελετικού συστήματος, που αποτελείται από κοκάλα, μερικά των οποίων στα άκρα τους καλύπτονται από χόνδρο, τον οποίο συχνά μασουλάμε όταν είναι τραγανός.
Η επιλογή αυτή του σκελετικού συστήματος δεν είναι τυχαία, διότι ο συγγραφέας αυτού του άρθρου, μερικές φορές με άξιους συνεργάτες έχει κάνει τη ταπεινή του ερευνητική συνεισφορά.
Ο κύριος όμως λόγος της επιλογής είναι για να γίνει φανερό ότι ο άνθρωπος σε όλα τα σταδία της ζωής του, υπόκειται στους κανόνες αυτούς τους οποίους πρέπει να τηρεί πιστά, ιδίως , όπως ανέφερα, όταν βρίσκεται στην ανάπτυξη του.
Σχηματισμός και διατήρηση του σκελετικού μας συστήματος γίνεται σε δυο φάσεις. Η πρώτη αφορά την επιμήκυνση των περισσότερων οστών όταν μεγαλώνουμε με απλή εναπόθεση του κατάλληλου υλικού των οστών, και η δεύτερη αφορά την αντικατάσταση του χόνδρου από οστού μέχρι την ενηλικίωση του ανθρώπου.
Κάθε ένα από τα δυο αυτά σταδία, (α) εναπόθεση σε ήδη υπάρχοντα οστά και (β) αντικατάσταση του χόνδρου από οστού καθώς αυτό μακραίνει, ακολουθεί διαφορετική φάση ρυθμού. Η εναπόθεση γίνεται τις πρώτες ώρες τη ημέρας ενώ η αντικατάσταση γίνεται κατά την νύχτα. Αυτή η διάφορα φάσης αποδεικνύει πόσο χρήσιμη και επωφελής είναι η τήρηση ενός σταθερού προγράμματος ύπνου και υπαγορεύεται από το φως και τους αδένες μέσω ορμονικών εκκρίσεων που αναφέραμε.
Σε απλή γλώσσα, ένας γονέας, η κοινωνία που επιβάλλει και αδιαφορεί, ή γενικά οιαδήποτε εξουσία που προωθεί τα ανεξέλεγκτα συμφέροντα της, προκαλεί αντίξοες επιδράσεις στη ανάπτυξη ενός ανθρώπου και μάλιστα στα πιο κρίσιμα έτη της ενηλικίωσης του.
Η μάλλον διεθνής συνήθεια για τον άνθρωπο να έχει τρία γεύματα την ημέρα είναι χαρακτηριστικό για τις περισσότερες θρησκείες και φυλές. Ο άνθρωπος χρειάζεται τη περιοδική διατροφή του σε παραδεκτά διαστήματα χρόνου. Η επιλογή αυτή δεν είναι τυχαία διότι υπαγορεύεται από τον αναγκαίο εφοδιασμό των δυο κυρίων ιστών που παρέχουν στον οργανισμό εύκολα προσβάσιμες πήγες ενέργειας, στο συκώτι και στους μυς. Οι υπόλοιποι ιστοί και συστήματα του οργανισμού μας απλά απαιτούν «καύσιμα» με κύριο δέκτη τον εγκέφαλο.
Τα τρία ημερήσια γεύματα γίνονται στην αρχή της ημέρας, στη μέση και στο τέλος. Το είδος της τροφής απαιτεί, ανάλογα με τη σύσταση της, από μια μέρα ή και περισσότερες. Η μετακίνηση της μερικά αποικοδομημένης τροφής από το στομάχι στο έντερο, χρειάζεται τουλάχιστον οκτώ ώρες. Ο περιορισμός σε τρία γεύματα το 24ωρο ενθαρρύνει την εγκράτεια και αποθαρρύνει την υπερφαγία.
Παρ’ολον ότι ο Έλληνας πολίτης γνωρίζει τους παραπάνω διατροφικούς κανόνες, εν τούτοις τους παραβαίνει στα ακόλουθα συγκεκριμένα σημεία. Λόγω του ημερήσιου ωραρίου ύπνου, δεν έχει ένα διατροφικά πλούσιο πρόγευμα, ακριβώς τότε που μια από τις κύριες αποθήκες προσβάσιμης ενέργειας, το συκώτι, είναι σχεδόν άδεια.
Η καταστρατήγηση του ωραρίου ύπνου και διατροφής οφείλεται σε συνήθειες που έχουν επιβληθεί από έθιμα, κοινωνικές επιδράσεις αλλά και από μια ποικιλία παραγόντων και προγραμματισμού που έχουν επιβληθεί από τρίτους που ενδιαφέρονται μόνο για το οικονομικό συμφέρον τους.. Αυτές οι επιδράσεις επιβάλλουν ένα ποικιλοτρόπως ανθυγιεινό ωράριο που αντικαθιστούν το πρόγευμα με ένα απλό φλιτζάνι καφέ και ένα κουλουράκι, που ακολουθείται με ένα σχετικά βαρύ μεσημεριανό και τέλος με ένα νυχτερινό βαρύ γεύμα στη προσφιλή ψησταριά.
Αποτέλεσμα αυτού του τροποποιημένου προγράμματος γευμάτων είναι να καθιστά τον Έλληνα εργαζόμενο μη παραγωγικό και δύσθυμο. Έχει εξαιρετικά αντίξοες επιπτώσεις σε αναπτυσσόμενους οργανισμούς της νηπιακής και πρωτοταγής εκπαίδευσης, που καλούνται ύστερα από το πρόγραμμα των ανθυγιεινών γευμάτων και του ξενυχτίσματος με λίγες ώρες ύπνου να …μάθουν γράμματα στο σχολείο. Ποια είναι τα συγκεκριμένα παραδείγματα καταστρατήγησης στη Ελληνική κοινωνία , στα άτομα της και ιδιαίτερα στα πιο ευαίσθητα μέλη της κοινωνίας, τους νέους από τη στιγμή της σύλληψης τους μέχρι τα χρόνια της ενηλικίωσης τους , μια περίοδο αρκετών ετών, όποτε είναι εξαιρετικά ευαίσθητοι?
Θα αναφέρουμε ένα μόνο παράδειγμα στο οποίο καταφαίνεται ότι ο μεταβολισμός ενός βιολογικού συστήματος υπόκειται στους κανόνες της χρονοβιολογιας, αυτό του σκελετικού συστήματος, που αποτελείται από κόκαλα, μερικά των οποίων στα άκρα τους καλύπτονται από χόνδρο, τον οποίο συχνά μασουλάμε όταν είναι τραγανός.
Η επιλογή αυτή του σκελετικού συστήματος δεν είναι τυχαία, διότι ο συγγραφέας αυτού του άρθρου, μερικές φορές με άξιους συνεργάτες έχει κάνει τη ταπεινή του ερευνητική συνεισφορά.
Ο κύριος όμως λόγος της επιλογής είναι για να γίνει φανερό ότι ο άνθρωπος σε όλα τα σταδία της ζωής του, υπόκειται στους κανόνες αυτούς τους οποίους πρέπει να τηρεί πιστά, ιδίως , όπως ανέφερα, όταν βρίσκεται στην ανάπτυξη του.
Σχηματισμός και διατήρηση του σκελετικού μας συστήματος γίνεται σε δυο φάσεις. Η πρώτη αφορά την επιμήκυνση των περισσότερων οστών όταν μεγαλώνουμε με απλή εναπόθεση του κατάλληλου υλικού των οστών, και η δεύτερη αφορά την αντικατάσταση του χόνδρου από οστού μέχρι την ενηλικίωση του ανθρώπου.
Κάθε ένα από τα δυο αυτά σταδία, (α) εναπόθεση σε ήδη υπάρχοντα οστά και (β) αντικατάσταση του χόνδρου από οστού καθώς αυτό μακραίνει, ακολουθεί διαφορετική φάση ρυθμού. Η εναπόθεση γίνεται τις πρώτες ώρες τη ημέρας ενώ η αντικατάσταση γίνεται κατά την νύχτα. Αυτή η διάφορα φάσης αποδεικνύει πόσο χρήσιμη και επωφελής είναι η τήρηση ενός σταθερού προγράμματος ύπνου και υπαγορεύεται από το φως και τους αδένες μέσω ορμονικών εκκρίσεων που αναφέραμε.
Σε απλή γλώσσα, ένας γονέας, η κοινωνία που επιβάλλει και αδιαφορεί, ή γενικά οιαδήποτε εξουσία που προωθεί τα ανεξέλεγκτα συμφέροντα της, προκαλεί αντίξοες επιδράσεις στη ανάπτυξη ενός ανθρώπου και μάλιστα στα πιο κρίσιμα έτη της ενηλικίωσης του.
Η μάλλον διεθνής συνήθεια για τον άνθρωπο να έχει τρία γεύματα την ημέρα είναι χαρακτηριστικό για τις περισσότερες θρησκείες και φυλές. Ο άνθρωπος χρειάζεται τη περιοδική διατροφή του σε παραδεκτά διαστήματα χρόνου. Η επιλογή αυτή δεν είναι τυχαία διότι υπαγορεύεται από τον αναγκαίο εφοδιασμό των δυο κυρίων ιστών που παρέχουν στον οργανισμό εύκολα προσβάσιμες πήγες ενέργειας, στο συκώτι και στους μυς. Οι υπόλοιποι ιστοί και συστήματα του οργανισμού μας απλά απαιτούν «καύσιμα» με κύριο δέκτη τον εγκέφαλο.
Τα τρία ημερήσια γεύματα γίνονται στην αρχή της ημέρας, στη μέση και στο τέλος. Το είδος της τροφής απαιτεί, ανάλογα με τη σύσταση της, από μια μέρα ή και περισσότερες. Η μετακίνηση της μερικά αποικοδομημένης τροφής από το στομάχι στο έντερο, χρειάζεται τουλάχιστον οκτώ ώρες. Ο περιορισμός σε τρία γεύματα το 24ωρο ενθαρρύνει την εγκράτεια και αποθαρρύνει την υπερφαγία.
Παρ’ολον ότι ο Έλληνας πολίτης γνωρίζει τους παραπάνω διατροφικούς κανόνες, εν τούτοις τους παραβαίνει στα ακόλουθα συγκεκριμένα σημεία. Λόγω του ημερήσιου ωραρίου ύπνου, δεν έχει ένα διατροφικά πλούσιο πρόγευμα, ακριβώς τότε που μια από τις κύριες αποθήκες προσβάσιμης ενέργειας, το συκώτι, είναι σχεδόν άδεια.
Η καταστρατήγηση του ωραρίου ύπνου και διατροφής οφείλεται σε συνήθειες που έχουν επιβληθεί από έθιμα, κοινωνικές επιδράσεις αλλά και από μια ποικιλία παραγόντων και προγραμματισμού που έχουν επιβληθεί από τρίτους που ενδιαφέρονται μόνο για το οικονομικό συμφέρον τους.. Αυτές οι επιδράσεις επιβάλλουν ένα ποικιλοτρόπως ανθυγιεινό ωράριο που αντικαθιστούν το πρόγευμα με ένα απλό φλιτζάνι καφέ και ένα κουλουράκι, που ακολουθείται με ένα σχετικά βαρύ μεσημεριανό και τέλος με ένα νυχτερινό βαρύ γεύμα στην προσφιλή ψησταριά.
Αποτέλεσμα αυτού του τροποποιημένου προγράμματος γευμάτων είναι να καθιστά τον Έλληνα εργαζόμενο μη παραγωγικό και δύσθυμο. Έχει εξαιρετικά αντίξοες επιπτώσεις σε αναπτυσσόμενους οργανισμούς της νηπιακής και πρωτοταγής εκπαίδευσης, που καλούνται ύστερα από το πρόγραμμα των ανθυγιεινών γευμάτων και του ξενυχτίσματος με λίγες ώρες ύπνου να …μάθουν γράμματα στο σχολείο.
Χάρης Αρσένης
ΚΑΤΑΣΤΡΑΤΗΓΗΣΗ ΤΩΝ ΚΑΝΌΝΩΝ ΤΗΣ XΡΟΝΟΒΙΟΛΟΓΙΑΣ
ΓΙΑΤΙ ΔΕΝ ΕΊΜΑΣΤΕ ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΤΙΚΟΙ?
Τελευταία βομβαρδίζομαι από όλα τα μέσα πληροφόρησης, συγγενείς και φίλους για το πόσο καλοί είμαστε σαν άτομα και σαν κοινωνία. Αυτός ο καταιγισμός των φιλοφρονημάτων θα μπορούσε να εξηγηθεί σαν μια προσπάθεια να απαλύνουμε τον πόνο που αισθανόμαστε για την πολύπλευρη κρίση που διαβιώνουμε και να τονίσουμε την αδικία για αυτήν. Η προσπάθεια αυτή είναι μια ανθρώπινη αυτοάμυνα στη αντιξοότητα για την οποία φταίνε άλλοι και όχι εμείς ή ο τρόπος σκέψης και διαβίωσής μας.
Χρονοβιολογία είναι ο κλάδος της βιολογίας που βασίζεται στο γεγονός ότι ουσιαστικά κάθε έμβιος οργανισμός, συμπεριλαμβανομένου και του ανθρώπου, διαθέτει βιολογικά ρολόγια. Πολλοί ειδήμονες αναγνωρίζουν ότι παράγουμε προϊόντα με χαμηλή ανταγωνιστικότητα και υψηλό κόστος, τώρα μάλιστα που συμμετέχουμε σε μία μεγάλη ευρωπαϊκή κοινωνία. Έχουμε την αφέλεια να θέλουμε να ζούμε όπως παλιά (θα έλεγα με δανεικά), πράγμα που εξοργίζει τους «εταίρους» μας, ενώ ταυτόχρονα δεν μας προκαλεί αισθήματα ενοχής για τα λάθη μας.
Αμυνόμαστε ενάντια στην κριτική με επισφαλή επιχειρήματα όπως ότι εργαζόμαστε περισσότερες ώρες την εβδομάδα, χωρίς να λάβουμε υπόψη ότι αυτό το στατιστικό στοιχείο έχει ένα συντελεστή μικρότερο της μονάδας. Απλώς αυτός είναι ένας από τους πολλούς παράγοντες στους οποίους βασίζεται η ανταγωνιστικότητα, αλλά όχι ο σημαντικότερος.
Ο κύριος σκοπός του μηνύματος αυτού είναι να σας εξηγήσω την εξάρτηση της ανταγωνιστικότητας με την καταστρατήγηση των αυστηρών κανόνων της… χρονοβιολογίας.
Με απλά λόγια, ποιο είναι το αντικείμενο της χρονοβιολογίας και πώς μας επηρεάζει σαν άτομα και σαν κοινωνία?
Κυκλικός (Circadian), circus=κύκλος + diem=ημέρα, Ρυθμός.
Κυκλικός ρυθμός είναι ένας ενδογενής στον οργανισμό μας κύκλος 24 περίπου ωρών, που ρυθμίζει βιολογικές, φυσιολογικές και ψυχολογικές συμπεριφορές του οργανισμού μας. Παρόμοιες συμπεριφορές, αλλά με μικρότερη ποικιλία και εξειδίκευση, υπάρχουν σε όλα τα έμβια όντα, από τα πιο απλά μέχρι τον άνθρωπο. Παρόλο ότι οι μηχανισμοί είναι ενδογενείς και αυτορρυθμιζόμενοι, έχουν την ευελιξία της προσαρμογής στο περιβάλλον.
Για λόγους συντομίας και δικαιολογημένου εγωιστικού ενδιαφέροντος, θα συγκεντρωθώ στον άνθρωπο και στα ΗΜΕΡΗΣΙΑ χαρακτηριστικά των βιολογικών ρολογιών, τα οποία αναφέρονται στην ημερήσια χρονική αναμέτρηση με φυσιολογικά φαινόμενα παρακάτω.
ΤΟ ΑΝΘΡΩΠΙΝΟ ΒΙΟΛΟΓΙΚΌ ΡΟΛΟΪ
Φως (light ) από το μάτι εισέρχεται μέσω μιας ειδικής οδού (suprachiasmatic nucleus ) και ενεργοποιεί το κωνάριο ή επίφυση (Pineal gland), που ρυθμίζει το βιολογικό μας ρολόι, καθιστώντας τον άνθρωπο ουσιαστικά έναν ημερήσιο οργανισμό με χρονικά ρυθμιζόμενες ορμονικές εκκρίσεις μελατονίνης, όπως αναφέρεται παρακάτω. Έτσι ο ερεθισμός μεταβιβάζεται σε διάφορα όργανα και συστήματα.
ΗΜΕΡΉΣΙΑ ΧΡΟΝΙΚΗ ΑΝΑΜΈΤΡΗΣΗ.
ΜΕΣΗΜΈΡΙ
ΨΗΛΗ ΕΓΡΉΓΟΡΣΗ 12.ΟΟ
10.00
ΨΗΛΗ ΤΕΣΤΟΣΤΕΡΌΝΗ ΨΗΛΗ ΣΥΝΤΟΝΙΣΜΌΣ
9.00 14.30
ΚΊΝΗΣΗ ΕΝΤΈΡΟΥ ΨΗΛΗ ΑΝΤΑΠΌΚΡΙΣΗ
8.30 15.30
ΠΆΥΣΗ ΈΚΚΡΙΣΗ ΜΕΛΑΤ/ΝΗΣ ΨΗΛΉ ΚΑΡΔΙΑΚΉ ΑΠΌΔΟΣΗ
7.30 17.00
ΟΞΎΤΑΤΗ ΑΝΎΨΩΣΗ ΠΊΕΣΗΣ
6.00 ΥΨΊΣΤΗ ΠΊΕΣΗ ΑΊΜΑΤΟΣ
ΜΕΓΊΣΤΗ ΘΕΡΜ/ΣΊΑ ΣΏΜΑΤΟΣ 18.30
ΨΗΛΟΤΕΡΗ ΕΚΚΡΙΣΗ ΜΕΛΑ/ΝΗΣ
ΧΑΜΗΛΟΤΕΡΗ ΘΕΡΜ/ΣΊΑ 21.00
4.30
ΒΑΘΎΤΕΡΟΣ ΎΠΝΟΣ ΚΑΤΑΠΊΕΣΗΣ ΕΝΤΈΡΟΚΙΝΗΣΗΣ
2.00 22.30
ΜΕΣΑΝΥΧΤA
0.00
ΛΙΓΕΣ ΒΑΣΙΚΕΣ ΓΝΩΣΕΙΣ ΣΑΝ ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΟ ΘΕΜΑ ΜΑΣ.
Ο άνθρωπος είναι ουσιαστικά ένα ημερήσιο ζώο, όσον αφορά τις εκούσιες δράσεις του. Συνεπώς δέχεται την άμεση επίδραση του φωτός χάρη στην ύπαρξη ενός αδένα που παίζει το ρόλο του τρίτου ματιού, και που λέγεται επίφυση ή κωνάριο (pineal gland) , λόγω του σχήματός του. Όπως φαίνεται στο παραπάνω σχήμα, δέχεται το φως από οιαδήποτε πηγή και μέσω του υπερχιασματικού πυρήνα (δεν πειράζει εάν δεν το θυμάστε) ρυθμίζει τη λειτουργία της επίφυσης με τελική έκφραση τη μεταβολή συγκέντρωσης της μελατονίνης στη κυκλοφορία.
Ο ύπνος ορίζεται σαν μια παλινδρομική κατάσταση, που χαρακτηρίζεται από ελαττωμένη ή εντελώς απούσα συνείδηση, σχετική απουσία δραστηριότητας αισθήσεων και αδράνεια σχεδόν όλων των εκούσιων μυών. Ταυτόχρονα, δεν μπορεί να συγχέεται με ελαττωμένη αντίδραση στους γενικούς ερεθισμούς, αλλά με αυξημένη συνθετική μεταβολική δράση, που εκδηλώνεται με γενική αύξηση, και αναζωογόνηση πολλών συστημάτων, που θα αναφέρουμε παρακάτω. Παρατηρείται σε όλα τα θηλαστικά, όλα τα πτηνά και σε πολλά ερπετά, αμφίβια και ψάρια.
Κάθε περίοδος ύπνου διαιρείται σε δυο τύπους (1) σε αυτόν με γρήγορη κίνηση ματιού (REM) και (2) σε αυτόν με μη γρήγορη κίνηση ματιού (NREM). Ο δεύτερος τύπος (NREM) υποδιαιρείται με βάση πειραματικά δεδομένα σε τρία σταδία που καταγράφονται σε ειδικά όργανα ευαίσθητα σε ηλεκτρικά φαινόμενα.
Στον άνθρωπο, κάθε περίοδος διαρκεί περίπου 90 με 110 λεπτά. Στη περίπτωση του NREM, το πρώτο στάδιο (Ν1) αναφέρεται ως υπνηλία όποτε παρατηρούνται παραισθήσεις, φαντασιώσεις και απώλεια μυϊκού τόνου. Το δεύτερο στάδιο (Ν2) καταλαμβάνει περίπου το μισό όλης της περιόδου που αναφέραμε. Στο τρίτο στάδιο (Ν3) παρατηρούνται νυχτοφοβία, νυκτερινή διούρηση, υπνοβασία και παραλήρημα. Στη περίπτωση του REM παρατηρούνται τα αξιομνημόνευτα όνειρα και μυϊκή ατονία, η οποία προφυλάσσει τον οργανισμό από αυτοτραυματισμό. Οι παραπάνω χαρακτηρισμοί των δυο τύπων του ύπνου τονίζουν τι χάνετε εάν δεν ακολουθήσετε τους κανόνες της χρονοβιολογίας εφόσον είστε άνθρωπος και όχι κουκουβάγια. Πώς ρυθμίζεται ο ύπνος?
Ο ύπνος ρυθμίζεται από το κυκλικό ρολόι ρυθμού που αναφέραμε στην εισαγωγή, αλλά στην περίπτωση του ανθρώπου και από την συμπεριφορά θέλησης, η οποία πολύ συχνά είναι επιζήμια αφού προέρχεται από την καταστρατήγηση των κανόνων της χρονοβιολογίας.
Δεν θα σας εξηγήσω με λεπτομέρειες τον μοριακό μηχανισμό ρύθμισης του κύκλου, παρά μόνο θα αναφέρω ότι σε ΗΜΕΡΗΣΙΑ ζώα όπως ο άνθρωπος μια απλή χημική ουσία επιδρά πάνω σε ένα μικρό αδένα (επίφυση) που έχει σχήμα μικρού κώνου (κωνάριο) και το μέγεθος μιας φακής, όπως ήδη αναφέραμε. Αποτέλεσμα της δράσης αυτής είναι το κωνάριο να ελευθερώσει μια ορμόνη που λέγεται Μελατονίνη (όχι μελανίνη που είναι η ουσία που προσδίδει το σκούρο χρώμα στο δέρμα σας). Η εμφάνιση και μετέπειτα εξαφάνιση από την κυκλοφορία σας αυτής της ορμόνης είναι ένας από τους δυο ρυθμιστές του ρολογιού σας. Θα δούμε τον δεύτερο ρυθμιστή, τον οποίο καταστρατηγείτε κατάφωρα, παρακάτω.
Η ομοιοστατική ώθηση για ύπνο πρέπει να ισορροπηθεί με τον αδένα που αναφέραμε για να έχουμε ένα καλόν υπνάκο. Αυτό σημαίνει ότι δεν μπορούμε να διαταράσσουμε τη συνεργασία αυτών των λειτουργιών χωρίς να υφιστάμεθα τις συνέπειες, μια των οποίων είναι ο αναγκαίος χρόνος προσαρμογής. Ο οργανισμός σας δεν είναι όπως το αυτοκίνητο που αλλάζει ταχύτητες με μια απλή κίνηση των άκρων μας. Η βραδύτητα προσαρμογής του οργανισμού μας υπάρχει και σε άλλα συστήματά μας.
Σχεδόν όλες οι λειτουργίες μας επηρεάζονται από γεννητικούς και επιγεννητικούς παράγοντες. Οι γεννητικοί παράγοντες ρυθμίζονται από ειδικό γονίδιο το οποίο δυστυχώς παρουσιάζει μεταλλάξεις και συνεπώς γίνεται αιτία διαφόρων ασθενειών. Η κατηγορία των επιγεννητικών επιδράσεων επηρεάζεται σημαντικά από το περιβάλλον και ιδιαίτερα από την στιγμή της σύλληψής μας μέχρι τα τρία με τέσσερα πρώτα χρόνια της επίγειας ελεύθερης, τρόπος του λέγειν, ζωής μας. Η τελευταία πρόταση αποτέλεσε την αφορμή για ένα άλλο πρόσφατο μήνυμά μου, το οποίο γενικά αγνοείται.
Ο ενήλικος άνθρωπος πρέπει να κοιμάται τουλάχιστον πριν από τη χαμηλότερη θερμοκρασία του σώματος (ημερήσια χρονική αναμέτρηση) και η ορθότητα της επιλογής του χρόνου ρυθμίζεται από δυο κυκλικές παραμέτρους, που παρατηρούνται στην κάθε περίοδο ύπνου (1) Μέγιστη συγκέντρωση Μελατονίνης στη κυκλοφορία (2) Χαμηλότερη θερμοκρασία σώματος. Βλέπετε λοιπόν ότι δεν έχετε απεριόριστη ελευθερία για το πότε πρέπει να κοιμάστε αφού υπάρχει ο φύλακας και τηρητής του ημερήσιου ωραρίου και αυτός είναι το ΦΩΣ, δηλαδή ο ήλιος για μας τους Έλληνες, σε άφθονη ετήσια δόση.
Στον παρακάτω πίνακα αναφέρονται οι ώρες ημερησίως που πρέπει να κοιμάται ο άνθρωπος ανάλογα με την ηλικία του. Εύκολα θα αναγνωρίσετε τα σημεία καταστρατήγησης, που κάνετε σαν άτομα στο εαυτό σας, σαν γονείς μικρών παιδιών από τη στιγμή της εμφάνισής τους στον πλανήτη μέχρι την ηλικία που θα φύγουν από την κηδεμονία σας, ΑΛΛΑ ΚΑΙ ΣΑΝ ΚΟΙΝΩΝΙΑ ΔΙΑΦΟΡΩΝ ΑΝΕΥΘΥΝΩΝ ΦΟΡΕΩΝ ΚΑΙ ΜΕΣΩΝ ΕΠΙΔΡΑΣΗΣ ΤΗΣ ΖΩΗΣ ΤΩΝ ΠΟΛΙΤΩΝ. ΔΕΝ ΘΑ ΑΝΑΦΕΡΩ ΣΥΓΚΕΚΡΙΜΕΝΕΣ ΟΜΑΔΕΣ ΑΛΛΑ ΠΟΛΛΟΙ ΘΑ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΜΥΓΙΑΣΤΟΥΝ. Δυστυχώς όταν θα είναι ελεύθεροι οι ενήλικοι άνθρωποι να επιλέξουν, θα έχουν κληρονομήσει τις επιζήμιες συνήθειες των προγόνων τους, και της κοινωνίας με τα αμφισβητούμενα οικονομικά κίνητρα.
ΠΊΝΑΚΑΣ Ι ΠΊΝΑΚΑΣ ΙΙ
Ηλικία και Μέση Ημερήσια Επίδραση από Έλλειψη Ύπνου
Συνθήκη Διάρκειας Ύπνου.
Σε ώρες
Νεογέννητο Μέχρι 18 Εκνευρισμός, Ευαισθησία Ταχυκαρδία
1-12 μήνες 14-18 Γνωστική Πτώση Kίνδυνος Καρδιακών Νόσων
1-3 ετών 12-15 Χάσμα Μνημόνευσης και Άλλων Ασθενειών
3-5 ετών 11-13 Χάσμα Ηθικής Κρίσης Ελάττωση Χρόνου Αντίδρασης
5-12 ετών 9-11 !! Χασμουρητό Τρέμουλο
Έφηβοι 9-10 !!! Φαντασιώσεις Πόνοι
Ενήλικοι, Γέροι 7-8 Ελάττωση Ανοσολογικής Άμυνας Καταπίεση Αύξησης
Διαβήτης Τύπου 2 Τάση Παχυσαρκίας
Ελάττωση Θερμοκρασίας
ΠΡΑΚΤΙΚΕΣ ΕΦΑΡΜΟΓΕΣ ΤΩΝ ΚΑΝΟΝΩΝ ΤΗΣ ΧΡΟΝΟΒΙΟΛΟΓΙΑΣ ΠΟΥ ΣΥΝΗΘΩΣ ΚΑΤΑΣΤΡΑΤΗΓΟΥΝΤΑΙ.
Χρησιμοποιούμε περίπου 1/3 της ζωής μας για να κοιμόμαστε. Ο ύπνος είναι απαραίτητος για την επιβίωση μας, και δεν θεωρείται φυσιολογικό για ένα άτομο να αισθάνεται την επιτακτική ανάγκη να κοιμηθεί όταν υποτίθεται ότι πρέπει να είναι ξύπνιος. Υπάρχουν περίπου 70 ασθένειες ύπνου, όπως οι διάφορες μορφές άπνοιας, αϋπνία, ναρκοληψία, κλπ.
Δυστυχώς στο μυαλό του κοινού πολίτη υπάρχουν πολλές παραπληροφορήσεις, όπως (α) ο ύπνος είναι χρόνος για να αναπαυτεί ο εγκέφαλος, (β) μια ώρα λιγότερο ύπνο δεν θα έχει σοβαρές επιπτώσεις στη λειτουργία της ημέρας, (γ) ο οργανισμός αντιδρά εύκολα και γρήγορα σε διαφορετικά προγράμματα ύπνου,(δ) άτομα της τρίτης ηλικίας χρειάζονται λιγότερο ύπνο. Όλες οι παραπάνω «πληροφορίες» είναι απλά υπεκφυγές για να δικαιολογήσουμε τις παραβάσεις μας και τις κακές συνήθειες που μας επιβάλλονται..
Ο παρακάτω πίνακας παρουσιάζει περιληπτικά τις φυσιολογικές αλλαγές που παρατηρούνται στους δυο τύπους ύπνου που αναφέραμε.
ΠΊΝΑΚΑΣ ΙΙΙ
Φυσιολογική Κατά τη διάρκεια. REM Κατά τη διάρκεια NREM.
Λειτουργία
Δράση Εγκέφαλου Αυξάνεται σε κινητικές και αισθητικές Ελαττώνεται από την αφύπνιση
Καρδιακός Ρυθμός Γενικά Αυξάνεται Επιβραδύνεται
Πίεση Αυξάνεται (μέχρι 30%) Ελαττώνεται από την αφύπνιση.
Ροή αίματος στο εγκέφαλο Αυξάνεται κατά 50-200% εξαρτώμενη Δεν αλλάζει σε όλες τις περιοχές.
Αναπνοή Αυξάνεται Ελαττώνεται.
Θερμοκρασία Σώματος Δεν Ρυθμίζεται Περιβάλλον Ρυθμίζεται σε χαμηλό επίπεδο.
Σεξουαλική Διέγερση Αυξάνεται και στα δυο φύλα Παρατηρείται περιστασιακά.
¨Έλλειμμα Ύπνου είναι το αποτέλεσμα όταν δεν παρέχεται στον οργανισμό η ευκαιρία να κοιμηθεί όσο πρέπει, πράγμα που προκαλεί πνευματική, ψυχική και σωματική κόπωση. Αποτέλεσμα του ελλείμματος αυτού είναι η ελαττωμένη ικανότητα για μυϊκή δράση και γνωστική λειτουργία. Ο πρώτος και επιτακτικός λόγος για ύπνο είναι η απλή αλλά ισχυρή επιθυμία να κοιμηθούμε, που προέρχεται από εξελικτική αναγκαιότητα, όπως σαν παράδειγμα η εξελικτική περίπτωση του λάρυγγα, που από απλή δίοδος τροφής και αέρα, κατέβηκε στον άνθρωπο για να αναπτυχθεί η πολυσχιδής ικανότητα της ομιλίας. Κοιμόμαστε λοιπόν κατά ανάγκη. Στη πραγματικότητα δεν υπάρχουν ζώα, τα οποία δεν έχουν μια στοιχειώδη μορφή ύπνου , έστω και από ένα ημισφαίριο του εγκεφάλου τους. Ο ύπνος σχετίζεται με τη μνήμη, για την οποία αποτελεί αναγκαία προϋπόθεση. Το όνειρο είναι η αντιληπτή πείρα αισθητικών εικόνων και ήχων κατά τη διάρκεια του ύπνου (REM), και κυρίως οφείλεται σε ένα συγκεκριμένο μέρος του εγκέφαλου. Κρίνεται δε σαν ένα απαραίτητο φαινόμενο γιατί συντελεί στη σταθεροποίηση και οργάνωση των κυρίων κύτταρων του εγκέφαλου (νευρώνων), που διαμορφώνονται σε περίοδο μάθησης και εμπειρίας. Η προηγούμενη πρόταση πρέπει να σας επισημάνει τη σπουδαιότητα του ύπνου στη περίοδο εκπαίδευσης. Μήπως σαν κοινωνία θα πρέπει να αισθανόμαστε ενοχοι? Υπάρχει καμία συσχέτιση του ημερήσιου προγράμματος μας με τη αποδοτικότητα μας σαν άτομα, σαν οικογένεια και σαν κοινωνία? Ελπίζω να σας πείσω ότι υπάρχει μια άμεση συσχέτιση την οποία αγνοούμε ή δεν κατανοούμε την βαρύτητα της. Θα αναφέρω μερικά παραδείγματα από την καθημερινή μας δράση.
Είναι αποδεδειγμένο ότι ένα βαρύ γεύμα στη μέση της ημέρας προκαλεί μια πτώση στη εγρήγορση. Γενικά ο άνθρωπος έχει την προδιάθεση για ύπνο σε περιόδους που απέχουν περίπου 12 ώρες η μια από την άλλη. Σαν παράδειγμα, 2.00 πμ και 2.00 μμ. Η καφεΐνη είναι ένα κοινό διεγερτικό προκαλώντας ανταγωνιστικά τη μείωση στη σύνθεση και έκκριση της Μελατονίνης. Η ανταγωνιστικότητα αυτή προκαλεί μετά από λίγο χρόνο, την ελάττωση στη εγρήγορση, πράγμα που εξηγεί την επιθυμία για δεύτερο φλιτζανάκι ή κύπελλο καφέ. Η καφεΐνη δεν δρα σαν αναπληρωτής για έλλειψη ύπνου, αλλά απλά αμβλύνει μερικά αποτελέσματα από την έλλειψη ύπνου. Η νικοτίνη, όχι μόνο διαταράσσει τον ύπνο, αλλά ελαττώνει και τον συνολικό χρόνο ύπνου. Ανάλογα αποτελέσματα παρατηρούνται και με πολλά ναρκωτικά.
Ποια είναι τα συγκεκριμένα παραδείγματα καταστρατήγησης στη Ελληνική κοινωνία, στα άτομα της και ιδιαίτερα στα πιο ευαίσθητα μέλη της κοινωνίας, τους νέους από τη στιγμή της σύλληψης τους μέχρι τα χρόνια της ενηλικίωσης τους , μια περίοδο αρκετών ετών, όποτε είναι εξαιρετικά ευαίσθητοι?
Θα αναφέρουμε ένα μόνο παράδειγμα στο οποίο καταφαίνεται ότι ο μεταβολισμός ενός βιολογικού συστήματος υπόκειται στους κανόνες της χρονοβιολογιας, αυτό του σκελετικού συστήματος, που αποτελείται από κόκαλα, μερικά των οποίων στα άκρα τους καλύπτονται από χόνδρο, τον οποίο συχνά μασουλάμε όταν είναι τραγανός.
Η επιλογή αυτή του σκελετικού συστήματος δεν είναι τυχαία, διότι ο συγγραφέας αυτού του άρθρου, μερικές φορές με άξιους συνεργάτες έχει κάνει τη ταπεινή του ερευνητική συνεισφορά. Επ'ουδενί όμως λόγο το σκελετικό σύστημα που αναφέρουμε είναι το μοναδικό και ούτε το σπουδαιότερο. Υπάρχουν τέσσερα κριτήρια που θα αναφέρουμε με συντομία.
(ι) Οι ρυθμοί πρέπει να επαναλαμβάνονται μια φορά την ημέρα. (ιι) Οι ρυθμοί πρέπει να παρατηρούνται σε απουσία εξωτερικών ερεθισμών. (ιιι) Οι ρυθμοί δύνανται να προσαρμόζονται ώστε να ταιριάζουν με το τοπικό χρόνο. (ιv) Οι ρυθμοί πρέπει να διατηρούν τη περιοδικότητα τους σε μια φυσιολογική περιοχή θερμοκρασιών.
Ο κύριος όμως λόγος της επιλογής είναι για να γίνει φανερό ότι ο άνθρωπος σε όλα τα σταδία της ζωής του, υπόκειται στους κανόνες αυτούς τους οποίους πρέπει να τηρεί πιστά, ιδίως , όπως ανέφερα, όταν βρίσκεται στην ανάπτυξή του.
Σχηματισμός και διατήρηση του σκελετικού μας συστήματος γίνεται σε δυο φάσεις. Η πρώτη αφορά την ανακατασκευή των περισσότερων οστών όταν μεγαλώνουμε με
απλή εναπόθεση του κατάλληλου υλικού των οστών, και η δεύτερη αφορά την αντικατάσταση του χόνδρου από οστού μέχρι την ενηλικίωση του ανθρώπου, κυρίως σαν
ψηλώνουμε.
Κάθε ένα από τα δυο αυτά σταδία, (α) εναπόθεση σε ήδη υπάρχοντα οστά και (β) αντικατάσταση του χόνδρου από οστού καθώς αυτό μακραίνει, ακολουθεί διαφορετική φάση ρυθμού. Η εναπόθεση γίνεται τις πρώτες ώρες τη ημέρας ενώ η αντικατάσταση γίνεται κατά την νύχτα. Αυτή η διάφορα φάσης αποδεικνύει πόσο χρήσιμη και επωφελής είναι η τήρηση ενός σταθερού προγράμματος ύπνου και υπαγορεύεται από το φως και τους αδένες μέσω ορμονικών εκκρίσεων που αναφέραμε.
Σε απλή γλώσσα, ένας γονέας, η κοινωνία που επιβάλλει και αδιαφορεί, ή γενικά οιαδήποτε εξουσία που προωθεί τα ανεξέλεγκτα συμφέροντα της, προκαλεί αντίξοες επιδράσεις στη ανάπτυξη ενός ανθρώπου και μάλιστα στα πιο κρίσιμα έτη της ενηλικίωσης του.
Η μάλλον διεθνής συνήθεια για τον άνθρωπο να έχει τρία γεύματα την ημέρα είναι χαρακτηριστικό για τις περισσότερες θρησκείες και φυλές. Ο άνθρωπος χρειάζεται τη περιοδική διατροφή του σε παραδεκτά διαστήματα χρόνου χωρίς περιοδικές μεταβολές. Η επιλογή αυτή δεν είναι τυχαία διότι υπαγορεύεται από τον αναγκαίο εφοδιασμό των δυο κυρίων ιστών που παρέχουν στον οργανισμό εύκολα προσβάσιμες πήγες ενέργειας, στο συκώτι και στους μυς. Οι υπόλοιποι ιστοί και συστήματα του οργανισμού μας απλά απαιτούν «καύσιμα», με κύριο δέκτη τον εγκέφαλο.
Τα τρία ημερήσια γεύματα γίνονται στην αρχή της ημέρας, στη μέση και στο τέλος. Το είδος της τροφής για αφομοίωση απαιτεί, ανάλογα με τη σύσταση της, από μια μέρα ή και περισσότερες. Η μετακίνηση της μερικά αποικοδομημένης τροφής από το στομάχι στο έντερο, χρειάζεται τουλάχιστον οκτώ ώρες. Ο περιορισμός σε τρία γεύματα το 24ωρο ενθαρρύνει την εγκράτεια και αποθαρρύνει την υπερφαγία.
Παρ’ολον ότι ο Έλληνας πολίτης γνωρίζει τους παραπάνω διατροφικούς κανόνες, εν τούτοις τους παραβαίνει στα ακόλουθα συγκεκριμένα σημεία. Λόγω του ημερήσιου ωραρίου ύπνου, δεν έχει ένα διατροφικά πλούσιο πρόγευμα, ακριβώς τότε που μια από τις κύριες αποθήκες προσβάσιμης ενέργειας, το συκώτι, είναι σχεδόν άδεια.
Η καταστρατήγηση του ωραρίου ύπνου και διατροφής οφείλεται σε συνήθειες που έχουν επιβληθεί από έθιμα, κοινωνικές επιδράσεις αλλά και από μια ποικιλία παραγόντων και προγραμματισμού που έχουν επιβληθεί από τρίτους που ενδιαφέρονται μόνο για το οικονομικό συμφέρον τους. Αυτές οι επιδράσεις επιβάλλουν ένα ποικιλοτρόπως ανθυγιεινό ωράριο αντικαθιστώντας το με να απλό φλιτζάνι καφέ και ένα κουλουράκι, που ακολουθείται με ένα σχετικά βαρύ μεσημεριανό και τέλος με ένα νυχτερινό βαρύ γεύμα στη προσφιλή ψησταριά.
Αποτέλεσμα αυτού του τροποποιημένου προγράμματος γευμάτων είναι να καθιστά τον Έλληνα εργαζόμενο μη παραγωγικό και δύσθυμο. Έχει εξαιρετικά αντίξοες επιπτώσεις σε αναπτυσσόμενους οργανισμούς της νηπιακής και πρωτοταγής εκπαίδευσης, που καλούνται ύστερα από το πρόγραμμα των ανθυγιεινών γευμάτων και του ξενυχτίσματος με λίγες ώρες ύπνου να …μάθουν γράμματα στο σχολείο μετά από ένα βραδινό δείπνο.
Ποια είναι τα συγκεκριμένα παραδείγματα καταστρατήγησης στη Ελληνική κοινωνία , στα άτομα της και ιδιαίτερα στα πιο ευαίσθητα μέλη της κοινωνίας, τους νέους από τη στιγμή της σύλληψης τους μέχρι τα χρόνια της ενηλικίωσης τους , μια περίοδο αρκετών ετών, όποτε είναι εξαιρετικά ευαίσθητοι?
Θα αναφέρουμε ένα μόνο παράδειγμα στο οποίο καταφαίνεται ότι ο μεταβολισμός ενός βιολογικού συστήματος υπόκειται στους κανόνες της χρονοβιολογιας, αυτό του σκελετικού συστήματος, που αποτελείται από κοκάλα, μερικά των οποίων στα άκρα τους καλύπτονται από χόνδρο, τον οποίο συχνά μασουλάμε όταν είναι τραγανός.
Η επιλογή αυτή του σκελετικού συστήματος δεν είναι τυχαία, διότι ο συγγραφέας αυτού του άρθρου, μερικές φορές με άξιους συνεργάτες έχει κάνει τη ταπεινή του ερευνητική συνεισφορά.
Ο κύριος όμως λόγος της επιλογής είναι για να γίνει φανερό ότι ο άνθρωπος σε όλα τα σταδία της ζωής του, υπόκειται στους κανόνες αυτούς τους οποίους πρέπει να τηρεί πιστά, ιδίως , όπως ανέφερα, όταν βρίσκεται στην ανάπτυξη του.
Σχηματισμός και διατήρηση του σκελετικού μας συστήματος γίνεται σε δυο φάσεις. Η πρώτη αφορά την επιμήκυνση των περισσότερων οστών όταν μεγαλώνουμε με απλή εναπόθεση του κατάλληλου υλικού των οστών, και η δεύτερη αφορά την αντικατάσταση του χόνδρου από οστού μέχρι την ενηλικίωση του ανθρώπου.
Κάθε ένα από τα δυο αυτά σταδία, (α) εναπόθεση σε ήδη υπάρχοντα οστά και (β) αντικατάσταση του χόνδρου από οστού καθώς αυτό μακραίνει, ακολουθεί διαφορετική φάση ρυθμού. Η εναπόθεση γίνεται τις πρώτες ώρες τη ημέρας ενώ η αντικατάσταση γίνεται κατά την νύχτα. Αυτή η διάφορα φάσης αποδεικνύει πόσο χρήσιμη και επωφελής είναι η τήρηση ενός σταθερού προγράμματος ύπνου και υπαγορεύεται από το φως και τους αδένες μέσω ορμονικών εκκρίσεων που αναφέραμε.
Σε απλή γλώσσα, ένας γονέας, η κοινωνία που επιβάλλει και αδιαφορεί, ή γενικά οιαδήποτε εξουσία που προωθεί τα ανεξέλεγκτα συμφέροντα της, προκαλεί αντίξοες επιδράσεις στη ανάπτυξη ενός ανθρώπου και μάλιστα στα πιο κρίσιμα έτη της ενηλικίωσης του.
Η μάλλον διεθνής συνήθεια για τον άνθρωπο να έχει τρία γεύματα την ημέρα είναι χαρακτηριστικό για τις περισσότερες θρησκείες και φυλές. Ο άνθρωπος χρειάζεται τη περιοδική διατροφή του σε παραδεκτά διαστήματα χρόνου. Η επιλογή αυτή δεν είναι τυχαία διότι υπαγορεύεται από τον αναγκαίο εφοδιασμό των δυο κυρίων ιστών που παρέχουν στον οργανισμό εύκολα προσβάσιμες πήγες ενέργειας, στο συκώτι και στους μυς. Οι υπόλοιποι ιστοί και συστήματα του οργανισμού μας απλά απαιτούν «καύσιμα» με κύριο δέκτη τον εγκέφαλο.
Τα τρία ημερήσια γεύματα γίνονται στην αρχή της ημέρας, στη μέση και στο τέλος. Το είδος της τροφής απαιτεί, ανάλογα με τη σύσταση της, από μια μέρα ή και περισσότερες. Η μετακίνηση της μερικά αποικοδομημένης τροφής από το στομάχι στο έντερο, χρειάζεται τουλάχιστον οκτώ ώρες. Ο περιορισμός σε τρία γεύματα το 24ωρο ενθαρρύνει την εγκράτεια και αποθαρρύνει την υπερφαγία.
Παρ’ολον ότι ο Έλληνας πολίτης γνωρίζει τους παραπάνω διατροφικούς κανόνες, εν τούτοις τους παραβαίνει στα ακόλουθα συγκεκριμένα σημεία. Λόγω του ημερήσιου ωραρίου ύπνου, δεν έχει ένα διατροφικά πλούσιο πρόγευμα, ακριβώς τότε που μια από τις κύριες αποθήκες προσβάσιμης ενέργειας, το συκώτι, είναι σχεδόν άδεια.
Η καταστρατήγηση του ωραρίου ύπνου και διατροφής οφείλεται σε συνήθειες που έχουν επιβληθεί από έθιμα, κοινωνικές επιδράσεις αλλά και από μια ποικιλία παραγόντων και προγραμματισμού που έχουν επιβληθεί από τρίτους που ενδιαφέρονται μόνο για το οικονομικό συμφέρον τους.. Αυτές οι επιδράσεις επιβάλλουν ένα ποικιλοτρόπως ανθυγιεινό ωράριο που αντικαθιστούν το πρόγευμα με ένα απλό φλιτζάνι καφέ και ένα κουλουράκι, που ακολουθείται με ένα σχετικά βαρύ μεσημεριανό και τέλος με ένα νυχτερινό βαρύ γεύμα στη προσφιλή ψησταριά.
Αποτέλεσμα αυτού του τροποποιημένου προγράμματος γευμάτων είναι να καθιστά τον Έλληνα εργαζόμενο μη παραγωγικό και δύσθυμο. Έχει εξαιρετικά αντίξοες επιπτώσεις σε αναπτυσσόμενους οργανισμούς της νηπιακής και πρωτοταγής εκπαίδευσης, που καλούνται ύστερα από το πρόγραμμα των ανθυγιεινών γευμάτων και του ξενυχτίσματος με λίγες ώρες ύπνου να …μάθουν γράμματα στο σχολείο. Ποια είναι τα συγκεκριμένα παραδείγματα καταστρατήγησης στη Ελληνική κοινωνία , στα άτομα της και ιδιαίτερα στα πιο ευαίσθητα μέλη της κοινωνίας, τους νέους από τη στιγμή της σύλληψης τους μέχρι τα χρόνια της ενηλικίωσης τους , μια περίοδο αρκετών ετών, όποτε είναι εξαιρετικά ευαίσθητοι?
Θα αναφέρουμε ένα μόνο παράδειγμα στο οποίο καταφαίνεται ότι ο μεταβολισμός ενός βιολογικού συστήματος υπόκειται στους κανόνες της χρονοβιολογιας, αυτό του σκελετικού συστήματος, που αποτελείται από κόκαλα, μερικά των οποίων στα άκρα τους καλύπτονται από χόνδρο, τον οποίο συχνά μασουλάμε όταν είναι τραγανός.
Η επιλογή αυτή του σκελετικού συστήματος δεν είναι τυχαία, διότι ο συγγραφέας αυτού του άρθρου, μερικές φορές με άξιους συνεργάτες έχει κάνει τη ταπεινή του ερευνητική συνεισφορά.
Ο κύριος όμως λόγος της επιλογής είναι για να γίνει φανερό ότι ο άνθρωπος σε όλα τα σταδία της ζωής του, υπόκειται στους κανόνες αυτούς τους οποίους πρέπει να τηρεί πιστά, ιδίως , όπως ανέφερα, όταν βρίσκεται στην ανάπτυξη του.
Σχηματισμός και διατήρηση του σκελετικού μας συστήματος γίνεται σε δυο φάσεις. Η πρώτη αφορά την επιμήκυνση των περισσότερων οστών όταν μεγαλώνουμε με απλή εναπόθεση του κατάλληλου υλικού των οστών, και η δεύτερη αφορά την αντικατάσταση του χόνδρου από οστού μέχρι την ενηλικίωση του ανθρώπου.
Κάθε ένα από τα δυο αυτά σταδία, (α) εναπόθεση σε ήδη υπάρχοντα οστά και (β) αντικατάσταση του χόνδρου από οστού καθώς αυτό μακραίνει, ακολουθεί διαφορετική φάση ρυθμού. Η εναπόθεση γίνεται τις πρώτες ώρες τη ημέρας ενώ η αντικατάσταση γίνεται κατά την νύχτα. Αυτή η διάφορα φάσης αποδεικνύει πόσο χρήσιμη και επωφελής είναι η τήρηση ενός σταθερού προγράμματος ύπνου και υπαγορεύεται από το φως και τους αδένες μέσω ορμονικών εκκρίσεων που αναφέραμε.
Σε απλή γλώσσα, ένας γονέας, η κοινωνία που επιβάλλει και αδιαφορεί, ή γενικά οιαδήποτε εξουσία που προωθεί τα ανεξέλεγκτα συμφέροντα της, προκαλεί αντίξοες επιδράσεις στη ανάπτυξη ενός ανθρώπου και μάλιστα στα πιο κρίσιμα έτη της ενηλικίωσης του.
Η μάλλον διεθνής συνήθεια για τον άνθρωπο να έχει τρία γεύματα την ημέρα είναι χαρακτηριστικό για τις περισσότερες θρησκείες και φυλές. Ο άνθρωπος χρειάζεται τη περιοδική διατροφή του σε παραδεκτά διαστήματα χρόνου. Η επιλογή αυτή δεν είναι τυχαία διότι υπαγορεύεται από τον αναγκαίο εφοδιασμό των δυο κυρίων ιστών που παρέχουν στον οργανισμό εύκολα προσβάσιμες πήγες ενέργειας, στο συκώτι και στους μυς. Οι υπόλοιποι ιστοί και συστήματα του οργανισμού μας απλά απαιτούν «καύσιμα» με κύριο δέκτη τον εγκέφαλο.
Τα τρία ημερήσια γεύματα γίνονται στην αρχή της ημέρας, στη μέση και στο τέλος. Το είδος της τροφής απαιτεί, ανάλογα με τη σύσταση της, από μια μέρα ή και περισσότερες. Η μετακίνηση της μερικά αποικοδομημένης τροφής από το στομάχι στο έντερο, χρειάζεται τουλάχιστον οκτώ ώρες. Ο περιορισμός σε τρία γεύματα το 24ωρο ενθαρρύνει την εγκράτεια και αποθαρρύνει την υπερφαγία.
Παρ’ολον ότι ο Έλληνας πολίτης γνωρίζει τους παραπάνω διατροφικούς κανόνες, εν τούτοις τους παραβαίνει στα ακόλουθα συγκεκριμένα σημεία. Λόγω του ημερήσιου ωραρίου ύπνου, δεν έχει ένα διατροφικά πλούσιο πρόγευμα, ακριβώς τότε που μια από τις κύριες αποθήκες προσβάσιμης ενέργειας, το συκώτι, είναι σχεδόν άδεια.
Η καταστρατήγηση του ωραρίου ύπνου και διατροφής οφείλεται σε συνήθειες που έχουν επιβληθεί από έθιμα, κοινωνικές επιδράσεις αλλά και από μια ποικιλία παραγόντων και προγραμματισμού που έχουν επιβληθεί από τρίτους που ενδιαφέρονται μόνο για το οικονομικό συμφέρον τους.. Αυτές οι επιδράσεις επιβάλλουν ένα ποικιλοτρόπως ανθυγιεινό ωράριο που αντικαθιστούν το πρόγευμα με ένα απλό φλιτζάνι καφέ και ένα κουλουράκι, που ακολουθείται με ένα σχετικά βαρύ μεσημεριανό και τέλος με ένα νυχτερινό βαρύ γεύμα στην προσφιλή ψησταριά.
Αποτέλεσμα αυτού του τροποποιημένου προγράμματος γευμάτων είναι να καθιστά τον Έλληνα εργαζόμενο μη παραγωγικό και δύσθυμο. Έχει εξαιρετικά αντίξοες επιπτώσεις σε αναπτυσσόμενους οργανισμούς της νηπιακής και πρωτοταγής εκπαίδευσης, που καλούνται ύστερα από το πρόγραμμα των ανθυγιεινών γευμάτων και του ξενυχτίσματος με λίγες ώρες ύπνου να …μάθουν γράμματα στο σχολείο.
Χάρης Αρσένης
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου